Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Patrycja Bogacińska-Piątek (spr.)
Sędziowie:	SSO Jolanta Łanowy-Klimek SSR del. Magdalena Kimel
Protokolant:	Ewa Gambuś

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2019r. w Gliwicach

sprawy z powództwa K. K. (1) (K.)

przeciwko (...) - APTEKA Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o odprawę pieniężną i sprostowanie świadectwa pracy

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Z.

z dnia 30 maja 2018 r. sygn. akt IV P 704/17

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1 000 zł (tysiąc złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

(-) SSR del. Magdalena Kimel (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek (spr.) (-) SSO Jolanta Łanowy-Klimek

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt VIII Pa 149/18

UZASADNIENIE

Powódka K. K. (1) domagała się od (...) – Apteki sp. z o. o. w W. sprostowania świadectwa pracy w ten sposób, że w punkcie trzecim lit. a) uzupełnić podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy o art. 10 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w punkcie 8 skorygować liczby dni jej niezdolności do pracy – z 33 dni na 25 dni. Ponadto domagała się zapłaty odprawy pieniężnej w kwocie 14.760,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 września 2017r. oraz zasądzenia kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu żądań wskazała, że była zatrudniona u pozwanej na podstawie umowy na czas nieokreślony, na stanowisku kierownika apteki w Z. oraz że w dniu 12 maja 2017r. jej przełożony W. M. w związku z likwidacją apteki wręczył jej wypowiedzenie zmieniające stanowisko z kierowniczego na szeregowe oraz miejsce pracy z Z. na T.. Przyczyną wypowiedzenia była likwidacja apteki. Powódka podała, że mimo tak sformułowanej przyczyny poinformowano ją, że w przypadku odmowy przyjęcia nowych warunków nie będzie jej wypłacona odprawa pieniężna. Wyjaśniają przyczyny odmowy przyjęcia nowych warunków wskazała, że ich przyjęcie skutkowałaby degradacją. Twierdzenia pozwanej o szansie objęcia przez nią stanowiska kierownika apteki należy uznać za bezprzedmiotowe wobec faktu, że przebywająca na urlopie macierzyńskim kierownik apteki zastępowana była przez pełniącą obowiązki kierownika A. K.. Podniosła, że w aptece w T. nie było i nie ma zapotrzebowania na nowych pracowników gdyż pracowało tam już czterech magistrów farmacji, kierownik oraz trzech techników farmacji. Jej zdaniem jakakolwiek rekrutacja do apteki w T., czy też jakiejkolwiek innej miała charakter pozorny, zaś utrzymywanie ogłoszeń o pracę miało na celu wyłącznie uniknięcie zarzutów o planowym zmniejszaniu zatrudnienia, związanym z malejącą liczbą placówek pozwanej w całym kraju i jej słabnącą kondycją finansową. W ocenie powódki złożenie jej wypowiedzenia zmieniającego - zamiast definitywnego było pozorne i zmierzało do obejścia przepisów o odprawie gdyż według pozwanej pracownik, który nie przyjmuje nowych warunków pracy przyczynia się do rozwiązania stosunku pracy. Według niej pozorność oświadczenia jest tym bardziej widoczna, jeśli wziąć pod uwagę, że sam kierownik regionalny przy wręczaniu wypowiedzeń nieformalnie poinformował pracowników, że pozwana ma w planach zmniejszenie zatrudnienia niezależnie od realizowanych przesunięć kadrowych. Według powódki, gdyby pozwanej zależało rzeczywiście na zatrzymaniu pracowników to o decyzji likwidacji apteki poinformowałaby pracowników z minimalnym choćby wyprzedzeniem i podjęła z nimi rozmowy mające na celu ustalenie, kto w jakiej placówce byłby skłonny pracować. Końcowo podała, że od 01 października 2017r. podejmie pracę na stanowisku kierownika apteki w R., dlatego też oczekiwanie od niej, że przyjmie propozycję degradującą ją pozostaje nieracjonalne. Odnosząc się do żądania sprostowania świadectwa pracy wskazała, że przesłanym jej świadectwie pracy błędnie wskazano rodzaj ostatnio świadczonej pracy, ilość dni przebywania na zwolnieniu lekarskim. Podała, że mimo że wystąpiła do pozwanej z pisemnym wnioskiem o dokonanie sprostowania otrzymała jedynie częściowo poprawione świadectwo w zakresie rodzaju świadczonej pracy i okresów nieskładkowych.

