Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Decyzją z 11 sierpnia 2023 roku pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił odwołującemu J. T. prawa do emerytury pomostowej podnosząc, że odwołujący nie spełnił przesłanek prawa do tego świadczenia z art.4 ustawy
z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych ( tekst jednolity Dz.U. z 2023 roku, poz.164) ponieważ: nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach
lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, po dniu 31 grudnia 2008 roku nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze
w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ww. ustawy. Pozwany wskazał, że do pracy w szczególnych warunkach zaliczył okres od 18 października 1984 roku do 31 lipca 1999 roku, natomiast
nie uwzględnił okresów:

- od 10 sierpnia 1999 roku do 31 sierpnia 2001 roku z tytułu zatrudnienia w J. J. M., M. H. (1) Paliwami w G., gdyż odwołujący nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ściśle według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze, ponadto brak jest informacji czy praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy,

- od 20 marca 2023 roku do nadal w A.Z. (...) Z. A., gdyż zgodnie z art.38 ustawy o emeryturach pomostowych istnieje konieczność złożenia przez płatnika składek
do ZUS zgłoszenia danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze ( dokument ZUS ZSWA ), to jest informację o pracowniku, za którego był obowiązany opłacać składki na Fundusz Emerytur Pomostowych, a w przypadku odwołującego brak jest druków
za wskazany okres.

W odwołaniu od ww. decyzji odwołujący J. T. domagał się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury pomostowej oraz wniósł o zasądzenie na swoją rzecz
od pozwanego organu rentowego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołujący wskazał, że wykonywał prace
w warunkach szczególnych w następujących okresach czasu:

- od 18 października 1984 roku do 31 lipca 1999 roku na stanowisku kierowcy samochodu uprzywilejowanego w ruchu drogowym,

- od 16 sierpnia 1999 roku do 31 sierpnia 2001 roku jako kierowca cysterny ( samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony ) podczas zatrudnienia w firmie (...), M. H. (1) Paliwami w G.,

- od 1 czerwca 2004 roku do 22 stycznia 2005 roku jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony w (...) Sp. z o.o. w G.,

- od 15 lutego 2011 roku do chwili obecnej jako kierowca samochodu ciężarowego w firmie (...), w tym od 20 marca 2023 roku jako kierowca pojazdu przewożącego materiały niebezpieczne odpowiednio oznakowane.

Na rozprawie w dniu 6 lutego 2024 roku pełnomocnik odwołującego oświadczył,
że pracę odwołującego w firmie (...) należy zakwalifikować według załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych poz.10
jak i poz. 14. Ostatecznie sprecyzował również, że odwołujący po 2008 roku nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Pozwany organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w decyzji zaskarżonej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący J. T. ( urodzony (...) ) pierwszy wniosek
o emeryturę pomostową złożył 10 stycznia 2022 roku i w rozpoznaniu tego wniosku pozwany organ rentowy decyzją z 2 lutego 2022 roku odmówił mu prawa do świadczenia, gdyż odwołujący: nie osiągnął wymaganego 25 - letniego okresu składkowego i nieskładkowego a jedynie 22 lata, 7 miesięcy i 21 dni, nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach
lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, przed dniem 1 stycznia 1999 roku nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze
w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art.32 i art.33 ustawy emerytalnej, po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywał prac w szczególnych warunkach
lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, nie udowodnił rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą. Pozwany organ rentowy wskazał, że do pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył odwołującemu okresów:

- od 18 października 1984 roku do 31 lipca 1999 roku z tytułu zatrudnienia
w Wojewódzkim (...) w K. wobec rozbieżności w stanowiskach pracy w przedłożonych dokumentach,

- od 16 sierpnia 1999 roku do 31 sierpnia 2001 roku z tytułu zatrudnienia w J. J. M., M. S., Handel Paliwami ponieważ odwołujący nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o/ szczególnym charakterze.

W rozpoznaniu odwołania J. T. od powyższej decyzji Sąd Okręgowy
w G. prawomocnym wyrokiem z 21 czerwca 2023 roku sygn. VIII U 390/22 odwołanie oddalił.

W dniu 21 czerwca 2023 roku odwołujący wystąpił z nowym wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury pomostowej i w rozpoznaniu tego wniosku pozwany organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

Organ rentowy uznał za udowodniony staż pracy odwołującego w wymiarze 42 lat,
2 miesięcy i 8 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 14 lat, 8 miesięcy i 6 dni pracy w warunkach szczególnych, czyli okres zatrudnienia od 18 października 1984 roku
do 31 lipca 1999 roku w Rejonowej (...) w Z. DE – G. ( obecnie Wojewódzkie (...) w K. ) na stanowisku kierowcy samochodu uprzywilejowanego w ruchu drogowym – kierowcy karetki pogotowia ratunkowego.

