Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Teresa Kalinka
Protokolant:	Ewa Grychtoł

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2014 r. w Gliwicach

sprawy z powództwa (...) Związku Zawodowego (...)

(...) w T.

przeciwko Spółdzielni (...) w K.

o przekazanie należnych środków na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

1.  nakazuje pozwanej Spółdzielni (...) w K. przekazanie kwoty 76.630 zł (siedemdziesiąt sześć tysięcy sześćset trzydzieści złotych) na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych;

2.  nakazuje pobrać od pozwanej Spółdzielni (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 3.832 zł (trzy tysiące osiemset trzydzieści dwa złote) tytułem opłaty sądowej.

(-) SSO Teresa Kalinka

Sędzia

VIII P 21/13

UZASADNIENIE

(...) Związek Zawodowy (...) w T. wystąpił z pozwem przeciwko Spółdzielni (...) w K. o przekazanie środków na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Powód wartość przedmiotu sporu określił na 76630 zł. W uzasadnieniu wskazał, że pozwana przejęła pracowników z (...) Szpitala (...) im. dr B. H. T. w likwidacji w trybie art. 23 ¹ k.p. Strony ustaliły, że przez nowego pracodawcę będzie tworzony ZFŚS. Przejęci pracownicy mieli otrzymywać świadczenia z tego Funduszu – między innymi dofinansowanie do wypoczynku letniego. W 2011 roku takiego dofinansowania nie otrzymali. Zdaniem powódki środki z ZFŚS były wydatkowane niezgodnie z regulaminem.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazała, że w świetle Paktu Gwarancji Pracowniczych dla (...) Szpitala (...) im. dr B. H. w T. w likwidacji pozwana zobowiązała się do tworzenia ZFŚS oraz dokonywania wypłat z Funduszu na podstawie obowiązującego u niej regulaminu. Pozwana na mocy porozumienia z 17 grudnia 2010 roku z reprezentatywną organizacją związkową ustaliła, iż wysokość odpisów na ZFŚS w 2011 roku wyniesie 100.000 zł. Zgodnie z porozumieniem dotychczasowe środki zostaną przeznaczone wyłącznie na pomoc socjalno-bytową w postaci zapomóg i pożyczek remontowych z wyłączeniem przeznaczenia środków na finansowanie innych form pomocy socjalnej. Pozwana podkreśliła, że świadczenia z ZFŚS nie mają charakteru roszczeniowego.

Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2012 roku Sąd Okręgowy uwzględnił żądanie powoda. Ustalił, że z dniem 1 sierpnia 2010 roku w trybie przepisu art. 23 ¹ k.p. czterdziestu ośmiu pracowników (...) Szpitala (...) im. dr B. H. w T. w likwidacji zostało przekazanych do Spółdzielni (...) w K.. Dotychczasowy i nowy pracodawca oraz związki zawodowe - w tym powódka - 30 czerwca 2010 roku podpisały Pakt Gwarancji Pracowniczych dla pracowników (...) Szpitala (...) im. dr B. H. w T. w likwidacji. Zgodnie z § 3 pozwana zobowiązała się do tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych dla pracowników. Zasady naliczania i wydatkowania odpisów z funduszu socjalnego są określone w Regulaminie ZFŚS pracodawcy. Zgodnie z § 4 Pakt został zawarty na okres gwarancji zatrudnienia tj. na okres 36 miesięcy / § 1 pkt c /.

U pozwanej obowiązuje Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych . Od dnia 1 stycznia 2011 roku obowiązywał aneks do Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych zawarty przez pozwaną i (...) Związek Zawodowy (...) w Spółdzielni (...) . Zgodnie z jego § 1 na rok 2011 do dyspozycji ZFŚS zostanie przekazana kwota 100.000 zł. Zgodnie z § 2 dotychczasowe środki zgromadzone na koncie ZFŚS zostaną przeznaczone na pomoc socjalno-bytową w postaci zapomóg i pożyczek remontowych. Aneks ten nie został uzgodniony z powódką i nie został przez powódkę podpisany.

Sąd uwzględniając powództwo przytoczył treść art. 8 ust.2 i 3 ustawy z dnia z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych /Dz.U. z 2012r. Nr 592 ze zm./ .Uznał, że brak udziału powódki w podpisaniu aneksu do regulaminu ZFŚS stanowiło obejście przepisów prawa , a to art. 27 ust. 1 , art. 30 ust. 5 i 30 ust. 4 zd.1 ustawy o związkach zawodowych/. Pozwana nie kwestionowała wysokości roszczenia.

Na skutek apelacji pozwanej wyrok został uchylony do ponownego rozpoznania.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd ustalił, że wysokość odpisu pozwanej na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych w roku 2011 w kwocie 100000 złotych została ustalona na podstawie porozumienia zawartego w dniu 17 grudnia 2010 roku pomiędzy pozwaną i reprezentatywną organizacja związkową, to jest (...) Związkiem Zawodowym (...). Ustalenie wysokości odpisu nastąpiło na podstawie art. 4 ustawy z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Pozwana zwróciła również uwagę na treść art. 10 tej ustawy twierdząc, że to pracodawca decyduje o warunkach i zasadach korzystania z funduszu.

