Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Decyzją z 28 września 2023r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że G. D. jest dłużnikiem Zakładu z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za okres od kwietnia 2021r. do września 2021r. w kwocie 1 471,20 zł plus odsetki za zwłokę w wysokości 430 zł.

W odwołaniu od decyzji G. D. podniosła, że początkowo odprowadzała składki z działalności gospodarczej, przy czym działalność tą musiała zamknąć w czasie pandemii, gdyż nie miała żadnego zarobku, a nie przysługiwało jej prawo do nie płacenia składek.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując stanowisko zajęte
w decyzji zaskarżonej. Wniósł także o zasądzenie od odwołującej na rzecz tego organu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wskazując, że wartość przedmiotu sporu wynosi 1471,20 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca G. D. od 2 września 2020r. zarejestrowała własną działalność gospodarczą w przedmiocie opieki nad osobami starszymi.

Odwołująca 2 września 2020r. zgłosiła się do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia właściwym dla osoby korzystającej z „ ulgi na start ”. Od 1 kwietnia 2021r. odwołująca wykorzystała okres do korzystania z ulgi i nie zgłosiła się następnie
do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Odwołująca zgłosiła zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej z dniem
30 września 2021r.

Z informacji Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w G. z dnia 29 lutego 2024r. wynika, że za 2021r. odwołująca z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej
nie wykazała żadnego przychodu.

Na rozprawie w dniu 22 lutego 2024r. odwołująca oświadczyła, że z działalności
tej początkowo uzyskiwała dochody, lecz w niewielkiej wysokości z uwagi na ograniczenia związane z pandemią. W spornym okresie odwołująca nie uzyskiwała żadnego dochodu. Utrzymywała się z alimentów, które płaci jej małżonek.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego oraz informacji Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w G. z 29 lutego 2024r.
( k. 29 ) jako okoliczności jednoznacznie wynikające z tych dowodów.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie G. D. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art.46 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( tj. Dz.U. z 2021r., poz.423 ze zm. ) płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

W rozpoznawanej sprawie kwestia sporna sprowadzała się do ustalenia czy zaskarżona decyzja organu rentowego określająca zadłużenie odwołującej z tytułu składek
na ubezpieczenia społeczne, za okres od kwietnia do września 2021r. odpowiada prawu.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że zgodnie z art.6 ust.1 pkt 5 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają,
z zastrzeżeniem art.8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Skutkiem obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom jest konieczność opłacania na nie przewidzianych ustawowo składek.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego jednolicie przyjmuje się, że podstawą
do powstania obowiązku ubezpieczenia społecznego z mocy art.6 ust.1 pkt 5 ustawy systemowej jest faktyczne wykonywanie działalności pozarolniczej ( art.13 pkt 4 tej ustawy), w tym działalności gospodarczej, czyli rzeczywiste podjęcie i prowadzenie działalności zarobkowej, wykonywanej w sposób zorganizowany i ciągły (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z 25 listopada 2005r., I UK 80/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 309; z 14 września 2007r., III UK 35/07, LEX nr 483284; z 18 lutego 2009r., II UK 207/08, LEX nr 736738;
z 19 lutego 2009r., II UK 215/08, LEX nr 736739; z 19 lutego 2010r., II UK 186/09, LEX
Nr 590235; z 22 lutego 2010r., I UK 240/09,LEX nr 585723; z 18 listopada 2011r., I UK 156/11, LEX nr 1102533 i z 25 stycznia 2017r., II UK 621/15, LEX nr 2248732). Jednocześnie wskazuje się, że nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana okresowo
i sporadycznie (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 marca 1991r., II SA 898/90, ONSA 1992 nr 3-4, poz. 58 oraz z 17 września 1997r., II SA/Wa 1089/96, Pr. Gosp. 1998 nr 1, s. 32), a także jeśli nie jest ona prowadzona w celu osiągnięcia dochodu (zarobku) rozumianego jako nadwyżka przychodów nad poniesionymi kosztami. Istotą działalności gospodarczej jest jej prowadzenie w sposób ciągły i zorganizowany, na własny rachunek
i ryzyko przedsiębiorcy. Działalność taka nie może mieć charakteru przypadkowego. Prowadzenie działalności gospodarczej polega bowiem tak na stworzeniu odpowiednich warunków do jej wykonywania, składaniu ofert, oczekiwaniu na zamówienie,
jak i na faktycznym wykonywaniu zleconej pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego:
z 27 stycznia 2021r., II USKP 5/21, Legalis nr 2530299 i z 11 lutego 2021r., II USKP 21/21, Legalis nr 2532319). Sam wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej ma charakter deklaratoryjny i nie rozstrzyga istoty problemu, bowiem stanowi jedynie domniemanie - podlegające obaleniu - że działalność gospodarcza była rzeczywiście podjęta i prowadzona w okresie w nim wskazanym (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 24 maja 2000r., II UKN 568/99, OSNAPiUS 2001 Nr 22, poz. 678, czy z dnia 6 grudnia 2022r.,
III USKP 53/22, LEX nr 3549635).

Należy przy tym podkreślić, że ocena, czy w okolicznościach konkretnej sprawy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana, należy zasadniczo do sfery ustaleń faktycznych (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z 5 października 2017r., I UK 395/16, Legalis
nr 1695646; z 10 maja 2017r., I UK 184/16, Legalis nr 1611979; z 22 lutego 2010r., I UK 240/09, Legalis nr 325808 i z 21 kwietnia 2021r., II USKP 43/21, Legalis nr 2612882).

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznania niniejszej sprawy Sąd uznał, że nie ma podstaw do objęcia odwołującej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi z tytułu wykonywania w okresie objętym sporem działalności gospodarczej i w efekcie przypisania składek na te ubezpieczenia, jak o tym orzeczono w decyzji zaskarżonej. Z materiału dowodowego wynika bowiem, że odwołująca faktycznie w 2020r. zarejestrowała prowadzenie własnej działalności gospodarczej w zakresie opieki nad osobami starszymi, którą też zgłosiła do ZUS. Z jej oświadczenia złożonego na rozprawie w dniu 22 lutego 2024r. wynika,
że odwołująca uzyskała z działalności niewielki dochód i tylko w początkowym okresie,
z tego względu, że zainteresowanie jej usługami było nieznaczne z uwagi na ograniczenia covidowe. Biorąc pod uwagę sytuację pandemiczną i różnorakie wprowadzone odgórnie ograniczenia z nią związane, twierdzenia odwołującej zasługują na wiarę. Skutkowało to tym, że odwołująca rzeczywiście zaprzestała prowadzenia działalności, bo na świadczone przez nią usługi opieki nie było zapotrzebowania. Potwierdza to fakt, że nie tylko w okresie objętym sporem, ale w całym 2021r. odwołująca nie uzyskała żadnego przychodu z działalności,
co wynika jednoznacznie z nadesłanej do Sądu informacji Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w G.. Ostatecznie działalność tę odwołująca formalnie wyrejestrowała
z końcem września 2021r.

Skoro odwołująca faktycznie nie prowadziła w okresie objętym sporem działalności gospodarczej, to tym samym nie podlega ona obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym
z tego tytułu i w konsekwencji nie jest zobowiązana do odprowadzania składek
na te ubezpieczenia.

W konsekwencji Sąd z mocy art.477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżona decyzję w ten sposób, że stwierdził, iż odwołująca G. D. nie jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za okres od kwietnia 2021r. do września 2021r. w wysokości 1471,20 zł i odsetek za zwłokę
w wysokości 430 zł.

(-) Sędzia Jolanta Łanowy-Klimek