W okresie od 16 sierpnia 1999 roku do 31 sierpnia 2001 roku odwołujący
był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w firmie (...), M. H. (2) Paliwami w T. na stanowisku wydawcy paliw – kierowcy.
W świadectwie pracy z 31 sierpnia 2001 roku zawarto adnotację, że odwołujący wykonywał pracę w warunkach szczególnych od 16 sierpnia 1999 roku do 31 sierpnia 2001 roku
na stanowisku kierowcy cysterny.

Firma ta prowadziła małą stację paliw w T.. Paliwo było pozyskiwane z hurtowni. Na stacji był jeden samochód ciężarowy cysterna. Cysterna miała oznakowanie w postaci pomarańczowych tablic ADR. Odwołujący został zatrudniony na tej stacji na podstawie umowy o pracę i faktycznie wykonywał dwa rodzaje prac, a mianowicie był pracownikiem stacji paliw, to jest tankował samochody klientom i drugi rodzaj pracy – pracował jako kierowca samochodu cysterny. Pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Cysterną odwołujący jeździł po paliwo do hurtowni, a także rozwoził nią paliwo do odbiorców paliwa na budowę, aby zatankować znajdujące się na niej maszyny - były to maszyny ubijające na wysypisku śmieci, a także
gdy było takie zapotrzebowanie, zwłaszcza w okresie letnim, to również do rolników. Odwołujący około połowę czasu pracy, a czasami więcej jeździł cysterną, a w pozostałym czasie wykonywał prace bezpośrednio na stacji paliw, zwłaszcza zajmował się tankowaniem paliwa klientom, pobierał za to opłaty, czasem sprzedawał na stacji paliw różne artykuły, w tym np. olej. W tym czasie zatrudnione na stacji paliw były jeszcze dwie osoby, byli to emeryci, z których jeden także jeździł cysterną, a drugi starszy tankował samochody i przyjmował za to opłaty.

Były takie dni, że odwołujący w ogóle nie jechał po paliwo, a czasami jechał dwa razy w ciągu dnia, czasami jeden raz, a w pozostałym czasie pracował na stacji paliw jako wydawca paliwa.

W okresie od 1 czerwca 2004 roku do 22 stycznia 2005 roku odwołujący był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Sp. z o.o. w G..
W świadectwie pracy z 24 stycznia 2005 roku podano, że odwołujący pracował na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. W tym czasie od 19 stycznia 2005 roku do 21 stycznia 2005 roku odwołujący przebywał na urlopie bezpłatnym.

Od 15 lutego 2011 roku odwołujący jest zatrudniony w A.Z. (...) Z. A. w G..

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach pozwanego organu rentowego, zeznań świadków M. S., W. Ż., W. S., zeznań odwołującego ( protokół elektroniczny z rozprawy z 6 lutego 2024 roku czas 00:14:52 – 01:37:49 ).

Ustalając rzeczywisty charakter pracy wykonywanej przez odwołującego w firmie (...), M. H. (2) Paliwami w T. Sąd oparł
się na zeznaniach świadka M. S. i zeznaniach odwołującego, gdyż były
one rzeczowe, logiczne, zasadniczo zgodne ze sobą. W takiej sytuacji Sąd generalnie
dał zeznaniom tym wiarę. Jeśli chodzi o proporcje, w jakich odwołujący wykonywał pracę kierowcy cysterny i wydawcy paliw, to Sąd przychylił się do zeznań świadka M. S. – przełożonego odwołującego, a zarazem jednego z właścicieli stacji paliw, który zeznał, że odwołujący prace powyższe wykonywał przeciętnie po połowie czasu pracy.
Za przyjęciem, że jako kierowca cysterny odwołujący pracował przeciętnie przez połowę czasu pracy przemawia, zdaniem Sądu fakt, że nie był on jedynym pracownikiem stacji, który pracę taką świadczył, bowiem – jak wynika z zeznań samego odwołującego - na stacji
był zatrudniony jeszcze jeden pracownik - emeryt, który pracę taką wykonywał. Co więcej odwołujący wskazując, że pracę kierowcy cysterny świadczył przez ok. 80% czasu pracy powoływał się na fakt, że jeździł nią nie tylko po paliwo i na budowy, lecz także zaopatrywał rolników w paliwo do maszyn rolniczych, lecz zdaniem Sądu w tym ostatnim przypadku, biorąc pod uwagę specyfikę działalności rolniczej, która ma charakter ściśle sezonowy,
odwołujący pracę na rzecz rolników mógł świadczyć również jedynie sezonowo, a więc
w okresach natężenia prac rolnych czyli np. w czasie żniw.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie J. T. nie zasługuje na uwzględnienie.

