Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	sędzia Teresa Kalinka
Protokolant	Ewa Grychtoł

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2019 r. w Gliwicach

sprawy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

przy udziale K. C., (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W., Syndyka Masy Upadłości K.U.K.-E.F. I (...)+H.+B.+ (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w O.

o ustalenie płatnika składek i podstawę wymiaru składek

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 27 października 2014 r. nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

(-) sędzia Teresa Kalinka

Sygn. akt VIII U 371/16

UZASADNIENIE

Decyzją z 27 października 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. stwierdził, że ubezpieczona K. C. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu umowy zlecenia
u płatnika składek że (...) Sp. z o.o. w G. w okresie od 16 lipca 2012r.

Jednocześnie ZUS ustalił podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne za okres sporny (maksymalnie do września 2013r.) i stwierdził, że płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla zainteresowanych jest (...)
Sp. z o.o. w G..

W uzasadnieniu decyzji ZUS wskazał, że zainteresowana została zgłoszona do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia jako zleceniobiorca przez płatników: (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. oraz K.U.K.-E.F.I. I. Logistyk+B.+ (...) Spółkę z o.o. z siedzibą
w O.. Organ rentowy zarzucił, że firmy te oferują outsourcing kadrowo – płacowy innym przedsiębiorstwom, tj. przejęcie od nich zadań nie związanych bezpośrednio
z podstawową działalnością firmy. (...) Oddział w Z. przeprowadził postępowanie wyjaśniające, którego przedmiotem było zbadanie podlegania zainteresowanej ubezpieczeniom w związku ze zgłoszeniem jej przez firmę outsourcingową. W toku postępowania wyjaśniającego ZUS ustalił, że była ona zatrudniona na stanowisku osoby sprzątającej, wykonywała prace w obiektach gdzie usługi sprzątania świadczyła (...) Sp. z o.o. a jej bezpośrednimi przełożonymi byli pracownicy firmy (...) Sp. z o.o. ZUS powołał się na treść art. 4 pkt 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wskazując że płatnikiem składek w stosunku do osób pozostających w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, jest zleceniodawca będący w rozumieniu ustawy pracodawcą. Zatem na gruncie ubezpieczeń społecznych zleceniodawca jest również pracodawcą dla osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej i jednocześnie płatnikiem składek. W ocenie organu rentowego pracodawcą zainteresowanej i płatnikiem składek jest firma (...) Sp. z o.o.
w G.. O powyższym w ocenie ZUS, decydować powinien fakt świadczenia usług na rzecz określonego podmiotu i to ten podmiot staje się pracodawcą. Wszystkie okoliczności sprawy, w tym bezpośredni nadzór pracy wykonywanej przez zainteresowaną przez pracownika (...) Sp. z o.o. potwierdza, że praca w ramach umowy zlecenia była świadczona na rzecz firmy (...) Sp. z o.o. a nie (...) Sp. z o.o. oraz K.U.K.-E.F.I. Sp. z o.o. (...) wykonywała określone czynności dla firmy (...) Sp. z o.o., pod kierownictwem pracownika firmy (...) Sp. z o.o., która faktycznie zlecała je ubezpieczonej. W ocenie ZUS umowy zlecenia których stronami była zainteresowana i firma (...) Sp. z o.o. a następnie K.U.K.-E.F.I. Sp. z o.o., zostały zawarte dla pozoru celem obejścia przepisów ustawy tj. niepłacenia składek na ubezpieczenia, a zatem w myśl przepisów art. 58 § 1 k.c. oraz art. 83 § 1 k.c. umowy te są nieważne.

W odwołaniu od powyższej decyzji (...) Sp. z o.o. wniosła o jej zmianę
i uznanie, że nie jest płatnikiem składek dla zainteresowanej K. C.. Odwołująca Spółka podniosła, iż w okresach spornych nie była płatnikiem składek dla zainteresowanej i nie pozostawała z nią w jakimkolwiek stosunku prawnym. Odwołująca wskazała, iż zleciła usługi sprzątania obiektów należących do kontrahentów odwołującego na zasadzie podwykonawstwa Spółkom (...) Sp. z o.o. a następnie z K.u.K.-E.F.I. I. Logistyk-H.- (...) Sp. z o.o. i to te firmy są płatnikiem składek dla zainteresowanej. Odwołująca zaprzeczyła jakoby firma (...) Sp. z o.o. zajmowała się wyłącznie obsługą kadrowo-płacową pracowników odwołującej. Nadto podniosła zarzut naruszenia przepisów k.p.a.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

