Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	Sędzia Mariola Szmajduch
Protokolant:	Katarzyna Stefańczyk

po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2019 r. w Gliwicach

sprawy M. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury górniczej

na skutek odwołania M. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 26 marca 2019r., 24 kwietnia 2019r. nr (...) 5 (...)

zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu
M. P. prawo do emerytury górniczej poczynając od 1marca 2019r.

(-) Sędzia Mariola Szmajduch

Sygn. akt VIII U 659/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 26 marca 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił M. P. prawa do emerytury górniczej, z uwagi na brak wymaganego okresu pracy górniczej. W uzasadnieniu wskazano, że ubezpieczony na dzień 28 lutego 2019r. udowodnił jedynie 22 lata, 3 miesiące i 5 dni pracy górniczej wobec wymaganych 25 lat takiej pracy.

Kolejną decyzją z 24 kwietnia 2019r. organ rentowy ponownie odmówił ubezpieczonemu prawa do wnioskowanego świadczenia. W uzasadnieniu wskazano, że ubezpieczony na dzień 28 lutego 2019r. udowodnił jedynie 22 lata, 7 miesięcy i 22 dni pracy górniczej wobec wymaganych 25 lat takiej pracy.

W odwołaniu od powyższych decyzji i w toku procesu, ubezpieczony wnosił o ich zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury górniczej, argumentując iż posiada ponad 25 letni okres pracy górniczej. W uzasadnieniu odwołania i w toku procesu ubezpieczony wskazał, że oprócz okresów uwzględnionych przez ZUS, dodatkowo pracował jeszcze pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 1 maja 1991r. do 19 listopada 1995r. w KWK (...) w C. jako sygnalista. Nigdy natomiast w tym czasie nie pracował na powierzchni kopalni.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał stanowisko zawarte
w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. ZUS wskazał również, że brak podstaw do zaliczenia do pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią okresu od 1 maja 1991r. do 19 listopada 1995r. na stanowisku sygnalista – cieśla szybowy pod ziemią, bowiem w jego ocenie była to praca o charakterze mieszanym, tj. wykonywana częściowo pod ziemią, częściowo zaś na powierzchni.

Sąd Okręgowy w Gliwicach ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony M. P. urodził się w dniu (...)

W dniu 14 marca 2019r. złożył wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury górniczej.

Zaskarżoną decyzją z 26 marca 2019r. (...) Oddział w Z. odmówił M. P. prawa do emerytury górniczej, z uwagi na brak wymaganego okresu pracy górniczej.

Następnie ubezpieczony zwrócił się do ZUS z wnioskiem o ponowne rozpoznanie jego uprawnień do emerytury górniczej. W uzasadnieniu powołał się na nieprawidłowe zaliczenie przez ZUS, jego okresów pracy górniczej.

Załatwiając powyższy wniosek organ rentowy wydał drugą z zaskarżonych decyzji, w której stwierdził, że w całości podtrzymuje treść decyzji z dnia 26 marca 2019r. Do pracy górniczej ZUS zaliczył ubezpieczonemu 22 lata, 7 miesięcy i 22 dni pracy górniczej wobec wymaganych 25 lat takiej pracy.

Do okresu pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią ZUS nie zaliczył okresu zatrudnienia w KWK (...) w C. od 1 maja 1991r. do 19 listopada 1995r. na stanowisku sygnalista – cieśla szybowy pod ziemią.

Sąd ustalił, że w czasie zatrudnienia w KWK (...) ubezpieczony pracował w oddziale szybowym od 15 października 1990r., początkowo jako mechanik pod ziemią. Po ukończeniu specjalistycznego kursu sygnalistów, został zatrudniony jako sygnalista – cieśla szybowy pod ziemią, w tym samym oddziale.

Od 1 maja 1991r. ubezpieczony otrzymał angaż sygnalista – cieśla szybowy pod ziemią. W okresie spornym ubezpieczony pracował w oddziale szybowym na kopalni (...). Ubezpieczony pracował jako sygnalista – cieśla szybowy w szybie I wydobywczym na poziomie 630. Pracował cały czas przy obsłudze tzw. wywrotu, tj. zespołu urządzeń służących do końcowego podciągania a chodnika wagonów z węglem, ich odwracania i wysypywania z nich węgla do tzw. zbiorników odmiarowych, z których był przesypywany do transportu szybem na powierzchnię. Do zakresu obowiązków ubezpieczonego należała obsługa tych urządzeń, z których węgiel był przesypywany do skipu, a następnie po nadaniu przez ubezpieczonego sygnałów, był wyciągany na powierzchnię. W czasie gdy nie prowadzono wydobycia, ubezpieczony zajmował się remontami i naprawą urządzeń wywrotu, zbiorników odmiarowych, oraz kolejki doprowadzającej wagony do wywrotu, na poziomie na którym pracował, bądź też zajmował się czyszczeniem osadników. Nigdy natomiast nie wykonywał swoich obowiązków jako sygnalista na nadszybiu, gdyż tę funkcję pełnili jedynie długoletni i doświadczeni pracownicy. Nie był również kierowany do innych prac na powierzchni.

Z końcem spornego okresu, w związku z likwidacją ww. kopalni, ubezpieczony został przeniesiony na KWK (...) w R., gdzie również został zatrudniony jako sygnalista pod ziemią i wykonywał swoje zadania na stanowisku umieszczonym pomiędzy poziomami, co wynika z zaświadczenia pracy z 30 sierpnia 2016r. (k.66 a.o.r.).

