Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSR del. Renata Stańczak
Protokolant:	Anna Krzyszkowska

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2016 r. w Gliwicach

sprawy M. P. (P.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

przy udziale (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o podstawę wymiaru składek

na skutek odwołania M. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 14 września 2015 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla ubezpieczonej M. P. z tytułu zatrudnienia u płatnika (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. stanowi kwota 2500 zł (dwa tysiące pięćset złotych) brutto miesięcznie,

2.  w pozostałej części oddala odwołanie,

3.  znosi wzajemnie koszty zastępstwa procesowego.

(-) SSR del. Renata Stańczak

Sygn. akt VIII U 2173/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 września 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. ustalił, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne ubezpieczonej M. P. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy u pracę u płatnika składek (...) Sp.z o.o. stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia ustalonego na dany rok kalendarzowy zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę odpowiednio pomniejszona w okresach, w których praca nie była wykonywana przez cały miesiąc, tj.:

- w miesiącu wrześniu 2013r. w kwocie 1600 zł,

- w miesiącu październiku 2013r. w kwocie 1600 zł,

- w miesiącu listopadzie 2013r. w kwocie 1013,33 zł.

W uzasadnieniu decyzji, ZUS zakwestionował wysokość ustalonego przez ubezpieczoną i płatnika składek od 1 września 2013r. wynagrodzenia na kwotę 4268,76 zł. Organ rentowy wskazał, że w toku postępowania wyjaśniającego, związanego z ustaleniem uprawnień ubezpieczonej do zasiłku chorobowego, ustalił, iż z M. P. od 20 maja 2013r.zawarto umowę zlecenie na czas bezterminowy. Zakresem umowy było księgowanie dokumentów finansowo – księgowych oraz ich wprowadzanie do systemu. Ustalono wynagrodzenie w wysokości 1168 zł. W dniu 29 sierpnia 2013r. strony zawarły umowę o pracę na czas określony do dnia 28.02.2015r.za wynagrodzeniem zasadniczym 4268,76 zł. W trakcie kontroli organ rentowy uzyskał dokumenty potwierdzające fakt wykonywania umowy o pracę w postaci e-maili wysyłanych przez ubezpieczoną, w tym e-mail z 3.07.2013r., który zdaniem organu rentowego wskazuje na fakt, że ubezpieczona w trakcie wykonywania umowy zlecenia nie zajmowała się jedynie wprowadzaniem danych do systemu finansowo – księgowego. Nadto ustalono, że inna osoba zatrudniona na takim samym stanowisku otrzymywała wynagrodzenie prawie dwukrotnie niższe niż wynagrodzenie ustalone w umowie o pracę zawartej z ubezpieczoną. Nadto analiza dokumentacji dotyczącej innych pracowników płatnika składek wykazała, że osoby te są zatrudnione w firmie (...) Sp.z o.o.od ośmiu lat. Początkowo uzyskiwały znacznie niższe wynagrodzenie, które stopniowo ulegały zwiększeniu. Wskazane przez płatnika pracownice dopiero po wielu latach pracy uzyskały wynagrodzenie niewiele wyższe od wynagrodzenia ubezpieczonej. Nadto zauważono, że ubezpieczona nie posiada żadnego doświadczenia na zajmowanym stanowisku i w momencie zatrudnienia była jeszcze studentką. Zdaniem organu rentowego okoliczności sprawy wskazują, że działanie to służyło jedynie do uzyskania przez ubezpieczoną wyższych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego (zasiłku chorobowego i macierzyńskiego). ZUS, powołując się na kompetencje do badania zarówno tytułu zawarcia umowy o pracę, jak i ważności jej poszczególnych postanowień pod kątem zgodności z prawem, zasadami współżycia społecznego oraz czy nie zmierzają one do obejścia prawa stwierdził, że ustalone w dniu 29 sierpnia 2013r. warunki wynagradzania za pracę nie odpowiadały zatrudnieniu, ale zostały uzgodnione w celu uzyskania nieproporcjonalnych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W ocenie ZUS ustalone od 1 września 2013r. wynagrodzenie ubezpieczonej nie jest wynagrodzeniem godziwym, lecz wynagrodzeniem ustalonym ponad miarę, bez uwzględnienia rodzaju faktycznie wykonywanej pracy oraz ilości i jakości wykonywanej pracy. W opinii organu rentowego umowa o pracę zawarta pomiędzy płatnikiem (...) Sp.z o.o. a ubezpieczoną M. P. została zawarta niezgodnie z zasadami współżycia społecznego, w konsekwencji czego jest nieważna w części dotyczącej ustalenia wynagrodzenia. Zamiarem stron było uzyskanie przez ubezpieczoną wyższych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego (zasiłku chorobowego i macierzyńskiego).

