Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

UZASADNIENIE

Decyzją z 2 stycznia 2025r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., na podstawie przepisów ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2024r., poz. 1696 ze zm.), odmówił ubezpieczonemu J. B. prawa do emerytury pomostowej z tytułu pracy w szczególnych warunkach, który złożył wniosek o taką emeryturę w dniu 9.12.2024r. W uzasadnieniu ZUS wskazał, że ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, a ponadto pracodawca nie zgłosił danych ubezpieczonego o pracy w warunkach szczególnych/szczególnym charakterze (druk ZUS ZSWA).

Do okresów pracy w warunkach szczególnych zaliczył ubezpieczonemu jedynie 8 lat, 3 miesiące i 14 dni. Równocześnie do okresów takiej pracy nie zaliczył ubezpieczonemu zatrudnienia w od 1 stycznia 2013r. do nadal.

W odwołaniu od powyższej decyzji, ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury pomostowej. Podniósł, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych jako motorniczy tramwaju od 1 kwietnia 2004r. do nadal, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Tym samym spełnia warunki do przyznania mu prawa do emerytury pomostowej z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniach zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony J. B., urodzony (...), w dniu 9 grudnia 2024r. złożył wniosek o emeryturę pomostową. Wiek 60 lat osiągnął z dniem (...).

Organ rentowy uznał odwołującemu za udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe w łącznym wymiarze ponad 25 lat.(43 lata, 11 miesięcy, 25 dni)

Odwołujący jest zatrudniony od 24 czerwca 1992r. w spółce (...) S.A. z siedzibą w C., w tym od 1 kwietnia 2004r. do chwili obecnej stale na stanowisku motorniczy w pełnym wymiarze czasu pracy, a co za tym idzie wykonywał pracę ujętą pod poz. 8 załącznika nr 2 do ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych. tj. prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów.

Do okresów nieskładkowych odwołującego należą okresy w łącznym wymiarze 3 lat, 2 miesięcy i 3 dni, tj. okresy od 13 grudnia 2004r. do 17 grudnia 2004r., od 20 sierpnia 2005r. do 14 września 2005r., od 14 lutego 2006r. do 28 lutego 2006r., od 5 września 2006r. do 30 września 2006r., od 17 grudnia 2006r. do 22 grudnia 2006r., od 28 lipca 2007 r. do 31 lipca 2007r., od 5 listopada 2007r. do 9 listopada 2007r., od 29 września 2008r. do 10 października 2008r., od 2 kwietnia 2009r. do 21 kwietnia 2009r., od 9 listopada 2009r. do 15 listopada 2009r., od 26 stycznia 2010r. do 31 stycznia 2010r., od 19 marca 2010r. do 26 marca 2010r., od 28 czerwca 2010r. do 3 lipca 2010r., od 17 października 2010r. do 22 października 2010r., od 26 kwietnia 2011r. do 30 kwietnia 2011r., od 7 grudnia 2011r. do 15 grudnia 2011r., od 19 marca 2012r. do 23 marca 2012r., od 18 grudnia 2012r. do 22 grudnia 2012r., od 6 marca 2013r. do 10 marca 2013r., od 6 września 2013r. do 9 września 2013r., od 16 października 2013r. do 30 października 2013r., od 2 grudnia 2013r. do 6 grudnia 2013r., od 11 kwietnia 2014r. do 25 maja 2014r., od 8 czerwca 2015r. do 12 czerwca 2015r., od 22 lipca 2015r. do 28 lipca 2015r., od 15 listopada 2015r. do 13 grudnia 2015r., od 9 kwietnia 2016r. do 15 kwietnia 2016r., od 8 sierpnia 2016r. do 12 sierpnia 2016r., od 6 grudnia 2016r. do 12 grudnia 2016r., od 2 października 2018r. do 6 października 2018r., od 21 lutego 2019r. do 3 marca 2019r., od 18 marca 2020r. do 20 marca 2020r., od 2 lipca 2020r. do 7 lipca 2020r., od 6 października 2020r. do 12 października 2020r., od 9 grudnia 2020r. do 10 grudnia 2020r., od 11 lutego 2021r. do 12 lutego 2021r., od 22 marca 2021r. do 2 kwietnia 2021r., od 6 kwietnia 2021r. do 11 kwietnia 2021r., od 10 grudnia 2021r. do 24 grudnia 2021r., od 5 lipca 2022r. do 8 lipca 2022r., od 5 września 2022r. do 16 września 2022r., od 17 stycznia 2023r. do 20 stycznia 2023r., od 17 kwietnia 2023r. do 20 kwietnia 2023r., od 13 lipca 2023r. do 14 lipca 2023r., od 27 lipca 2023r. do 5 sierpnia 2023r., od 11 sierpnia 2023r. do 11 sierpnia 2023r., od 1 grudnia 2023r do 4 grudnia 2023r., od 17 stycznia 2024r. do 19 stycznia 2024r., od 23 stycznia 2024r. do 26 stycznia 2024r., od 4 kwietnia 2024r. do 17 kwietnia 2024r., od 16 lipca 2024r. do 28 listopada 2024r.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, organ rentowy zaliczył odwołującemu jedynie 8 lat, 3 miesiące i 14 dni, tj. okres od 1 kwietnia 2004r. do 31 grudnia 2012r.