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) – Apteki sp. z o. o. w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie kosztów procesu. Odnosząc się do zarzutu powódki, że wypowiedzenie zmieniające stanowi obejście przepisów o odprawie wskazała, że w jej interesie nie leżało rozwiązanie umowy o pracę z powódką gdyż w sposób prawidłowy prowadziła ona aptekę w Z., cieszyła się dobrą opinią zarówno wśród przełożonych jak i u podwładnych, słabe wyniki ekonomiczne apteki w Z. nie były wynikiem jej działań, a zwiększającej się konkurencji rynkowej, a także niekorzystnej lokalizacji wewnątrz centrum handlowego i jego planowanej przebudowy. Wyjaśniła, że z tych względów podjęła działania zmierzające do przeniesienia powódki do apteki w T., która znajdowała się w podobnej odległości od miejsca zamieszkania powódki jak dotychczasowa apteka jednakże powódka zdecydowała się podjąć pracę w aptece w R.. Pozwana podniosła, że powódka mimo rzekomo niekorzystnej lokalizacji na skutek decyzji pracodawcy przez trzy miesiące świadczyła pracę w aptece w T.. Powyższe jej zdaniem świadczy o tym, że praca w T. była możliwa, a nie fikcyjna. Wskazała, że zmiana miejsca pracy stanowiła próbę przeniesienia pracownika z jednej jednostki organizacyjnej pracodawcy do drugiej położonej nieopodal. Istotą tej czynności było doprowadzenie do kontynuacji stosunku pracy powódki w innym miejscu a odmowa przyjęcia tych warunków w sposób oczywisty jest przyczyną dotyczącą pracownika i to z tego powodu zatrudnienie nie jest kontynuowane. Podała, że obsada w aptece w T. nie była pełna i po odejściu powódki z tej apteki prowadzi rekrutację na jej miejsce. Zwróciła uwagę na swoją trudną sytuację kadrową związaną z nowelizacją prawa farmaceutycznego, która spowodowała, że we wrześniu 2016r. liczba aptek ogólnodostępnych wynosiła 13 491 a w listopadzie 2017r. (...), co spowodowało, że każda osoba posiadająca uprawnienia do pełnienia funkcji kierownika apteki jest bardzo pożądana przez pracodawców. Brak obsady kierowniczej oznacza dla niej konieczność czasowego zamknięcia apteki i znaczne straty finansowe stąd utrzymywanie normatywnej a często ponadstandardowej obsady kadrowej należy aktualnie do jej priorytetów. Z tych względów kierownik regionalny W. M. zaproponował powódce pracę w charakterze kierownika apteki w D. informując o możliwości zwrotu kosztów dojazdu jednak powódka odmówiła przyjęcia tej propozycji z uwagi na to, że była ona odrzucona przez innych, co w ocenie pozwanej jest powodem nieracjonalnym. Twierdzenia powódki o dokonywaniu ogłoszeń o pracę w celu uzyskania alibi oceniała jako absurdalne biorąc pod uwagę że ogłoszenia na portalu pracuj.pl kosztowały ponad 1000 zł. Za bezzasadny uznała również zarzut powódki dotyczący obniżenia wynagrodzenia w związku ze zmianą stanowiska, gdyż takiego mogła dokonać już w wypowiedzeniu zmieniającym nadto do dokonania takiej zmiany uprawniona jest w każdym momencie trwania stosunku pracy. Podniosła, że wbrew twierdzeniom powódki w ostatnim okresie sprzedała tylko jedną aptekę, a nabywca zatrzymał cały zatrudniony w niej personel. Zaprzeczyła malejącej liczbie aptek i podała, że ich liczba w województwie (...) wzrosła z 8 do 9 oraz że w okresie ostatnich trzech lat otworzyła 12 aptek a zamknęła 14, co związane było z wygasaniem umów najmu oraz optymalizacji sieci.

Wyrokiem z 30 maja 2018 r. (sygn. akt: IV P 704/17) Sąd Rejonowy w Z. w pkt 1 nakazał sprostować stronie pozwanej świadectwo pracy powódki z dnia 4 września 2017 r. w punkcie ósmym w ten sposób, że liczbę 33 zastąpić liczbą 25. W pkt 2 wyroku oddalił powództwo w pozostałym zakresie, zaś w pkt 3 odstąpił od obciążania strony pozwanej kosztami postępowania.

Powyższy wyrok Sąd Rejonowy wydał w oparciu o następujący stan faktyczny:

K. K. (1) była pracownikiem pozwanej poczynając od 1 kwietnia 2013r., zatrudnionym początkowo na podstawie umowy o pracę na okres próbny trzech miesięcy, następnie na podstawie umowy o pracę na czas określony od 1 lipca 2013r. do 30 czerwca 2015r., a ostatecznie od 1 lipca 2015r. na podstawie umowy na czas nieokreślony na stanowisku kierownika apteki, w pełnym wymiarze etatu.

Dnia 12 maja 2017r. W. M. w imieniu pozwanej wręczył powódce i pozostałym pracownikom pisemne oświadczenie zawierające wypowiedzenie warunków umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, jako przyczynę wypowiedzenia wskazano likwidację stanowiska pracy związaną z likwidacją apteki w Z., przy Placu (...). Po upływie okresu wypowiedzenia tj. od 1 września 2017r. zaproponowała powódce zmianę stanowiska pracy na magistra farmacji oraz zmianę miejsca pracy na aptekę w T.. W tym dniu W. M. nie mówił nic o zwolnieniach definitywnych.

