Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Decyzją z 28 grudnia 2023r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na podstawie art.24 ust.1a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych wymierzył (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
w likwidacji w G., dodatkową opłatę w łącznej wysokości 1 619,41 zł, tj.:

1. 976,26 zł, co stanowi 20% nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne za okres
od lipca do sierpnia 2023r.,

2. 618,65 zł, co stanowi 20%, nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres
od czerwca do sierpnia 2023r.,

3. 24,50 zł co stanowi 20% nieopłaconych składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lipca do sierpnia 2023r.

W odwołaniu od decyzji odwołująca Spółka wniosła o odstąpienie od wymierzenia opłaty dodatkowej podnosząc, iż w przedmiotowej sprawie zaistniały okoliczności uniemożliwiające wykonanie zobowiązania w terminie, co nie wynikało ze złej woli
ani z zaniedbania obowiązków.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie z przyczyn
jak w skarżonej decyzji. Na rozprawie w dniu 15 stycznia 2025r. pełnomocnik organu rentowego wniósł o zasądzenie od odwołującej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Organ rentowy zawiadomił odwołującą (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) w G. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymiaru dodatkowej opłaty z tytułu nieopłacenia składek na:

- ubezpieczenia społeczne za okres od czerwca do sierpnia 2023r. w łącznej wysokości
7 498,35 zł plus odsetki,

- ubezpieczenie zdrowotne za okres od czerwca do sierpnia 2023r. w łącznej wysokości
3 093,23 zł plus odsetki,

- Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lipca do sierpnia 2023r. w łącznej wysokości 183,60 zł plus odsetki.

Organ rentowy wskazał, iż zaległość z tytułu nieopłaconych składek została ustalona
na dzień 13 października 2023r. oraz, że w przypadku uregulowania całości należności
w terminie zakreślonym do złożenia wyjaśnień, postępowanie w sprawie zostanie umorzone jako bezprzedmiotowe. Jednocześnie organ rentowy poinformował odwołującą Spółkę
o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów w terminie 7 dni licząc od daty otrzymania zawiadomienia.

Powyższe zawiadomienie z 13 października 2023r. zostało doręczone odwołującej Spółce (...)

W dniu 20 listopada 2023r. odwołująca Spółka dokonała wpłaty kwoty 4 122,50 zł tytułem zadłużenia objętego ww. postępowaniem i zadłużenie zostało częściowo zapłacone. Wpłatę tę organ rentowy rozliczył w następujący sposób:

- na należność główną 2 678,15 zł za okres od czerwca do sierpnia 2023r.,

- na koszty upomnienia oraz koszty egzekucyjne 273,44 zł za okres od czerwca do sierpnia 2023r.,

- na odsetki 125 zł za okres od lipca do sierpnia 2023r.

Pozostała kwota rozliczyła zadłużenie za miesiąc marzec i maj 2023r.

Po rozliczeniu wpłaty według stanu na dzień 15 grudnia 2023r., zaległość za okres
od czerwca do sierpnia 2023r. wyniosła 8 097,03 zł ( 10 775,18 zł – 2 678,15 zł ).

Zawiadomieniem z 13 listopada 2023r., doręczonym odwołującej (...)., organ rentowy poinformował odwołującą Spółkę o zakończeniu postępowania i następnie wydał decyzję skarżoną, omówioną na wstępie.

Odwołująca Spółka będąc w likwidacji miała ograniczone środki do swojej dyspozycji. W lipcu i sierpniu 2023r. Spółka nie miała środków na opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne, lecz jak tylko pojawiła się taka możliwość, to Spółka starała się uregulować sporną należność, co miało miejsce w listopadzie 2023r. Analogiczna sytuacja wystąpiła na początku 2023r., również wtedy Spółka nie miała środków, aby na bieżąco opłacać składki
na ubezpieczenie społeczne. Następnie zakończyła się jedna ze spraw sądowych odwołującej
i Spółka otrzymała wpływ, a następnie dokonała spłaty zaległości. Wówczas organ rentowy decyzją z 13 września 2023r. odstąpił od wymierzenia odwołującej Spółce opłaty dodatkowej tytułem nieopłacenia składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od marca do maja 2023r., gdyż należności za ten okres ostatecznie zostały w znaczącej części uregulowane.