Wraz z ubezpieczonym w okresie spornym pracowali świadkowie R. K. – sygnalista szybowy oraz J. P. – sygnalista – cieśla szybowy, dozorca oddziału szybowego. Sąd ustalił, że świadkowie są uprawnieni do emerytur górniczych, które to świadczenia zostały im przyznane na drodze postępowań sądowych, w toku których, Sąd Okręgowy w Katowicach okres pracy w KWK (...) w charakterze sygnalisty szybowego pod ziemią, uwzględnił obu świadkom, jako okres pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią.

Ustalono, że ubezpieczony przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, jednak jednocześnie łącznie z wnioskiem emerytalnym złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na rzecz dochodów budżetu państwa.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego z KWK (...) dołączonych do akt niniejszej sprawy, zeznań świadków R. K. i J. P. (k.21-22), przesłuchania ubezpieczonego (k.23-24).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, bowiem pracowali oni razem z ubezpieczonym i mieli wiedzę na temat charakteru jego pracy i miejsca jej świadczenia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej określa ustawa z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018r., poz. 1270, ze zm.).

Według treści art. 50a ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do emerytury górniczej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  ukończył 55 lat życia;

2)  ma okres pracy górniczej, wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust.1

3)  nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z ust. 2 wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Natomiast zgodnie z art. 50e ust. 1 prawo do górniczej emerytury, bez względu na wiek i zajmowane stanowisko przysługuje pracownikom, którzy pracę górniczą wykonywali pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres wynoszący co najmniej 25 lat, z uwzględnieniem ust. 2.

Zgodnie zaś z ust. 2 tego przepisu do okresów pracy górniczej, o której mowa w ust. 1, zalicza się także okresy:

1)niezdolności do pracy z tytułu wypadku przy pracy albo z tytułu choroby zawodowej, za które wypłacone zostało wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy albo świadczenie rehabilitacyjne,

2)czasowego oddelegowania pracowników, o których mowa w art. 50c ust. 1 pkt 6, do zawodowego pogotowia ratowniczego w (...) S.A. w B., w (...) S.A. Oddział (...) w L. lub w okręgowych stacjach ratownictwa górniczego

- bezpośrednio poprzedzone pracą górniczą wykonywaną pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przypadające w czasie trwania stosunku pracy.

Definicję zatrudnienia uważanego za pracę górniczą i pracę równorzędną z pracą górniczą zawiera art. 50c przytoczonej wyżej ustawy.

Ubezpieczony M. P. urodził się (...), a zatem jego ewentualne prawo do emerytury górniczej należało rozpatrywać w kontekście przepisu art. 50e ust 1 wymienionej ustawy który pozwala przyznać świadczenie bez względu na wiek.

Ubezpieczony, by uzyskać sporne świadczenie, powinien spełnić wymóg posiadania co najmniej 25 lat pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Kwestia sporna w niniejszej sprawie dotyczy posiadania przez ubezpieczonego 25 lat pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią, bowiem ZUS uwzględnił mu jedynie 22 lata, 7 miesięcy i 22 dni takiej pracy.

Spełnienie pozostałych warunków nie było sporne.

Do pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu okresu pracy w KWK (...) w C. od 1 maja 1991r. do 19 listopada 1995r. na stanowisku sygnalista – cieśla szybowy pod ziemią.

ZUS argumentował, że powyższy okres może jedynie zaliczyć do pracy o charakterze mieszanym, tj. wykonywanej częściowo pod ziemią i częściowo na powierzchni, bowiem odwołujący nie wykazał, na podstawie wykazu dniówek przepracowanych pod ziemią, że jego praca na tym stanowisku była stale wykonywana pod ziemią.

Sąd zwraca uwagę, iż w postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony w okresie spornym wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią prace sygnalisty pod ziemią.

W okresie spornym ubezpieczony pracował w oddziale szybowym na kopalni (...), na szybie I wydobywczym na poziomie 630. Dopóki nie miał uprawnień sygnalisty był mechanikiem w tym samym miejscu pracy. Od maja 1991r. ubezpieczony otrzymał angaż sygnalisty – cieśli szybowego pod ziemią. Pracował cały czas przy obsłudze wywrotu na poziomie 630, gdzie obsługiwał rozładunek węgla do zbiorników odmiarowych, z których był on przesypywany do skipu. Następnie odwołujący nadawał sygnały do wydobycia węgla na powierzchnię. Do zakresu obowiązków ubezpieczonego należała obsługa urządzeń wywrotu i sygnalizacyjnych oraz remonty i naprawa tych urządzeń na poziomie na którym pracował.

Ubezpieczony nie pracował na powierzchni. Sygnaliści na podszybiu nie wykonywali pracy górniczej mieszanej, zaś sygnalistami na nadszybiu, tj. na powierzchni były osoby z większym stażem pracy.

Reasumując, postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony wykonywał w okresie spornym pracę sygnalisty – cieśli szybowego pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W konsekwencji, Sąd po doliczeniu okresu spornego do okresu uwzględnionego przez ZUS, uznał, że ubezpieczony udowodnił na dzień złożenia wniosku wymagane 25 lat pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią.

Spełnienie pozostałych przesłanek nie było sporne.

W konsekwencji Sąd, na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej od 1 marca 2019r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku o to świadczenie.

(-) Sędzia SO Mariola Szmajduch