Likwidacja apteki w Z. związana była z planowanym remontem CH Platan. Powodem likwidacji nie były wyniki finansowe apteki.

Pozwana nie informowała wcześniej pracowników apteki w Z. o możliwości likwidacji apteki.

Pozwana zaproponowała J. H. pracę w Ś., A. S. w D., K. P. w T..

Pozwana miała problem ze znalezieniem pracownika na stanowisko kierownika apteki w D..

Pismem z 31 maja 2017r. pozwana powierzyła powódce w okresie od 1 czerwca 2017r. do 31 sierpnia 2017r. pracę na stanowisku magistra farmacji w aptece w T. przy ulicy (...).

W aptece w T. w okresie od maja do września 2017r, zatrudnionych było 13 osób, z czego dwóch kierowników apteki (powódką i kierownik na urlopie macierzyńskim), 3 magistrów farmacji, trzech techników farmacji i 5 osób na umowę zlecenia.

Pismem z 28 czerwca 2017r. powódka odmówiła przyjęcia nowych warunków umowy o pracę.

Powódka odmówiła przyjęcia pracy w T. z powodu degradacji i ryzyka zwolnienia z uwagi na ilość osób zatrudnionych w aptece braku jej rentowności oraz ryzyka otrzymania kolejnego wypowiedzenia zmieniającego.

W. M. jako przełożony powódki był zadowolony z jej pracy i chciał z nią współpracować. Dlatego zaproponował jej stanowisko kierownika apteki w D. a później w W.. Powódka odmówiła z uwagi na problemy z dojazdem i problemy kadrowe w tych aptekach.

W spółce w znaczącej większości redukowano etaty techników, a nie magistrów.

Liczba aptek w województwie (...) wzrosła z 8 do 9 zaś w okresie ostatnich trzech lat pozwana otworzyła 12 aptek, a zamknęła 14, co związane było z wygasaniem umów najmu oraz optymalizacji sieci.

Kierownicy aptek otrzymywali z kadr wskazania dotyczące ilości godzin do przepracowania. Liczba godzin do przepracowania była niższa niż suma godzin wynikająca z faktycznej etatyzacji. Z powodu przekroczeń limitów nadgodzin pozwana udzielała pracownikom urlopów.

Powódka przebywała na zwolnieniu chorobowym od 26 lipca 2017r. do 4 sierpnia 2017r.

Dnia 8 września 2017r. powódka drogą mailową zwróciła się do pozwanej z prośbą o wyjaśnienie dotyczące przesłanego jej świadectwa pracy wskazując, że otrzymała świadectwo pracy z błędnymi danymi dotyczącymi zwolnienia lekarskiego w okresie od 26 lipca 2017r. do 4 sierpnia 2017r.

Pismem z 14 września 2017r. powódka wezwała pozwaną do sprostowania świadectwa pracy wskazując, że w punkcie 2 należy uwzględnić, że w okresie od 1 czerwca 2017r. do 31 sierpnia 2017r. wykonywała pracę na stanowisku magistra farmacji (w związku z powierzeniem jej w dniu 31 maja 2017r. innej pracy w trybie art. 42 §4 kp), w punkcie 3 lit a należy uzupełnić podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy o art. 10 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (z uwagi na przyczynę wskazaną w wypowiedzeniu z 9 maja 2017r.) zaś w punktach 8 i 13 należy skorygować liczbę dni i okresy jej niezdolności do pracy (ponieważ ostanie L-4 trwało od 26 lipca do 4 sierpnia a nie jak wpisano do 31 sierpnia). Powódka wezwała również do zapłaty odprawy pieniężnej w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia przysługującej jej na zasadach określonych w art. 10 w zw. z art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w zapłacie liczonymi poczynając od 1 września 2017r. do dnia zapłaty.

Powódka otrzymała jedynie częściowo poprawione świadectwo w zakresie rodzaju świadczonej pracy i okresów nieskładkowych.

Dnia 1 października 2017r. powódka podjęła pracę w aptece w R., gdzie również zajmuje stanowisko kierownika apteki.

Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił w oparciu o akta osobowe powódki, zestawienia pozwanej k. 60-36, wezwanie z 14.09.2017r. k. 29, mail powódki z 08.09.2017r. k. 26, korespondencję mailową k. 19 -24, świadectwo pracy z 11.09.2017r. k. 31, zeznania świadków: J. H. k. 74v., W. M. k. 75v., A. S. k. 99v., przesłuchanie powódki k. 101.