Zainteresowana K. C. poparła stanowisko odwołującej. Z kolei zainteresowany Syndyk Masy Upadłości K.u.K.-E.F.I. I. Logistyk-H.- (...) Sp. z o.o. poparł stanowisko ZUS. Natomiast R.
Sp. z o.o. we W. nie przystąpiła do sprawy w charakterze zainteresowanego.

Sąd Okręgowy ustalił:

(...) Sp. z o.o. w G. w ramach prowadzonej działalności wykonuje usługi sprzątania dla różnych firm, w zależności od wygranych przetargów.

W spornych okresach odwołująca zobowiązała się do świadczenia tych usług m.in. dla: Prokuratur Rejonowych w Wodzisławiu Śląskim, P., S., M., C. i K..

W dniu 1 lipca 2012r. została zawarta umowa o świadczenie usług między odwołującą (...) Sp. z o.o. a (...) Sp. z o.o. Na podstawie tej umowy (...) Sp. z o.o. zleciła, a firma (...) Sp. z o.o. zobowiązała się świadczyć usługi będące przedmiotem jej działalności określone przez klasyfikację (...). (...) Sp. z o.o. do realizacji usług miała oddelegować wykonawców, czyli osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Zgodnie z tą umową wykonawcy mieli przestrzegać obowiązujących w (...) Sp. z o.o. „przepisów porządkowych
i aktów wewnętrznych dotyczących m.in. ochrony mienia, przepisów BHP i ppoż. oraz zasad ochrony informacji stanowiących tajemnicę jego przedsiębiorstwa oraz dotyczących ochrony danych osobowych i bezpieczeństwa obowiązujących systemów”. (...) Sp. z o.o. miała udostępnić bezpłatnie firmie (...) sprzęt dla danego stanowiska pracy oraz dostęp do pomieszczeń socjalnych. Następnie w umowie wskazano również, że (...) Sp. z o.o. określa szczegółowy zakres obowiązków oraz udziela merytorycznych wskazówek wykonawcom, których również wskazuje (...)
sp. z o.o., przy czym wskazano że wykonawcy usług nie podlegają służbowo firmie (...). Jednocześnie (...) w zamian za powyższe otrzymała od R.
Sp. z o.o. rabat w wysokości 40% kosztów, na które składają się składki ZUS oraz podatek od wynagrodzeń w okresie pierwszych 3 lat.

Z dniem 1 lipca 2012r. odwołująca, w oparciu o zawartą z (...) Sp. z o.o. we W. umowę, na podstawie art. 23 ¹ k.p., przekazała część swoich pracowników wymienionych w załączniku do umowy.

W dniu 31 października 2012r. zawarta została umowa – porozumienie, na mocy której (...) Sp. z o.o. przekazała część swoich pracowników do K.U.K.-E.F.I. (…)
Sp. z o.o.

Natomiast w dniu 1 listopada 2012r. odwołująca (...) Sp. z o.o. zawarła
z K.U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o. umowę o świadczenie usług o podobnej treści co umowa
o świadczenie usług jaką odwołująca zawarła z (...) Sp. z o.o. ( ww. ).

Zainteresowana K. C. w latach 2009 - 2011 była pracownikiem (...) Sp. z o.o. Następnie zaś miała roczną przerwę w zatrudnieniu. W okresie od
2 stycznia 2012r. do 31 marca 2012r. miała z tym pracodawcą zawartą umowę zlecenia
i została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego z tych tytułów. Kolejno w okresie od 2 kwietnia 2012r. do 31 grudnia 2012r. zainteresowana miała zawartą umowę zlecenia z Przedsiębiorstwo Usługowo (...) Sp. z o.o. w Z. i została przez ten podmiot zgłoszona do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego z tych tytułów.

Kolejno z tytułu umowy zlecenia zainteresowana była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego przez następujących płatników:

- w okresie od 16 lipca 2012r. do 31 grudnia 2012r. przez spółkę (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W..

