Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział II Cywilny Ośrodek (...) w R.

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Sławomir Łabuz

Protokolant: Izabela Kucza

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2017 roku w Rybniku

sprawy z powództwa Z. M.

przeciwko I. P.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7.217 zł (siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR del. Sławomir Łabuz

Sygn. akt: II C 135/16

UZASADNIENIE

Powód Z. M. pozwem z dnia 3.03.2016 r. domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 180.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu. Podniósł, iż pozwany wystawił na jego rzecz weksel własny o nominale 180.000 zł. Po upływie terminu wykupu weksla pozwany nie uiścił należności wobec czego pozew stał się konieczny

Pozwany I. P. domagał się oddalenie powództwa w całości. Zarzucił, iż toczy się postępowanie o ustalenie nieważności wskazanych w pozwie czynności prawnych.

Sąd ustalił

Dnia 28 listopada 2012 r. I. P. wystawił weksel własny na kwotę 180.000 zł. Jako termin płatności wskazał 26 czerwca 2012 r., wierzycielem był Z. M. a weksel płatny był w R., ul. (...). Jednocześnie, weksel opatrzono klauzulą zgodnie z którą, zaspokojenie roszczeń zgodnie z umową może nastąpić wyłącznie z nieruchomości KW nr (...) (k. 2) Nieruchomość objęta wskazaną w klauzuli wekslowej księgą wieczystą KW nr (...) była przedmiotem obrotu kilku osób. Jej pierwotna właścicielka E. D. zbyła ją 5 listopada 2007 r. na rzecz Spółki (...) Sp. z o.o. w K. ta zaś, sprzedała ją 15 kwietnia 2008 r. M. R. która z kolei zbyła ją 19 maja 2009 roku I. P.. Nieprawomocnym wyrokiem tut. Sądu z dnia 31 maja 2016 r. zapadłym w sprawie II C 98/14 w pkt 4 Sąd ustalił, iż bezskuteczna jest czynność prawna dokonana pomiędzy M. R. i I. P. w postaci umowy sprzedaży zabudowanej budynkiem mieszkalnym nieruchomości składającej się z działki nr (...), położonej w miejscowości R., dla której Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) zawartej w dniu 19 maja 2009r. w formie aktu notarialnego sporządzonego przed notariuszem A. G. prowadzącym Kancelarię Notarialną w R. Rep. A nr 6375/2009 natomiast w pkt 5 Sąd ustalił, iż nieważna jest czynność prawna dokonana przez I. P. w formie aktu notarialnego Rep. A (...) sporządzonego w dniu 28 listopada 2012r. w R. przed notariuszem A. G. w postaci oświadczenia o ustanowieniu na rzecz Z. M. hipoteki do kwoty 180.000,00 złotych na zabudowanej budynkiem mieszkalnym nieruchomości składającej się z działki nr (...), położonej w miejscowości R., dla której Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) (k. 34-35).

Sąd zważył.

Wyłącznym źródłem roszczenia powoda dochodzonego pozwem był weksel własny wystawiony 28 listopada 2012 na kwotę 180.000 zł.

Co do zasady, weksel własny jest papierem wartościowym sporządzonym w formie ściśle określonej przepisami prawa wekslowego zawierającym bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy zapłacenia określonej sumy pieniężnej we wskazanym miejscu i czasie, stwarzający bezwarunkową odpowiedzialność osób na nim podpisanych. W wekslu własnym wystawca sam zobowiązuje się do zapłaty sumy pieniężnej określonej w treści weksla. Weksel obok części składowych stanowiących jego obowiązkową treść może zawierać dodatkowe zastrzeżenia zwane klauzulami wekslowymi. Klauzule można podzieli na trzy grupy tj. klauzule wekslowo skuteczne – te które są wyraźnie przewidziane przez ustawę, wekslowo obojętne oraz klauzule zakazane, unieważniające weksel. Do ostatniej kategorii klauzul zakazanych należą zastrzeżenia naruszające bezwarunkowy charakter polecenia zapłaty.

Weksel z którego powód wywodził swe roszczenia zawiera klauzulę zgodnie z którą, zaspokojenie roszczeń zgodnie z umową może nastąpić wyłącznie z nieruchomości KW nr (...).

Najistotniejszym elementem ważności weksla własnego (jak i trasowanego) jest bezwarunkowe polecenie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej zamieszczone w treści weksla. Zgodnie z art. 101 pkt 2 ustawy prawo wekslowe z dnia 28 kwietnia 1936 r. weksel własny zawiera przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej. Stosownie do art. 102 prawa wekslowego, nie będzie uważany za weksel własny dokument, któremu brak jednej z cech, wskazanych w art. 101. Z przepisu zatem jasno wynika, iż zobowiązanie wekslowe ma charakter bezwarunkowy. Ta bezwarunkowość stanowi zresztą najbardziej charakterystyczną cechę weksla. B. jest bowiem rdzeniem weksla który musi być zamieszczony w treści dokumentu. Dodanie jakiejkolwiek wzmianki naruszającej tą bezwarunkowość czyni zobowiązanie nieważnym. B. polecenia ma związek z abstrakcyjnym charakterem zobowiązania wekslowego. Polecenie zapłaty weksla nie może zawierać żadnych warunków lub zastrzeżeń (orzeczenie SN z 15 września 1932 r. III Rw. 1278/32, Zb Orz. SN 1932).

Poczynione w wekslu zastrzeżenie nie spełnia wskazanego wymagania ustawowego. Należy wskazać, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, treść zobowiązania wekslowego ustala się tylko na podstawie tekstu weksla czyli o treści weksla wypełnionego w całości decyduje to co zostało w nim napisane a więc obiektywny stan weksla. Należy podkreślić również, iż weksel jest dokumentem przewidzianym do obrotu. Możliwość zaspokojenia się jedynie z konkretnie oznaczonej nieruchomości (tj. KW nr (...)) nie tyle ogranicza bezwarunkowość zapłaty co faktycznie może ją całkowicie wykluczać. Skoro tak, zatem uznać należy, iż zastrzeżenie to jest klauzulą unieważniającą weksel co skutkuje oddaleniem powództwa wekslowego o czym orzeczono w pkt 1 wyroku.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 kpc w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w zw. z § 2 rozporządzenia z 3.10.2016 r. Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie. Złożyły się na nie koszty zastępstwa procesowego (7.200 zł) oraz koszty pełnomocnictwa (17 zł).