Sąd wskazał, że ww. dokumenty nie były kwestionowane przez strony, zaś zeznania świadków i przesłuchanie powódki zasadniczo były zgodne. Dodał, że ujawnione rozbieżności były raczej wynikiem braku pełnych informacji na temat kondycji spółki, jej celów i strategii. W ocenie Sądu I instancji to świadek W. M. jako kierownik regionalny i bezpośredni przełożony powódki posiadał najpełniejszą wiedzę o zamiarach pozwanej względem powódki, zaś fakt, iż nie jest on już pracownikiem pozwanej nadaje jego zeznaniom dodatkowy walor wiarygodności. Podkreślił, że z jego zeznań nie wynikało, aby pozwana rzeczywiście zamierzała zwolnić powódkę, którą oceniała jako wartościowego pracownika.

Sąd Rejonowy oddalił wniosek z artykułu prasowego z 18 lipca 2017r. wskazując, że zawnioskowany dowód jest nieprzydatny do stwierdzenia okoliczności, na który go zawnioskowano. Podał, że z treści artykułu nie wynika aby pozwana podjęła decyzję o sprzedaży sieci aptek, jak również by likwidacja apteki w Z. związana była z problemami finansowymi pozwanej, a nadto z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynikało, że likwidacja apteki w Z. związana była z planowanym remontem CH Platan natomiast powodem likwidacji nie były wyniki finansowe apteki.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie powódki o zapłatę odprawy pieniężnej nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd I instancji na wstępie rozważań prawnych przytoczył treść art. 8 ust. 1 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz. U. 2018, poz. 1969), wskazując, że rozwiązanie stosunku pracy z powódką nastąpiło w trybie wypowiedzenia zmieniającego, niemniej nie stoi to na przeszkodzie zakwalifikowaniu tej czynności pracodawcy jako odpowiadającej znamionom określonym w art. 10 ust. 1 cytowanej ustawy.

Sąd Rejonowy podkreślił, że podstawową przesłanką stosowania art. 10 jest konieczność rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy. Podał, że w przedmiotowej sprawie zasadniczym przedmiotem sporu między stronami i kwestią wymagającą ustalenia była ocena przyczyny rozwiązania stosunku pracy w kontekście jej kwalifikacji jako przyczyny wyłącznej po myśli art. 10 ust. 1 ustawy w zw. z odmową przyjęcia przez powódkę warunków zaoferowanych w wypowiedzeniu zmieniającym.

Sąd I instancji, powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, wskazał, że rozwiązanie stosunku pracy z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia, następujące w wyniku odmowy pracownika przyjęcia zaproponowanych przez pracodawcę warunków pracy lub płacy, może być uznane za rozwiązanie stosunku pracy przyczyn niedotyczących pracownika jeżeli z porównania dotychczasowych i proponowanych warunków wynika, że ich przyjęcie prowadziłoby do poważnych zmian na niekorzyść pracownika – art. 10 ust.1 ustawy z 2003r. W konsekwencji pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna, o której stanowi art. 8 tej ustawy. W takiej bowiem sytuacji rozwiązanie stosunku pracy jest wprawdzie bezpośrednio skutkiem odmowy pracownika przyjęcia proponowanych warunków, lecz jego istotną przyczynę stanowi działanie pracodawcy zmierzające do poważnego pogorszenia warunków pracy lub płacy.

Dalej Sąd Rejonowy podał, że analiza materiału dowodowego wskazuje, iż rzeczywiście doszło do likwidacji apteki w Z. jednakże złożona powódce propozycja dotycząca zmiany stanowiska i miejsca świadczenia pracy nie może być traktowana jako sposób na ukrycie wypowiedzenia definitywnego, a odmowa przyjęcia tej propozycji zdaniem Sądu powinna być kwalifikowana jako współprzyczyna rozwiązania umowy o pracę.

Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że zaproponowane powódce warunki pracy nie były na tyle niekorzystne, żeby można z góry zakładać, że powódka ich nie przyjmie. Apteka w T., w której zaproponowano powódce kontynuację zatrudnienia znajdowała się w podobnej odległości od miejsca zamieszkania jak dotychczasowa apteka w Z.. Co do obaw powódki związanych z ilością osób zatrudnionych w aptece w T. to, w ocenie Sądu I instancji, przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało: po pierwsze, że zwolnienia dotyczą techników farmacji a nie magistrów farmacji, po drugie, w aptece rzeczywiście zatrudniony był już kierownik jednak przebywał on na urlopie macierzyńskim, a osoba pełniąca jego obowiązki pracowała w innym miejscu istniała więc realna możliwość świadczenia pracy ww. aptece. Ponadto nawet jeśli powódka obawiała się po powrocie kierownika kolejnego wypowiedzenia zmieniającego, to obawę taką – zdaniem Sądu Rejonowego – należy uznać za okoliczność leżącą po stronie pracownika. Podkreślono przy tym, że bezpośredni przełożony powódki W. M. złożył jej kolejne nieformalne propozycje objęcia stanowiska kierownika w D., czy W., które odrzuciła odmówiła z uwagi na problemy z dojazdem i niedobory kadrowe w tych aptekach.

