Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach

V Wydział Karny Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

Przewodniczący: SSO Janusz Chmiel

Sędziowie: SSR del. Katarzyna Gozdawa-Grajewska (spr.)

SSO Lucyna Pradelska- Staniczek

Protokolant: Monika Brzoza

w obecności Magdaleny Szymańskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2014 r.

sprawy:

D. F. /F./

syna A. i E.

ur. (...) w J.

oskarżonego o przestępstwo z art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 30 stycznia 2014r. sygn. akt III K 586/13

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Rybniku do ponownego rozpoznania.

Sygn. Akt. V Ka 152/14

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z dnia 30 stycznia 2014r. sygn. akt. III K 586/13 uznał oskarżonego D. F. za winnego czynu z art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 § 1 kk polegającego na tym, że w L. na ul. (...) prowadząc samochód osobowy marki F. (...) o nr rej. (...) nieumyślnie naruszył zasadę bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że wjeżdżając z ul. (...) z zamiarem jazdy na wprost nie zastosował się do znaku pionowego B-20 „STOP” czym doprowadził do zderzenia z jadącym prawidłowo ul. (...) na wprost rowerzystą – J. S. (1) przez co nieumyślnie spowodował wypadek drogowy, w następstwie którego rowerzysta doznał pęknięcia głowy kości promieniowej prawej, otarcia skóry kolana lewego i łokcia lewego, obrzęku kolana lewego, obrzęku kolana prawego z bolesnością dotykową i otarciem skóry prawie na całej powierzchni kolana , otarcia naskórka na lewym przedramieniu , bólu kolana prawego i kolana lewego, bólu prawego barku, co naruszyło czynności narządów jego ciała na okres powyżej dni 7, nie przekraczający jednego miesiąca, a następnie zbiegł z miejsca zdarzenia. Za ten występek Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności, którą na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk warunkowo zawiesił na okres próby 3 lat. Na mocy art. 71 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 50 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 zł. Na mocy art. 42 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego środek karny zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 1 roku, nakładając równocześnie na niego obowiązek zwrotu dokumentu prawa jazdy. Na mocy art. 46 § 1 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego D. F. środek karny w postaci zadośćuczynienia za doznaną krzywdę poprzez zapłatę na rzecz J. S. (1) kwoty 500 zł. Nadto obciążył oskarżonego kosztami sądowymi, na które złożyły się opłata sądowa w wysokości 280 zł oraz wydatki postępowania w wysokości 190 zł.

Z wyrokiem tym nie zgodził się oskarżony, zaskarżając wyrok w całości. Powołując się na przepis art. 438 pkt. 2 i 3 kpk wyrokowi zarzucił:

- mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku rażącą obrazę przepisów postępowania : art. 4, 5 § 1 i 2, art. 7 art. 193, art. 399 art. 410 kpk poprzez przyjęcie przekraczając swobodną ocenę dowodów z naruszeniem zasady domniemania niewinności, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że oskarżony D. F. dopuścił się zarzucanego czynu, a nadto Sąd I instancji nie przeprowadził prawidłowo postępowania

dowodowego, nie rozpoznając istoty sprawy poprzez brak powołania biegłego z zakresu ruchu drogowego w celu ustalenie faktu, czy oskarżony naruszył przepisy ruchu drogowego,

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, mogący mieć wpływ na jego treść, polegający na bezzasadnym przyjęciu , że oskarżony nie zachował należytej ostrożności, nie zastosował się do znaku „stop” czym wymusił pierwszeństwo i doprowadził do kolizji z pokrzywdzonym J. S. (2), czym wypełnił dyspozycję art. 177 § 1 kk i 178 § 1 kk podczas gdy z prawidłowo ustalonego stanu faktycznego wynika, iż oskarżony nie popełnił zarzucanego mu czynu, a istniejące w sprawie poważne wątpliwości uniemożliwiają jednoznaczne przyjęcie za udowodnione faktu popełnienia czynu przez oskarżonego.