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona M. P. domagając się jej zmiany i ustalenia, że podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne ubezpieczonej z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika (...) Sp. z o.o. wynosi 4268,76 zł. Skarżąca zarzuciła naruszenie szeregu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, a nadto art. 58 § 2 i 3 k.c., 22 § 1 k.p. w zw. z art. 353 k.c. oraz art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W uzasadnieniu odwołania zarzucono, że ZUS wadliwie wskazuje, że brak pisemnego zakresu obowiązków uniemożliwia weryfikację wykonania przez ubezpieczoną czynności na podstawie umowy o pracę. Tymczasem weryfikacja zakresu obowiązków jak też faktycznie wykonywanej pracy może nastąpić przy pomocy takich dowodów jak przesłuchanie świadków i stron. To na ZUS ciąży obowiązek pełnego zebrania materiału dowodowego i to organ z urzędu na obowiązek zbierania dowodów. Ubezpieczona nadto wskazała zakres obowiązków jakie ciążyły na niej w ramach umowy zlecenia i w ramach umowy o pracę. ZUS w sposób błędny ustalił faktycznie wykonywaną przez skarżącą pracę, tym samym uznając, że wynagrodzenie za tą pracę nie jest godziwe i adekwatne, a zostało przyznane niesłusznie. Z zawarciem umowy o pracę wiązało się z wykonywaniem dodatkowych prac i zwiększeniem odpowiedzialności ubezpieczonej. Nadto kwota wynagrodzenia koresponduje z wynagrodzeniem pozostałych księgowych zatrudnionych u płatnika składek. Kwota 4268,76 zł wynagrodzenia ubezpieczonej nie odstaje od kwoty wynagrodzenia pozostałych księgowych. Nadto nastąpiła zmiana w polityce płacowej (...) Sp.z o.o., aby już od początku poprzez odpowiednio wysokie wynagrodzenie związać pracownika z firmą na stałe, tak by nie następowały roszady kadrowe. Nadto wskazała, że ustalone wynagrodzenie nie odbiega od średniego wynagrodzenia księgowych (specjalistów ds. finansowych) w Polsce, które w roku 2012r. wynosiło według Głównego Urzędu Statystycznego 5.869,01 zł (z czego wynagrodzenie kobiet 5.325,00 zł). Wynagrodzenie ubezpieczonej zostało ustalone zgodnie z prawem i zasadami współżycia społecznego mając na uwadze: zwiększony zakres obowiązków ubezpieczonej, pozytywną ocenę pracy ubezpieczonej, nadto rodzajem pracy i odpowiedzialnością związaną ze stanowiskiem. Odwołująca powołała się na zasadę swobody kształtowania umów, która pozwala stronom dowolnie ukształtować stosunek prawny (zakres czynności, wysokość wynagrodzenia), o ile nie jest sprzeczny z prawem, zasadami współżycia społecznego i nie zmierza do obejścia prawa. Żadne z powyższych ograniczeń nie występuje w niniejszej sprawie. Wynagrodzenie ubezpieczonej nie było wygórowane, biorąc pod uwagę zwiększony zakres obowiązków i odpowiedzialności, a zamiarem ubezpieczonej było jak najdłuższe wykonywanie pracy a nie pobieranie świadczeń z ubezpieczenia społecznego, tym bardziej że ze względów zdrowotnych (zespół policystycznych jajników) zachodziło u ubezpieczonej podejrzenie niepłodności, co obala argument że ubezpieczona mogła zaplanować macierzyństwo. Ubezpieczona powołała się również na wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach wydany w tożsamej sprawie o sygn.VIIIU 435/15.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy złożył wniosek o zasądzenie od ubezpieczonej na rzecz tego organu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wskazując, iż wartość przedmiotu sporu wynosi: 2712,00 zł (k.22 akt sądowych).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona M. P., urodzona (...) ma wykształcenie wyższe ekonomiczne. W 2012r. ukończyła studia licencjackie na Uniwersytecie Ekonomicznym w K. – Wydział Finansów i (...). W roku szkolnym 2012/2013 rozpoczęła uzupełniające studia magisterskie.

