Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Decyzją z 07 sierpnia 2024 r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu J. Z. przyznania rekompensaty, ponieważ ubezpieczony nie udokumentował wymaganego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy, wynoszącego co najmniej 15 lat na dzień 01 stycznia 2009 r. Organ rentowy wskazał, że do pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył okresu zatrudnienia
ubezpieczonego od 02 stycznia 1992 r. do 31 grudnia 1994 r. oraz od 01 stycznia 1995 r. do 14 maja 2006 r. odpowiednio w (...) sp. z o.o. (poprzednio (...)) (...) Bank (...) S.A., ponieważ brak jest świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Odwołanie od decyzji wniósł ubezpieczony domagając się zaliczenia spornych okresów jako praca w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. Z. ( ur. (...) ) w dniu 09 lipca 2024 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury ze względu na wiek. Organ rentowy decyzją z 07 sierpnia 2024 r. przyznał ubezpieczonemu emeryturę ze względu na wiek od (...)to jest od osiągnięcia wieku emerytalnego i wyliczył wysokość świadczenia na podstawie art.25 i art.26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W rozpoznaniu wniosku ubezpieczonego zaskarżoną decyzją z 07 sierpnia 2024 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do rekompensaty.

Ubezpieczony był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy najpierw w (...) sp. z o.o. (poprzednio (...)), następnie w (...) Banku (...) S.A.

W zaświadczeniu z 20 stycznia 2020 r. zakład pracy (...) sp. z o.o. (poprzednio (...)) zawarł adnotację o wykonywaniu przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych w okresie od 02 stycznia 1992 r. do 31 grudnia 1994 r. na stanowisku: Starszego Specjalisty Konstruktora Elektronik wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 5 pkt 5.

W świadectwie pracy z 21 sierpnia 2024 r. zakład pracy (...) Bank (...) S.A. zawarł adnotację o wykonywaniu przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych w okresie od 01 stycznia 1995 r. do 14 maja 2006 r. na stanowisku: Inspektora, wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 5 pkt 5; w okresie od 15 maja 2006 r. do 31 maja 2012 r. na stanowisku: Specjalisty ds. instalacji bankowych w wymiarze 0,1 etatu, wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 5 pkt 5 oraz w tym samym okresie na stanowisku Starszy administrator IT w wymiarze 0,9 etatu; w okresie od 01 czerwca 2012 r. do 31 maja 2013 r. na stanowisku: Specjalista ds. infrastruktury informatycznej w wymiarze 0,9 etatu, wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 5 pkt 5 oraz w tym samym okresie na stanowisku Specjalista IT w wymiarze 0,1 etatu oraz w okresie od 01 czerwca 2013 r. do 30 czerwca 2024 r. na stanowisku: Starszego inżyniera IT.

Ubezpieczony w spornym okresie posiada okresy nieskładkowe (L-4): 12-18 stycznia 1996 r. (7 dni), 19 stycznia 1996 r. (1 dzień), 23 stycznia 1997 r. (1 dzień), 07-10 kwietnia 1998 r. (4 dni), 14 marca 2001 r. (1 dzień), 30 marca 2001 r. (1 dzień), 12 lipca 2001 r. (1 dzień), 01-10 marca 2003 r. (10 dni), 30 sierpnia – 03 września 2004 r. (5 dni),03 listopada 2004 r. (1 dzień).

Ubezpieczony w trakcie pracy w (...) sp. z o.o. (poprzednio (...)) pracował jako Starszy Specjalista Konstruktor Elektronik, wykonując prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia w kartografii, montażu mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze kineskopowych elektronicznych monitorów ekranowych. W tym czasie przygotowywał projekty płytek do urządzeń elektornicznych na ekranie monitora i przekazywał je po wykonaniu drogą elektroniczną( na nośniku danych) do dalszych czynności.

W okresie pracy w (...) Bank (...) S.A. odwołujący wykonywał pracę na kilku stanowiskach. W okresie od 01 stycznia 1995 r. do 14 maja 2006 r. odwołujący pracował jako Inspektor, jego praca polegała na pisaniu i modyfikacji oprogramowania (skryptów/query) usprawniających funkcjonowanie jednostek organizacyjnych lub rozwiązujących problemy, zgodnie ze zgłaszanymi wymaganiami oraz instalacji systemów operacyjnych i aplikacji oraz właściwej konfiguracji. Praca polegała na obsłudze kineskopowych elektronicznych monitorów ekranowych. W okresie od 15 maja 2006 r. do 31 maja 2012 r. pracował na stanowisku: Specjalisty ds. instalacji bankowych w wymiarze 0,1 etatu w (...) Banku (...) SA oraz w tym samym okresie na stanowisku Starszy administrator IT w wymiarze 0,9 etatu w spółce (...) sp. z o.o. Pracował w ww. okresie w tym samym miejscu, przy tym samym biurku, tym samym monitorze, wykonując te same czynności. Monitory były kineskopowe o czarnym tle, zaś znaki na nim małe, w kolorach odpowiadających określonemu oprogramowaniu obraż migotał, a praca wymagała skupienia wzroku wobec odczytywania komunikatów informatycznych i wpisywaniu odpowiednich do nich treści.

