Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Grażyna Łazowska
Protokolant:	Anna Krzyszkowska

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2018 r. w Gliwicach

sprawy H. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania H. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 30 maja 2017 r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-) SSO Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIII U 1698 /18

UZASADNIENIE

Decyzją z 30 maja 2017r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu P. B. ( B. ) prawa do przeliczenia emerytury na podstawie art. 110a ustawy z 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż nowo wyliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie przekroczył 250%. Organ rentowy wskazał, że za lata 1961 – 1979 przyjął wynagrodzenia minimalne.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany przez przyznanie mu prawa do przeliczenia świadczenia na podstawie art.110a ustawy emerytalnej, po uprzednim odtworzeniu przez Sądem zarobków za lat 1961 – 1979. Ubezpieczony wniósł również o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Postanowieniem z 29 marca 2018r. Sąd zawiesił postępowanie na podstawie art.174§1 pkt 1 k.p.c. z uwagi na śmierć ubezpieczonego w dniu 22 lutego 2018r.

Postanowieniem z 4 maja 2018r. Sąd podjął zawieszone postępowanie, bowiem
żona ubezpieczonego H. B. oświadczyła, że zamierza skorzystać
z uprawnienia przewidzianego w art.136§2 ustawy emerytalnej. H. B. wskazała, że zamieszkiwała wspólnie z małżonkiem do dnia jego śmierci i prowadziła
z nim wspólne gospodarstwo domowe.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Decyzją z 19 maja 1987r. organ rentowy przyznał P. B. urodzonemu (...), prawo do emerytury górniczej od 1 grudnia 1986r.

Do ustalenia podstawy wymiaru tego świadczenia organ rentowy przyjął wynagrodzenia P. B. z lat 1987r. do 1989r. wykazane w zaświadczeniu
o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 15 maja 1991r.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 281,64% i został ograniczony
do 250%.

W dniu 15 maja 2017r. P. B. wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przeliczenie świadczenia w trybie art.110a ustawy emerytalnej.

Do wniosku załączył między innymi:

- zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 3 kwietnia 2017r. sporządzone przez (...) S.A. Oddział Zakład (...) w T.
z wykazanymi zarobkami z lat 1980 - 1990 z tytułu zatrudnienia w KWK
(...) ustalonymi na podstawie kartotek zarobkowych,

- legitymację ubezpieczeniową, w której brak było wpisów dotyczących uzyskiwanych zarobków.

W rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy wydał decyzję skarżoną.

P. B. w KWK (...) był zatrudniony od 1 grudnia 1961r.
do 30 czerwca 1990r. na stanowiskach:

- od 1 grudnia 1961r. do 31 marca 1964r. – młodszego elektryka pod ziemią,

- od 1 kwietnia 1964r. do 31 grudnia 1966r. – elektryka pod ziemią,

- od 1 stycznia 1967r. do 30 kwietnia 1969r. – elektryka o specj. kwalifik. pod ziemią,

- od 1 maja 1969r. do 31 sierpnia 1972r. – elektromontera pod ziemią,

- od 1 września 1972r. do 30 czerwca 1990r. – elektromechanika pod ziemią.

Na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu ubezpieczenia społecznego, rent
i emerytur Z. T. Sąd ustalił, że wynagrodzenia P. B. z lat zatrudnienia 1961 – 1979, wyliczone na podstawie zachowanej dokumentacji akt osobowych, przy uwzględnieniu obowiązujących wówczas uregulowań płacowych oraz dodatku za II i III zmianę w proporcji co najmniej po 1/3 na każdą ze zmian, wynagrodzenia za pracę przez dwie niedziele w miesiącu, dodatku za zmianę nocną i dodatku szkodliwego wyniosły w: 1961r. – 1 710,68 zł ( 8,77% ), 1962r. – 23 087,63 zł ( 114,52% ), 1963r. – 23 817,91 zł ( 112,58% ), 1964r. – 27 337,20 zł ( 125,45% ), 1965r. – 28 184,27 zł ( 125,80% ), 1966r. – 28 352 zł ( 122,16% ), 1967r. – 32 675,20 zł ( 135,07% ), 1968r. – 32 675,20 zł ( 129,29% ), 1969r. – 47 236,10 zł ( 181,06% ), 1970r. – 55 912,13 zł ( 208,47% ), 1971r. – 56 462,09 zł ( 199,54% ), 1972r. – 58 536,10 zł ( 194,42% ), 1973r. – 62 894,10 zł ( 187,32% ), 1974r. – 79 222,87 zł ( 207,28% ), 1975r. – 95 250,97 zł ( 202,85% ), 1976r. – 95 780,83 zł ( 186,45% ), 1977r. – 96 044,87 zł ( 174,15% ), 1978r. – 101 699,10 zł ( 173,42% ), 1979r. – 103 356,90 zł ( 161,69% ).

