Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Decyzją z (...). organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w O. odmówił ubezpieczonemu A. K. ( K. ) prawa
do emerytury pomostowej na podstawie art.4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych, gdyż ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywał prac
w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 powołanej ustawy.

Organ rentowy wskazał, że do pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił okresu zatrudnienia ubezpieczonego od 8 czerwca 2016r. do 23 lutego 2024r. w PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. (...), ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami nie można zakwalifikować stanowiska „ dyżurny zmiany SOK ” do prac wymienionych w pkt 7 Zał. Nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, tj. „ prac funkcjonariuszy ochrony kolei ”. Przepisy ustawy o emeryturach pomostowych obejmują bowiem funkcjonariuszy straży ochrony kolei zatrudnionych na stanowiskach operacyjnych
( nie administracyjnych ), gdyż tylko prace wykonywane przez tą pierwszą grupę spełniają kryteria kwalifikujące do prac o szczególnym charakterze.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany przez przyznanie prawa do emerytury pomostowej. W piśmie procesowym z 18 czerwca 2024r. ( k.23 – 28 ) ubezpieczony wniósł o zasądzenie od organu rentowego na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w sprawie do dnia zapłaty, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniósł, że wykonywaną przez niego pracę w okresie zakwestionowanym przez organ rentowy należy zaliczyć według Załącznika nr 2 pkt 7 ustawy do emeryturach pomostowych, z którego to zapisu nie wynika rozróżnienie na stanowisko funkcjonariuszy administracyjnych czy też operacyjnych i gdy w praktyce w SOK podział taki nigdy nie istniał.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w decyzji zaskarżonej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony A. K. ( ur. (...) ) w dniu 11 stycznia 2024r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury pomostowej i organ rentowy decyzją zaskarżoną z 3 kwietnia 2024r. odmówił prawa do tego świadczenia z przyczyn wskazanych
na wstępie. Organ rentowy uznał za udowodniony staż pracy odwołującego w wymiarze łącznym okresów składkowych i nieskładkowych: 40 lat, 4 miesiące i 28 dni, w tym 23 lata,
3 miesiące i 29 dni pracy w warunkach szczególnych, to jest okresy zatrudnienia ubezpieczonego na kolei przypadające do 31 grudnia 2008r.

Ubezpieczony od 1 lipca 1983r. do 23 lutego 2024r. był zatrudniony
w PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. (...) Straży Ochrony Kolei w W.
na stanowiskach: strażnika SOK, przodownika SOK, starszego przodownika SOK, komendanta zmiany SOK, dyżurnego zmiany SOK.

W świadectwie pracy z 23 lutego 2024r. pracodawca wskazał, że odwołujący
od 8 czerwca 2016r. do 23 lutego 2024r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach
lub o szczególnym charakterze: „ Prace funkcjonariuszy straży ochrony kolei ” według Załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Na okoliczność wykonywania takiej pracy pracodawca wystawił także odwołującemu w dniu 28 lutego 2024r. zaświadczenie
o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze ( załącznik
do odwołania, k. 4 ).

W okresie spornym od 8 czerwca 2016r. do 23 lutego 2024r. ubezpieczony pracował
na stanowisku dyżurnego zmiany SOK na posterunku SOK w G.. Do obowiązków ubezpieczonego jako dyżurnego zmiany należała realizacja zadań określonych w ustawie
o transporcie kolejowym, ochrona obszaru kolejowego, ochrona życia i zdrowia w obszarze kolejowym w pociągach i na dworcach, sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów. Odwołujący pracował stacjonarnie i w terenie. Posterunek ubezpieczonego obejmował trzy powiaty. W praktyce głównym zadaniem dyżurnego zmiany jest przyjmowanie zgłoszeń
o różnego rodzaju zdarzeniach i kierowanie tam funkcjonariuszy, nie ma przy tym rozróżnienia na funkcjonariuszy wykonujących czynności operacyjne i administracyjne. Praca
ta wykonywana jest w systemie 12 godzinnym. Na takim posterunku jest zwykle jeden dyżurny a czasami dwóch i oprócz tego średnio 4-5 funkcjonariuszy, którzy pracują w terenie. Dyżurny zmiany na początku pracy zbroi siebie, ludzi, a następnie przyjmuje telefony, wysyła patrole, dzwoni po stacjach towarowych i sprawdza co dzieje się na tych stacjach, aby podjąć decyzję o wysłaniu patroli w miejsca, w których dochodzi do różnego rodzaju zdarzeń typu układanie przeszkód na torach, kradzieży przesyłek wagonowych, kabli, do osób przemieszczających
się wzdłuż torów. Po wysłaniu patroli dyżurny odbiera od funkcjonariuszy informację
i w zależności od sytuacji podejmuje decyzję i np. kontaktuje się z policją, strażą graniczną,
czy też strażą miejską. Po powrocie na posterunek funkcjonariusze zdają sprawozdanie
ze zdarzenia, robią notatki i dyżurny sporządza raport. Jeżeli jest podwójna obsada dyżurnych, to jeden z nich pracuje stacjonarnie a drugi w razie potrzeby w terenie. Dyżurny zmiany bywa narażony na sytuacje niebezpieczne np. gdy na posterunek wchodzi osoba agresywna, czy pod wpływem alkoholu. Ubezpieczony w okresie spornym wykonywał pracę w takich warunkach, głównie stacjonarnie, ale także w terenie, przy czym w ostatnich latach pracy w terenie pracował średnio dwa razy w miesiącu, a to głównie przy zabezpieczaniu imprez jako dowódca w terenie. Dyżurny zmiany ponosi większą odpowiedzialność niż funkcjonariusze pracujący
w terenie, jest osobą która pierwsza podejmuje decyzje odnośnie konkretnego zdarzenia, przy czym jego decyzje dotyczą także życia i zdrowia innych ludzi.