- w okresie od 1 listopada 2012r. przez spółkę K.U.K.-E.F.I.(…) Sp. z o.o.

Zainteresowana K. C. w ramach umowy o pracę sprzątała
w obiektach, na które została skierowana przez (...) Sp. z o.o. w szczególności do Urzędu Skarbowego w W.. Jej przełożonym był B. Z.. Następnie na podstawie umowy zlecenia, świadczonej na rzecz (...) Sp. z o.o., zainteresowana została skierowana do Prokuratury Rejonowej w Wodzisławiu Śląskim. Jej przełożonym była S. M. (1). Na podstawie umów zlecenia zawartych
z K.U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o. zainteresowana świadczyła pracę w również obiekcie należącym do Prokuratury Rejonowej w Wodzisławiu Śląskim, gdzie jej pracę podobnie jak poprzednio nadzorowała S. M. (1).

S. M. (1) pracowała w (...) Sp. z o.o. jako kierownik obiektu. W 2012r. została zatrudniona w spółce (...) i następnie przeszła do K.U.K.-E.F.I.(…) Sp. z o.o. (...) wówczas na takich samych warunkach jak w (...) Sp. z o.o.
i na tych samych obiektach.

Do nadzorowania wykonania umowy z ramienia (...) Sp. z o.o. był wytypowany B. W.. Kontaktował się z M. C., która była wyznaczona
w imieniu Spółki (...).U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o. do nadzorowania wykonywania umów o świadczenie usług. M. C. do kwietnia 2011r. pracowała w (...) Sp. z o.o. jako specjalista do spraw kadr i od września 2013r. jest również pracownikiem tej spółki. M. C. od 1 lipca 2012r. zawarła umowę o pracę z firmą (...). Na podstawie tej umowy tworzyła bazę danych potencjalnych pracowników i za pośrednictwem kierowników obiektów, jak w niniejszym przypadku S. M. (2), zawierała z nimi umowy zlecenia. Osoby te co miesiąc podpisywały rachunki do umowy zlecenia. Wszystkie te dokumenty były generowane przez firmę (...),
a potem K.U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o. (...) robiła wstępną kalkulację kosztów,
w której ujmowała ilu pracowników należy zatrudnić na dany obiekt, jaki będzie tego koszt, jaki koszt materiałów. Następnie R. wystawiał fakturę, a (...) Sp. z o.o. uiszczała opłatę. Opłata ta obejmowała wynagrodzenie w wysokości kosztów zatrudnienia osób (sumy wynagrodzeń brutto i innych kosztów, pomniejszonych o przyznany rabat
w wysokości 40% dodatkowych kosztów pracodawcy – składek ZUS i podatków PIT). M. C. miała miejsce pracy w siedzibie spółki (...) w G. przy ul. (...). W (...) Sp. z o.o. pracowała do października 2012r., a potem dostała informację, że przechodzi pod firmę K.U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o.

W protokole przyjęcia wyjaśnień z 30 października 2013r. M. C. wskazała, że (...) Sp. z o.o. określała wynagrodzenie dla wykonawców, zajmowała się rekrutacją pracowników, a następnie dokumenty dotyczące zatrudnienia przekazywała do Spółki (...).U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o.

Przekazani pracownicy obsługiwali obiekty, co do których kontrakt zawarła odwołująca (...) Sp. z o.o. Korzystali ze sprzętu odwołującej Spółki. (...) Sp. z o.o. nie ujawniała kontrahentom, że usługa sprzątania jest wykonywana przez podwykonawcę.

