Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

Wydział V Karny Sekcja Odwoławcza

w składzie:

Przewodniczący: SSO Lucyna Pradelska-Staniczek

Protokolant: Justyna Napiórkowska

w obecności Jędrzeja Gruszkowskiego Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Raciborzu

po rozpoznaniu w dniach: 20 kwietnia 2017r., 9 listopada 2017 r.

sprawy:

K. L. (1) /L./

s. J. i I.

ur. (...) w G.

oskarżonego o przestępstwa z art. 288 § 1 kk, art. 190 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Raciborzu

z dnia 9 listopada 2016r. sygn. akt II K 604/15

I.zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- w punkcie 1 ustala, iż szkoda w mieniu wyniosła kwotę 2022,15zł ( dwa tysiące dwadzieścia dwa złote piętnaście groszy), a nadto eliminuje z kręgu osób pokrzywdzonych J. K.,

-w punkcie 4 na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązuje oskarżonego K. L. (1) do naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej C. K. kwoty 2022,15zł (dwa tysiące dwadzieścia dwa złote piętnaście groszy);

II.w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.zasądza od oskarżonego K. L. (1) na rzecz oskarżycielki posiłkowej C. K. kwotę 1008zł (jeden tysiąc osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym;

IV.zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa opłatę za II instancję w kwocie 120zł (sto dwadzieścia złotych), a nadto zwalnia go od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego.

SSO Lucyna Pradelska-Staniczek

Sygn. akt V.2 Ka 98/17

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Raciborzu wyrokiem z dnia 9 listopada 2017 r. uznał oskarżonego K. L. (1) za winnego tego, że:

- w dniu 16 maja 2015r. w miejscowości D. przewracając kierującego motorowerem marki H. nr rej. (...) małoletniego P. K. na ziemię, spowodował w w/w pojeździe uszkodzenia w postaci połamania i popękania osłony przedniej prawej, osłony tylnej lewej, osłony tylnej prawej, błotnika tylnego z uchwytem na tablicę rejestracyjną zamontowaną do w/w motoroweru, czym spowodował całkowitą szkodę w mieniu na łączną kwotę 2250 zł na szkodę C. K. i J. K. , tj. czynu z art. 288 § 1 k.k. i za to na mocy art. art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 37a k.k., art. 34 § 1, § 1a pkt 1 kk i art. 35 § 1 k.k. wymierzył mu karę 7 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym;

-w dniu 16 maja 2015r w miejscowości D. trzymając nóż w ręce groził pobiciem małoletniemu P. K., czym wzbudził u niego uzasadnioną obawę, że groźba będzie spełniona, tj. czynu z art. 190 § 1 k.k. i za to na mocy art. art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 34 § 1, § 1a pkt 1 kk i art. 35 § 1 k.k. wymierzył mu karę 7 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym.

Na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 i § 3 k.k. Sąd połączył wymierzone oskarżonemu kary ograniczenia wolności i orzekł karę łączną 7 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym.

W myśl art. 46 § 1 k.k. Sąd zobowiązał oskarżonego do naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych C. K. i J. K. kwoty 2250,00 złotych.

Zgodnie z art. 627 k.p.k. i § 11 ust. 2 pkt 3, § 17 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22. 10. 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej C. K. kwotę 1176,00 złote tytułem zwrotu poniesionych wydatków z tytułu zastępstwa procesowego.

Na podstawie art. 627 k.p.k. Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w postaci wydatków w wysokości 87,00 złotych i obciążył go opłatą w kwocie 120,00 złotych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, zaskarżając wyrok w całości. Orzeczeniu temu zarzucił:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia a to:

- z art. 7 k.p.k. poprzez wadliwą ocenę zeznań świadków P. K., S. K. (1) i K. K., które to dowody ocenione zgodnie z zasadami swobodnej oceny dowodów, w szczególności po odniesieniu ich treści do nagrania dźwiękowego zdarzenia z dnia 16 maja 2015 r., powinny zostać uznane w całości za niewiarygodne,

- z art. 7 k.p.k. poprzez wadliwą ocenę wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań świadka K. L. (2), które to dowody ocenione zgodnie z zasadami swobodnej oceny dowodów, w szczególności po odniesieniu ich treści do nagrania dźwiękowego zdarzenia z dnia 16 maja 2015 r., powinny zostać uznane w całości za wiarygodne,

- z art. 193 § 1 k.p.k. poprzez przyjęcie, iż wysokość kosztów naprawy motoroweru P. K. wyniosła 2.250,00 zł, w sytuacji gdy ustalenie tej okoliczności wymagało wiadomości specjalnych, a Sąd Rejonowy oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. techniki motoryzacyjnej zmierzający do wykazania kosztów naprawy motoroweru;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę zaskarżonego wyroku, który miał wpływ na treść zaskarżonego wyroku polegający na przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się zarzucanych mu czynów, w sytuacji gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, ocienionego zgodnie z wymogami swobodnej oceny dowodów, a w szczególności z zapisu dźwiękowego przebiegu zdarzenia oraz z treści wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadka K. L. (2), nie można zbudować ustaleń stanowiących podstawę faktyczną wyroku.

Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów, względnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja obrońcy oskarżonego co do zasady nie zasługiwała na uwzględnienie, a formułowane w niej zarzuty, poza tymi dotyczącymi wartości szkody i sposobu jej ustalenia, pozbawione są słuszności. W wyniku rozpoznania apelacji Sąd II. instancji utrzymał zaskarżony wyrok w mocy, zmieniając jedynie rozstrzygnięcie dotyczące wartości szkody, a tym samym wysokości obowiązku naprawienia szkody i osoby pokrzywdzonego.

Podkreślić należy na wstępie, że zarzuty apelacji, z wyjątkiem tego dotyczącego wartości szkody, mają charakter czysto polemiczny i sprowadzają się do negowania ocen i ustaleń sądu oraz zastępowania ich ocenami i wnioskami własnymi, w żadnym razie zaś nie mogą podważyć trafności rozstrzygnięcia Sądu I. instancji.

Ma jedynie rację skarżący, iż na stronie 5 i 6 uzasadnienia wyroku znalazły się sformułowania, które nie znajdują odzwierciedlenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. W rzeczywistości bowiem strony niniejszego procesu przed zdarzeniem nie pozostawały w konflikcie, zaś oskarżony nie był karany za czyn z art. 190 § 1 k.k., nadto oskarżony dokonał uszkodzenia motoroweru a nie zniszczenia samochodu. Zaistniałe uchybienia nie miały jednakże wpływu na treść rozstrzygnięcia.

Pomijając kwestię wartości szkody, to wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd I instancji w sposób prawidłowy i wyczerpujący rozważył wszystkie okoliczności sprawy i dowody ujawnione w toku rozprawy, dokonując następnie na ich podstawie właściwych ustaleń faktycznych. Postępowanie zostało przeprowadzone odpowiednio dokładnie i starannie.

Rozważania co do oceny tychże dowodów, a w szczególności zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonego, należy w pełni podzielić i zaakceptować. Ocena zebranych w sprawie dowodów dotyczących sprawstwa i winy oskarżonego dokonana przez Sąd nie zawiera bowiem w sobie błędu, nie jest w żadnym razie oceną dowolną, ponieważ poparta została wszechstronną analizą całokształtu okoliczności sprawy. Sąd I. instancji dokonał oceny zgromadzonego materiału dowodowego zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd Rejonowy wskazał dowody, na których oparł swoje ustalenia w zakresie sprawstwa i winy oskarżonego, a jednocześnie wskazał przesłanki, którymi się kierował odmawiając wiary dowodom przeciwnym i w tych granicach mieści się również ocena zeznań świadków oraz wyjaśnień oskarżonego. Powielanie tej argumentacji oraz ponowne opisywanie zeznań i wyjaśnień przez Sąd Okręgowy byłoby zbędne. Przedstawiona ocena dowodów jest zgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz uwzględnia zasady prawidłowego rozumowania pozostaje więc pod ochroną art. 7 k.p.k.

Sąd I instancji nie popełnił błędów przy ocenie dowodów, a zatem także ustalenia faktyczne nie są dotknięte błędem. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu nie może prowadzić do wniosku o dokonaniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych.

Dokonane w niniejszej sprawie przez Sąd Rejonowy na podstawie prawidłowo przeprowadzonej oceny dowodów ustalenia faktyczne w zakresie sprawstwa i winy oskarżonego odpowiadają prawdzie i nie są obarczone błędem. Nie można bowiem uznać za błąd w ocenie dowodów (i w konsekwencji za błąd w ustaleniach faktycznych) tego, że Sąd I instancji odrzucił wiarygodność wyjaśnień oskarżonego co do przebiegu zarzucanych mu czynów. Z zeznań świadków, a w szczególności P. K. i S. K. (2), którzy mieli bezpośredni kontakt z oskarżonym w trakcie zdarzenia, oraz wykonanego nagrania, jednoznacznie wynika, iż oskarżony gdy dobiegł do miejsca, w którym chłopcy palili ognisko, usiłował zatrzymać tych, którzy nie zdążyli jeszcze tego miejsca opuścić.