Spółdzielnia (...) podniosła, że powód nie brał udziału w podpisaniu aneksu, ponieważ pozwana nie jest objęta działaniem (...) Związku Zawodowego (...) w T.. Do pozwanej nie wpłynęła żadna informacja o łącznej liczbie członków powoda, w tym o liczbie członków zatrudnionych u tego pracodawcy. Skoro powód nie wypełnił obowiązku z art. 25 ¹ w związku z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych pozwana była zwolniona z obowiązku konsultacji zmian w regulaminie zakładkowego funduszu świadczeń socjalnych.

W dniu 15 sierpnia 2010 roku w Spółdzielni (...) ‘Naprzód” w K. Oddział w G. zostało złożone pismo (...) Związku Zawodowego (...) w T. stanowiące prośbę o potrącanie składek członkowskich członkom tego związku. Do pisma załączono imienną listę członków przekazanych do pozwanej, na której ujawniono 14 nazwisk. Pismo zostało podpisane przez Przewodniczącą (...) Ochrony (...) w T. - U. C..

W dniu 8 grudnia 2010 roku została nadana w urzędzie pocztowym przesyłka polecona, zaadresowana do Spółdzielni (...) Oddział G., w której znajdowało się pismo dotyczące błędnie potrącanych składek na organizację związkową wraz z załącznikiem stanowiącym imienne przedstawienie członków tej organizacji . W tym samym piśmie powód zwrócił się o wyjaśnienie sprawy dotyczącej funduszu socjalnego. Już wówczas powód zwracał uwagę na treść par. 4 ustawy z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Pozwana przyznała, ze pismo to dotarło do Oddziału w G. w dniu następnym to jest w dniu 9 grudnia 2010 roku.

W dniu 17 grudnia 2010 roku zawarto porozumienie w sprawie odpisów na ZFŚS na 2011 roku. Porozumienie podpisali : dyrektor oddziału, dyrektor personalny, społeczny inspektor pracy i (...) . Strony tej umowy zgodnie postanowiły, że odpis na ZFŚS w roku 2011 wyniesie 100000 złotych . Dotychczasowe środki miały zostać przeznaczone na pomoc socjalno – bytową w postaci zapomóg i pożyczek remontowych.(k. 158 a.s.). Z porozumienia tego wynika, że już w dniu 8 grudnia komisja ZFŚS w porozumieniu ze związkami zawodowymi ( bez udziału powoda) postanowiła przekazać kwotę 100000 złotych na pomoc socjalną dla pracowników.

Z informacji pozwanej wynika, że odpis na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wyniósłby 4 038 525,54 zł., a w roku 2011 łącznie przekazano kwotę 281 635,32 zł. (k. 157 a.s)

Stan faktyczny sąd ustalił na podstawie przeprowadzonych dowodów w postępowaniu poprzedzającym wydanie wyroku z dnia 21 grudnia 2012 roku oraz : potwierdzenia nadania przesyłki poleconej z dnia 8 grudnia 2010 ( k. 167 a.s.), treści pisma z dnia 7 grudnia 2010 roku wraz z imiennym wykazem członków organizacji związkowej (k. 168-169 a.s.) i stanowisk stron . Sąd w całości oparł swoje ustalenia na przeprowadzonych dowodach przyznając im walor wiarygodności.

Sąd zważył, co następuje:

Zdaniem sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 386 § 6 kpc ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji wiążą zarówno sąd, któremu sprawa została przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy.

Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę na powód jest czynnie legitymowany do wystąpienia z roszczeniem o przekazanie należnych środków na rachunek zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Wskazał, że międzyzakładowa organizacja związkowa obejmująca swoim działaniem pozwanego pracodawcę taką legitymację posiada. W związku z kategorycznym twierdzeniem Sądu Apelacyjnego co do reprezentatywności powoda i jego legitymacji czynnej , zarzut pozwanej , jakoby pozwana nie była objęta działaniem (...) Związku Zawodowego (...) w T. uznać należy za chybiony.

Słusznie natomiast pozwana zwróciła uwagę na treść art. 25 ¹ ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych.. Przepis ten stanowi, że 1. Uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków będących:

1)pracownikami lub osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji albo

2)funkcjonariuszami, o których mowa w art. 2 ust. 6, pełniącymi służbę w jednostce objętej działaniem tej organizacji.

2. Organizacja, o której mowa w ust. 1, przedstawia co kwartał - według stanu na ostatni dzień kwartału - w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po tym kwartale, pracodawcy albo dowódcy jednostki, o której mowa w ust. 1 pkt 2, informację o łącznej liczbie członków tej organizacji, w tym o liczbie członków, o których mowa w ust. 1.

Z informacji przedłożonej w dniu 15 sierpnia 2010 roku i 8 grudnia 2010 roku wynika wprost, że powódka zrzeszała w tym okresie ponad 10 członków będących pracownikami pracodawcy objętego działaniem tej organizacji.