Powołując się na powyższy zarzut autor apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzutu ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Niezależnie od treści przyszłego rozstrzygnięcia zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku w znacznym zakresie zasługuje na uwzględnienie. To zaś skutkowało potrzebą uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Rybniku.

Uchybienia zaistniałe przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia powodują, że skazanie oskarżonego D. F. jest co najmniej przedwczesne.

Jak się określa w doktrynie, błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika bądź to z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd "braku"), bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd "dowolności"). Może on być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 k.p.k.) np. błąd logiczny, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonywającym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, czy oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych (tak: T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Zakamycze 1998, s. 871).

Oskarżony w złożonej apelacji zdaje się wskazywać na błąd w ustaleniach faktycznych wynikający z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, a to niewłaściwej ocenie zeznań pokrzywdzonego oraz błąd braku polegający na nieprzeprowadzeniu koniecznych dowodów. Lektura apelacji wskazuje, że skarżący nie forsuje własnego poglądu na kwestie ustaleń

faktycznych, ale podaje jakich uchybień w świetle zgodności (lub niezgodności) z treścią dowodu, zasad logiki (błędności rozumowania i wnioskowania), czy też sprzeczności z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy dopuścił się Sąd orzekający w dokonanej przez siebie ocenie dowodów. Podważając prawidłowość ustaleń co do faktów oskarżony podjął się wykazania, że popełniono błąd przy ich rekonstrukcji w oparciu o przeprowadzone dowody.

W przedmiotowej sprawie występują dwa przeciwstawne dowody. Wyjaśnienia oskarżonego stanowczo nie przyznającego się do winy kontra zeznania pokrzywdzonego J. S. (1), który nie widział osoby oskarżonego, a jedynie zapamiętał numery rejestracyjne samochodu osobowego typu kombi, który zatrzymał się na chwilę za skrzyżowaniem na którym doszło do wypadku. Dowody występujące w niniejszej sprawie są nad wyraz skromne. Powstaje pytanie czy zeznanie J. S. (1) stanowi na tyle wyczerpujący materiał dowodowy, by stanowić podstawę skazania oskarżonego D. F.. Sąd Rejonowy poprzestał tylko i wyłącznie na tym dowodzie, odmawiając całkowicie wiary oskarżonemu przy czym oddalił wnioski dowodowe oskarżonego na rozprawie w dniu 21 listopada 2013r., którymi oskarżony próbował uwiarygodnić swoją wersję zdarzenia. Decyzja Sądu Rejonowego o oddaleniu wniosków dowodowych o przesłuchanie w charakterze świadków funkcjonariuszy policji M. D. i M. K. dokonujących oględzin samochodu kierowanego przez oskarżonego oraz ojca oskarżonego – właściciela samochodu A. F. w świetle skąpego materiału dowodowego i nieoczywistych okoliczności sprawy była co najmniej pochopna. Świadkowie ci mogli wnieść do sprawy wiedzę, umożliwiając pewniejsze odtworzenie stanu faktycznego sprawy. Nadto mogli dysponować wiadomościami dodatkowymi jak chociażby jaką relacje przekazał im oskarżony, co im powiedział pokrzywdzony. Sąd Rejonowy z urzędu też powinien był przesłuchać w charakterze świadków policjantów i pracowników pogotowia którzy przybyli na miejsce wypadku drogowego na okoliczność co przekazał im pokrzywdzony, czy już wtedy dokładnie opisał im samochód, który zajechał mu drogę, czy podał tym osobom numery rejestracyjne samochodu, czy wskazywał na duży ruch na skrzyżowaniu. Wersji oskarżonego , że numery rejestracyjne pojazdu, którym kierował mogły być przez J. S. (1) zapamiętane tylko dlatego że nie będąc sprawcą wypadku znajdował się na miejscu zdarzenia jako jeden z uczestników ruchu wymaga dogłębnej weryfikacji. Temu właśnie będą służyć w/w dowody, które przez Sąd Rejonowy nie zostały przeprowadzone. Pomocne mogą się także okazać informacje z Komisariatu Policji i Pogotowia Ratunkowego jakiej treści zgłoszenia dokonał pokrzywdzony z miejsca wypadku drogowego.