Organ rentowy do stażu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze nie zaliczył odwołującemu okresu od 1 stycznia 2013r. do nadal, gdyż pracodawca nie zgłosił wykonywania przez odwołującego takich prac (druk ZUS ZSWA)

Spółka (...) S.A. wyjaśniła odwołującemu w pismie z 22.01.2025r. że przyjęła praktykę, iż nie opłacała za odwołującego składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i nie składała deklaracji ZUS ZSWA, gdyż odwołujący należał do grona osób nie wykonujących prac w szczególnych warunkach przed 1 stycznia 1999r. Obowiązek opłacania składek za odwołującego spółka zaczęła spełniać dopiero od 1 stycznia 2024r.

Razem z ubezpieczonym w spornym okresie pracował świadek J. C., który organizował pracę motorniczych. Ubezpieczony najpierw pracował na zajezdni a po ukończeniu szkolenia od 2004r. pracował już tylko jako motorniczy. Jeździł na liniach nr 1, 2, 3, 4, 5 i innych w aglomeracji (...), które były obsługiwane przez zajezdnię w G..

Okres pracy odwołującego w warunkach szczególnych po odjęciu okresu nieskładkowego przekracza 15 lat.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego dołączonych do akt niniejszej sprawy, zeznań świadka J. C. (k.16), a także przesłuchania ubezpieczonego (k.16).

Zgromadzony materiał dowodowy Sąd uznał za przekonywujący, kompletny, spójny
i logiczny, przez co mogący stanowić podstawę rozstrzygnięcia.

Sąd w pełni dał wiarę słuchanemu w sprawie świadkowi, jak również odwołującemu.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2024r., poz. 1631 ze zm.) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5 -12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

- urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

- ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

- osiągnął wiek wynoszący co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

- udowodnił okres składkowy i nieskładkowy w łącznym wymiarze co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

- po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

U chylony został z dniem 1 stycznia 2024r. przepis art. 4 pkt 5, zgodnie z którym wymagano , aby przed dniem 1 stycznia 1999r. ubezpieczony wykonywał prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust.1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS – stąd obecnie ta okoliczność nie stanowi przesłanki nabycia prawa do emerytury pomostowej.

W niniejszej sprawie spór sprowadzał się wyłącznie do ustalenia, czy ubezpieczony legitymuje się 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Zdaniem Sądu wynik przeprowadzonego postępowania dowodowego wskazuje jednoznacznie, iż ubezpieczony w spornym okresie: od 1 kwietnia 2004r. do 31 października 2024r. wykonywał pracę na stanowisku motorniczy tramwaju. (20 lat i 6 miesięcy). Po odliczeniu okresów nieskładkowych legitymuje się okresem ponad 15 lat (17 lat, 3 miesiące i 27 dni) pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 3 cyt. ustawy . Za takim przyjęciem przemawiają zeznania świadka – współpracownika ubezpieczonego – którym Sąd dał wiarę, gdyż były przekonywujące. Sąd oparł się także na zeznaniach ubezpieczonego, uznając je za wiarygodne, korelujące z zeznaniami świadka i treścią powołanej dokumentacji. Nadto pracodawca ubezpieczonego, taki charakter jego pracy, potwierdził w zaświadczeniu z 5 grudnia 2024r.

Bez znaczenia pozostaje podnoszony przez ZUS fakt nie opłacania składek przez pracodawcę. Nie stanowi on bowiem przekonywującego dowodu na okoliczność iż ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach. Fakt wykonywania takiej pracy został bowiem potwierdzony przez pracodawcę w zaświadczeniu z 5 grudnia 2024r. a dodatkowo wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia - w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

W niniejszej sprawie Sąd stoi na stanowisku, że zaniechania ze strony pracodawcy odnośnie nieopłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych nie mogą obciążać pracownika i pozbawiać go prawa do emerytury pomostowej.

Należy mieć też na uwadze, że art. 4 ustawy nie zawiera wśród enumeratywnie wymienionych przesłanki - opłacania składki jako warunku koniecznego uzyskania prawa do emerytury pomostowej.

Mając na uwadze ustalone okoliczności Sąd uznał, że ubezpieczony, od momentu osiągnięcia wieku 60 lat, spełnia wszystkie, określone powyżej przesłanki prawa do emerytury pomostowej z art. 4 w/w ustawy, gdyż niewątpliwie pracując stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako motorniczy tramwaju w wyżej wymienionym okresie, wykonywał pracę o szczególnym charakterze w wymiarze minimum 15 lat.

W konsekwencji powyższego Sąd, na podstawie powołanych przepisów, z mocy
art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję przyznając odwołującemu prawo do emerytury pomostowej począwszy od (...) tj dnia osiągnięcia wieku lat 60.

(-) SSO Gabriela Sobczyk