Odwołujący domagał się przyznania prawa do świadczenia na podstawie ustawy
z 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych ( tekst jednolity Dz.U. z 2023 roku, poz. 164 ). Ustawa ta, w dacie złożenia przez odwołującego wniosku o emeryturę pomostową miała charakter przejściowy w tym znaczeniu, że ograniczała prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku, które pracę
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) rozpoczęły przed 1 stycznia 1999 roku. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 16 marca 2010 roku K 17/2009 (OTK ZU 2010/3A poz. 21), emerytura pomostowa ma być "pomostem między dotychczasowym systemem z licznymi możliwościami przechodzenia na emeryturę
w obniżonym wieku emerytalnym i nowym systemem, w którym tego typu rozwiązania będą wyjątkiem".

Zgodnie z art. 4 tejże ustawy według stanu prawnego obowiązującego w dacie złożenia przez odwołującego wniosku o emeryturę pomostową, prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)  przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy
lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (przepis ten został uchylony z dniem 1 stycznia 2024 na podstawie ustawy z dnia 28 lipca 2023 roku (Dz.U.2023.1667);

6)  po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach
lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Dla przyznania emerytury pomostowej konieczne jest, aby powyższe warunki zostały spełnione łącznie, bowiem brak któregokolwiek z nich uniemożliwia przyznanie prawa
do świadczenia .

Z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2024 roku wynikało, że jednym z koniecznych warunków do przyznania emerytury pomostowej jest wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 roku jak i po dniu 31 grudnia 2008 roku. Przed dniem 1 stycznia 1999 roku może to być zarówno praca wymieniona w nowych wykazach prac (prace w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych), jak i prace wymienione w załącznikach A lub B
do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.). Natomiast po dniu 31 grudnia 2008 roku muszą
to być prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienione wyłącznie w nowych wykazach ( praca w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych).

Należy zwrócić uwagę, że na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych (równie w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2024 roku) prawo do emerytury pomostowej przysługuje także osobie, która:

1.  po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, o ile osoba ta:

2.  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3.  w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3,

Sąd Najwyższy wyjaśnił, że warunkiem skutecznego ubiegania się o emeryturę pomostową w świetle art. 4 i 49 ustawy o emeryturach pomostowych, jest legitymowanie
się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze (w rozumieniu tej ustawy lub dotychczasowych przepisów) oraz kontynuowanie pracy w tych warunkach po wejściu w życie ustawy o emeryturach pomostowych, a więc po 1 stycznia 2009 roku. Natomiast osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, która nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej” według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do tej emerytury jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można kwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych) – wyrok z dnia 13 marca 2012 roku, w sprawie II UK 164/11, opublikowany w OSNP z 2013 roku, Nr 5-6, poz. 62.

Odwołujący urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku, osiągnął w dniu (...) roku wiek emerytalny 60 lat, legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym co najmniej 25 lat. Organ rentowy zaliczył odwołującemu do pracy
w warunkach szczególnych 14 lat, 8 miesięcy i 6 dni, czyli okres zatrudnienia
od 18 października 1984 roku do 31 lipca 1999 roku.

W rozpoznawanej sprawie odwołujący zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika ostatecznie na rozprawie w dniu 6 lutego 2024 roku oświadczył,
że po 2008 roku nie wykonywał prac w warunkach szczególnych i o szczególnym charakterze. W takiej sytuacji odwołujący niewątpliwie nie spełnia przesłanek prawa do emerytury pomostowej z cytowanego na wstępie art.4 ustawy o emeryturach pomostowych, bowiem zgodnie z tym uregulowaniem jedną z koniecznych przesłanek prawa do świadczenia jest legitymowanie się po dniu 31 grudnia 2008 roku okresem pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Ostatecznie kwestia sporna w niniejszym postępowaniu sprowadzała się do ustalenia, czy odwołujący spełnia warunki prawa do emerytury pomostowej z art.49 ustawy
o emeryturach pomostowych, a konkretnie czy legitymuje się wymaganym co najmniej 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych na dzień 31 grudnia 2008 roku.