Przy obliczaniu tych wynagrodzeń biegły uwzględnił stawkę zasadniczą, wynagrodzenie dodatkowe z Karty Górnika, deputat węglowy, dodatek za pracę na drugą
i trzecią zmianę, dodatek za pracę przez dwie niedziele w miesiącu, dodatek szkodliwy przyjmując, że P. B. w warunkach szkodliwych pracował na każdej dniówce minimum 3 godziny.

Wyliczony przez biegłego wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury górniczej P. B. z okresu 20 najkorzystniejszych lat wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu wyniósł 233,07% i został obliczony z lat 1969 – 1978, 1980 - 1989.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego,
akt osobowych P. B. z okresu jego zatrudnienia w KWK (...)
oraz opinii biegłego sądowego Z. T. ( opinia główna k. 27 – 52 akt, opinia uzupełniająca k.83 – 89 akt ).

Sąd w pełni podzielił opinię biegłego sądowego z zakresu ubezpieczenia społecznego, rent i emerytur Z. T., gdyż została ona sporządzona w oparciu o fachową i specjalistyczną wiedzę, zgodnie ze zleceniem Sądu, na podstawie całokształtu zgromadzonej w sprawie dokumentacji, w tym zawartej w aktach osobowych P. B., a także przy uwzględnieniu obowiązujących przepisów płacowych. Biegły w sposób czytelny i precyzyjny dokonał obliczeń, wskazując przy tym dokładnie na jakiej podstawie dokonał poszczególnych założeń. Stąd Sąd uznał tę opinię za miarodajną
w sprawie. Z opinii tej wynika, że najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury górniczej P. B. i to nawet po uwzględnieniu dodatków za pracę zmianową, za pracę w niedziele i dodatku szkodliwego (jak w opinii uzupełniającej ), nie przekracza 250%.

Sąd nie uwzględnił zastrzeżeń odwołującej H. B. zgłoszonych
do podzielonej przez Sąd opinii biegłego uznając je za bezzasadne. Zdaniem Sądu brak jest podstaw do uwzględnienia premii w sytuacji, gdy brak jest jakiejkolwiek chociażby szczątkowej dokumentacji, która potwierdzałaby, że premia taka została wypłacona, w jakim okresie i w jakiej wysokości. Odnosząc się do dodatku szkodliwego, to w ocenie Sądu biegły prawidłowo przyjął ten dodatek za 3 godziny pracy dziennie, a to zgodnie z obowiązującymi w tym czasie przepisami, gdy jednocześnie w oparciu o zgromadzaną dokumentację nie był w stanie jednoznacznie ustalić czy P. B. dodatek taki przysługiwał za wszystkie godziny i dni pracy. Sąd w tym zakresie stoi na stanowisku, które zresztą znajduje uzasadnienie w ukształtowanym już orzecznictwie sądowym, że obliczenie wysokości wynagrodzenia musi być oparte na dokumentacji, z której wynikają określone kwoty wynagrodzenia. Kwestia pobieranego wynagrodzenia musi być bowiem udowodniona w sposób bezwzględny, a tylko dokumentacja dotycząca konkretnego pracownika stanowi precyzyjny dowód w zakresie wysokości wynagrodzenia w postępowaniu sądowym, gdy stosunek pracy ma charakter indywidualny, określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały ustalone między pracodawcą i konkretnym pracownikiem ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 2007r. I UK 36/07, Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 4 czerwca 2014r. III AUa 1136/13 ).