Sąd Rejonowy podkreślił, że ocena czy proponowana przez pracodawcę zmiana warunków pracy lub płacy jest poważna w tym sensie, że odmowa ich przyjęcia przez pracownika nie przesądza o uznaniu, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z przyczyn niedotyczących pracownika, powinna wynikać z porównania dotychczasowych i proponowanych warunków. O uznaniu zmiany za poważną nie mogą natomiast decydować okoliczności leżące po stronie pracownika i nie można uznać, że proporcja niekorzystnej zmiany stanowi wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy. Sąd Rejonowy zaznaczył przy tym, że powódka w toku postępowania powoływała się na okoliczności leżące po jej stronie to jest: brak zgody na degradację mimo zachowania dotychczasowego wynagrodzenia, obawy przed zwolnieniem z uwagi na ilość osób zatrudnionych w aptece w T. oraz braku jej rentowności, obawy przed otrzymaniem kolejnego wypowiedzenia zmieniającego, obawy o sprawne planowanie pracy w aptekach w D. i W. w związku z niedoborami kadrowymi.

Konkludując, Sąd Rejonowy podał, że powyższe wskazuje, iż powódka odmawiając przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego współprzyczyniła się do rozwiązania stosunku pracy, a zatem nie można uznać, że do rozwiązania stosunku pracy z powódką doszło z przyczyny leżących wyłącznie po stronie pozwanej. Dlatego też brak jest podstawy do zasądzenia na rzecz powódki odprawy pieniężnej.

Odnosząc się do żądania sprostowania świadectwa pracy poprzez uzupełnienie w punkcie trzecim lit a) podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy o art. 10 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz skorygowania w punkcie 8 liczby dni jej niezdolności do pracy – z 33 dni na 25 dni, Sąd I instancji uznał, że tylko drugie z tych żądań zasługiwało na uwzględnienie.

Orzekając o kosztach procesu, Sąd – na podstawie art. 102 k.p.c. – odstąpił od obciążania nimi pozwanej.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka.

Powódka zaskarżyła wyrok w części, tj. w pkt 2 i 3.

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła naruszenie:

1)  przepisów prawa materialnego, tj. art. 10 w zw. z art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników poprzez błędną ich wykładnię polegającą na uznaniu, że: (a) istotne dla oceny prawnej roszczenia powódki są również jej obawy związane z pracą na warunkach nieobjętych wiążącym ją wypowiedzeniem zmieniającym; (b) ustalone przez Sąd I instancji przyczyny odmowy przyjęcia nowych warunkach pracy leżały po stronie powódki, a nie po stronie pracodawcy; (c) skoro wypowiedzenie zmieniające nie zmierzało w zamiarze pozwanej do ukrycia wypowiedzenia definitywnego, to odmowa przyjęcia nowych warunków pracy powinna być kwalifikowana jako współprzyczyna rozwiązania umowy o pracę, wykluczająca możliwość przyznania odprawy;

2)  błąd w ustaleniach faktycznych, mający istotny wpływ na wydane rozstrzygnięcie, polegający na uznaniu, że zaproponowane powódce warunki pracy nie były na tyle niekorzystne, że można było spodziewać się, że powódka ich nie przyjmie;

3)  sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych Sądu I instancji ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym polegającą na uznaniu, że od maja 2017 r. powódka była jednym z dwóch kierowników apteki w T.;

4)  naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wydane rozstrzygnięcie, a to art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zaniechanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, co skutkowała całkowitym pominięciem przez Sąd I instancji kwestii kwalifikacji zawodowych powódki, które powinny mieć pierwszorzędne znaczenie dla przeprowadzonego przez Sąd porównania dotychczasowych i proponowanych warunków zatrudnienia.

W oparciu o tak przedstawione zarzuty powódka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie żądań pozwu w całości, a w tym również zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, przed Sądem I i II instancji.

