Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Maria Pierzycka-Pająk
Protokolant:	Roman Czarnacki

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2014 r. w Gliwicach

sprawy J. S. (S.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 21 października 2013 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu J. S. prawo do emerytury począwszy od 1 sierpnia 2013 r.

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz ubezpieczonego kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym

(-) SSO Maria Pierzycka-Pająk

Sygn. akt. VIII U 2653/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 października 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu J. S. prawa do emerytury w niższym wieku
w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) w związku z tym, iż nie udowodnił on 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w wykazie A, a jedynie 11 lat, 9 miesięcy i 20 dni takiej pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. Podniósł, że zgodnie z przedłożonymi przez niego świadectwami i zaświadczeniami oraz zeznaniami świadków, o przesłuchanie których wnosił, wykonywał pracę w warunkach szczególnych i tym samym spełnia warunki do przyznania prawa do emerytury. W szczególności domagał się zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych okresów jego zatrudnienia od 23 maja 1974r. do 18 października 1981r. i od 4 stycznia 1983r. do 31 sierpnia 1983r. w (...) Izolacja w G., na stanowisku elektryka (elektromontera) utrzymania ruchu.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, a dodatkowo podniósł, że do okresów pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył odwołującemu wnioskowanych przez niego okresów zatrudnienia w (...) Izolacja w G., bowiem ubezpieczony przedłożył za te okresy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawione przez (...) S.A., który nie jest następcą prawnym (...) Izolacja w G..

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczony J. S., urodzony (...) w dniu 19 sierpnia 2013r. złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony 60 lat ukończył 26 lipca 2013r.

Skarżący, na dzień 1 stycznia 1999r., legitymuje się okresem składkowym
i nieskładkowym w wymiarze ponad 25 lat (vide akta emerytalne), z tym, że w ocenie ZUS udowodnił jedynie 11 lat, 9 miesięcy i 20 dni okresów pracy w szczególnych warunkach.

Po przeanalizowaniu sprawy ZUS w dniu 21 października 2013r. wydał zaskarżoną decyzję.

Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję nie uznał za pracę w warunkach szczególnych, pracy w okresie od 23 maja 1974r. do 18 października 1981r. i od 4 stycznia 1983r. do 31 sierpnia 1983r. na stanowisku elektromontera, w (...) Izolacja w G., z uwagi na fakt, iż przedłożył on za te okresy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawione przez (...) S.A., który nie jest następcą prawnym (...) Izolacja w G..

W postępowaniu przed Sądem ubezpieczony domagał się uznania za pracę w warunkach szczególnych okresów jego zatrudnienia u wskazanego wyżej pracodawcy.

W toku procesu Sąd ustalił, iż (...) Izolacja w G., jako jeden z trzech zakładów w skali całego kraju, zajmowało się produkcją wełny mineralnej i waty szklanej na potrzeby budownictwa. Był to stary zakład składający się w dużej części z urządzeń pochodzących z okresu przedwojennego i tuż po wojnie. Był to sprzęt przestarzały, ulegający częstym awariom. Z tego też względu podjęto decyzję o budowie całkiem nowego zakładu z nowymi liniami produkcyjnymi. W związku z podjęciem tak wielkiej inwestycji dyrekcja podjęła decyzję o przekazywaniu maksymalnych środków pochodzących z zysków z produkcji w dotychczasowym zakładzie na rzecz budowy nowego. Wiązało się to z zaprzestaniem inwestowania w stary zakład. W dotychczasowym zakładzie, gdzie swą pracę wykonywał ubezpieczony, ograniczano się wyłącznie do bieżących napraw i remontów, bez możliwości zakupu nowych maszyn. Taka decyzja spowodowała, że z czasem awaryjność sprzętu uległa zwiększeniu. W związku z tym istniała potrzeba dokonywania ciągłych napraw i remontów. Z tego też względu powołano brygady remontowe składające się z 1 – 2 elektryków, bądź elektromonterów i 1 – 2 ślusarzy – mechaników. Pracowali oni w systemie czterobrygadowym, łącznie z sobotami i niedzielami.

Odwołujący przez cały czas trwania obu spornych okresów pracy u tego pracodawcy, był członkiem takiej brygady remontowej. Pracował stale na hali produkcyjnej, na której umieszczone były 2 równoległe linie produkcyjne. Dodatkowo czasami uczestniczył
w naprawach i remontach osobnego pieca będącego na zewnątrz tej hali, który służył produkcji wełny do tzw. tlenowni. Do brygady utrzymania ruchu należał również warsztat, jednak w rzeczywistości było to małe pomieszczenie, w którym przechowywano wyłącznie narzędzia i niezbędne części zamienne, zaś cała praca brygad utrzymania ruchu, odbywała się bezpośrednio przy naprawach i remontach urządzeń produkcyjnych. Brygada remontowa odwołującego wykonywała stale czynności służbowe obok stanowisk pracy pracowników produkcji, zajmujących się wytwarzaniem włókien mineralnych i ich łączeniem i formowaniem w gotową wełnę mineralną.

W szczególności Sąd ustalił w toku procesu, że odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, w trakcie trwania obu spornych okresów zajmował się wymianą napędów, silników, sterowników i różnego rodzaju przełączników w ciągu technologicznym, będącym w ruchu, bądź remontem jednej wyłączonej linii produkcyjnej, obok działającej drugiej linii produkcyjnej, jak również przy naprawach pieca na zewnątrz hali. Jako że były to urządzenia stare i wyeksploatowane, często poniemieckie, konieczna była ich ciągła naprawa i konserwacja. Dodatkowo produkcja z tego zakładu zaspokajała dużą część zapotrzebowania krajowego, zatem nie można było dopuszczać do przestojów w produkcji, więc wszelkie naprawy były wykonywane w trybie pilnym, tj. na miejscu ich powstania. Oznaczało to, że poszczególne zepsute urządzenia (silniki, styczniki, sterowniki) wymontowywano i od razu zastępowano sprawnymi. Z kolei naprawą uszkodzonych urządzeń zajmowali się pracownicy oddzielnych brygad warsztatowych, którzy pracowali wyłącznie na I zmianie. Odwołujący nigdy w spornych okresach nie był pracownikiem takiego warsztatu.