Rzeczą Sądu I instancji przy ponownym rozpoznawaniu sprawy będzie jednoznaczne ustalenie, czy w świetle całokształtu zebranego materiału dowodowego nie zasługują na wiarę wyjaśnienia oskarżonego o tym , że nie zajechał drogi rowerzyście na skrzyżowaniu w L., a jedynie był jednym z uczestników ruchu drogowego w tym miejscu. Przy dokonywaniu tej oceny Sąd weźmie pod uwagę zeznania pokrzywdzonego J. S. (1), którego jeszcze raz Sąd dokładnie przesłucha szczególnie na okoliczność czy w chwili zdarzenia w okolicach skrzyżowania znajdowało się wiele innych pojazdów, czy też zauważył tylko jeden pojazd o numerach rejestracyjnych (...). Nadto przesłucha wskazanych wyżej świadków na wspomniane okoliczności. i oceni je zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, Dotychczas dokonana ocena dowodów narusza zasadę wyrażoną w art. 7 k.p.k., czego konsekwencją był błąd w ustaleniach faktycznych mogący mieć wpływ na treść wyroku, dlatego też zaskarżony wyrok nie mógł się ostać. Tylko ocena dowodów, która mieści się w granicach oceny swobodnej jest gwarantem bezbłędnej podstawy faktycznej orzeczenia. Przy ustaleniu stanu faktycznego Sąd Rejonowy będzie pamiętał, że "ustalenia faktyczne nie zawsze muszą bezpośrednio wynikać z konkretnych dowodów. Mogą one także wypływać z nieodpartej logiki sytuacji stwierdzonej konkretnymi dowodami, jeżeli owa sytuacja jest tego rodzaju, że stanowi oczywistą przesłankę, na której podstawie doświadczenie życiowe nasuwa jednoznaczny wniosek, iż dane okoliczności faktyczne istotnie wystąpiły" (tak: SN w wyroku z dnia 4 października 1973 r., sygn. akt III KR 243/73, OSNKW 1974/2/33 z glosą aprobującą M.Cieślaka OSPIKA 9/74).

In concreto, jednoznaczne ustalenie czy samochód F. (...) nr. rej. (...) był jedynym pojazdem znajdującym się na skrzyżowaniu przez które przejeżdżał rowerem pokrzywdzony J. S. (1), wykluczenie jego pomyłki w zapamiętaniu numerów rejestracyjnych pojazdu, który zajechał mu drogę jest okolicznością nader istotną. Stanowi punkt wyjścia do oceny wyjaśnień oskarżonego, jego linii obrony która mimo wszystko – zgodnie z zasadą domniemania niewinności- powinna zostać zweryfikowana innymi dowodami wskazanymi wyżej. Na chwilę obecną wydaje się, że powołanie opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego – co zarzuca apelacja jako brak w postępowaniu dowodowym - nie jest konieczne gdyż ewentualne stwierdzenie kto naruszył zasady ruchu drogowego w tej konkretnej sytuacji nie wymaga wiadomości specjalnych. Układ skrzyżowania i zachowania uczestników ruchu, to kto miał pierwszeństwo przejazdu, a kto miał obowiązek to pierwszeństwo respektować w tej sprawie jest oczywiste. Chyba, że pojawią się nowe okoliczności w sprawie, wymagające zasięgnięcia takich wiadomości wówczas Sąd I instancji ewentualnie skorzysta z tego dowodu. Kolejną kwestią jest ustalenie czy oskarżony D. F. mógł dokonać przestępstwa z art. 177 § 1 kk w zw z art. 178 § 1 kk na szkodę J. S. (1).

Wszystkie dowody ocenione w myśl reguły zawartej w art. 7 k.p.k. będą stanowiły podstawę do rozstrzygnięcia w przedmiocie zasadności bądź bezzasadności oskarżenia. Z tych przyczyn orzeczono o uchyleniu zaskarżonego wyroku i przekazaniu sprawy oskarżonego D. F. do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Rybniku.