W toku tego działania oskarżony złapał próbującego odjechać na motorowerze P. K. i w konsekwencji przewrócił go wraz z pojazdem. Skutkowało to uszkodzeniem obudów motoroweru. Oskarżony oderwał również od pojazdu tablicę rejestracyjną wraz z ramą, w której była zabudowana. Wtedy też oskarżony, trzymając nóż, groził P. K. pobiciem. O fakcie posiadania przez oskarżonego w krytycznej chwili noża świadczą nie tylko zeznania P. K., S. K. (1), K. K., ale również nagranie rozmowy prowadzonej pomiędzy P. K. a oskarżonym K. L. (1) i jego żoną K. L. (2), na którym o fakcie posiadania przez oskarżonego noża mówi P. K., ale również pośrednio wynika to ze słów oskarżonego utrwalonych na nagraniu, gdy mówi on o przebiciu opon motoroweru. Oczywistym jest, iż oskarżony musiał dysponować ostrym narzędziem by na łące przebić opony motoroweru (uczynienie tego patykiem lub kamieniem jest w zasadzie niewykonalne). Z treści nagrania wprost wynika, iż oskarżony formułował pod adresem pokrzywdzonego groźby a nadto, że zachowywał się agresywnie a wręcz brutalnie.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym przede wszystkim zapisu wspomnianego już nagrania wynika, iż w trakcie zdarzenia to oskarżony był wzbudzony, działał pod wpływem silnych emocji, ale jednocześnie zachowywał się nieadekwatnie do okoliczności. Z kolei nagrane wypowiedzi P. K. świadczą o tym, iż nie tylko obawiał się oskarżonego, ale dążył do zakończenia sporu i był gotowy wynagrodzić finansowo oskarżonemu jazdę motorowerami po jego łące i palenie tam ogniska, zresztą zgodnie z żądaniem oskarżonego. W realiach niniejszej sprawy subiektywne odczucie obawy pokrzywdzonego co do spełnienia groźby miało obiektywne, uzasadnione podstawy. I nie zmienia tego faktu – wbrew twierdzeniom skarżącego - okoliczność, iż już po zdarzeniu pokrzywdzony wraz z innymi osobami udał się do miejsca zamieszkania oskarżonego, by domagać się zwrotu wyrwanej tablicy rejestracyjnej. Z zeznań świadka C. K. wynika, iż gdy spotkała się z synem nadal był wystraszony, sama także obawiała się oskarżonego, chcąc wyjaśnić sytuację została przez niego obrażona.

W tej sytuacji nie sposób dać wiary wyjaśnieniom oskarżonego, iż P. K. przewrócił się z motorem nie na skutek jego pochwycenia przez oskarżonego, a tylko w wyniku staranowania motorowerem oskarżonego. Słusznie Sąd Rejonowy uznał wyjaśnienia oskarżonego za przyjętą linię obrony zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności karnej za popełnione czyny. Zasadnie wskazał również Sąd Rejonowy, iż świadek K. L. (2) swoimi zeznaniami wsparła linię obrony prezentowaną przez oskarżonego. W części ustalającej stan faktyczny Sąd Rejonowy wskazał, iż podstawę jego ustalania stanowiły także zeznania wspomnianego świadka. Z całości treści pisemnego uzasadnienia należy wysnuć wniosek, iż zeznania te stanowiły podstawę czynienia ustaleń faktycznych w zakresie zgodnym z dowodami uznanymi za wiarygodne. Sąd Rejonowy przytoczył bowiem zeznania świadka także i w tym fragmentach, w których K. L. (2) wskazywała, że mąż był zdenerwowany, przeklinał, wyrwał tabliczkę rejestracyjną motoroweru pokrzywdzonego.

Sąd I instancji słusznie uznał, iż zgromadzony materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje na to, iż oskarżony swoim zachowaniem wypełnił znamiona przestępstwa zniszczenia mienia z art. 288 § 1 k.k. oraz przestępstwa gróźb karalnych z art. 190 § 1 k.k.

Sąd meriti starannie zgromadził i przeprowadził wszelkie dowody, które w jakikolwiek sposób mogły prowadzić do wyjaśnienia okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanych mu czynów. Zgromadzony i ujawniony przez Sąd I instancji materiał dowodowy w zakresie sprawstwa i winy jest kompletny. Jednakże pozyskany w toku sprawy kosztorys naprawy motoroweru nie był wystarczającym dla precyzyjnego ustalenia wartości spowodowanej szkody. Z tego też względu na etapie postępowania odwoławczego dopuszczono dowód z opinii biegłego ds. techniki motoryzacyjnej, który dysponując wiedzą specjalną dokładnie, precyzyjnie i jednoznacznie wskazał, które elementy motoroweru zostały uszkodzone, jaki jest koszt części zamiennych i ich wymiany. Biegły podał, że cena części zamiennych to łącznie 1240,05 złotych, zaś koszt robocizny to 782,10 złotych, co łącznie daje 2022,15 złotych. W świetle rzetelnej i jednoznacznej opinii nie było żadnych podstaw by dopuszczać opinię uzupełniającą, w której biegły określiłby wysokość kosztów naprawy uszkodzeń motoroweru z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego pojazdu, o co wnosił obrońca. Gdyby nie zachowanie oskarżonego szkoda w mieniu by nie nastąpiła, koszty związane z koniecznością wymiany uszkodzonych części, niezależnie od daty produkcji motocykla, stanowią rzeczywisty uszczerbek w majątku pokrzywdzonego.