Na tle innych spraw o tożsamym charakterze (VIII U 1925/18), Sądowi z urzędu wiadomym jest, że w piśmie z 25 sierpnia 2016r. Prokuratura Okręgowa w Gliwicach wskazała, że: (...) Sp. z o.o. w złożonej ofercie deklarowała samodzielne wykonanie przedmiotu umowy i w okresie jej wykonania nie zwracała się do Prokuratury o wyrażenie zgody na zatrudnienie podwykonawców. Zgodnie z umową (...) Sp. z o.o. była zobowiązana do zapewnienia nadzoru wykonawczego oraz do przedstawienia do akceptacji listy pracowników przeznaczonych do sprzątania wraz z aktualnymi informacjami z Krajowego Rejestru Karnego i tylko pracownicy nadzoru wykonawczego oraz zaakceptowani przez Prokuraturę Okręgową w Gliwicach pracownicy przeznaczeni do sprzątania posiadający aktualne informacje z K. byli upoważnieni do wchodzenia na teren Prokuratury i podległych jej jednostek celem wykonania usług sprzątania, Prokuratura nie zawierała umów na świadczenie usług sprzątania z firmą (...)
i K.U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o. Z kolei w piśmie w 1 września 2016r. Prokuratura Okręgowa w Gliwicach wskazała, że w umowie zawartej z (...) Sp. z o.o. nie było zakazu zatrudniania podwykonawców, natomiast w § 1 ust. 4 był zapis: „Wykonawca ma prawo powierzenia zleconych przez Zamawiającego usług innym osobom tylko za pisemną zgodą Zamawiającego, to jest Prokuratury Okręgowej w Gliwicach”. Wykonawca deklarował samodzielne wykonanie przedmiotu umowy, a w okresie wykonania umowy nie zwracał się o wyrażenie zgody na zatrudnienie podwykonawców.

Z odpisu Krajowego Rejestru Sądowego wynika, że w dniu 26 listopada 2018r. dokonano zmiany w rejestrze w zakresie nazwy odwołującej Spółki i obecnie nosi ona nazwę (...) Sp. z o.o. w K.. Zmiana nazwy spółki ma charakter konstytutywny, zgodnie z art. 255 § 1 i art. 257 k.s.h.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego w tym zawarte w aktach kontroli ZUS, umowy i porozumienia, zamówienia na usługi sprzątania zawartych
z R. i K.U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o., akt osobowych K. C. z okresu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o., a w szczególności zawartej w nich umowy zlecenia K. C. zawartej ze Spółką (...), pisma Prokuratury (...) we W. z 30 października 2017r. (k.180-181), KRS Spółek (...), R. i K.U.K.-E.F.I, zeznań świadka M. C. (k.49-51) oraz zainteresowanej (k.51-52).

Sąd pominął dowód z przesłuchania świadków B. W., G. C. i D. C. wobec ich niestawiennictwa na rozprawie w dniu 29 października 2019r., pomimo prawidłowego ich wezwania. Nadto informację, jakie Sąd mógłby uzyskać przeprowadzając dowód z przesłuchania tych świadków, są Sądowi znane na tle innych spraw o tożsamym charakterze, gdzie świadkowie ci składali zeznania. Równocześnie Sąd pominął przeprowadzenie dowodu z przesłuchania odwołującej spółki, wobec nie wskazania przez nią osoby, która w jej imieniu może złożyć wyjaśnienia.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z akt PIP we W. nr rej. (...)- (...)- (...)-Pt/13, o przeprowadzanie dowodu z akt PUP w O. nr PPK.KS.6011.145.24.2013KS, a ponadto wniosek o dopuszczenie dowodu z informacji (...) w K., (...) SA w K. i Prokuratury Okręgowej w Gliwicach na okoliczność wykonywanych czynności przez S., bowiem informacje te pozostają bez wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, gdyż zainteresowana K. C. w spornym okresie wykonywała czynności sprzątające w Prokuraturze Rejonowej w Wodzisławiu Śląskim.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

(...) Sp. z o.o., a obecnie (...) Sp. z o.o. nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie Sąd wskazuje, iż bez znaczenia dla oceny zaskarżonych decyzji pozostają zarzuty odwołującej, obejmujące naruszenie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, rolą Sądu orzekającego w sprawie nie jest bowiem badanie prawidłowości trybu postępowania przed organem rentowym. Sąd bada prawidłowość zaskarżonej decyzji i jej zgodność z prawem. W wyrokach z dnia 9 lutego 2010r. I UK 151/09 (LEX nr 585708) oraz z dnia 14 stycznia 2010r. I UK 252/09 (LEX nr 577824) Sąd Najwyższy wskazał, że postępowanie sądowe, w tym w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania.

Przedmiotem niniejszego postępowania jest decyzja ZUS z dnia 27 października 2014r. stwierdzające, że płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla zainteresowanej z tytułu umowy zlecenia w okresach spornych, jest firma (...)
Sp. z o.o. w G.. Decyzją tą ZUS stwierdził nadto, że w okresach spornych zainteresowana podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu oraz ustalił wysokość podstawy wymiaru składek.

