Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VI Ka 829/19 - wyrok Sąd Okręgowy w Gliwicach z 2019-12-10

Sygnatura akt VI Ka 829/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Arkadiusz Łata

Protokolant Aleksandra Pawłowska

przy udziale G. S. przedstawiciela (...)Urzędu Skarbowego w G.

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2019 r.

sprawy E. M. ur. (...) w R.

syna H. i C.

oskarżonego z art. 77 § 2 ustawy z dn. 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2013 r., poz. 186) w zw. z art. 6 § 2 kks i art. 9 § 3 kks

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 17 kwietnia 2019 r. sygnatura akt IX K 63/15

na mocy art. 437 § kpk, art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania odwoławczego w kwocie 20 zł (dwadzieścia złotych) oraz wymierza mu opłatę za II instancję w kwocie 1050 zł (jeden tysiąc pięćdziesiąt złotych).

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 829/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 17 kwietnia 2019r - sygn akt IX K63/15

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

- błędne ustalenie, że oskarżony E. M. swoim zachowaniem zrealizował podmiotowe i przedmiotowe znamiona zarzucanego przestępstwa skarbowego polegającego na niewpłacaniu w terminie zaliczek na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych-tj. czynu z art.77 § 2 kks w zw. z art.6 § 2 kks w zw. z art. 9 § 3 kks, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na przyjęcie takiego stanowiska, a to zwłaszcza wobec braku ustalenia, czy E. M. działał z zamiarem bezpośrednim popełnienia w/w czynu,

- błędne przyjęcie,że oskarżony mógł i powinien zachować się zgodnie z prawem, z uwagi na to że miał taką możliwość, podczas gdy z okoliczności sprawy i materiału dowodowego wynika, iż niezapłacenie przez niego zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych było okolicznością od niego niezależną i wynikającą ze złej kondycji finansowej Spółki, która powstała na skutek braku zapłaty za wykonane roboty przez kontrahentów Spółki.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, pomimo braku przeprowadzenia dowodu z zeznań R. M. - w pełni uprawniał do przyjęcia, iż oskarżony swym zachowaniem wypełnił całe spektrum znamion ustawowych zarzuconego mu przestępstwa skarbowego. Na oskarżonym jako Prezesie Zarządu, a następnie dyrektorze zarządzającym Spółki (...) S.A spoczywał obowiązek terminowego odliczania i odprowadzania na konto właściwego Urzędu Skarbowego zaliczek na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie ulegało wątpliwości, iż w okresie objętym zarzutem Spółka utraciła płynność finansową. Długi zdecydowanie przewyższały przychody, zaś majątek Spółki miał w istocie charakter obrotowy - tj. były to wierzytelności, czyli świadczenia należne od innych podmiotów, niewyegzekwowane pieniądze, a zatem środki pieniężne o kompletnie wirtualnym charakterze.

Sąd Okręgowy nie przeczy, że przyczyny braku odprowadzania składek były takie, jak przedstawiał to oskarżony i w apelacji powielił obrońca, a to nierzetelność kontrahentów { w tym państwowych } w zakresie płatności na rzecz (...), nieprzezwyciężalne trudności w odzyskaniu należności, zajęcie kont bankowych wobec toczenia się postepowań egzekucyjnych. Słowem, że Spółka nie dysponowała środkami finansowymi na terminowe pokrywanie należności skarbu państwa. Do przyjęcia pozostawała też teza, że osoby zatrudnione w Spółce delegowano { ,,wypożyczano'' } do wykonywania czynności dla głównego kontrahenta (...) tj. Spółki (...) i stamtąd właśnie pochodziły środki pieniężnie na wypłatę wynagrodzeń pracowniczych.

Zarazem jednak to oskarżony w (...) Spółki (...) był odpowiedzialny za terminowe rozliczenie się ze Skarbem Państwa z podatku dochodowego od osób fizycznych. Terminowe rozliczanie się nie miało jednak miejsca, zaś delegowanie pracowników do (...)w żadnej mierze nie powodowało bynajmniej przeniesienia powyższej powinności na ów podmiot lub na osoby go reprezentujące. Spółka (...) w okresie zarzuconym w dalszym ciągu istniała fizycznie i prawnie, prowadziła działalność gospodarczą, funkcjonowała i zatrudniała pracowników, w tym takich, którzy byli delegowani do (...)i to pomimo kondycji ekonomicznej uzasadniającej zgłoszenie wniosku o upadłość.