W dniu 20 maja 2013r. ubezpieczona zawarła z firmą (...) Sp. z o.o. w K. umowę zlecenie za wynagrodzeniem 1168 zł. W dniu 29.08.2013r.ubezpieczona i zainteresowana zawarły umowę o pracę, mocą której ubezpieczona została zatrudniona na stanowisku księgowej w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem zasadniczym 4268,76 zł miesięcznie. Początkowo umowa została zawarta na czas określony do dnia 28.02.2015r., a na mocy porozumienia stron z dnia 16.02.2015r.została przekształcona w umowę o pracę na czas nieokreślony.

Sąd ustalił, że (...) Sp. z o.o. w K. jest biurem rachunkowym. Obsługuje głównie firmy. Prezesem (...) Sp.z o.o. jest M. B. (1). Prowadzi on biuro rachunkowe razem z żoną M. B. (2) i sprawuje nadzór merytoryczny, wspiera merytorycznie księgowych, a także jeździ na spotkania z klientami w celu rozwiązywania problemów. Prezesem firmy (...) Sp.z o.o.jest M. B. (2).

Obie firmy zatrudniają około 40 osób na umowie o pracę w tym referentów księgowych i osoby z większym doświadczeniem w charakterze księgowych. Pracownicy firmy zatrudnieni na etacie pracują po 8 godzin – biuro jest czynne w godzinach 8-16, natomiast pracownicy zatrudnieni na umowę zlecenia sami ustalając sobie czas pracy. Pierwszą Spółką utworzoną przez małż. B. była zainteresowana spółka. Dlatego pracownicy tam zatrudnieni mają dłuższy staż pracy niż pracownicy firmy (...) ( tam pracownicy zatrudniani byli dopiero od 2012 r.). M. B. (2) konsultuje sprawy wynagrodzeń pracowników obu firm z mężem M. B. (1) , przy czym M. B. (1) ocenia umiejętności merytoryczne pracowników, zaś M. B. (2) umiejętności „miękkie” – kontakt z klientem, kontakt z pracownikami, podejście do pracy.

Pracodawca był zadowolony z pracy ubezpieczonej. Była bardzo wysoko oceniana jako osoba sumienna i pracowita.

Do obowiązków ubezpieczonej na umowie zlecenie należało:

- wprowadzanie dokumentów dostarczonych przez klientów do systemu finansowo – księgowego,

- księgowanie dokumentów dostarczonych przez klientów w systemie finansowo – księgowym,

- sprawdzanie poprawności rachunkowej dostarczonych przez klientów dokumentów,

- kontrola dowodów księgowych i ich dekretacja,

- sprawdzanie rozliczeń poinwentaryzacyjnych.

Od 1 września 2013r. na nowym stanowisku ubezpieczona przejęła prowadzenie firm (...).z o.o, G.., G..

