Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	sędzia (del.) Magdalena Kimel
Protokolant	Justyna Jarzombek

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2021 r. w Gliwicach

sprawy S. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania S. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 24 sierpnia 2020 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu S. Ł. prawo do przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia z zastosowaniem wskaźnika wysokości podstawy wymiaru w wysokości 73,53%, począwszy od dnia 1 sierpnia 2020r.,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz odwołującego kwotę 180zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) sędzia del. Magdalena Kimel

Sygn. akt VIII U 1298/20

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z 24 sierpnia 2020r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu S. Ł. ponownego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury. W uzasadnieniu ZUS podkreślił, że podstawą uwzględnienia zarobków z okresów, z których nie wykazał on faktycznie osiąganego wynagrodzenia, było minimalne wynagrodzenie w danych okresach.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany i podwyższenia wysokości świadczenia po uprzednim ustaleniu podstawy wymiaru świadczenia na podstawie zarobków, które osiągała w latach 1974-79 w trakcie zatrudnienia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w K.. Podkreślił, że w jego wynagrodzenie winno zostać odtworzone z uwzględnieniem dokumentacji, jaką posiada z okresu zatrudnienia u tego pracodawcy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podając okoliczności wskazane w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

S. Ł. od 21 lipca 2008r. jest uprawniony do emerytury. Ostatecznie do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy, w decyzji z 10 września 2008r. uwzględnił 33 lata i 8 miesięcy okresów składkowych oraz 2 lata i 7 miesięcy dni okresów nieskładkowych. Podstawa wymiaru tego świadczenia została wyliczona w oparciu o zarobki z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. za lata 1980-1986, 1991-2007. Ustalony w ten sposób wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 70,90 %.

Następnie 5 sierpnia 2020r. ubezpieczony wystąpił do organu rentowego o ponowne obliczenie emerytury.

Rozpoznając powyższy wniosek, organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję odmowną.

Ubezpieczony w trakcie zatrudnienia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w K., pracował na stanowisku kierowcy autobusu o liczbie miejsc powyżej 15. Jego stawki zaszeregowania za godzinę pracy wynosiły: 6,40 zł od 14 maja 1974r., 7,50 zł od 1 sierpnia 1974r., 8,00 zł od 1 października 1976r., 12,00 zł od 1 marca 1977r., 13,00 zł od 1 maja 1979r., 14,00 zł od 1 stycznia 1980r., 26,00 zł od 1 stycznia 1981r., 28,50 zł od 1 stycznia 1982r. i 34,00 zł od 1 stycznia 1983r. Dodatkowo pracownikowi prowadzącemu autobus komunikacji miejskiej przysługiwał dodatek zależny od rodzaju prowadzonego pojazdu według szczebla 3 – 10. Sąd ustalił, że dodatek ten kształtował się dla odwołującego następująco: 1,50 zł od roku 1974, 2,00 zł od 1 września 1976r., 3,00 zł od 1 marca 1977r., 4,00 zł od 1 maja 1979r., 5,00 zł od 1 stycznia 1980r. Niezależnie od powyższego kierowcy autobusu o liczbie miejsc siedzących przysługiwał dodatek dzienny w kwocie 4,00 zł za czynności zdawczo – odbiorcze i 6,00 zł za pozostałe czynności obsługi dziennej.

W związku z powyższym podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne S. Ł. wynosi:

za rok 1974 – 14.311,80 zł,

za rok 1975 – 23.453,70 zł,

za rok 1976 – 25.368,56 zł,

za rok 1977 – 34.025,20 zł,

za rok 1978 – 37.828,16 zł,

za rok 1979 – 40.791,26 zł,

Sąd odtwarzając powyższe zarobki ubezpieczonego, uwzględnił zapisy w jego dokumentacji osobowej, dotyczące stawek zaszeregowanie, stałych dodatków, które niewątpliwie były wypłacane.

Ustalając ilość dniówek przepracowanych przez odwołującego, w poszczególnych miesiącach spornego kresu, Sąd przyjął ilość dniówek roboczych wynikającą z normatywnego czasu pracy.

Ponadto Sąd ustalił zarobki odwołującego za lata 1980 – 1983 na podstawie przedstawionych zaświadczeń Rp-7. Z kolei za lata 1983 – 2008 Sąd przyjął jako podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących działalność gospodarczą.