Spółka obecnie nie prowadzi działalności. W 2022r. Spółka sprzedała nieruchomość. Umowa przyrzeczona powinna była być wówczas zawarta we wrześniu 2022r. Spółka oczekiwała wpływu około 9 mln złotych. Umowa nie została zawarta i został wystosowany pozew przeciwko kontrahentowi. W trakcie postępowania Spółka ponosi cały czas koszty związane z utrzymaniem nieruchomości. Koszty te miesięcznie wynoszą ok. 40 000 zł,
z tym że od co najmniej roku nie są one regulowane, a wcześniej były pokrywane częściowo. Od około 2023r. Spółka opłaca koszty wynajmu biura, wynagrodzenie dwóch pracowników, gdy wcześniej było 4 pracowników, płaci za obsługę wodną, natomiast energia elektryczna została odcięta. Obecnie odwołująca Spółka jest w trakcie podpisywania umowy z nowym kontrahentem na powyższą nieruchomość.

W 2023r. względem odwołującej Spółki postępowanie egzekucyjne prowadził Urząd M. tytułem nieopłaconych podatków. Z informacji Prezydenta M. G. z 26 lipca 2024r. wynika, że w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego w sprawie odwołującej Spółki kwota 14 421,51 zł pobrana 17 listopada 2023r. z konta (...) Banku (...)
S.A. ww. dłużnika, w związku ze zbiegiem egzekucji administracyjnych, została zdeponowana w depozycie. Następnie po otrzymaniu akt egzekucyjnych z ZUS Z. w dniu 13 lutego 2024r., została rozksięgowana w następujący sposób:

1) kwotę 9 648,87 zł przekazano do ZUS Z. w dniu 14 lutego 2024r.,

2) kwotę 917,40 zł rozliczono 14 lutego 2024r. tytułem należnej opłaty egzekucyjnej dla organu egzekucyjnego prowadzącego zbieg ( PM G. ),

3) kwotę 3 855,24 zł rozliczono w dniu 12 marca 2024r. tytułem podatku od nieruchomości
od osób prawnych za okres 1 stycznia 2023r.

Wpłata 9 648,87 zł wpłynęła do organu rentowego 16 lutego 2024r. i została rozliczona w następujący sposób:

- na należność główną 7 147,85 zł za okres od czerwca do sierpnia 2023r.,

- na koszty upomnienia oraz koszty egzekucyjne 890,11 zł za okres od czerwca do sierpnia 2023r.,

- na odsetki 506,73 zł za okres od czerwca do sierpnia 2023r.

Pozostała kwota 1 104,18 zł rozliczyła zadłużenie za maj 2023r.

Na dzień 13 sierpnia 2024r. na koncie odwołującej Spółki pozostało zadłużenie z tytułu składek za okres od lipca do sierpnia 2023r. w kwocie 949,18 zł ( 8 097,03 zł – 7 147,85 zł ). Łącznie zadłużenie za okres od lipca do sierpnia 2023r. wraz z odsetkami wynosi 1 057,17 zł.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego, pisma Prezydenta M. G. ( k.23 ), przesłuchania A. K. – likwidatora odwołującej Spółki ( protokół elektroniczny z rozprawy z 31 lipca 2024r. czas 00:04:08 – 00:29:52 ).

Zeznaniom słuchanego za odwołującą Spółkę (...) Sąd dał wiarę, gdyż były one rzeczowe, logiczne, przekonujące, korespondujące z treścią zgromadzonej w sprawie dokumentacji.

Sąd zważył, co następuje.

(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) w G. zasługuje na uwzględnienie .