Przypomnieć należy, że organ rentowy zaliczył odwołującemu do pracy w warunkach szczególnych okres jego zatrudnienia od 18 października 1984 roku do 31 lipca 1999 roku
w Rejonowej (...) w Z. DE – G. ( obecnie Wojewódzkie (...) w K. ) na stanowisku kierowcy samochodu uprzywilejowanego w ruchu drogowym – kierowcy karetki pogotowia ratunkowego, według rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze -
z wykazu A działu VIII poz. 2. W ocenie Sądu okres ten w wymiarze 14 lat, 8 miesięcy i 6 dni może być także zakwalifikowany do pracy o szczególnym charakterze według załącznika
nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, poz. 9: „ Prace kierowców pojazdów uprzywilejowanych ”. Przy takim przyjęciu odwołujący musiałby wykazać jeszcze niespełna
4 miesiące pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu
art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych przypadającej do 31 grudnia 2008 roku. Odwołujący w toku niniejszego postępowania podnosił, że pracę taką świadczył w okresie spornym od 10 sierpnia 1999 roku do 31 sierpnia 2001 roku w firmie (...), M. H. (1) Paliwami w T. na stanowisku wydawcy paliw – kierowcy,
gdy w jego ocenie była to praca wymieniona w załączniku nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych poz.10 i poz.14, a mianowicie kolejno: „ Prace kierowców pojazdów przewożących towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej, zgodnie z przepisami Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych ( ADR ), sporządzonej
w Genewie dnia 30 września 1957r. ” oraz „ Prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi mogącymi spowodować awarię techniczną z poważnymi skutkami
dla bezpieczeństwa publicznego ”.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, że odwołujący podczas powyższego spornego zatrudnienia na stacji paliw w ramach swoich obowiązków pracowniczych jeździł cysterną przewożąc paliwo, jak również pracował na stacji paliw jako wydawca paliwa – tankował samochody, pobierał opłaty za tankowanie, czasami także sprzedawał inne towary oferowane na stacji. Jeśli chodzi o pracę kierowcy cysterny przewożącej paliwo to Sąd podziela stanowisko odwołującego, że jest to praca wymieniona
w załączniku nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, poz.10. Niemniej jednak zauważyć należy, że pracę tą - kierowcy cysterny, odwołujący wykonywał przeciętnie w połowie wymiaru czasu pracy, co wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego. Skoro zatem pracy na stanowisku kierowcy cysterny odwołujący nie świadczył w pełnym wymiarze czasu pracy, to zatrudnienia takiego nie można zaliczyć do pracy w warunkach szczególnych
lub o szczególnym charakterze. Zgodnie bowiem z ukształtowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego dla uznania, że praca jest wykonywana w szczególnych warunkach
lub o szczególnym charakterze, nie wystarcza wykazanie, że pracownik wykonywał pracę wymienioną w załącznikach nr 1 i nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, ale niezbędne jest, aby pracę taką rzeczywiście wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla niego dniówkę roboczą ( por. postanowienia Sądu Najwyższego: z 10 sierpnia 2022 roku III USK 517/21, Lex nr 3482555; z 12 stycznia 2021 roku II USK 2/21 Lex nr 3147351 ). Zatem nawet gdyby przyjąć twierdzenia odwołującego, że pracę kierowcy cysterny świadczył w 80% czasu pracy, to i tak nie uprawniałoby
go to do zaliczenia takiej pracy do pracy o szczególnym charakterze według załącznika nr 2
do ustawy o emeryturach pomostowych. Możliwość taka istniałaby natomiast, gdyby odwołujący wykazał, że również w pozostałym czasie pracy wykonywał pracę, którą można zakwalifikować według załącznika nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Na taką właśnie okoliczność powołuje się odwołujący wskazując, że jego praca na stanowisku wydawcy paliw, którą także świadczył w ramach spornego zatrudnienia, jest pracą
o szczególnym charakterze wymienioną pod poz.14 załącznika nr 2 ustawy o emeryturach pomostowych.

W uregulowaniu tym, jak wcześniej wskazano, wymieniono: „ Prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi mogącymi spowodować awarię techniczną z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego ”.