Od pracodawców ubezpieczony otrzymywał świadectwa pracy oraz zaświadczenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nie wiedział, że jest jakiś inny dokument zaświadczający o pracy w warunkach szczególnych.

Monitory kineskopowe zostały wycofane z użytku w (...) Banku (...) SA stopniowo do roku 2009. Odwołujący pracował na takim komputerze do końca, gdyż jego wydział był ostatnim, w jakim dokonano zmiany.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego w tym zaświadczenia (...) sp. z o.o. z 20 stycznia 2020 r., świadectwa pracy z 21 sierpnia 2024 r., akta osobowe odwołującego z (...) Bank (...) S.A. oraz (...) sp. z o.o. jak i zeznań świadków

świadectwa pracy z: 26 marca 1997r., 31 października 2002r. oraz 14 grudnia 2017r. jak i zeznań świadków P. M. (k. 53), P. S. (k. 54), E. W. (k. 68-69) oraz przesłuchania ubezpieczonego (k. 74-75).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i ubezpieczonego, gdyż były one rzeczowe, logiczne, przekonujące, w pełni zgodne ze sobą i korespondujące z treścią zgromadzonej w sprawie dokumentacji.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie J. Z. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 164 ze zm.), rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli przed dniem 01 stycznia 2009 r. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

W myśl ust. 2 ustawy rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo
do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przy czym chodzi tu o prawo do wcześniejszej emerytury.

Ubezpieczony J. Z. jest uprawniony do emerytury z powszechnego wieku emerytalnego w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 202 3r. poz. 1251 ze zm.).
W takiej sytuacji możliwe było przyznanie mu prawa do rekompensaty na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych pod warunkiem, iż legitymuje się on co najmniej
15 – letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS (art. 32 i 33 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS - art. 21 ust. 1 ustawy) na dzień 31 grudnia 2008r .

W tym miejscu należy podkreślić, iż praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., Nr 8 poz.43 ze zm.)- por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14 września 2007 r., III UK 27/07; z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 września 2015 r. III AUa 1880/14.

Wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego nie budzą wątpliwości, że ubezpieczony warunek powyższy spełnia, a mianowicie legitymuje
się wymaganym 15 - letnim okresem pracy w warunkach szczególnych wymienionej
w stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. z 1983 r., Nr 9, poz.43 ), wykazie A dziale XIV poz.5 tj. prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia w kartografii, montażu mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych.

Ponadto przymiot pracy w szczególnych warunkach wynika również ze szczególnych warunków w jakich jest ona świadczona lub z jej charakteru, które narażają na szybsze zrealizowanie się ryzyka emerytalnego z powodu wcześniejszej, niż powszechnie, utraty sprawności psychofizycznej pracownika. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 01 czerwca 2010 r. sygn. akt II UK 21/10).

Pracę taką ubezpieczony wykonywał w spornym okresie zatrudnienia w (...) sp. z o.o. (poprzednio (...)) od 02 stycznia 1992 r. do 31 grudnia 1994 r. oraz w (...) Banku (...) S.A.( a następnie równolegle u dwóch pracodawców : (...) Banku (...) sa i (...) sp. z o.o.) od 01 stycznia 1995 r. do 31 grudnia 2008r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Wykonywał prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia w kartografii, montażu mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze kineskopowych elektronicznych monitorów ekranowych. Za takim przyjęciem przemawiają wiarygodne zeznania świadków P. M., P. S. oraz E. W., którzy pracowali razem z ubezpieczonym, a także zeznania samego ubezpieczonego oraz powołana w sprawie dokumentacja, a zwłaszcza świadectwo pracy wraz z adnotacjami o pracy w szczególnych warunkach oraz zaświadczenie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy i stale Sąd uznał także okres pracy odwołującego następnie równolegle u dwóch pracodawców : (...) Banku (...).) od 15 maja 2006r. do 31 grudnia 2008r., bowiem jak wynika jednoznacznie z przeprowadzonego postępowania, podział na dwóch pracodawców miał charakter jedynie formalny, gdyż odwołujący pracował w pełnym wymiarze w jednym miejscu, przy jednym monitorze, wykonując te same czynności. Z punktu widzenia zatem jego pracy warunki do uznania tego okresu za okres pracy w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy i stale zostały spełnione.

Biorąc pod uwagę okres pracy od 02 stycznia 1992 r. do 31 grudnia 1994 r. oraz od 01 stycznia 1995 r. do 31 grudnia 2008r. r. po odjęciu okresów zwolnień chorobowych ponad 15 lat pracy ubezpieczonego. Łącznie ubezpieczony legitymuje się wymaganym 15 – letnim okresem takiej pracy w warunkach szczególnych na dzień 31 grudnia 2008r. Zatem spełnia przesłanki do przyznania mu prawa do rekompensaty począwszy od 01 lipca 2024 r., to jest od przyznania prawa do emerytury i osiągnięcia wieku emerytalnego.

W takiej sytuacji Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu J. Z. prawo do rekompensaty począwszy od dnia (...) – zgodnie z art. 129 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. w zw. z §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz.U. z 2023 r., poz.1935), uznając że odwołujący jest stroną wygrywającą.

(-) SSO Gabriela Sobczyk