Należało rozważyć, , czy i kiedy powódka przedłożyła informację, o której mowa w art. 25 ¹ ust. 2., a nadto czy pisma dotyczące opłacania składek na związki zawodowe można uznać za wypełnienie obowiązku wymienionego w powołanym przepisie.

Ustawa nie przewiduje szczególnej formy , w jakiej organizacja związkowa winna informację o łącznej liczbie członków przedstawić. Przyjmuje się, że wystarczająca jest informacja o liczbie członków, bez konieczności imiennego ich wskazania. Zdaniem sądu, informacja z dnia 15 sierpnia 2010 roku wraz z imienną listą członków spełniała wymogi z art. 25 ¹ ust. 2. ustawy o związkach zawodowych. Wprawdzie dotyczyła ona potrącania składek na związki zawodowe, ale zawierała informację skierowaną do pracodawcy o łącznej liczbie członków i tym samym spełnione zostały wymogi z art.. 25 ¹ ust. 2 ustawy o związkach zawodowych. To, że pismo zostało złożone w Oddziale pozwanej w G. , nie może skutkować nieskutecznym doręczeniem. Z zeznań powoda wynika, że wszystkie sprawy pracownicze były załatwiane w G.. Poza tym pismo było adresowane do Spółdzielni ‘Naprzód” w K.. Powód nie może ponosić konsekwencji niewłaściwego obiegu pism u pozwanej.

Wątpliwości może budzić sformułowanie zawarte w powołanym przepisie, co należy rozumieć przez kwartał - czy chodzi o kwartał kalendarzowy, czy o kwartał liczony od pierwszego zawiadomienia o liczbie członków. Zdaniem sądu winny tu mieć zastosowanie przepisy prawa cywilnego ( art. 110 – 115 k.c.). Skoro kwartał skończył się w dniu 30 września , to do 10 października powód winien był przedstawić nową informację o liczbie członków. Skoro tego nie zrobił, to w okresie od 11 września do daty ponownego zawiadomienia pracodawcy o liczbie członków nie posiadał ustawowych uprawnień organizacji związkowej . Kwestia ta została rozstrzygnięta w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2012 roku sygn. III PZP 7/12 „Nieprzedstawienie przez zakładową organizację związkową informacji, o której mowa w art. 25 ¹ ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) powoduje, że nie są wadliwe czynności podjęte przez pracodawcę bez wymaganego współdziałania z tą organizacją, aż do dnia przedstawienia tej informacji.”

Przenosząc ten pogląd na grunt niniejszej sprawy , w przypadku, gdyby do zawarcia porozumienia w sprawie odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych doszło bez udziału powoda w okresie pomiędzy 11 września 2010 roku a 8 grudnia 2010 roku , to czynność ta byłaby ważna i skuteczna. Pozwana przyznała, że w dniu 9 grudnia 2010 roku do Oddziału w G. wpłynęło kolejne pismo powoda z listą członków . Zdaniem sądu , podobnie, jak w przypadku pierwszego pisma , brak jest podstaw do przyjęcia, że nie zostało ono skutecznie doręczone. Powódka już wtedy pisemnie zwracała się o wyjaśnienie kwestii odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, ale nie tylko nie otrzymała żadnej odpowiedzi ( do lipca 2011 roku) ale i nie została zawiadomiona o rozmowach dotyczących wprowadzenie aneksu do regulaminu świadczeń socjalnych.

Przyjmując, ze pozwana w dniu 9 grudnia 2010 roku została zawiadomiona o liczbie członków powódki i liczba ta wynosiła co najmniej 10 osób to porozumienie z dnia 17 grudnia 2010 roku jest wadliwe, a co za tym idzie nie można zgodzić się pozwaną, że przekazanie 100000 złotych na ZFŚS w roku 2011 nastąpiło „ zgodnie z procedurami przewidzianymi przez przepisy prawa”. Zdaniem sądu powód mógł skutecznie domagać się przekazania środków na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych ( Dz. U. 2012 poz. 592 ) związkom zawodowym przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z roszczeniem o zwrot Funduszowi środków wydatkowanych niezgodnie z przepisami ustawy lub o przekazanie należnych środków na Fundusz. Powódka winna była być uczestnikiem porozumienia zawartego dniu 17 grudnia 2010 roku.

Z informacji uzyskanej od pozwanej wynika, że środki na zakładowy fundusz socjalny w roku 2011 zostały drastycznie okrojone, a żądania kwota 76 630 złotych mieści się w granicach z art. 5 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Jest kwotą należną w rozumieniu tego przepisu. Powództwo uznano za uzasadnione , bowiem porozumienie z dnia 17 grudnia 2010 roku zostało zawarte niezgodnie z prawem, a żądanie pozwu znajduje uzasadnienie w treści art. 8 ust. 3 i 5 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych / Dz. U. Nr 167, poz.1398 ze zm./ powódka była zwolniona od opłaty od pozwu. Pozwana była stroną przegrywającą i zgodnie z art. 98 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od niej opłatę sądową.