Sąd wskazuje, że odwołujący kwestionował jedynie fakt ustalenia, iż jest w okresie objętym zaskarżoną decyzją płatnikiem składek dla zainteresowanej. Nie kwestionował natomiast faktu podlegania przez tą zainteresowaną ubezpieczeniom społecznym ani nie kwestionował ustalonej wysokości podstawy wymiaru składek na poszczególne rodzaje ubezpieczeń.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz obliczania i opłacania składek reguluje ustawa z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U.
z 2019r., poz. 300 ze zm.).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 4 i art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt. 2 ww. ustawy, osoby fizyczne wykonujące umowę zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

W myśl art. 11 ust. 2 ustawy osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10, podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek.

Z kolei obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób zatrudnionych na umowę zlecenie wynika z art. 66 ust 1 pkt 1 lit. e ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2019r. poz. 645 ze zm.), zaś obowiązek opłacania składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy wynika odpowiednio z art. 29 ust. 1 ustawy z 13 lipca 2006r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (t.j. Dz. U. 2018r., poz.1433 ze zm.) oraz art. 104 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2018r., poz. 1265 ze zm.).

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy systemowej każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia osoby określonej w art. 6 ust. 1 pkt 4, należy do płatnika składek (ust.2).

Natomiast po myśli art. 17 w związku z art. 46 ustawy, płatnik składek obowiązany jest według zasad wynikających z przepisów niniejszej ustawy obliczać, potrącać
z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Rozliczenie składek oraz wypłaconych przez płatnika w tym samym miesiącu świadczeń następuje w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

Zgodnie z art.4 pkt 2 lit. a ustawy płatnikiem składek jest pracodawca - w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład.

W świetle ugruntowanego orzecznictwa, podleganie ubezpieczeniom społecznym wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia danej umowy. Istotne w tym znaczeniu ma zatem ustalenie na czyją rzecz praca zainteresowanej K. C. była faktycznie wykonywana.

Zdaniem Sądu wyniki przeprowadzonego postępowania pozwalają na jednoznaczne stwierdzenie, że zainteresowana, pomimo formalnego zawarcia umów zlecenia z (...)(…) Sp. z o.o. faktycznie wykonywała pracę na rzecz odwołującej Spółki.
Z materiału dowodowego sprawy wynika, że zainteresowana wykonywała generalnie taką samą pracę, za takim samym wynagrodzeniem i w tym samym miejscu, co wcześniej, kiedy pracowała w ramach zatrudnienia dla (...) Sp. z o.o. Nie zmienił się sposób świadczenia przez nią pracy, podlegała także osobie, która wcześniej w (...)
Sp. z o.o. nadzorowała jej pracę, mimo że później również osoba ta miała zawarte umowy ze spółkami (...).U.K.-E.F.I. (…).

Z zeznań słuchanego w sprawie świadka M. C., wynika, że po przejściu pracowników do (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. wszystko funkcjonowało tak samo. Świadek wskazała, że po przejściu do (...) Sp. z o.o. pracowała dalej na tych samym warunkach, tych samych obiektach co w (...)
Sp. z o.o. (...) to samo biuro na terenie firmy (...). Również zainteresowana zeznała, że po przejściu do (...)) Sp. z o.o. nic się nie zmieniło w sposobie wykonywania przez nią pracy, była ta sama praca, te same pieniądze i ten sam obiekt na którym pracowała. Zresztą jak zeznała, przed podpisaniem umowy z (...) Sp. z o.o. z nikim nie rozmawiała, dostała do podpisu umowę bez jakichkolwiek rozmów, wyjaśnień.

W dniu 1 czerwca 2012r. S. zawarła umowę dotyczącą przejęcia części pracowników przez R., która następnie przekształciła się w spółkę K.U.K.