Jako samodzielna księgowa odwołująca wykonywała takie zadania jak:

- wspieranie organizacji działu księgowości w firmie,

- prowadzenie całości spraw związanych z rachunkowością, zobowiązaniami podatkowymi klientów,

- wprowadzanie dokumentów dostarczanych przez klientów do systemu finansowo- księgowego,

- księgowanie dokumentów dostarczonych przez klientów w systemie finansowo-księgowym,

- stosowanie się do zatwierdzonego przez Zarząd klienta zakładowego planu kont wraz z zasadami rachunkowości,

- prowadzenie ksiąg rachunkowych klientów,

-wycena aktywów i pasywów w księgach klientów,

- sporządzanie dla klientów raportów dotyczących Bilansu i (...) co miesiąc w formie analizy sporządzanej w E., stanu należności i zobowiązań – na żądanie klienta, nie rzadziej niż raz w miesiącu,

-- sporządzanie bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej,

-- sprawowanie kontroli formalno-prawnej i rachunkowej wszystkich dowodów księgowych oraz innych dokumentów powodujących skutki finansowe dostarczonych przez klienta do biura rachunkowego,

-- kontrola dowodów księgowych i ich dekretacja,

- sprawdzanie rozliczeń po inwentaryzacyjnych,

- wyliczanie kwoty zobowiązania podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku VAT,

- sporządzanie deklaracji VAT-7 oraz VAT-7K,

- sporządzanie deklaracji CIT-8,

- organizacja i prowadzenie ewidencji księgowej techniką komputerową,

-organizacja i prowadzanie ewidencji podatkowej i związanej z nią dokumentacji rozliczeniowej,

- wykonywanie innych czynności zleconych przez Zarząd, które mieszczą się w zakresie praw i obowiązków księgowego.

Ustalono, że w okresie od września do listopada 2013r. w spółce (...) z o.o.zatrudnionych było 18-19 pracowników, a wynagrodzenie zasadnicze pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy kształtowało się w granicach od 1600 zł do 4466,33 zł miesięcznie, przy czym najwyższe wynagrodzenie uzyskiwały: M. M. (1) (3.993,85 zł we wrześniu 2013r., 4.277,34 zł w październiku 2013r. i 4466,33 zł w listopadzie 2013r.), A. S. (3758,40 zł we wrześniu 2013r., 3883,68 zł w październiku 2013r. i 3758,40 zł w listopadzie 2013r.) i ubezpieczona M. P.. M. M. (1) i A. S. pracują w zainteresowanej Spółce od 2007r.

Nadto w sprawie VIIIU 435/15 ustalono, że w spółce (...) Sp.z o.o.na stanowisku księgowej zatrudnione są E. L., M. Ł., M. M. (2) i A. M..

E. L. jest zatrudniona od 1 października 2013r. za wynagrodzeniem 2.600 zł miesięcznie a od 1 lutego 2014r. za wynagrodzeniem 2682,82 zł miesięcznie.

M. Ł. jest zatrudniona od 1 października 2012r. za wynagrodzeniem 2.650 zł miesięcznie.

M. M. (2) jest zatrudniona od 7 października 2013r. za wynagrodzeniem 2.600 zł miesięcznie a od 1 lutego 2014r. za wynagrodzeniem 2800 zł miesięcznie.

A. M. jest zatrudniona od 2 września 2013r. na umowę zlecenie za wynagrodzeniem 3700 zł miesięcznie.

A. K. zatrudniona została od 1 maja 2010r. na stanowisku referenta ds. księgowości w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem zasadniczym 1763,80 zł brutto miesięcznie. Jej wynagrodzenie od września 2014r.wzrosło do kwoty 3522,70 zł.

Wynagrodzenie księgowych jest ustalane uznaniowo, w zależności od kwalifikacji i negocjacji prowadzonych z pracownikiem..

Ubezpieczona świadczyła pracę do 19 listopada 2013r. Od 20 listopada 2013r. korzystała ze zwolnienia z tytułu niezdolności do pracy w związku z ciążą.

Umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron z dniem 19 listopada 2015r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego, akt osobowych odwołującej, list płac pracowników (...) Sp.z o.o. za okres od IX-XI 2013r., z korespondencji mailowej, wyciągu odnośnie struktury wynagrodzeń z GUS za październik 2012r., wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach w sprawie VIIIU 435/15 (koperta k.13), zeznań świadka M. B. (2) (nagranie z rozprawy z dnia 18 lutego 2016r. min. 17:31 i n. k.55), przesłuchania odwołującej M. P. (nagranie z rozprawy z dnia 11 kwietnia 2016r. min. 37:41 i n. k.49) oraz zainteresowanego M. B. (1) (nagranie z rozprawy z dnia 11 kwietnia 2016r. min. 5:28 i n. k.47). Sąd ocenił zgromadzony materiał dowodowy jako kompletny i wiarygodny, a przez to mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Zeznania ubezpieczonej, zainteresowanego i świadka pokrywały się i uzupełniały, nadto znajdowały odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym. Jedynie Sąd odmówił wiary przesłuchanym osobom w części w jakiej twierdziły, że wynagrodzenie ubezpieczonej zostało ustalone na sporną kwotę m.in.dlatego, że ubezpieczona wystąpiła o wynagrodzenie w takiej wysokości. Takie twierdzenia są nielogiczne i sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Z kolei przedstawione w sprawie dokumenty nie budziły wątpliwości co do ich wiarygodności, w szczególności nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługuje na częściowe uwzględnienie.

W pierwszej kolejności, odnosząc się do zarzutów uchybień formalnych przy wydawaniu zaskarżonej decyzji wskazać należy, iż rolą Sądu orzekającego w sprawie nie jest badanie prawidłowości trybu postępowania przed organem rentowym. Sąd bada bowiem prawidłowość zaskarżonej decyzji i jej zgodność z prawem. W wyroku z dnia 9 lutego 2010r. (I UK 151/09, LEX nr 585708) Sąd Najwyższy wskazał, że postępowanie sądowe, w tym w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania.

Zgodnie z treścią art. 6 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2015r., poz.121), zwanej ustawą systemową, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów.

Po myśli art. 11 ust. 1 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 12, zaś według art. 12 ust. 1 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy systemowej, pracownicy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Za pracownika natomiast – w myśl art. 8 ust 1 – uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem, że jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w ust. 11 – dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.

W myśl art. 46, ust. 1 wskazanej wyżej ustawy płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Natomiast po myśli art. 18 ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wreszcie, art. 83 ust. 1 ustawy systemowej przyznaje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych kompetencje do wydawania decyzji w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności między innymi: zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

W przedmiotowej sprawie nie był przedmiotem sporu fakt podlegania przez M. P. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu jako pracownika zatrudnionego w (...) Sp. z o.o. Fakt zatrudnienia jej przez tego płatnika składek jak i okres zatrudnienia i faktyczne świadczenie pracy przez ubezpieczoną nie były bowiem negowane przez organ rentowy.

Przedmiotem sporu była natomiast wysokość podstawy wymiaru składek ustalona przez strony umowy o pracę w wysokości 4.268,76 zł brutto.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że samo zawarcie umowy o pracę nawet w okresie ciąży i nawet, gdyby głównym motywem było uzyskanie zasiłku macierzyńskiego, nie jest naganne, ani tym bardziej sprzeczne z prawem ( por wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 06.02.2006r., III UK 156/05, LEX nr 272549, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04.08.2005r., II UK 320/04, OSNP 2006/7-8/122).

Natomiast ustalenie w umowie o pracę rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę może być, w konkretnych okolicznościach, uznane za nieważne, jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegającym na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu (art. 58 § 2 i §3 k.c. w związku z art. 300 k.p.) ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.01.2014r., I UK 302/13, LEX nr 1503234, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09.08.2005r., III UK 89/05, OSNP 2006/11-12/192). Każdorazowo jednak należy badać okoliczności konkretnego przypadku.

Na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych wysokość osiąganego wynagrodzenia ma doniosłe skutki, gdyż wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru składek na poszczególne ubezpieczenia, a zatem ma przełożenie na wysokość pobieranych świadczeń. Niesie to za sobą skutki zarówno w sferze interesu ubezpieczonego jak i interesu społecznego. Ustalenie nadmiernie wygórowanego wynagrodzenia prowadzącego – w okolicznościach konkretnej sprawy – do pobierania wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nieadekwatnych do odprowadzonych wcześniej składek pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, do których na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych należy zaliczyć m. in. zasadę równego traktowania wszystkich ubezpieczonych, zasadę solidaryzmu ubezpieczeń społecznych, zasadę ochrony interesów i niepokrzywdzenia innych ubezpieczonych, zasadę nieuprawnionego nieuszczuplania środków FUS.

