Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Decyzją z 4 czerwca 2024r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu Z. R. ( R. ) prawa
do emerytury pomostowej wskazując, że ubezpieczony nie spełnił przesłanek z art.4 ustawy
z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych, ponieważ: nie udowodnił okresu pracy
w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat
i po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ww. ustawy.

Organ rentowy wskazał, że do pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uwzględnił 9 lat, 5 miesięcy i 23 dni, tj. następujące okresy zatrudnienia
( po wyłączeniu okresów przebywania na zasiłku chorobowym ): od 1 lipca 1981r.
do 23 października 1983r. i od 1 października 1984r. do 30 listopada 1991r. Organ rentowy
nie zaliczył natomiast do takiej pracy zatrudnienia od 3 grudnia 1991r. do 31 sierpnia 1997r.
w Hucie (...), ponieważ w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach
z 26 kwietnia 2024r. brak jest powołania się na stosowne przepisy ( brak podstawy prawnej – przyporządkowania zajmowanego stanowiska do konkretnego wykazu, działu, pozycji i punktu zarządzenia resortowego, któremu podlegał zakład pracy ).

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany przez przyznanie
mu prawa do emerytury pomostowej z dniem 18 kwietnia 2024r. Ubezpieczony wniósł także
o zasądzenie na swoją rzecz od organu rentowego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według przedłożonego spisu kosztów, a w przypadku nie złożenia spisu kosztów, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu ubezpieczony wskazał, że w okresie zatrudnienia nieuwzględnionym przez organ rentowy, wykonywał pracę kierowcy karetki pogotowia ratunkowego, czyli kierowcy pojazdu specjalnego i uprzywilejowanego w rozumieniu przepisów o ruchu
na drogach publicznych, która jest pracą w warunkach szczególnych.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w decyzji zaskarżonej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony Z. R. ( ur. (...) ) w dniu 6 maja 2024r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury pomostowej i organ rentowy decyzją zaskarżoną
z 4 czerwca 2024r. odmówił prawa do tego świadczenia z przyczyn wskazanych na wstępie. Organ rentowy uznał za udowodniony staż pracy odwołującego w wymiarze łącznym okresów składkowych i nieskładkowych: 34 lata, 6 miesięcy i 5 dni, w tym 9 lat, 5 miesięcy i 23 dni pracy w warunkach szczególnych, to jest okresy zatrudnienia ubezpieczonego: od 1 lipca 1981r. do 23 października 1983r. i od 1 października 1984r. do 30 listopada 1991r.

Ubezpieczony od 1 września 1978r. do 23 października 1983r. był zatrudniony
w pełnym wymiarze czasu pracy w Krajowej Państwowej (...) Oddział w G. na stanowiskach: od 1 września 1978r. do 30 czerwca 1981r. ucznia (...), od 1 lipca 1981r. do 23 października 1983r. mechanika napraw pojazdów samochodowych.

Zakład pracy sporządził dla ubezpieczonego w dniu 1 marca 2024r. świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz w szczególnym charakterze, w którym
do pracy w warunkach szczególnych zaliczył pracę ubezpieczonego od 1 lipca 1981r.
do 23 października 1983r. jako wykonywaną w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych ( wykaz A dział XIV poz.16 ).

Od 27 października 1983r. do 30 listopada 1991r. ubezpieczony był zatrudniony
w pełnym wymiarze czasu pracy w Rejonowej (...) w Z. D. Eksploatacji G. na stanowiskach: kierowcy samochodu sanit. LO, kierowcy pogotowia ratunkowego.

Zakład pracy sporządził dla ubezpieczonego w dniu 12 marca 2024r. świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, w którym zaliczył do takiej pracy, zatrudnienie ubezpieczonego od 1 października 1984r. do 30 listopada 1991r. na stanowisku kierowcy samochodu uprzywilejowanego w ruchu ( wykaz A dział VIII, poz.2 pkt 1 ).

Ubezpieczony od 3 grudnia 1991r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Hucie (...) S.A. Z dniem 1 lipca 1999r. został przekazany w trybie art.23(1) k.p. do (...) HUT – (...), następnie z dniem 13 grudnia 2005r. przejęty w trybie art.23(1) k.p.
do (...) – HUT Sp. z o.o. Pracę w tym przedsiębiorstwie świadczył do 28 lutego 2013r. Od 1 marca 2013r. pracuje w (...) Sp. z o.o., która jest następcą prawnym (...) -HUT Sp. z o.o. Spółka ta wystawiła ubezpieczonemu kwestionowane przez organ rentowy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 26 kwietnia 2004r.,
w którym zaliczyła pracę ubezpieczonego od 3 grudnia 1991r. do 31 sierpnia 1997r. do pracy w warunkach szczególnych z wykazu A działu VIII, poz.2.

Ubezpieczony w okresie spornym od 3 grudnia 1991r. do 31 sierpnia 1997r. faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy pogotowia ratunkowego. Jeździł karetką, która przynależała do przychodni znajdującej się na terenie Huty. Kiedy doszło do jakiegoś wypadku to ubezpieczony karetką odwoził poszkodowanego do szpitala. Pomagał także przenosić nosze z chorymi. W przypadku mniejszych urazów poszkodowanych
zaopatrywano na miejscu. Ubezpieczony pracę wykonywał w systemie zmianowym,
po 8 godzin dziennie, także w soboty i niedziele. Zdarzały się również dyżury po 12 godzin dziennie. Najwięcej pracy było na pierwszej zmianie. Na tej zmianie pracował lekarz, pielęgniarka i kierowca karetki. Na pozostałych zmianach był też zawsze tylko jeden kierowca i jedna karetka. Ubezpieczony był także odpowiedzialny za stan techniczny karetki,
tj. utrzymanie czystości i porządku wewnątrz karetki. Zdarzało się czasem, że ubezpieczony obsługiwał wypadki w firmie (...) i (...), gdy zakłady te były położone obok siebie.