Spółka (...), w ramach oferowanego outsourcingu kadrowo-płacowego, miała przejąć jedynie część pracowników oraz wykonywać wszelkie sprawy pracownicze
w zakresie przejętych pracowników. Przejęci pracownicy w liczbie 34 osób zostali wymienieni w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do tego porozumienia. Przejmowani pracownicy otrzymali informację o przejęciu przez Spółkę (...), w której powołano się na przepis art. 23 ¹ k.p. W ramach zawartej umowy nie doszło do przejęcia przez Spółkę (...) składników majątkowych należących do płatnika składek firmy (...). Po zawarciu umowy nie doszło też do zmiany w zakresie sposobu świadczenia pracy przez objętych nią pracowników. Pracowali w dalszym ciągu w tym samym miejscu, na tych samych stanowiskach, wykonując tę samą pracę. Zdaniem Sądu, to odwołująca sprawowała w dalszym ciągu faktyczny nadzór nad osobami sprzątającymi oraz wyłącznie ona korzystała z ich pracy.

Zauważyć należy, że w świetle zapisów umowy o świadczenie usług zawartej
1 lipca 2012r. z firmą (...) a następnie 1 listopada 2012r. z (...)
Sp. z o.o., których treść była podobna, wykonawcy mieli przestrzegać obowiązujących
w (...) Sp. z o.o. przepisów - „przepisów porządkowych i aktów wewnętrznych dotyczących m.in. ochrony mienia, przepisów BHP i ppoż. oraz zasad ochrony informacji stanowiących tajemnicę jego przedsiębiorstwa oraz dotyczących ochrony danych osobowych i bezpieczeństwa obowiązujących systemów”. Nadto według dalszych zapisów tych umów, to odwołująca Spółka udostępniała bezpłatnie firmie (...) sprzęt dla danego stanowiska pracy oraz dostęp do pomieszczeń socjalnych. Dalej, to (...) Sp. z o.o. określała szczegółowy zakres obowiązków oraz udzielała merytorycznych wskazówek wykonawcom, których również sama wskazywała. Z wyjaśnień złożonych przez M. C. do protokołu w dniu 28 kwietnia 2017r. wynika, że to odwołująca Spółka faktycznie określała wynagrodzenie dla wykonawców i brała udział w rekrutacji pracowników. Następnie te dokumenty były przesyłane do (...) Sp. z o.o. i (...)Sp. z o.o.

(...) Sp. z o.o. i następnie K.U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o. sprowadzała się natomiast jedynie do prowadzenia obsługi kadrowej i księgowej – firmy te sporządziły nowe umowy z pracownikami, w tym z zainteresowaną (w tym przypadku umowy zlecenia), wypłacały wynagrodzenie i zgłosiły ich do ubezpieczeń społecznych, przy czym (...) Sp. z o.o. nigdy nie uiściła składek na te ubezpieczenia. Odnośnie wypłacanego wynagrodzenia, to (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. dostarczały zainteresowanym wynagrodzenia, które wcześniej przekazała im do dyspozycji odwołująca Spółka. Według zawartych umów o świadczenie usług (...) Sp. z o.o. (potem (...) Sp. z o.o.) wystawiała fakturę za świadczenie usług, na podstawie której odwołująca Spółka dokonywała przelewu wynagrodzenia wykonawcom. W zamian za przekazanie pracowników (...) Sp. z o.o. otrzymała rabat w wysokości 40% kosztów, na które składały się składki ZUS oraz podatek od wynagrodzeń.

Zwrócić należy uwagę, że umowy o świadczenie usług nie przewidywały żadnego zysku dla usługodawcy ( (...) Sp. z o.o. i K.U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o.), gdyż płatność usługobiorcy obejmowała jedynie wynagrodzenia pracowników świadczących pracę na jego rzecz. Jak już wskazano wcześniej była to kwota zarobków netto każdego pracownika oraz koszty pracy, to jest składki na ubezpieczenie społeczne i zaliczki na podatek dochodowy z rabatem na poziomie 40% tych kosztów. Brak nastawienia na zysk, co jednoznacznie wynika z przedmiotowych umów o świadczenie usług i pozostałych okoliczności faktycznych, stanowi zaprzeczenie istoty prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie bowiem z art. 2 obowiązującej w okresie spornym ustawy z 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej ( t.j. Dz. U. z 2017r. poz. 2168) – obecnie podobnie art. 2 ustawy z 6 marca 2018r. prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018r., poz. 646 ze zm.) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność (…) wykonywana w sposób ciągły i zorganizowany. Działalność zarobkowa oznacza działalność prowadzoną w celu osiągnięcia dochodu. Istotny jest w tym przypadku wyznaczony przez przedsiębiorcę cel, który przez realizację przedsięwzięć musi zakładać wynik finansowy. Tymczasem
z konstrukcji zawartych umów o świadczenie usług wynika w sposób wyraźny, że nie przywidywały one żadnego zysku, rozumianego jako nadwyżka przychodu nad kosztami działalności. Wręcz przeciwnie, przedmiotowe umowy o świadczenie usług musiały przynosić stratę.