W uzasadnieniu apelacji powódka wskazała, że Sąd I instancji, dokonując oceny przyczyn rozwiązania umowy o pracę w celu zakwalifikowania ich jako leżących po stronie powódki albo pozwanej, niesłusznie uwzględnił obawy powódki związane z ewentualnym objęciem stanowiska kierowniczego w W. oraz D., a to abstrahując od tego, że powódka racjonalnie i w sposób przekonujący wyjaśniła obiektywne przeszkody do należytego wypełniania swoich kierowniczych obowiązków w tych aspektach (w przypadku W. chodziło o znaczną odległość od miejsca zamieszkania, a w przypadku D. o problemy kadrowe). Zaznaczyła przy tym, ze ww. obawy powódki nie dotyczyły odmowy przyjęcia nowych warunków pracy objętych wypowiedzeniem zmieniającym lecz odnosiły się wyłącznie do nieformalnych propozycji składanych powódce niezależnie od wypowiedzenia zmieniającego. Podkreśliła również, że rozwiązanie umowy o pracę było następstwem nieprzyjęcia przez powódkę wypowiedzenia zmieniającego obejmującego nie tylko zmianę miejsca pracy ale przede wszystkim zmianę stanowiska z kierowniczego na szeregowe, na co – również w kontekście wolnych etatów na stanowiskach kierowniczych u innych pracodawców – powódka, dbająco właściwie pojęty własny interes, zgodzić się nie mogła. Dodała, że nieformalne propozycje pozwanej dotyczące pracy w W. czy D. mają mniejsze znaczenie, co najwyżej dla ustalenia czy pozwanej mogło faktycznie zależeć najdalszym zatrudnieniu powódki, jednak nie mogą mieć znaczenia przy ocenie przyczyn odmowy przyjęcia przez powódkę całkowicie innych warunków proponowanych w wypowiedzeniu zmieniającym.

Powódka podniosła również, że nie do zaakceptowania jest pogląd wyrażony przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, zgodnie z którym skoro degradacja powódki nie pociągała za sobą zmniejszenia wynagrodzenia, to brak zgody na tę degradację jako przyczyna rozwiązania stosunku pracy leżała po stronie powódki. Podkreśliła przy tym, że degradacja, która jest wynikiem wyłącznie likwidacji placówki, w której pracownik piastował swoje kierownicze stanowisko i przeniesienia pracownika do placówki, w której jego dotychczasowe stanowisko jest zajęte przez innego pracownika, pozostaje okolicznością leżącą w całości po stronie pracodawcy, a nie pracownika.

Powódka wskazywała nadto, że obawiała się o zachowanie pracy u pozwanej oraz zachowania swojego wynagrodzenia w dotychczasowej wysokości również dlatego, że byłaby jedynym szeregowym pracownikiem apteki w T. z kierowniczym uposażeniem, co niewątpliwie generowałoby wysokie koszty utrzymania tej placówki. Podkreśliła przy tym, że choć faktycznie były to obawy powódki, to jednak niezrozumiałe jest przyjęcie przez Sąd I instancji, że jako powody rozwiązania stosunku pracy, leżały po stronie powódki, skoro wynikały bezpośrednio z nieracjonalnej polityki kadrowej pracodawcy.

Powódka podnosiła również brak wszechstronnego rozważenia całego zgromadzonego materiału dowodowego przez Sąd I instancji, wskazując na całkowite pominięcie kwestii wysokich kwalifikacji zawodowych powódki, co skutkowało tym, że porównując dotychczasowe i proponowane powódce warunki zatrudnienia, dla Sądu Rejonowego wystarczającym do uznania różnic za nieistotne było stwierdzenie, że powódka zachowała dotychczasowe wynagrodzenie.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powódki kosztów procesu I i II instancji według norm przepisanych. Pozwana wskazywała, że zarzuty apelacji są całkowicie chybione, albowiem Sąd I instancji prawidłowo ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy, bez przekroczenia granic określonych w przepisie art. 233 § 1 k.p.c. Pozwana podało nadto, że przyczyną rozwiązania stosunku pracy nie była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść powódki z następujących powodów:

-

powódce nie zostało zmniejszone wynagrodzenie;

-

powódce zmieniono miejsce świadczenia pracy na aptekę znajdującą się w zbliżonej odległości od domu powódki;

-

powódce zmieniono stanowisko pracy na stanowisko związane z mniejszą odpowiedzialnością oraz mniejszą ilością pracy przy zachowaniu takiego samego wynagrodzenia;

-

powódce zaproponowano odpowiednią pracę (wobec czego odmowa jej przyjęcia stanowi co najmniej współprzyczynę rozwiązania stosunku pracy) – znaczna liczba farmaceutów ma takie same uprawniania do piastowania stanowiska kierownika apteki jak powódka, a pracują na stanowisku magistra farmacji.

Sąd Okręgowy w Gliwicach zważył:

apelacja powódki nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia odnośnie stanu faktycznego, przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a następnie w prawidłowy sposób, zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego dokonał trafnej oceny zebranych dowodów i wyciągnął właściwe wnioski, które legły u podstaw wydania zaskarżonego wyroku. Z tego względu Sąd Okręgowy przyjął ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy za własne.

W niniejszej sprawie przedmiotem sporu była kwestia zasadności odmowy zapłaty odprawy pieniężnej powódce w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, a w szczególności ocena przyczyny rozwiązania stosunku pracy w kontekście jej kwalifikacji jako przyczyny wyłącznej, po myśli art. 10 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (dalej również: „ustawa”), w związku z odmową przyjęcia przez powódkę warunków zaoferowanych w wypowiedzeniu zmieniającym.