Zgodnie z art. 78§1 kodeksu pracy (t.j. Dz.U. z 2014r., poz.1502) wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość pracy.

Przyjmuje się, że podstawę wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy. Ocena godziwości wynagrodzenia wymaga uwzględnienia okoliczności każdego konkretnego przypadku, a zwłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczonej pracy oraz wymaganych kwalifikacji ( por. uzasadnienie do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27.04. 2005r., II UZP 2/05, OSNP 2005/21/338).

W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd orzekający podzielił w części wątpliwości organu rentowego co do wysokości ustalonego przez strony wynagrodzenia w umowie o pracę z dnia 29.08.2013r., które również w ocenie tut. Sądu zostało zawyżone.

Przede wszystkim należy zauważyć, że w spornym okresie (wrzesień 2013r.-listopad 2013r.) ubezpieczona uzyskiwała jedno z najwyższych wynagrodzeń w Spółce (...) w K.. Porównywalne wynagrodzenie uzyskiwały jedynie 2 inne księgowe M. M. (1) i A. S., przy czym obie miały o wiele dłuższy staż pracy w porównaniu z ubezpieczoną (pracowały od 2007 roku). Co za tym idzie miały większe doświadczenie zawodowe. Nie może umknąć uwadze Sądu, że również w drugiej Spółce (...), wynagrodzenia księgowych i to z o wiele większym doświadczeniem zawodowym niż w przypadku ubezpieczonej kształtowały się na znacznie niższym poziomie (vide ustalenia poczynione w sprawie VIIIU 435/15). Ubezpieczona w momencie zawierania umowy była w trakcie studiów magisterskich. Na tym etapie nie miała żadnego doświadczenia zawodowego, bo trudno za takie uznać „douczanie się” u bratowej w prowadzonej przez nią firmie rodzinnej. Nie znalazły potwierdzenia w sprawie podnoszone przez zainteresowanego okoliczności, że ubezpieczona jako księgowa podejmowała samodzielne decyzje, za które ponosiła odpowiedzialność. Tymczasem z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że ubezpieczona nie była uprawniona do podejmowania samodzielnych decyzji – musiała je konsultować z M. B. (1) i również on jako jedyny w Spółce był uprawniony do podpisywania wszelkich dokumentów. On był pełnomocnikiem podatkowym obsługiwanych przez firmę spółek. Należy też zwrócić uwagę na niekonsekwencję w twierdzeniach zainteresowanego, kiedy podnosił, że pracując na umowę zlecenie ubezpieczona dała się poznać z bardzo dobrych relacji w kontaktach z klientami. Tymczasem w innej części zeznań twierdzi, że w czasie umowy zlecenia ubezpieczona nie była uprawniona do kontaktów z klientami i tymi kontaktami się nie zajmowała.

Zdaniem Sądu nielogicznym jest również powoływanie się ubezpieczonej na dane GUS-u odnośnie średniego wynagrodzenia księgowych w Polsce. Jeszcze raz należy podkreślić, że ubezpieczona zawierając umowę o pracę nie miała żadnego doświadczenia zawodowego. Kontynuowała jeszcze studia. Dlatego trudno przyjąć, aby jej wynagrodzenie miałoby kształtować się w granicach średniej krajowej. Na wiarę nie zasługują twierdzenia zainteresowanego i jego żony, że uwzględniają oni żądania nowo zatrudnianych pracowników w zakresie wynagrodzenia, tj.jeżeli pracownik chce wynagrodzenia w konkretnej wysokości, to je otrzymuje. Ubezpieczona chciała zarabiać na poziomie 3.000 – 3.500 netto zł miesięcznie i dlatego jej wynagrodzenie zostało określone na poziomie kwoty 4268,76 zł. Takie twierdzenia są nielogiczne i sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Nadto kolidują z ustaleniami poczynionymi odnośnie wysokości wynagrodzeń innych pracowników zainteresowanej Spółki i Spółki (...). Wreszcie dziwić musiałyby wygórowane żądania ubezpieczonej zgłaszane w sierpniu 2013r., podczas gdy od maja 2013r.wystarczającym dla niej wynagrodzeniem była kwota 1.168,00 zł w ramach umowy zlecenia.