W sprawie niniejszej nie doszło zatem do podwykonawstwa w trybie zawartej umowy - porozumienia, jak i zawarcia umów zlecenia z poszczególnymi pracownikami S. przez firmę (...) a następnie K.U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o. (...) te świadczą jedynie o zamiarze S. zmniejszenia kosztów działalności, poprzez uchylenie się od obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, a nie
o zamiarze rzeczywistego przejęcia pracowników S.. Przejęcie miało gwarantować pracownikom te same warunki, jakie mieli w S. (§ 2 umowy - porozumienia). Tymczasem umowa o świadczenie usług, zawarta w następstwie tego porozumienia, nie dawała takich gwarancji.

Ponadto umowa z niezrozumiałych powodów jako usługobiorcę wymienia S., który zleca, a usługodawca - czyli R. - zobowiązuje się świadczyć usługi.

Dalej - usługobiorca miał udostępnić bezpłatnie usługodawcy niezbędny sprzęt zgodnie ze standardami obowiązującymi u niego dla danego stanowiska pracy oraz umożliwić stały dostęp do pomieszczeń socjalnych zlokalizowanych w miejscu wykonywania usługi.

Zgodnie z § 3 umowy, wykonawcy mieli nie podlegać służbowo usługobiorcy, ale mieli obowiązek stosować się do merytorycznych wskazówek osób wyznaczonych przez usługobiorcę „które określają w szczególności zakres obowiązków”.

Analiza treści porozumienia wskazuje na pozorność w faktycznym przejmowaniu pracowników, skoro nie zostały w nim zabezpieczone pieniądze na pokrycie kosztów opłacania składek na ubezpieczenia społeczne pracowników S. i na podatki. Nie budzi w tym zakresie wątpliwości treść § 5 porozumienia tak w pkt 1, 3, 4 i 6. R.
Sp. z o.o. za usługę wobec S. otrzymywała wynagrodzenie w wysokości kosztów zatrudnienia pracowników (sumy wynagrodzeń przejętych pracowników brutto oraz związanych z ich zatrudnieniem dodatkowych kosztów pracodawcy - składek ZUS
i podatków PIT) pomniejszonych o przyznany rabat w wysokości 40% dodatkowych kosztów - składek ZUS i podatków PIT.

Jedyną zmianą, jaka zaszła w stosunku do pracowników po przejściu do nowego pracodawcy był fakt wypłacania wynagrodzenia przez nowy podmiot, prowadzący dokumentację kadrowo-płacową. Zebrany w toku postępowania materiał dowodowy nie wskazuje na inne zmiany, będące następstwem wprowadzonej strategii w Spółce (...). Sam fakt podpisania przez zainteresowaną umowy zlecenia z firmą K.U.K.-E.F.I. oraz, że ta firma przekazywała jej wynagrodzenie, nie świadczy o tym, że była ona pracownikiem tej firmy.

Zdaniem Sądu powołane powyżej okoliczności w sposób jednoznaczny wskazują, że to odwołująca Spółka rzeczywiście była pracodawcą zainteresowanych w spornych okresach wymienionych w zaskarżonych decyzjach i to wyłącznie ta spółka korzystała
z efektów ich pracy. Jak już to wskazano wcześniej rola firmy (...) Sp. z o.o.
i następnie K.U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o. generalnie sprowadzała się do zawarcia umów zlecenia z zainteresowanymi, zgłoszenia ich do ubezpieczeń, przy czym już składki na te ubezpieczenia nie zostały opłacone oraz do wypłaty wynagrodzenia, które wcześniej otrzymała z odwołującej Spółki.

Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że zasadniczym powodem zawarcia przez odwołującą Spółkę umów o świadczenie usług z ww. firmami było ograniczenie kosztów w zakresie składek na ubezpieczenie społeczne za zatrudnionych pracowników wynikający z udzielonego przez (...) Sp. z o.o. i K.U.K.-E.F.I. (…) Sp. z o.o. 40% rabatu. R. ten miał wynikać z funduszy unijnych czy też wierzytelności przysługujących tym spółkom, bądź Z. K. od Skarbu Państwa. Tymczasem ww. spółki przy zawieraniu umów o świadczenie usług nie wskazały żadnych dokumentów potwierdzających te okoliczności, co ważniejsze jednak - fundusze unijne są przeznaczone na nowe projekty, inwestycje, nie zaś na dofinansowania do danin publicznych. Co do zaś rzekomych wierzytelności ww. spółek (czy też Z. K.) względem Skarbu Państwa, to system ubezpieczeń społecznych nie przewiduje możliwości potrącenia należności wynikających ze składek na ubezpieczenia z wierzytelności od Skarbu Państwa.

Nie sposób przy tym pominąć, iż ustawą z 11 maja 2017r. o zmianie ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017r., poz. 1027) ustawodawca mając na uwadze weryfikację prawidłowości podmiotów zgłaszających ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych, którym nie można było przypisać funkcji płatnika składek, znowelizował wspomnianą ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzając nową kategorię decyzji wydawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, tj. ustalającą płatnika składek (art. 83 ust. 1a) oraz dodając do ustawy przepisy regulujące skutki takiego ustalenia (art. 38a). Z uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej (druk sejmowy nr (...)) wynika, iż uchwalenie powyższych przepisów miało na celu zapobiec praktykom, które miały miejsce m.in. z udziałem: K.U.K.-E.F.I. (...)+H.+B.+ (...) Sp. z o.o. w O., R.
Sp. z o.o. we W., Centrum (...) Sp. z o.o. we W., Przedsiębiorstwo (...)-Polskie (...) Sp. z o.o. w Ł. (obecnie (...) Sp. z o.o.), sprowadzającym się do tego, że dotychczasowy podmiot zatrudniający (płatnik składek) na podstawie umowy
z podmiotem trzecim przekazywał temu podmiotowi - pod pozorem rzekomego transferu zakładu pracy – wyłącznie osoby zatrudnione, w wyniku czego dochodziło do rozwiązania stosunków prawnych będących podstawą zatrudnienia z dotychczasowym podmiotem zatrudniającym (płatnikiem składek) i nawiązania stosunków podmiotem trzecim (który
z tego tytułu był nowym płatnikiem, a zatem w ujęciu art. 38a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ”podmiotem zgłaszającym”). Następnie ”podmiot trzeci” udostępniał tych samych pracowników podmiotowi zatrudniającemu, w wyniku czego nadal korzystał z pracy swoich pracowników, mimo że formalnie ich nie zatrudniał i nie był płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne. Stąd w art. 5 ust. 2 cytowanej ustawy zmieniającej zostało zawarte również rozstrzygnięcie intertemporalne, w myśl którego do składek nienależnie opłaconych przez podmiot, który zgłosił ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych, za okres wskazany w decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym wydanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (przed dniem 13 czerwca 2017r.) stosuje się odpowiednio art. 38a ust. 3-7 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Reasumując, Sąd uznał, że zainteresowana podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i dobrowolnemu chorobowemu z tytułu umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o., obecnie (...) Sp. z o.o. w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji, przy wskazanych w tych umowach podstawach wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, dobrowolne chorobowe i ubezpieczenie zdrowotne, których wysokości odwołująca Spółka nie kwestionowała. Sąd przyjął, ze rzeczywistym płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za zainteresowaną, w rozumieniu art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej jest (...) Sp. z o.o., aktualnie (...) Sp. z o.o.

W konsekwencji powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w punkcie pierwszym wyroku oddalił odwołania jako bezzasadne.

O kosztach Sąd orzekł po myśli art. 98 k.p.c., art. 99 k.p.c. i § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018r., poz. 265 ze zm.) – w wersji obowiązującej w dacie złożenia odwołania.

(-) Sędzia Teresa Kalinka