Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	Sędzia Jolanta Łanowy-Klimek
Protokolant	Ewa Grychtoł

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2024 roku w Gliwicach

sprawy A. W. ( W.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania A. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 13 września 2023 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu A. W. prawo do emerytury pomostowej od dnia 1 lipca 2023 roku,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 zł ( sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości ustawowych odsetek za opóźnienie za okres od daty prawomocności rozstrzygnięcia o kosztach do dnia zapłaty.

(-) Sędzia Jolanta Łanowy-Klimek

  Sygn. akt VIII U 1608/23

Decyzją z 13 września 2023r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., na podstawie przepisów ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U.
z 2024r., poz. 1631 ze zm.), odmówił ubezpieczonemu A. W. prawa do emerytury pomostowej, gdyż nie udowodnił wykonywania co najmniej 15 lat pracy
w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3, ust. 1, pkt 3 ustawy o emeryturach pomostowych. W szczególności ZUS podkreślił, że do okresów takiej pracy nie zaliczył odwołującemu zatrudnienia od 11 września 1992r. do 10 marca 1994r., od 11 kwietnia 1994r. do 10 stycznia 1995r., od 1 października 1996r.do 5 czerwca 1999r., od
13 października 1999r. do 15 maja 2000r., od 1 lica 2002r. do 2 października 2002r., od
20 stycznia 2005r. do 9 stycznia 2007r. i od 6 marca 2007r. do 31 grudnia 2008r. bowiem zajmowane przez ubezpieczonego w tym okresie stanowisko instruktora nauki spawania nie odpowiada ściśle pracy na stanowisku spawacza i brak jest możliwości jednoznacznego stwierdzenia, iż praca na tym stanowisku była pracą stale i w pełnym wymiarze czasu, wykonywaną przy stanowiskach robotniczych wymienionych w wykazie.

Ubezpieczony wniósł odwołanie od powyższej decyzji, domagając się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do świadczenia. Wskazał, że domaga się zaliczenia do pracy
w szczególnych warunkach wszystkich powyższych okresów zatrudnienia, bowiem taki charakter jego pracy w tych okresach potwierdził pracodawca w stosownym świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych, bez względu na to czy miał on w tym czasie powierzone stanowisko spawacza, czy też instruktora nauki spawania.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie z przyczyn jak
w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony urodził się (...) W dniu 5 lipca 2023r. złożył wniosek
o emeryturę pomostową.

Organ rentowy uznał za udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe
w łącznym wymiarze 45 lat i 8 miesięcy. Osiągnął wymagany wiek 60 lat.

Zaskarżoną decyzją z 13 września 2023r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do emerytury pomostowej argumentując, iż ubezpieczony nie wykazał 15 lat wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. Równocześnie ZUS nie kwestionował wykonywania przez ubezpieczonego takiej pracy po 31 grudnia 2008r., w rozumieniu art. 3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Do pracy w warunkach szczególnych, w rozumieniu przepisów dotychczasowych,
a także w rozumieniu art. 3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu 14 lat, 8 miesięcy i 28 dni z okresów pracy, tj. z wyłączeniem okresów nieskładkowych, zatrudnienie od 22 stycznia 1983r. do 8 maja 1987r., od 1 września 1987r. do 27 maja 1992r., od 14 do 31 marca 1994r., od 11 stycznia 1995r. do 31 sierpnia 1996r., od 6 czerwca 1999r. do 12 października 1999r., od 16 maja 2000r. do 15 maja 2002r., od 13 października 2002r. do 19 stycznia 2005r., od 10 stycznia 2007r. do 5 marca 2007r. i od 5 do 16 czerwca 2023r.

Organ rentowy do stażu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych, nie zaliczył okresów: od
11 września 1992r. do 10 marca 1994r., od 11 kwietnia 1994r. do 10 stycznia 1995r., od
1 października 1996r.do 5 czerwca 1999r., od 13 października 1999r. do 15 maja 2000r., od
1 lica 2002r. do 2 października 2002r., od 20 stycznia 2005r. do 9 stycznia 2007r. i od
6 marca 2007r. do 31 grudnia 2008r., w (...) S.A.

Organ rentowy jako powód powyższych okresów, do okresów pracy w warunkach szczególnych, podał fakt, że za okres ten ubezpieczony wprawdzie przedłożył świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, jednak wskazanie za ten okresy wykonywania pracy na stanowisku instruktora nauki spawania, nie odpowiada ściśle pracy na stanowisku spawacza. Nadto brak jest możliwości jednoznacznego stwierdzenia, iż praca na tym stanowisku była pracą stale i w pełnym wymiarze czasu, wykonywaną przy stanowiskach robotniczych wymienionych w wykazie.

