Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Decyzją (...)2022r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że w okresie od 1 lutego 2016r. do 30 września 2018r. oraz od 5 sierpnia 2020r. do 13 czerwca 2022r., K. K. podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba prowadząca działalność gospodarczą.

W uzasadnieniu organ rentowy podał, że K. K. (...)
i w związku z tym 13 czerwca 2022r. w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej złożyła informację o zaprzestaniu wykonywania działalności od 14 czerwca 2022r., a następnie 7 lipca 2022r. skorygowała tą datę na 21 września 2018r. Dalej ZUS podniósł, że z tytułu prowadzenia ww. działalności odwołująca zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń w okresach:



od 15 czerwca 2012r. do 31 marca 2015r. do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego,



od 1 kwietnia 2015r. do 31 stycznia 2016r. do ubezpieczenia zdrowotnego,



od 1 lutego 2016r. do 30 września 2018r. do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego,



od 5 sierpnia 2020r. do 13 czerwca 2022r. do ubezpieczeń społecznych
i ubezpieczenia zdrowotnego.

Dokumenty rozliczeniowe odwołująca złożyła za miesiące od czerwca 2012r. do września 2018r. oraz za sierpień i wrzesień 2020r. Dodatkowo organ rentowy podkreślił, że do 30 września 2018r. ubezpieczona zgłaszała do ubezpieczeń dwie osoby świadczące pracę na podstawie umowy zlecenia. W związku z tym, że posiadana dokumentacja budzi, w ocenie organu rentowego wątpliwość co do daty zaprzestania wykonywania przez odwołującą działalności gospodarczej.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczona wniosła o jej zmianę i ustalenie, że
w spornych okresach nie podlegała ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W uzasadnieniu odwołująca podniosła, że w spornych okresach, wprawdzie posiadała wpis do ewidencji działalności gospodarczej, który stanowi domniemanie jej prowadzenia, które to domniemanie może jednak w toku postępowania dowodowego zostać obalone. W ocenie odwołującej organ rentowy, nie bierze również pod uwagę, że w spornych okresach odwołująca z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, nie wykazywała żadnych dochodów strat a nawet przychodów, co w jej ocenie świadczy, że w tym czasie faktycznie nie prowadziła ona działalności gospodarczej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo ZUS wnosił o zasądzenie od odwołującego na swoją rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Odwołująca prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą, na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, od 15 czerwca 2012r. W związku z tym, zatrudnione prze nią biuro rachunkowe, składało dokumentację rozliczeniową za okres od czerwca 2012r. do września 2018r.

W styczniu 2015r. do KRS wpisana została spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) której współudziałowcem była ubezpieczona. Zakres działalności tej spółki i jednoosobowej działalności prowadzonej przez odwołującą był podobny. Od czerwca 2018r. ubezpieczona była prezesem Spółki.

W okresie od 1 lutego 2016r. do 30 września 2018r. oraz od 5 sierpnia 2020r. do
13 czerwca 2022r., odwołująca nie posiadała innego tytułu do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, oprócz przedmiotowej działalności gospodarczej.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej odwołująca w okresie od lutego 2016r. do września 2018r., zgłosiła do ubezpieczeń społecznych zleceniobiorców. Mianowicie od 26 stycznia 2016r. do 23 stycznia 2017r. E. S., od 17 lutego 2016r. do 6 czerwca 2016r. K. W., od 1 marca 2016r. do 30 września 2018r. K. D., od 1 marca 2016r. do 1 marca 2018r. M. F., od 18 listopada 2016r. do 18 lutego 2017r. oraz od 18 września 2017r. do 18 grudnia 2017r. B. G., od 6 grudnia 2016r. do 7 lutego 2017r. I. S., od 25 stycznia 2017r. do 6 sierpnia 2017r. A. Ł., od 1 września 2017r. do 29 stycznia 2018r. B. Z., od 9 listopada 2017r. do 14 stycznia 2018r. M. K., od 17 listopada 2017r. do 30 grudnia 2017r. S. Z., od 10 listopada 2017r. do 10 marca 2018r. E. N., od 20 listopada 2017r. do 19 stycznia 2018r. B. M., od 13 listopada 2017r. do 31 grudnia 2017r. B. U., od 28 listopada 2017r. do 9 stycznia 2018r. M. Z., od 28 maja 2018r. do 30 września 2018r. R. S. (1).