Niedorzecznym byłoby poszukiwanie na rynku wtórnym części, które wiekiem i stopniem zużycia odpowiadałyby pojazdowi, nie wiadomo czy w ogóle byłoby to możliwe i w jakimkolwiek stopniu tańsze, a z pewnością nie byłoby to celowe.

Z akt sprawy, a w tym przede wszystkim z zeznań C. K. i J. K. wynika, iż przedmiotowy motorower stanowił wyłącznie własność C. K.. Dlatego też należało zmienić zaskarżony wyrok w punkcie 1. poprzez wyeliminowanie w kręgu osób pokrzywdzonych J. K..

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd odwoławczy zmienił punkt 1. zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie iż szkoda w mieniu wyniosła kwotę 2022,15 złotych oraz wyeliminowanie z kręgu osób pokrzywdzonych J. K.. Konsekwencją tego była konieczność zmiany punktu 4. zaskarżonego wyroku poprzez zobowiązanie oskarżonego K. L. (1) do naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej C. K. kwoty 2022,15 złotych.

Czyny oskarżonego cechuje dość znaczny stopień społecznej szkodliwości. Z drugiej strony oskarżony działał pod wpływem silnych emocji, a był motywowany chęcią ochronienia dobrostanu swojej łąki. Należy zatem wskazać, iż rozstrzygnięcia Sądu I. instancji zarówno w zakresie kar jednostkowych, jak i kary łącznej są całkowicie zasadne, prawidłowe i słuszne. Kara 7 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym za przestępstwo z art. 288 § 1 k.k., zagrożone karą od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności, oraz kara 4 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym za przestępstwo z art. 190 § 1 k.k., zagrożone między innymi karą do 2 lat pozbawienia wolności, nie tylko nie są karami rażąco surowymi, ale należy ją wręcz postrzegać jako kary łagodne. Tym bardziej kara łączna 7 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, która została ukształtowana w oparciu o zasadę pełnej absorpcji, a więc na skutek rozstrzygnięcia najbardziej korzystnego dla oskarżonego ze wszystkich możliwych, jest karą łagodną.

Już tylko na marginesie należy wskazać, iż zgodnie z orzeczoną karą łączną oskarżony jest zobowiązany do wykonania 140 godzin pracy społecznie użytecznej, co stanowi zaledwie 17,5 dnia roboczego. Wykonanie takiej kary przez oskarżonego nie stanowi dla niego szczególnej dolegliwości lub utrudnienia, gdyż nie pracuje on w sztywnie wyznaczonym czasie na etacie, a jedynie z małżonką prowadzi gospodarstwo rolne, w którym zresztą natężenie prac jest uzależnione od pór roku.

Rolą kary jest nie tylko odpłata oskarżonemu za popełnione przestępstwo, czy zapewnienie jego resocjalizacji, ale również prewencja szczególna i ogólna. Winna ona zapewnić ochronę społeczeństwa przed przestępnymi działaniami oskarżonego i innych ludzi, którzy muszą mieć świadomość, że dopuszczenie się takich przestępstw nie pozostaje bezkarne i pociąga za sobą konkretne i wymierne kary.

Słusznie Sąd I. instancji obciążył oskarżonego, który współprowadzi gospodarstwo rolne, kosztami sądowymi obejmującymi opłatę w wysokości 120 złotych oraz wydatki postępowania w wysokości 87 złotych. Jako, że pokrzywdzona C. K. była reprezentowana przez pełnomocnika z wyboru, należało zasądzić na jej rzecz od oskarżonego zwrot kosztów ustanowienia zastępstwa procesowego w kwocie 1176 złotych, co Sąd I. instancji uczynił.

Biorąc pod uwagę powyższe i uznając ustalenia dokonane przez Sąd Rejonowy w Rybniku za prawidłowe, Sąd Okręgowy, poza kwestią osoby pokrzywdzonej przestępstwem z art. 288 § 1 k.k., wartością szkody i wysokością obowiązku jej naprawienia, nie znalazł podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku.

Mając na względzie sytuację osobistą i finansową oskarżonego, zasądzono od niego na rzecz Skarbu Państwa opłatę za II. instancję w kwocie 120 złotych, nadto kwotę 1008 złotych na rzecz oskarżycielki posiłkowej tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym. Jednocześnie, mając na uwadze względy słuszności, oskarżonego zwolniono od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego, które przecież wskutek uzyskania opinii biegłego były dość znaczne.

SSO Lucyna Pradelska-Staniczek