W toku procesu Sąd ustalił, ze ubezpieczony w okresie od 22 listopada 1983r. do
30 września 2020r., w (...) S.A., pracował naprzemiennie jako spawacz
i instruktor nauki spawania. W tym czasie, codziennie wykonywał wyłącznie prace spawalnicze związane z charakterem usług świadczonych przez jego pracodawcę, zajmującego się wytwarzaniem różnego rodzaju konstrukcji stalowych w technice spawalniczej.

W trakcie całego okresu zatrudnienia u tego pracodawcy, w okresach szczegółowo wymienionych w wystawionym przez pracodawcę świadectwie wykonywania prac
w warunkach szczególnych z 30 marca 2023r., ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał swoje obowiązki wyłącznie jako spawacz i okresowo jako instruktor nauki spawania. W szczególności jako instruktor nauki spawania nie brał on udziału
w prowadzeniu zajęć teoretycznych, gdyż tym zajmowały się wyłącznie osoby ze stosownym wyższym wykształceniem w tej dziedzinie. Z kolei odwołujący tym czasie, prowadząc zajęcia z kursantami, ograniczał się wyłącznie do praktycznych aspektów spawania. Mianowicie jego dniówka robocza w tym czasie wyglądała w ten sposób, że w pierwszej kolejności pokazywał jak winien wyglądać proces spawania, tj. wykonywał wzorcowo czynności przy spawaniu
i pokazywał poszczególne techniki wykonywania spawów, następnie zaś nadzorował postępy prac kursantów, czyli doglądał prawidłowość wykonywania przez niech spawów i w każdym wypadku na danym stanowisku ponownie pokazywał jak poprawnie wykonać spaw. W tym czasie sprawował bezpośredni nadzór nad wszystkimi kursantami wykonującymi spawy szkoleniowe, bądź też w razie potrzeby osobiście wykonywał spawy. Opisana wyżej nauka spawania odbywała się w Ośrodku spawalniczym, który był częścią (...), gdzie odbywały się prace spawalnicze.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego, zeznań świadka K. K. (k.50), przesłuchania ubezpieczonego (k.18-19, 49-50 i 61-62),
a także jego akt osobowych dołączonych do akt niniejszej sprawy.

Zgromadzony materiał dowodowy Sąd uznał za przekonywujący, kompletny, spójny
i logiczny, przez co mogący stanowić podstawę rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego A. W. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2024r., poz. 1696 ze zm.) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem
art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych
w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Po myśli art. 3 ust. 1 prace w szczególnych warunkach to prace związane
z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Zgodnie z ust. 3 tego przepisu prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu,
w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1 (ust. 4). Za pracowników wykonujących prace
o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 3 (ust. 5). Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust.7).

W niniejszej sprawie spór sprowadzał się wyłącznie do ustalenia, czy ubezpieczony legitymuje się 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, przy niekwestionowaniu przez organ rentowy spełnienia przez ubezpieczonego pozostałych przesłanek do świadczenia, powyżej wskazanych.

Zdaniem Sądu wynik przeprowadzonego postępowania dowodowego wskazuje jednoznacznie, iż ubezpieczony w niniejszej sprawie w okresach spornych, tj. wykonywania pracy w charakterze instruktor nauki spawania od 11 września 1992r. do 10 marca 1994r., od 11 kwietnia 1994r. do 10 stycznia 1995r., od 1 października 1996r.do 5 czerwca 1999r., od
13 października 1999r. do 15 maja 2000r., od 1 lica 2002r. do 2 października 2002r., od
20 stycznia 2005r. do 9 stycznia 2007r. i od 6 marca 2007r. do 31 grudnia 2008r.,
w (...) S.A. wykonywał pracę wymienioną pod poz. 12, działu XIV, wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia RM z 7 lutego 1983r., łącznie z pracą wymienioną pod poz. 24, działu XIV tego wykazu, tj. dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione
w wykazie.

Za takim przyjęciem przemawiają zapisy poczynione przez jego pracodawcę
w świadectwie pracy i dokumentacji osobowej którym Sąd dał wiarę w całości. Nadto okoliczności te zostały szczegółowo opisane przez świadka i samego ubezpieczonego. Którym Sąd również dał wiarę w całości.

Bez znaczenia pozostaje, że organ rentowy zakwestionował zapisy wystawionego przez pracodawcę świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Fakt wykonywania takiej pracy został bowiem wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów.
W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego
z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Mając zatem na uwadze wszystkie powyższe rozważania, należało uznać, że R. M. legitymuje się 15 letnim okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że ubezpieczony, z momentem złożenia wniosku emerytalnego, spełnia wszystkie, określone powyżej, przesłanki prawa do emerytury pomostowej, gdyż niewątpliwie wykonywał pracę w szczególnych warunkach w wymiarze ponad 15 lat, w tym po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał taką pracę, w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych.

W konsekwencji powyższego Sąd, na podstawie powołanych przepisów, z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., w punkcie pierwszym, zmienił zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej począwszy od 1 lipca 2023r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 1935, ze zm.) w punkcie drugim orzeczenia.

(-) Sędzia Jolanta Łanowy – Klimek