Z zapisów podatkowej księgi przychodów i rozchodów wynika, że ostatnią operacją finansową przeprowadzoną w ramach działalności gospodarczej, było opłacenie 30 września 2018r., prowizji bankowej na rzecz A. Bank. Po tej dacie brak jest po stronie odwołującej, w ramach jej jednoosobowej działalności gospodarczej przychodów czy też wydatków.

Do września 2018r. ubezpieczona wygaszała jednoosobową działalność i przenosiła kontrakty na spółkę (...)

W okresie od 21 września 2018r. do 5 sierpnia 2020r., odwołująca zgłosiła zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej, a następnie od 5 sierpnia 2020r., wniosek podjęcie prowadzenia działalności gospodarczej. W tym czasie ubezpieczona pozostawała w konflikcie z drugim wspólnikiem spółki (...) i rozważała odejście ze spółki i kontynuowanie dotychczasowej działalności w ramach jednoosobowej działalności.

W momencie wznowienia działalności gospodarczej, automatycznie zaktualizowało się zgłoszenie odwołującej do ubezpieczeń społecznych Działalność ta faktycznie nie została podjęta i w jej ramach nie były realizowane żadne czynności. Nie wystawiono żadnych dokumentów księgowych, księga przychodów i rozchodów nie była prowadzona,

Po wznowieniu działalności gospodarczej, ubezpieczona rozwiązała umowę z biurem rachunkowym dotyczącą obsługi księgowej tej działalności. Od 5 sierpnia 2020r. biuro to zajmuje się obsługą tylko spółki(...)

Ubezpieczona figurowała w rejestrze podatników prowadzących działalność gospodarczą od 15.06.2012 do 21.09.2018, w latach 2019-2021 nie wykazała przychodów, dochodów, strat z działalności gospodarczej.

W dniu 7 lipca 2022r. ubezpieczona zgłosiła zakończenie działalności z datą wsteczną tj. z dniem 21 września 2018r.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, wydruków
z podatkowej księgi przychodów i rozchodów (plik k.56), zeznań świadków: R. S. (2) (k.53v-54) i W. S. (k.67-68) oraz wyjaśnień odwołującej (k.68-69).

Zebrane dowody Sąd uznał za wystarczające i mogące być podstawą ustaleń faktycznych oraz rozstrzygnięcia. Sąd w głównej mierz oparł się na materiale dowodowym
z dokumentów jako nie budzącym wątpliwości. Nadto żadna ze stron ich nie kwestionowała. Nadto Sąd uwzględnił zeznania świadków i samej ubezpieczonej, w zakresie w jakim nie kolidowały one z zapisami powyższej dokumentacji.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługuje jedynie na częściowe uwzględnienie.

Na wstępie rozważań należy zauważyć, że postępowanie przed Sądem w sprawie
z zakresu ubezpieczeń społecznych jest postępowaniem kontrolnym mającym na celu sprawdzenie prawidłowości decyzji organu rentowego. Zakres rozpoznania sprawy jest wyznaczony zakresem przedmiotowym i podmiotowym zaskarżonej decyzji.

Przedmiotem badania w niniejszej sprawie była decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalająca okresy podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

W sprawie nie ulega wątpliwości, że K. K. prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Niespornym było też, że kolejno dokonała ona zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych: od
15 czerwca 2012r. do 31 marca 2015r. do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, od 1 kwietnia 2015r. do 31 stycznia 2016r. do ubezpieczenia zdrowotnego, od
1 lutego 2016r. do 30 września 2018r. do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

Za okres od 21 września 2018r. do 5 sierpnia 2020r., odwołująca zgłosiła zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej, a od 5 sierpnia 2020r., wniosek podjęcie prowadzenia działalności gospodarczej. W związku z tym wnioskiem automatycznie zaktualizowało się zgłoszenie odwołującej do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, poczynając od 5 sierpnia 2020r.

Przedmiotem sporu było ustalenie, czy w okresie od 1 lutego 2016r. do 30 września 2018r. i od 5 sierpnia 2020r. do 13 czerwca 2022r. odwołująca podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca działalność gospodarczą.

W ocenie Sądu, sama odwołująca nie kwestionowała, że do września 2018r., działalność ta była przez nią w rzeczywistości prowadzona, o czym świadczy choćby fakt wykazywania przez nią przychodów i rozchodów oraz zatrudnianie w ramach umów zlecenia, osób które miały wykonywać fizycznie prace, będące przedmiotem działalności gospodarczej odwołującej.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym reguluje ustawa z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2023r., poz. 1230 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt. 4 ustawy
z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej dalej ustawą systemową, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Obowiązek ubezpieczenia powstaje od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Natomiast po myśli art. 6 ust 1 pkt 4 obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i art. 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi.