Przypomnieć w tym miejscu należy, że ustawa o emeryturach pomostowych
nie definiuje pojęć prawnych: procesów technicznych oraz awarii technicznej z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego, natomiast w orzecznictwie sądów powszechnych
i administracyjnych przyjmuje się, że samo istnienie zagrożenia awarią techniczną
nie wystarcza do zakwalifikowania pracy świadczonej przy sterowaniu i dozorze urządzeń
do prac o szczególnym charakterze. Konieczne jest bowiem stwierdzenie związku przyczynowego między wystąpieniem zagrożenia a sposobem wywiązywania się przez pracownika z obowiązków wynikających zarówno z ich zakresu, jak i instrukcji obsługi instalacji, czy poszczególnych jej urządzeń. Chodzi tu w szczególności o nieprawidłowe wykonywanie czynności lub zaniechanie ich wykonania, względnie spóźnione wykonanie, albowiem dopiero stwierdzenie, że niewłaściwe wykonywanie obowiązków przy obsłudze przez pracownika instalacji może grozić awarią techniczną, oznacza spełnienie cech określonych w tym przepisie ( por. wyrok WSA w Bydgoszczy z 5 października 2010 roku
II SA/Bd 835/10 ). Jednocześnie w orzecznictwie podkreśla się, że prace ujęte
w pkt 14 załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych muszą spełnić wymogi związane z „ bezpośrednim sterowaniem ” procesami technicznymi. Sąd Najwyższy
w postanowieniu z 20 września 2022 roku ( sygn. III USK 516/21, Lex nr 3488072 ) wskazał, że językowo czynność sterowania ( ster to urządzenie służące do kierowania statkami wodnymi i powietrznymi ) polega na kierowaniu pracą jakiegoś urządzenia za pomocą innych odpowiednich urządzeń - czyli przy wykonywaniu tego rodzaju prac ( polegających
na „ bezpośrednim sterowaniu ” ) pracownik musi obsługiwać urządzenia, maszyny
lub instalacje i stale kontrolować ich parametry, reagując na wszelkie odchylenia i podejmując działania korygujące, co w założeniu ma doprowadzić do niedopuszczenia do wystąpienia poważnej awarii ze skutkami dla bezpieczeństwa publicznego. Także w powołanym przez pełnomocnika odwołującego na rozprawie w dniu 6 lutego 2014 roku wyroku z 24 lutego 2022 roku sygn. II USKP 118/21 Sąd Najwyższy wyjaśnił, że językowo czynność sterowania polega na kierowaniu pracą jakiegoś urządzenia za pomocą innych odpowiednich urządzeń. Zatem prace ujęte w pkt 14 załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych obejmują prace wykonywane przez osoby wyspecjalizowane w obsłudze urządzeń, maszyn i instalacji, niezbędne do zapewnienia pełnej kontroli parametrów sterowanych urządzeń ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 2 lutego 2023 roku III AUa 38/22 ).

W ocenie Sądu, pracy odwołującego na stanowisku wydawcy paliw polegającej na tankowaniu samochodów w żadnym wypadku nie można zakwalifikować do prac wymienionych w pkt 14 załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż nie jest to praca polegająca na bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi mogącymi spowodować awarię techniczną z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego, lecz praca sprowadzająca się do zwykłych czynności fizycznych i technicznych polegających na tankowaniu samochodów ( do których to czynności nie potrzeba zresztą żadnych szczególnych kwalifikacji ani szczególnie specjalistycznego przeszkolenia, bowiem z powodzeniem są one także wykonywane przez samych kierowców - klientów przyjeżdżających na stacje zatankować paliwo ), przyjmowaniu opłat za tankowanie, czy sprzedaży innych produktów oferowanych na stacji benzynowej.

Reasumując, Sąd uznał, że wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania
dowodowego nie pozwalają na zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych okresu pracy odwołującego od 10 sierpnia 1999 roku do 31 sierpnia 2001 roku. Powoduje to, że odwołujący nie legitymuje się koniecznym do przyznania prawa do emerytury pomostowej 15 – letnim okresem takiej pracy na dzień 31 grudnia 2008 roku, a tym samym nie spełnia wszystkich koniecznych warunków do przyznania prawa do emerytury pomostowej.

Na marginesie sprawy Sąd wskazuje, że okoliczność czy odwołujący w kolejnym okresie spornym od 1 czerwca 2004 roku do 22 stycznia 2005 roku podczas zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony
nie ma znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy ponieważ nawet gdyby przyjąć,
że odwołujący pracę taką świadczył, to pracy takiej nie można zakwalifikować
do pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze według załączników
nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż nie została w nich wymieniona. Praca kierowcy samochodu ciężarowego jest natomiast pracą w warunkach szczególnych
w rozumieniu art.32 i art.33 ustawy emerytalnej, gdyż została wymieniona w wykazie A dziale VIII poz. 2, lecz okoliczność ta nie ma znaczenia dla rozpatrywania uprawnień do emerytury pomostowej z art.49 ustawy o emeryturach pomostowych, o czym mowa powyżej.

W konsekwencji powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne.

(-) sędzia Małgorzata Sąsiadek