Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Decyzją z 5 lutego 2024r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonej W. K. przyznania rekompensaty, ponieważ ubezpieczona nie udokumentowała wymaganego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy, wynoszącego co najmniej 15 lat na dzień 1 stycznia 2009r. Organ rentowy wskazał, że do pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył okresu zatrudnienia
ubezpieczonej od 1 sierpnia 1982r. do 4 czerwca 2002r. w Spółdzielczej Wytwórni (...) w B., ponieważ brak jest świadectwa wykonywania pracy
w szczególnych warunkach, ponadto pracodawca na świadectwie pracy z 4 czerwca 2002r. powołał się jedynie na rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983r., brak natomiast powołania się przez zakład pracy na zarządzenie resortowe z prawidłowym wskazaniem stanowiska pracy.

Odwołanie od decyzji wniosła ubezpieczona W. K. domagając się ponownego rozpoznania sprawy. Ubezpieczona podniosła, że pracowała w szczególnych warunkach, lecz nie jest w stanie doręczyć innego dokumentu, ponieważ zakład jest w upadłości.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona W. K. ( ur. (...) ) w dniu 14 grudnia 2023r. złożyła wniosek o przyznanie prawa do emerytury wraz z rekompensatą. W rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy decyzją z 5 lutego 2024r. przyznał ubezpieczonej emeryturę od 14 stycznia 2024r., to jest od osiągnięcia wieku emerytalnego i wyliczył wysokość świadczenia
na podstawie art.25 i art.26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Następnie w dniu 5 lutego 2024 roku organ rentowy wydał decyzję zaskarżoną, którą odmówił ubezpieczonej prawa do rekompensaty.

Ubezpieczona była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółdzielczej Wytwórni (...) w B.:

- od 1 września 1979r. do 30 czerwca 1981r. na stanowisku ucznia zawodu,

- od 1 marca 1982r. do 4 czerwca 2002r. na stanowisku piekarza – formowanie ciasta.

Ubezpieczona korzystała w tym czasie z urlopu bezpłatnego: 25 - 27 i 30 - 31 lipca 2001r., 1 sierpnia 2001r. i 17 września 2001r.

W świadectwie pracy z 4 czerwca 2002r. zakład pracy zawarł adnotację o wykonywaniu przez ubezpieczoną pracy w warunkach szczególnych od 1 lipca 1982r. do 4 czerwca 2002r. na stanowisku: piekarz – formowanie ciasta, wymienionym w wykazie A dziale X pkt 3.

Odwołująca faktycznie w okresie od 1 marca 1982r. do 4 czerwca 2002r. pracowała
na stanowisku piekarza - formowania ciasta. Praca wykonywana była w systemie trzy zmianowym. Na pierwszej i drugiej zmianie odbywała się produkcja ciastek, a na trzeciej zmianie dużych placków, które cięte były na pierniki kasztelańskie. Praca ubezpieczonej polegała na tym, że ubezpieczona obsługiwała maszynę dangier, przy której pracowało
6 pracownic, w tym J. P. i B. R..

Każda pracownica miała swoje zadania do wykonania, a przy tych zadaniach pracownice zmieniały się co 40 minut. Jedna z pracownic ładowała wyrobione wcześniej ciasto do maszyny, druga obcinała, następne nosiły do pieca – trzy osoby zanosiły ciasto do pieca. Kolejna pracownica ładowała ścinki do maszyny. Na każdym stanowisku było duże zapylenie mąką, ponieważ cały czas ciasto trzeba było podsypywać mąką. Odwołująca musiała także dźwigać worki z mąką. Tak wyglądała praca na pierwszej i drugiej zmianie. Na trzeciej zmianie odbywała się produkcja kasztelana. Były to duże placki wielkości stolika. Po wykrojeniu takiego placka składało się go na pół, brało na ręce i następnie wykładało na blachę. Ciasto trzeba było cały czas podsypywać mąką. Następnie jedna z pracownic podnosiła blachę i wykładała ją na duży wózek. Te blachy były bardzo ciężkie. Potem wózkiem podjeżdżało się do pieca, blachę wtedy trzeba było wyciągnąć i równomiernie wrzucić placki do pieca. Płyt z ciastem było bardzo dużo, kilkaset, a nawet około tysiąca. W piątek trzeba było wymiatać mąkę z maszyny, aby maszynę dokładnie wyczyścić. Odpady znajdowały się w kanale maszyny i dwie osoby musiały wejść do tego kanału. Mąki w kanale było bardzo dużo, aż do kolan. Tą mąkę trzeba było następnie wiaderkami wysypywać.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego, dokumentacji załączonej przez ubezpieczoną do odwołania, w tym angaży z okresu spornego zatrudnienia
( k. 4 – 11 ), zeznań świadków J. P. i B. R., a także zeznań ubezpieczonej ( protokół elektroniczny z rozprawy z 7 sierpnia 2024r. czas 00:02:12 -
00:46:36 ).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i ubezpieczonej, gdyż były one rzeczowe, logiczne, przekonujące, w pełni zgodne ze sobą i korespondujące z treścią zgromadzonej w sprawie dokumentacji.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie W. K. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2023r., poz. 164 ze zm.), rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli
ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

W myśl ust. 2 ustawy rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo
do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przy czym chodzi tu o prawo do wcześniejszej emerytury.

Ustawą z dnia 28 lipca 2023r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw, art.21 został z dniem 1 stycznia 2024r. zmieniony w ten sposób,
że rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli przed dniem 1 stycznia 2009r. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat ( ust.1 ).

Rekompensata nie przysługuje osobie, która ma ustalone decyzją prawomocną prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS lub przepisów odrębnych( ust.2 ).

Ubezpieczona W. K. jest uprawniona do emerytury z powszechnego wieku emerytalnego w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2023r. poz. 1231 ze zm.).
W takiej sytuacji możliwe było przyznanie jej prawa do rekompensaty na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych pod warunkiem, iż legitymuje się ona co najmniej
15 – letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS ( art. 32 i 33 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS - art. 21 ust. 1 ustawy ) na dzień 31 grudnia 2008r.

Wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego nie budzą wątpliwości, że ubezpieczona warunek powyższy spełnia, a mianowicie legitymuje
się wymaganym 15 - letnim okresem pracy w warunkach szczególnych wymienionej
w stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. z 1983r., Nr 9, poz.43 ), wykazie A dziale X poz.11:
„ Prace przy wypieku pieczywa ”.

Pracę taką ubezpieczona wykonywała w spornym okresie zatrudnienia w Spółdzielni Wytwórni (...) w B. od 1 marca 1982r. do 4 czerwca 2002r. Za takim przyjęciem przemawiają wiarygodne zeznania świadków J. P. i B. R., które pracowały razem z ubezpieczoną, a także zeznania ubezpieczonej oraz powołana w sprawie dokumentacja, a zwłaszcza świadectwo pracy, w którym pracodawca zaliczył prace ubezpieczonej na stanowisku piekarza – formowanie ciasta do pracy w warunkach szczególnych z podanego powyżej uregulowania.

Reasumując, skoro ubezpieczona legitymuje się wymaganym 15 – letnim okresem takiej pracy w warunkach szczególnych na dzień 31 grudnia 2008r., to spełnia przesłanki
do przyznania jej prawa do rekompensaty począwszy od (...), to jest
od przyznania prawa do emerytury i osiągnięcia wieku emerytalnego.

W takiej sytuacji Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w wyroku.

(-) Sędzia del. Magdalena Kimel