Zdaniem Sądu Okręgowego zarzuty podniesione w apelacji są bezzasadne i nie zasługują na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy podnieść, że – wbrew zarzutom apelacji – Sąd I instancji nie dopuścił się obrazy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, wyrażoną w tym przepisie, sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie "wszechstronnego rozważenia zebranego materiału", a zatem, jak podkreśla się w orzecznictwie, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności. Przepis art. 233 § 1 k.p.c. potwierdza zasadę swobodnej oceny dowodów, dokonywanej przez pryzmat własnych przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego zasobu doświadczeń życiowych. Ramy tej oceny wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego oraz zasadami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i – ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego.

Powódka zarzucała Sądowi I instancji brak wszechstronnego rozważenia całego zgromadzonego materiału dowodowego, co skutkowało całkowitym pomięciem przez ten Sąd kwestii kwalifikacji zawodowych powódki, które – zdaniem strony apelującej – powinny mieć pierwszorzędne znaczenie dla przeprowadzonego porównania dotychczasowych i proponowanych warunków zatrudnienia. Zarzuty te są niezasadne. Należy podkreślić, że Sąd Rejonowy w sposób wnikliwy przeprowadził postępowanie dowodowe, prawidłowo ustalił stan faktyczny i dokonał trafnej oceny w zakresie porównania dotychczasowych i proponowanych warunków zatrudnienia powódki. Słusznie wskazał Sąd I instancji, że w istocie doszło do likwidacji apteki pozwanej w Z., w związku z czym pozwana złożyła powódce wypowiedzenie zmieniające warunki pracy zawierające propozycję zmiany miejsca pracy (apteka w T.) oraz stanowiska (z kierownika apteki na magistra farmacji), jednakże nie można go traktować jako ukrycia wypowiedzenia definitywnego, zaś odmowa przyjęcia tej propozycji powinna być kwalifikowana jako współprzyczyna rozwiązania umowy o pracę. Należy zaznaczyć, że – wbrew zarzutom apelacji – Sąd I instancji miał na uwadze wysokie kwalifikacje zawodowe powódki oraz jej dotychczasowe doświadczenie i trafnie ocenił, że zaproponowane powódce warunki pracy nie były na tyle niekorzystne, żeby można było z góry zakładać, że powódka ich nie przyjmie. W ocenie Sądu Okręgowego zaproponowane powódce stanowisko magistra farmacji było zgodne z jej kwalifikacjami, nie odbiegało rażąco od dotychczas zajmowanego stanowiska i nie wiązało się ze zmniejszeniem wynagrodzenia powódki. U pozwanej są pracownicy zatrudnieni na stanowisku magistra farmacji i spełniający warunki do powierzenia im stanowiska kierownika apteki. Powódka przyjmując zaproponowane jej stanowisko nie byłaby jedynym magistrem farmacji spełniającym wymogi zajmowania stanowiska kierownika apteki. Również zaproponowane miejsce pracy w aptece w T. nie sposób uznać za wyjątkowo niekorzystne – słusznie zauważył Sąd Rejonowy, że odległość między miejscem zamieszkania powódki a apteką w T. nie jest znaczna i nie różni się znacznie od jej dotychczasowego miejsca pracy. Powyższe trudno zatem uznać za propozycję na tyle niekorzystną, że można byłoby z góry zakładać, że powódka ją odrzuci. Degradacja na niższe stanowisko, o której mówi powódka, była dla niej niewątpliwie niekorzystna, jednakże w okolicznościach niniejszej sprawy – zaproponowanie stanowiska zgodnego z kwalifikacjami, bez obniżenia dotychczasowego wynagrodzenia, w dogodnym pod względem dojazdu miejscu pracy – nie przesądzała o tym, że propozycja pozwanej była nie do zaakceptowania. Tak też ustalił Sąd Rejonowy, co Sąd II instancji w całości aprobuje.

Ponadto, jak wykazało postępowanie dowodowe, pozwanej zależało na dalszym zatrudnieniu powódki. Świadek W. M., będący przełożonym powódki, składał jej bowiem nieformalne propozycje objęcia stanowiska kierownika apteki w D. lub w W., które powódka odrzuciła – w przypadku W. chodziło o znaczną odległość od miejsca zamieszkania, a w przypadku D. o problemy kadrowe.