W oparciu o te założenia Sąd ustalił, iż wwpw z najkorzystniejszych 20 lat wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu, tj. z lat: 1975, 1977-1983, 1985, 1991-1995, 1997-2002 wynosi, po uwzględnieniu uzasadnionych zastrzeżeń organu rentowego 73,53 %.

Po doręczeniu opinii stronom, zastrzeżenia do niej zgłosił organ rentowy.
W szczególności ZUS zarzucił błędy rachunkowe, które zostały przez Sąd uwzględnione.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów z akt osobowych ubezpieczonego (plik k.27) i akt emerytalnych dołączonych do akt sprawy, jak również opinii biegłego z zakresu emerytur i rent J. C. (k.33-44).

Sąd w pełni podzielił wnioski płynące z opinii biegłego, gdyż były logiczne i spójne, a dodatkowo biegły w sposób szczegółowy wyjaśnił, w oparciu o istniejącą dokumentację i obowiązujące przepisy branżowe, wysokość przyjętych stawek zaszeregowania oraz należnych odwołującemu stałych dodatków.

Zgromadzony materiał dowodowy, Sąd uznał za kompletny, wiarygodny i mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych i rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że S. Ł. złożył wniosek o przeliczenie podstawy jego emerytury z tytułu niezdolności do pracy. Wobec czego w niniejszej sprawie zastosowanie znajdą zasady obliczania emerytury, określone w art. 53, ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2021r. poz. 291, ze zm.).

Zgodnie z powołanym wyżej art. 53, ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2021r. poz. 291, ze zm.). emerytura wynosi:

1) 24% kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz

2) po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,

3) po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych

- z uwzględnieniem art. 55.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Natomiast w myśl ust. 6 na wniosek ubezpieczonego, podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Z kolei jak stanowi art. 111 ust. 1 Wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była wysokość emerytury S. Ł., któremu zaskarżoną decyzją odmówiono ponownego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem zarobków z tytułu zatrudnienia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w K. w latach 1974-79, ze względu na nieprzedłożenie przez odwołującego dowodów pozwalających organowi rentowemu na wliczenie wynagrodzenia za te okresy.

Organ rentowy odmawiając wliczenia do podstawy wymiaru świadczenia wynagrodzenia za sporny okres w kwotach wnioskowanych przez ubezpieczoną, kierował się treścią § 21 ust. 1 rozporządzenia z 11 października 2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412), zgodnie z którym środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Niemniej jednak przepisy rozporządzenia regulującego postępowanie o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, zawierające ograniczenia dowodowe, nie mają zastosowania w postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów. Dopuszczalnym jest, więc ustalenie wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w oparciu o dowody zastępcze (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r. w sprawie I UK 179/06, opubl. w LEX nr 342283; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi, z 21 sierpnia 2013r., III AUa 1768/12).

Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni akceptuje stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Lublinie z 4 października 2012r., w sprawie III AUa 305/12, gdzie wskazano, iż w przypadku braku dokumentacji płacowej istnieje możliwość ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w oparciu o dokumentację zastępczą znajdująca się w aktach osobowych, takich jak umowy o pracę, angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia, wówczas można uwzględniać tylko takie składniki, które są pewne, wypłacane były w danym okresie stale i w określonej wysokości.

Sąd zgodził się z ustaleniami biegłego sądowego, po uwzględnieniu uzasadnionych zastrzeżeń ZUS, iż najbardziej optymalnym wariantem dla wyliczenia podstawy wymiaru świadczenia jest obliczenie jego podstawy w oparciu o zarobki z 20 najkorzystniejszych lat podlegania ubezpieczeniu społecznemu tj. lat 1975, 1977-1983, 1985, 1991-1995, 1997-2002, gdzie wyliczony przez biegłego wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia wyniósł 73,53%, był zatem wyższy od przyjętego przez ZUS.

Sąd, w oparciu o opinię biegłego z zakresu emerytur i rent ustalił osiągane przez S. Ł. w okresach spornych wynagrodzenie, które w tym czasie stanowiło podstawę wymiaru jego składek na ubezpieczenie społeczne i na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję jak w punkcie pierwszym sentencji.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018r. poz. 265, ze zm.) w punkcie drugim orzeczenia.

(-) Sędzia del. Magdalena Kimel