Razem z ubezpieczonym pracowali J. D. i R. P..

Następnie ubezpieczony przechodził do pracy do kolejnych spółek ( jw. ), przy czym
ze względów finansowych pracodawca zrezygnował z utrzymywania karetki. Stąd w dalszym okresie zatrudnienia ubezpieczony pracował jako kierowca różnych pojazdów, poza sanitarką.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego, zeznań świadków J. D. i R. P., a także przesłuchania ubezpieczonego
( protokół elektroniczny z rozprawy z 14 stycznia 2025r. czas 00:07:58 – 00:39:13 ).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i ubezpieczonego na okoliczność faktycznie świadczonej przez ubezpieczonego pracy w okresie spornym, gdyż były one rzeczowe, spójne, logiczne, korespondujące z treścią zgromadzonej dokumentacji i stąd przekonujące.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie Z. R. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 4 tejże ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych
( tekst jednolity Dz.U. z 2023r., poz.164 ) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2024r., prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący
co najmniej 15 lat;

3)  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet
i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)  po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach
lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

Dla przyznania emerytury pomostowej konieczne jest, aby powyższe warunki zostały spełnione łącznie, bowiem brak któregokolwiek z nich uniemożliwia przyznanie prawa
do świadczenia .

Należy zwrócić uwagę, że na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych prawo do emerytury pomostowej przysługuje także osobie, która:

1.  po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub
o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, o ile osoba ta:

2.  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1- 4 lub art. 5-12;

3.  w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa
w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3,

Sąd Najwyższy wyjaśnił, że warunkiem skutecznego ubiegania się o emeryturę pomostową w świetle art. 4 i 49 ustawy o emeryturach pomostowych, jest legitymowanie
się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze (w rozumieniu tej ustawy lub dotychczasowych przepisów) oraz kontynuowanie pracy w tych warunkach po wejściu w życie ustawy o emeryturach pomostowych, a więc po 1 stycznia 2009r. Natomiast osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, która nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej” według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do tej emerytury jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można kwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych) – wyrok z 13 marca 2012r., w sprawie II UK 164/11, opublikowany w OSNP z 2013r.,
Nr 5-6, poz. 62.

Odwołujący Z. R. urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku, osiągnął
w dniu (...)wiek emerytalny 60 lat oraz udowodnił wymagany co najmniej
25 – letni okres składkowy i nieskładkowy.

Wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego pozwalają, zdaniem Sądu,
na zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych spornego okresu jego zatrudnienia
od 3 grudnia 1991r. do 31 sierpnia 1997r. w Hucie (...) S.A. Ubezpieczony bowiem,
jak wynika z wiarygodnych zeznań świadków i przesłuchania ubezpieczonego, faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu uprzywilejowanego – karetki. Praca taka została wymieniona w stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykazie A dziale VIII poz.2:
„ Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalistycznych ( specjalnych ), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych
w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów ”. Jednocześnie pracę taką można zakwalifikować do pracy o szczególnym charakterze według załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, poz.9: „ Prace kierowców pojazdów uprzywilejowanych ”.

Rozpatrując uprawnienia ubezpieczonego do emerytury pomostowej ze względu
na art.4 ustawy o emeryturach pomostowych, to uwzględnienie powyższego spornego okresu zatrudnienia do pracy w warunkach szczególnych powoduje, że ubezpieczony legitymuje
się wymaganym 15 - letnim okresem takiej pracy. Niemniej jednak nie spełnia on kolejnego niezbędnego warunku z tego przepisu, a mianowicie po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Okoliczność ta jest bezsporna w sprawie i wynika jednoznacznie z przesłuchania samego ubezpieczonego. W takiej sytuacji ubezpieczonemu
nie przysługuje prawo do emerytury pomostowej ze wskazanej powyżej regulacji prawnej - art.4 ustawy o emeryturach pomostowych.

Ubezpieczony nie spełnił także przesłanek prawa do dochodzonego świadczenia
z art.49 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach.

Do takiej pracy można zaliczyć sporny okres zatrudnienia ubezpieczonego od 3 grudnia 1991r. do 31 sierpnia 1997r. oraz wcześniejszy okres jego zatrudnienia od 1 października 1984r.
do 30 listopada 1991r., niekwestionowany przez organ rentowy, w których to okresach ubezpieczony wykonywał taką samą pracę, a mianowicie kierowcy samochodu uprzywilejowanego w ruchu, a zatem wymienioną w załączniku nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, poz.9. Daje to ubezpieczonemu łącznie niespełna 14 lat pracy ( po wyłączeniu dodatkowo z tego okresu zasiłków chorobowych ), zamiast wymaganych 15 lat.
Nie ma natomiast możliwości zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych i o szczególnym charakterze okresu zatrudnienia ubezpieczonego od 1 lipca 1981r. do 23 października 1983r. na stanowisku mechanika w kanałach remontowych ( uwzględnionego przez organ rentowy
dla potrzeb emerytury pomostowej z art.4 ustawy o emeryturach pomostowych ), gdyż praca taka nie została wymieniona w załącznikach nr 1 i nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, które zawierają zamknięty katalog takich prac.

Reasumując, przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało w sposób niebudzący żadnych wątpliwości, że ubezpieczony nie spełnia zarówno przesłanek prawa
do emerytury pomostowej z art.4, jak i z art.49 ustawy o emeryturach pomostowych
i stąd dochodzone świadczenie mu nie przysługuje.

W konsekwencji powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne.

(-) Sędzia Gabriela Sobczyk