Z kolei w myśl art. 12 ust 1 osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu.

Zgodnie z art. 13, pkt 4 obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia osoby prowadzącej działalność gospodarczą spoczywa na tej osobie (ust.3).

Pojęcie działalności gospodarczej zdefiniowane jest w art. 2 ustawy z 2 lipca 2004r.
o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2023r., poz. 221 ze zm.). Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy jest to działalność zarobkowa wymieniona w tych przepisach, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Brzmienie powyższych przepisów oraz utrwalona linia orzecznicza wskazują, że okresem ubezpieczenia osób prowadzących działalność gospodarczą jest przypadający
w okresie podlegania obowiązkowi ubezpieczenia okres rzeczywistego prowadzenia tejże działalności (vide: wyrok SN z 14 kwietnia 1999r., II UKN 570/98, publik. OSNAPiUS
z 2000r. Nr 13, poz. 518; wyrok SN z 31 marca 2000r., II UKN 257/99, publik. OSNAPiUS
z 2001r. Nr 18 poz. 564). W razie, gdy nie doszło do rozpoczęcia działalności albo wystąpiły przeszkody uniemożliwiające jej prowadzenie, obowiązek ubezpieczenia nie występuje.

Zdaniem Sądu zebrany materiał dowodowy, a w szczególności dokumentacja
z akt ZUS łącznie z zapisami podatkowej księgi przychodów i rozchodów, w połączeniu
z zeznaniami świadków oraz wyjaśnieniami odwołującej, jednoznacznie wskazuje, że odwołująca w pierwszym spornym okresie, tj. od 1 lutego 2016r. do 30 września 2018r. rzeczywiście kontynuowała prowadzenie działalności gospodarczej, co zresztą w toku sprawy przyznawała.

Odwołująca prowadząc w okresie od 1 lutego 2016r. do 30 września 2018r. działalność gospodarczą nie posiadała innego tytułu do objęcia jej obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi. W związku z powyższym organ rentowy słusznie objął odwołującą za ten okres, obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi.

Przechodząc do dalszych rozważań, Sąd podziela wyrażony przez odwołującą pogląd, że możliwe jest w toku procesu obalenia tzw. domniemania prowadzenia działalności istniejącego w razie dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej (CEiDG), bowiem obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym i opłacania składek na te ubezpieczenia dotyczy jedynie tych okresów, w których dany przedsiębiorca faktycznie prowadził działalność gospodarczą. Sam wpis przedsiębiorcy do właściwej ewidencji lub rejestru stwarza tylko domniemanie faktyczne prowadzenia działalności w rozumieniu przepisu art. 231 k.p.c., które może być obalone (wzruszone) przy pomocy środków dowodowych określonych przepisami kodeksu postępowania cywilnego – tak Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 25 lutego 2015r., w sprawie III AUa 1648/14.

Z przeprowadzonego w niniejszej sprawie postępowania dowodowego wynika jednoznacznie, że w okresie od 5 sierpnia 2020r. do 13 czerwca 2022r. odwołująca faktycznie działalności gospodarczej nie prowadziła, mimo formalnego zgłoszenia jej podjęcia od
5 sierpnia 2020r. Za przyjęciem takiego stanowiska przemawiają zapisy w zgromadzonej dokumentacji, które potwierdzają prowadzenie operacji finansowych, najpóźniej do września 2018r. Z kolei składanie przez odwołującą deklaracji rozliczeniowych, za sporny okres, było efektem działania biura rachunkowego, które dokumenty te składało w imieniu odwołującej,
a które nie posiadało świadomości o faktycznym braku prowadzenia przez nią jakichkolwiek działań wchodzących w zakres prowadzenia działalności gospodarczej.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie pierwszym wyroku, na podstawie
art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił częściowo zaskarżoną decyzję i stwierdził, że odwołująca nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie od 5 sierpnia 2020r. do
13 czerwca 2022r. Natomiast w punkcie drugim sentencji, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie w pozostałym zakresie.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U. z 2015r., poz.1804 ze zm. ), w punkcie trzecim sentencji. W szczególności Sąd miał na uwadze, że odwołująca proces przegrała jedynie w połowie.

(-) Sędzia Grażyna Łazowska