Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Decyzją z 20 sierpnia 2024r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu Z. S. ustalenia wysokości emerytury w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024r., gdyż ubezpieczony nie jest uprawniony do emerytury powszechnej z tytułu ukończenia wieku 65 lat dla mężczyzn.

Odwołanie od decyzji wniósł ubezpieczony podnosząc, że wyrok ten dotyczy także mężczyzn urodzonych w (...)r. W piśmie procesowym z 15 listopada 2024r. ubezpieczony złożył także wniosek o zasądzenie od organu rentowego kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił:

Decyzją z 11 września 2014r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu Z. S. (ur. (...)) prawo do emerytury wcześniejszej na podstawie art.184 ustawy emerytalnej w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych, od (...), tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat. Wysokość emerytury została obliczona częściowo na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej a częściowo w oparciu o art.26 tejże ustawy.

W dniu 14 sierpnia 2024r. ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o ponowne przeliczenie emerytury z uwagi na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.

W załatwieniu tego wniosku, organ rentowy wydał skarżoną decyzję odmowną.

Ubezpieczony nie ma ustalonego przez organ rentowy prawa do emerytury z powszechnego wieku emerytalnego ( obecnie 65 lat ) i z wnioskiem o takie świadczenie nie występował.

Powyższe Sąd ustalił jako okoliczności bezsporne, jednoznacznie wynikające z dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego Z. S. nie zasługuje na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie kwestia sporna sprowadzała się do ustalenia czy w sprawie zachodzą przesłanki do przeliczenia emerytury na podstawie art. 114 ustawy emerytalnej, z uwagi na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024r. sygn. SK 140/20.

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, że art. 190 ust. 4 Konstytucji wskazuje, iż orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego stanowi samodzielną i szczególną podstawę wznowienia postępowania wymienioną expressis verbis w przepisach regulujących postępowanie zarówno sądowe, jak i administracyjne (art. 145a k.p.a.). Stosownie do art. 124 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2023r., poz. 1251, ze zm.) w postępowaniu w sprawach o świadczenia określone w niej stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego chyba, że ustawa stanowi inaczej. Przepisem, który może stanowić podstawę do wzruszenia decyzji organu rentowego wydanej w oparciu o akt normatywny uznany orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego za niezgodny z Konstytucją, jest art. 145a k.p.a., w myśl którego można żądać wznowienia postępowania w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja (§ 1), a w sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Zgodnie z art. 190 ust. 1, 2 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne (ust.1). Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art. 188 podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" (ust.2). Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny - dwunastu miesięcy. W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie budżetowej, Trybunał Konstytucyjny określa termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego po zapoznaniu się z opinią Rady Ministrów (ust. 3).

W rozpoznawanej sprawie ubezpieczony domaga się przeliczenia świadczenia w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024r. sygn. SK 140/20. W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że art. 25 ust. 1b ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, ze zm.) w zakresie, w jakim dotyczy osób, które złożyły wniosek o przyznanie świadczeń, o których mowa w tym przepisie, przed 6 czerwca 2012r., jest niezgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Wyrok ten jednak do chwili obecnej nie został ogłoszony, a zatem brak jest podstaw do przeliczenia świadczenia na podstawie art. 114 ustawy emerytalnej.

Zgodnie z ust. 1 tego przepisu w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję
i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli:

1) po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość;

2) decyzja została wydana w wyniku przestępstwa;

3) dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe;

4) decyzja została wydana na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez osobę pobierającą świadczenie;

5) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność;

6) przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego.

Nadto i przede wszystkim powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie ma do odwołującego zastosowania, bowiem ubezpieczony nie ma przyznanego prawa do emerytury z powszechnego wieku emerytalnego i z wnioskiem o takie świadczenie do tej pory nie występował.

W konsekwencji Sąd, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne.

(-) Sędzia Grażyna Łazowska