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił wniosek odwołującej o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego uznając, że w sprawie zostały wyjaśnione wszystkie istotne okoliczności niezbędne do rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie H. B. nie zasługuje na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie kwestia sporna sprowadzała się do ustalenia,
czy mąż ubezpieczonej P. B. spełniał warunki do przeliczenia emerytury górniczej na podstawie art.110a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz.U. z 2018r., poz.1270 ).

Zgodnie z powołanym przepisem wysokość emerytury oblicza się ponownie
od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art.15, z uwzględnieniem art.110 ust.3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie prawa polskiego przypadającą w całości lub w części po przyznaniu świadczenia:

- z kolejnych 10 lat kalendarzowych przypadających w ostatnich 20 latach kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek
o ponowne ustalenie emerytury od przeliczonej podstawy,

- dowolnie wybranych przez emeryta 20 lat kalendarzowych, w których podlegał ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia o ponowne ustalenie wysokości emerytury, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przed zastosowaniem ograniczenia, o którym mowa w art.15 ust.5, jest wyższy niż 250%.

Ustalenie wysokości emerytury w sposób wskazany powyżej może nastąpić tylko raz.

Szczegółowe zasady postępowania w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 października 2011r.
w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011r. nr 237, poz. 1412). Rozporządzenie to w § 21 pkt 1 przewiduje, iż środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Powyższy przepis zakłada istnienie optymalnych warunków, tj. wymaga,
by zachowała się dokumentacja płacowa pracodawcy. Natomiast w sytuacji,
gdy nie zachowała się stosowna dokumentacja płacowa, wysokość zarobków może
być ustalona na podstawie dokumentacji zastępczej z akt osobowych pracownika ( np. umów o pracę, angaży, wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej oraz innych pism dotyczących zatrudnienia, które zawierają informacje o wynagrodzeniu).

Zdaniem Sądu w toku postępowania sądowego kwestia pobieranego wynagrodzenia musi być udowodniona w sposób bezwzględny, a tylko dokumentacja dotycząca konkretnego pracownika stanowi precyzyjny dowód w zakresie wysokości wynagrodzenia w postępowaniu sądowym, a nie np. zeznania świadków, twierdzenia ubezpieczonego, gdy stosunek pracy ma charakter indywidualny, określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały ustalone między pracodawcą i konkretnym pracownikiem ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 2007r. I UK 36/07, Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 4 czerwca 2014r. III AUa 1136/13 ).

W niniejszej sprawie Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu ubezpieczenia społecznego, rent i emerytur Z. T. celem ustalenia
na podstawie akt osobowych i obowiązujących przepisów płacowych, potencjalnych wynagrodzeń P. B. za lata jego zatrudnienia w KWK (...) 1961 – 1979, co do których nie zachowała się dokumentacja zarobkowa, a następnie wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia według najkorzystniejszego wariantu, przy uwzględnieniu zarobków uzyskanych po przyznaniu prawa do emerytury.

Z opinii biegłego, którą Sąd w pełni podzielił z przyczyn wskazanych wcześniej, uznając za miarodajną w sprawie wynika jednoznacznie, że najkorzystniejszy wskaźnik wysokości emerytury górniczej P. B. wyliczony z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, w tym z okresu przypadającego
po przyznaniu prawa do emerytury wynosi 233,07% i został obliczony z lat 1969 – 1978, 1980 - 1989.

Skoro wskaźnik ten nie przekracza 250%, to brak podstaw do przeliczenia świadczenia z zastosowaniem art.110a ustawy, to jest z uwzględnieniem podstawy wymiaru wyliczonej na nowo zgodnie z art.15 ustawy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku i na mocy
art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne.

(-) SSO Grażyna Łazowska