Razem z ubezpieczonym pracowali M. S., K. J., S. P., A. F..

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego, aktach osobowych ubezpieczonego, dokumentacji załączonej do odwołania ( k.4 – 6 ), zeznań świadków M. S., K. J., S. P., A. F. oraz zeznań ubezpieczonego ( protokół elektroniczny z rozprawy z 2 października 2024r. czas 00:10:15 – 01:39:25 ).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i ubezpieczonego, gdyż były one rzeczowe, logiczne, przekonujące, spójne, korespondujące z treścią zgromadzonej w sprawie dokumentacji.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie A. K. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 4 tejże ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych
( tekst jednolity Dz.U. z 2023r., poz.164 ) o emeryturach pomostowych, prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)  przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – przepis uchylony z dniem 1 stycznia 2024 roku;

6)  po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

Dla przyznania emerytury pomostowej konieczne jest, aby powyższe warunki zostały spełnione łącznie, bowiem brak któregokolwiek z nich uniemożliwia przyznanie prawa
do świadczenia .

Odwołujący A. K. urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku, osiągnął
w dniu (...). wiek emerytalny 60 lat, udowodnił wymagany co najmniej
25 – letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 – letni okres pracy
w warunkach szczególnych. Kwestia sporna sprowadzała się do ustalenia czy ubezpieczony posiada po dniu 31 grudnia 2008r. okres pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe pozwala, zdaniem Sądu, zaliczyć do pracy w warunkach o szczególnym charakterze sporny okres zatrudnienia ubezpieczonego od 8 czerwca 2016r. do 23 lutego 2024r. w PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Komenda Główna Straży Ochrony Kolei na stanowisku dyżurnego zmiany SOK, jako pracę wymienioną
w Załączniku Nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych pkt 7: „ Prace funkcjonariuszy straży ochrony kolei ”. Z takim przyjęciem przemawiają zeznania świadków
i ubezpieczonego, którym Sąd dał wiarę, a także zgromadzona w sprawie dokumentacja,
w szczególności Sąd miał na uwadze, że sam pracodawca zaliczył sporny okres zatrudnienia ubezpieczonego do pracy w warunkach o szczególnym charakterze. Organ rentowy zakwestionował uwzględnienie tego okresu podnosząc, że ww. przepis obejmuje wyłącznie pracowników operacyjnych, nie dotyczy jednak pracowników administracyjnych. Zauważyć jednak należy, że powołana regulacja rozróżnienia takiego nie przewiduje i co więcej z zeznań słuchanych w sprawie osób wynika, że w praktyce rozróżnienie takie też nie funkcjonowało. Niezależnie od tego zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje w sposób nie budzący wątpliwości, że stanowisko, na którym ubezpieczony pracował faktycznie miało charakter operacyjny i związane było ze szczególnym obciążeniem psychofizycznym, bowiem ubezpieczony jako dyżurny ruchu był główną i pierwszą osobą podejmującą decyzje w sytuacji zajścia różnego rodzaju zdarzeń, odpowiedzialną za zapewnienie bezpieczeństwa, niejednokrotnie także w zakresie życia i zdrowia zarówno pracowników kolei
jak i pasażerów.

Przy uwzględnieniu powyższego okresu do pracy o szczególnym charakterze
w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy do emerytury pomostowej, ubezpieczony spełnia ostatni konieczny warunek prawa do dochodzonego świadczenia w postaci legitymowania się okresem takiej pracy po dniu 31 grudnia 2008r. i stąd dochodzone świadczenie mu przysługuje
na podstawie cytowanego na wstępie art.4 powołanej ustawy.

W konsekwencji powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej
od(...), czyli od ukończenia wieku emerytalnego 60 lat.

O kosztach Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu
na podstawie art.98 w związku z §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( tj. Dz.U. z 2023r., poz.1964 ).

(-) Sędzia Grażyna Łazowska