Należy przy tym podkreślić, że wbrew zarzutom powódki, Sąd Rejonowy nie naruszył art. 10 w zw. z art. 8 ustawy poprzez uznanie, że dla oceny prawnej roszczenia powódki są również ww. obawy, tj. związane z pracą na warunkach nie objętych wiążącym jej wypowiedzeniem zmieniającym. Sąd Okręgowy wskazuje, że powyższe okoliczności opisane w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia stanowią niejako „tło” przedmiotowej sprawy i wynikają z materiału dowodowego. Nie sposób natomiast upatrywać w nich zasadniczej podstawy przy ocenie przez Sąd Rejonowy przyczyn rozwiązania stosunku pracy w celu zakalikowania ich jako leżących po stronie powódki albo pozwanej. Jak już wyżej wskazano, Sąd I instancji przy tej ocenie skupił się przede wszystkim na propozycji pozwanej zawartej w wypowiedzeniu zmieniającym, które – słusznie zresztą – ocenił jako niekorzystną dla powódki, ale nie na tyle, by mogła stanowić samoistną przyczynę rozwiązania stosunku pracy. Wskazane w uzasadnieniu obawy powódki dotyczące nieformalnych propozycji złożonych przez jej przełożonego naświetlały nastawienie pozwanej do powódki i świadczyły o woli dalszego zatrudnienia jej przez pozwanego pracodawcę. Zasadne zatem było ich wskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Przechodząc do kolejnego zarzutu apelującej dotyczącego naruszenia przez Sąd I instancji art. 10 w zw. z art. 8 ustawy poprzez stwierdzenie, że przyczyny odmowy przyjęcia nowych warunków pracy leżały po stronie powódki, a nie pracodawcy, należy uznać, że i ten zarzut jest chybiony.

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy przepis art. 8 (dot. odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi) stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1.

Sąd Rejonowy słusznie wskazał, powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, że ocena czy proponowana zmiana warunków pracy lub płacy jest poważna, w tym sensie, że nastąpiło z przyczyn niedotyczących pracownika, powinna wynikać z porównania dotychczasowych i proponowanych warunków, a o uznaniu zmiany za poważną nie mogą decydować okoliczności leżące po stronie pracownika. W ocenie Sądu II instancji – jak już wyżej wskazano – Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że zaproponowane powódce warunki nie były na tyle niekorzystne, żeby z góry zakładać, że ich nie przyjmie. W związku z tym zasadne było przyjęcie, że odmowa zaproponowanych warunków przez powódkę w tym przypadku stanowiła wpsółprzyczynę rozwiązania umowy o pracę, co jednocześnie wyklucza uznanie, że propozycja niekorzystnej zmiany warunków pracy stanowi wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy.

Należy również zauważyć, że powódka, która usilnie akcentuje – zresztą niesłusznie – jakoby dla Sądu I instancji wystarczającym do uznania za nieistotne różnic w dotychczasowych i proponowanych warunkach zatrudnienia było zachowanie dotychczasowego wynagrodzenia, sama – starając się wykazać wagę tych różnic – powołuje się jedynie na degradację stanowiska pracy oraz obawy powódki związane z sytuacją kadrową w proponowanym miejscu pracy. W kwestii degradacji wskazano już, że w okolicznościach niniejszej sprawy trudno uznać by zaproponowanie powódce pracy zgodnej z jej kwalifikacjami, przy zachowaniu dotychczasowego wynagrodzenia, a także biorąc pod uwagę nastawienie pozwanej do powódki i wolę zatrzymania jej w pracy, było powodem do kategorycznego odrzucenia takiej propozycji. Zdaniem Sądu Okręgowego ww. aspekty wskazują na realną próbę zatrzymania pracownika przez pozwaną i zaproponowane warunki mogły zostać przez powódkę rozważone. Z całą pewnością wypowiedzenie zmieniające nie zmierzało w zamiarze pozwanej do ukrycia wypowiedzenia definitywnego, wobec czego słusznie Sąd I instancji zakwalifikował odmowę przyjęcia nowych warunków pracy jako współprzyczynę rozwiązania umowy o pracę, wykluczającą możliwość przyznania odprawy.

Z kolei obawy powódki dotyczące sytuacji kadrowej w aptece w T. należy uznać za nieco zbyt daleko idące. Dopiero w razie wypowiedzenia umowy o pracę powódce z powodu przekadrowania i nierentowności apteki należałoby badać czy powódce w związku z tym przysługuje prawo do odprawy.

Wobec powyższego zarzuty apelacji dotyczące naruszenia prawa procesowego jak i prawa materialnego są całkowicie bezzasadne. Żądanie zasądzenia odprawy pieniężnej na rzecz powódki było niezasadne. W konsekwencji brak było podstaw do sprostowania świadectwa pracy powódki przez wpisanie w punkcie trzecim lit. a) jako podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy art. 10 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

Reasumując, zarzuty apelacji nie znalazły potwierdzenia, wobec czego Sąd – na mocy art. 385 k.p.c. – oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. zasądzając od powódki na rzecz pozwanej tylko część kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, tj. kwotę 1 000 zł, mając na uwadze charakter sprawy.

(-) SSR del. Magdalena Kimel (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek (spr.) (-) SSO Jolanta Łanowy-Klimek

Sędzia Przewodniczący Sędzia