Również odwoływanie się ubezpieczonej do sytuacji A. K. jest nielogiczne i przemawia raczej za zasadnością decyzji ZUS. A. K. była bowiem zatrudniona od 2010 roku w firmie (...). A zatem jej staż pracy w 2014r., kiedy doszło do podwyższenia jej wynagrodzenia wynosił już 4 lata. Poza tym wynagrodzenie jej zostało ustalone na kwotę 3000 zł w okresie od września 2014r., a więc rok później niż w przypadku ubezpieczonej. A zatem A. K. rok później niż ubezpieczona, przy o wiele dłuższym stażu pracy i większym doświadczeniu zawodowym otrzymała wynagrodzenie o ponad 1.000 zł niższe niż ubezpieczona.

Z drugiej jednak strony kwota minimalnego wynagrodzenia w miejsce przyjętej przez strony kwoty 4268,76 zł, została błędnie ustalona przez ZUS w zaskarżonej decyzji. Ubezpieczona jako studentka miała bardzo dobrą opinię (vide pismo Dziekana Wydziału Finansów i (...) z 20.01.2013r. oraz certyfikat uczestnictwa w cyklu warsztatów prowadzonych przez ekspertów D. – k.13 akt sądowych). Zna język angielski, co miało znaczenie dla obsługi księgowej przydzielonych jej firm. Pracując na umowę zlecenie dała się poznać jako dobry, rzetelny, komunikatywny pracownik, z którym pracodawca mógł wiązać plany na przyszłość. Niewątpliwie od września 2013r. ubezpieczona zaczęła pracować w pełnym wymiarze czasu pracy, a jej zakres obowiązków uległ znacznemu zwiększeniu. Dlatego też zaproponowana przez ZUS kwota minimalnego wynagrodzenia byłaby zdaniem Sądu kwotą znacznie zaniżoną. Zdaniem Sądu, kwota 2.500 zł brutto miesięcznie jest adekwatna do zakresu obowiązków ubezpieczonej, jej doświadczenia zawodowego. Nie jest to kwota zawyżona, ani zaniżona w porównaniu do wynagrodzenia uzyskiwanego przez innych pracowników zainteresowanego.

Reasumując, Sąd uznał, że zawarte w umowie o pracę zapisy określające wynagrodzenie ubezpieczonej były – w opisanych wyżej okolicznościach niniejszej sprawy - sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i miały na celu umożliwienie pobierania przez ubezpieczoną wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. A zatem mając na uwadze treść art. 58 kodeksu cywilnego postanowienia te należało uznać za nieważne.

Mając na uwadze całokształt zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd doszedł do przekonania, że wynagrodzenie ubezpieczonej w kwocie 2.500 zł ustalone od dnia 1 września 2013r. w pełni odpowiadało charakterowi powierzonego jej stanowiska i zakresowi obowiązków i nie jest wynagrodzeniem wygórowanym, ani zaniżonym.

Mając na względzie wszystkie powyższe rozważania Sąd – na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. – zmienił zaskarżoną decyzję stwierdzając, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla M. P. z tytułu zatrudnienia u płatnika (...) Sp. z o.o. stanowi od września 2013r. kwota 2.500 zł.

W pozostałym zakresie Sąd – na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. – oddalił odwołanie.

W punkcie trzecim wyroku, na podstawie art. 100 k.p.c. zniesiono pomiędzy stronami koszty zastępstwa procesowego, bowiem odwołanie ubezpieczonej tylko w części zostało uwzględnione.

(-) SSR del. Renata Stańczak