Następnie pracodawca ubezpieczonego uległ likwidacji i nie wystawił zatrudnionym pracownikom świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Do szkodliwych czynników na tym stanowisku należało działalnie działanie wysokiej temperatury, praca w zapyleniu i narażeniu na ponadnormatywny hałas. Pracownicy (...) Izolacja w G., w tym również ubezpieczony, w spornym okresie otrzymywali dodatek
z tytułu wykonywania pracy w warunkach szkodliwych, jak również posiłki regeneracyjne
i mleko.

Razem z ubezpieczonym w spornym okresie pracowali: M. P. – ślusarz utrzymania ruchu, M. C. – elektromonter utrzymania ruchu i J. D. - elektromonter utrzymania ruchu.

Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego, dokumentacji akt osobowych ubezpieczonego za okres jego zatrudnienia w (...) Izolacja
w G. (k.6-12 a.s. oraz k.43-54 akt ZUS dot. ustalenia kapitału początkowego), zeznań świadków: M. P. (nagranie z rozprawy z dnia 6 lutego 2014r. minuty 26.45 i n.) M. C. (nagranie z rozprawy z dnia 6 lutego 2014r. minuty 47.29 i n.)
i J. D. (nagranie z rozprawy z dnia 6 lutego 2014r. minuty 58.28 i n.) oraz wyjaśnień odwołującego słuchanego w charakterze strony (nagranie z rozprawy z dnia 6 lutego 2014r. minuty 1.11.15 i n.).

Zebrany materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny i spójny, a tym samym za wystarczający do poczynienia ustaleń faktycznych oraz do rozstrzygnięcia sprawy.
W szczególności Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom świadków i samego ubezpieczonego, gdyż są spójne i wzajemnie się potwierdzają. Ponadto świadkowie byli współpracownikami odwołującego, pracującymi w takim samym charakterze w dziale utrzymania ruchu, zatem mieli oni bezpośrednie informacje w zakresie charakteru i wymiaru świadczonej przez ubezpieczonego pracy w spornym okresie. Dodatkowo świadek M. P. z tytułu świadczenia pracy w takim samym charakterze jak ubezpieczony w spornych okresach, uzyskał prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego, J. S. zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227, ze zm.) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat

2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu
31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust. 2 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Należy również podkreślić, iż na mocy art. 1 ustawy z dnia 11 maja 2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 6 czerwca 2012r.) od 1 stycznia 2013r. została zmieniona treść cytowanego art. 184, ust. 2. Od tej daty warunek rozwiązania stosunku pracy nie jest już wymagany.

Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej w warunkach szczególnych a nie osiągnął wymaganego wieku.

Takie rozumienie omawianego przepisu potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia
18 lipca 2007r. w sprawie I UK 62/07 (publ. OSNP 2008/17-18/269) stwierdzając, że „prawo do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia warunki określone w tym przepisie, niezależnie od tego, kiedy osiągnął wiek przewidziany w art. 32 tej ustawy”.

Ubezpieczony ukończył 60 lat życia i nie jest członkiem OFE. Kwestie te nie były sporne.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy zaliczył mu jedynie 11 lat, 9 miesięcy i 20 dni takiej pracy.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd przyjął, że ubezpieczony posiada wymagany 15 letni okres pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony w (...) Izolacja w G., na stanowisku elektryka (elektromontera) utrzymania ruchu, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach od 23 maja 1974r. do 18 października 1981r. i od 4 stycznia 1983r. do 31 sierpnia 1983r. tj. prace konserwacyjno – naprawcze na wydziałach będących w ruchu, na których trwała produkcja włókien mineralnych.

Praca ta wymieniona została w wykazie A, dział XIV, poz. 25, stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.), gdzie do takich prac zaliczona została bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Nie można w ocenie Sądu pominąć również i tego, że w wykazie A stanowiącym załącznik do wyżej powołanego rozporządzenia Rady Ministrów do prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym zaliczono w dziale V, pod poz. 13 prace przy produkcji wyrobów z włókien mineralnych z zastosowaniem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne.

Zatem na wszystkich stanowiskach, obok których stale pracował ubezpieczony, pracownicy wykonywali prace wymienione wykazie A.

Bez znaczenia pozostaje, czy odnośnie spornego okresu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wydał mu pracodawca bądź jego następca prawny. Fakt wykonywania takiej pracy został w stosunku do spornego okresu wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego ( por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Mając zatem na uwadze wszystkie powyższe rozważania, należało uznać, że J. S. legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. 15 letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Z powyższych przyczyn, Sąd stwierdził, że J. S. z momentem złożenia wniosku spełnia łącznie wszystkie warunki niezbędne do przyznania emerytury z obniżonego wieku, wynikające z treści art. 184, ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), a tym samym jego odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Wobec powyższego, Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., w punkcie pierwszym sentencji, zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od 1 sierpnia 2013r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 12 ust 2 i § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) w punkcie drugim orzeczenia.

SSO Maria Pierzycka – Pająk

Zarządzenie:

1. uzasadnienie odnotować,

2. odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu,

3. kalendarz 14 dni lub z wpływem.

G., dnia

HŁ