Zgodnie z art.24 ust.1a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( t.j. Dz.U. z 2024r. poz.497 ze zm. ) w razie nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości Zakład może wymierzyć płatnikowi składek dodatkową opłatę
do wysokości 100% nieopłaconych składek. Od decyzji w sprawie wymierzenia dodatkowej opłaty przysługuje odwołanie do sądu według zasad określonych w art. 83.

W wyroku z 20 maja 2004r., II UK 403/03 (OSNP 2005 nr 3, poz. 44), Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że funkcją dodatkowej opłaty jest zdyscyplinowanie płatników składek
do wykonania, i to należytego, ciążących na nich obowiązków terminowego i w należnej wysokości opłacania składek. Nie pełni ona funkcji rekompensacyjnej, gdyż taka przypisana jest odsetkom. Opłata dodatkowa stanowi sankcję za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązku opłacania składek i ma sens wówczas, gdy - przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności - można oczekiwać, że spełni ona lub może spełnić założony, dyscyplinujący cel. To zaś zależy przede wszystkim od przyczyn nieopłacenia składek lub opłacenia
ich w zaniżonej wysokości. Te mogą być zależne lub niezależne od płatnika, zawinione przez niego lub niezawinione. Inaczej powinien być traktowany płatnik, który opóźnia
się z wykonaniem obowiązku opłacania składek pomimo dobrej kondycji ekonomicznej,
a inaczej taki, który boryka się z trudnościami finansowymi. Przy zastosowaniu opłaty dodatkowej winien być wzięty pod uwagę także dotychczasowy stosunek płatnika
do obowiązku opłacania składek, w tym wykazanie zainteresowania jego należytym wykonaniem, przejawiający się w podejmowaniu czynności zmierzających do jego prawidłowej realizacji. W konsekwencji o zastosowaniu dodatkowej opłaty winny decydować okoliczności każdego indywidualnego przypadku, zwłaszcza te, które wskazują na winę płatnika w nieopłaceniu składek albo ich opłaceniu w zaniżonej wysokości lub jej brak.
Sąd Najwyższy stwierdził nadto, że trudno dostrzec interes publiczny w pogłębianiu kryzysu finansowego płatnika składek i obciążaniu go należnościami fakultatywnymi w sytuacji,
gdy nie opłaca on składek na ubezpieczenia społeczne z powodu braku środków pieniężnych. Podobne stanowisko wynika również z orzecznictwa sądów powszechnych
(por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30 czerwca 2004r., III AUa 1422/03, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 8 września 2004r., III AUa 570/03, Prawo Pracy 2005
nr 6, poz. 34).

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznania niniejszej sprawy Sąd uznał, że brak jest podstaw do wymierzenia odwołującej Spółce opłaty dodatkowej. Sąd miał na uwadze, że celem tej instytucji, jak już wskazano wcześniej, jest dyscyplinowanie płatników składek
w określonych sytuacjach. W przedmiotowej sprawie strona odwołująca wykazała,
że pozostając w likwidacji boryka się z problemami finansowymi, pomimo tego jednak poczyniła wszelkie kroki, aby zaległość za okres od czerwca do sierpnia 2023r. opłacić. Częściowo zaległości zostały przez nią opłacone 20 listopada 2023r., dalsze jednak środki zostały przetrzymane na koncie Urzędu M. z uwagi na zbieg egzekucji. Wpłata
zaś tych składek z opóźnieniem, bo dopiero w lutym 2024r., nie była skutkiem celowego działania odwołującej, lecz nie była możliwa wcześniej z uwagi na brak tytułów wykonawczych organu rentowego.

W tych okolicznościach Sąd z mocy art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję
w ten sposób, iż stwierdził, że odwołująca nie jest obowiązana do uiszczenia dodatkowej opłaty z tytułu nieopłacenia składek na ubezpieczenia społeczne za okres od lipca 2023r. do sierpnia 2023r., na ubezpieczenia zdrowotne za okres od czerwca 2023r. do sierpnia 2023r., na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lipca 2023r. do sierpnia 2023r.

(-) Sędzia Grażyna Łazowska