Brak środków finansowych na kontynuowanie działalności gospodarczej nie znosił obowiązku odliczania i odprowadzania składek na poczet wspomnianego podatku. W takich okolicznościach w rachubę wchodziła albo likwidacja Spółki i zgłoszenie jej upadłości albo ograniczenie zakresu działalności i redukcja zatrudnienia do poziomu możliwego do udźwignięcia-także w aspekcie zdolności do odprowadzania danin publicznych. Brak środków pieniężnych nie uchylał odpowiedzialności osoby, na której spoczywał obowiązek regularnego i terminowego odprowadzania zaliczek na poczet wspomnianego podatku, a zatem oskarżonego, tym samym - również od odpowiedzialności karnoskarbowej za zaniechania w tej ostatniej sferze. Nie wykluczał w konsekwencji przypisania winy umyślnej i zamiaru bezpośredniego.

Wina E. M. wyraziła się zaniechaniem tych wszystkich działań, o jakich mowa wyżej. Zaniechania nie sposób było usprawiedliwić twierdzeniem, że (...)dostarczał na poczet wypłat wynagrodzeń pracowniczych jedynie sumy netto, co uniemożliwiało opłatę podatku. Sum tych nie wolno było utożsamiać z kwotami netto lub brutto i winne one były zastać potraktowane w ogólności jako kwoty pieniężne, a ich rozgospodarowanie należało już wyłącznie do oskarżonego.

Wniosek

- zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu,

ewentualne o :

- uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzut okazał się niezasadny i nie mógł doprowadzić do stwierdzenia braku sprawstwa i winy oskarżonego, a tym samym do uwolnienia go od odpowiedzialności karnoskarbowej. E. M. miał pełną świadomość, iż za okres objęty zarzutem aktu oskarżenia nie są dokonywane w ustawowych terminach potrącenia i odprowadzenia zaliczek na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych - tj. od zatrudnianych w dalszym ciągu pracowników, pomimo funkcjonowania Spółki i akceptował taki stan rzeczy.

Materiał dowodowy nie wymagał przy tym uzupełnienia, a już zupełnie nie było przesłanek, by postępowanie dowodowe prowadzić od nowa i w całości, ponieważ zgromadzone dotąd dowody w pełni uprawniały do poczynienia ustaleń przedstawionych przez Sąd Rejonowy.

Osoba odpowiedzialna za terminowe naliczanie i odprowadzanie składek na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych nie może, dążąc do wykazania swej niewinności tłumaczyć się skutecznie brakiem środków finansowych i niepowodzeniami gospodarczymi. Podatnik nie jest uprawniony przerzucać na Skarb Państwa i pozostałych regulujących terminowo podatki podatników skutków naprowadzonego stanu rzeczy i nie płacić swych zobowiązań podatkowych i nie ponosić za to odpowiedzialności karnoskarbowej.

3.2.

Naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia:

- art. 424 § 1 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez brak poczynienia przez Sąd I instancji w zasadzie jakichkolwiek ustaleń faktycznych, a nadto poprzez brak w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia szczegółowej analizy istotnych z punktu widzenia uznania zawinionego działania oskarżonego, a w szczególności dowodów skazujących na brak możliwości uiszczenia w terminie podatku dochodowego, brak analizy dowodów nieosobowych przeprowadzonych na rozprawie i zbiorcze nich wymienienie bez przeprowadzenia ich analizy i wniosków z nich płynących,

- art. 170 § 3 i 5 kpk poprzez oddalenie wniosków dowodowych o przesłuchanie świadka R. M. oraz dowodu z opinii innego biegłego sądowego, podczas gdy przeprowadzenie tych dowodów było konieczne i niezbędne dla prawidłowego ustalenia stanu faktycznego sprawy,

- art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez odstąpienie od kodeksowej zasady swobodnej oceny dowodów, która jednoznacznie wyklucza arbitralność Sądu w zakresie oceny materiału dowodowego i orzekanie przez Sąd I instancji na zasadzie niedozwolonej dowolności, w oderwaniu od materiału dowodowego oraz uwzględnienie okoliczności wyłącznie niekorzystnych dla oskarżonego z jednoczesnym pominięciem okoliczności i dowodów przemawiających na jego korzyść oraz poprzez odstąpienie od pełnej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań B. K., powoływanie się przez Sąd I instancji jedynie na wybiórcze fragmenty wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań B. K., a także biegłej sądowej,

- art. 5 § 2 kpk poprzez rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego niedających się usunąć istotnych wątpliwości dotyczących zarzuconego mu czynu, a w szczególności w zakresie zamiaru bezpośredniego oskarżonego nieuiszczenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Rejonowy dokonał w przedmiotowej sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne i nie naruszył w żadnym stopniu prawa procesowego, a i prawa materialnego. Nie budziło wątpliwości rozstrzygnięcie w kwestii sprawstwa i winy oskarżonego oraz prawnej kwalifikacji przypisanego mu czynu.

Sąd I instancji starannie i wy prawidłowy sposób przeprowadził postępowanie dowodowe, a wyczerpująco zgromadzony materiał dowodowy poddał następnie trafnej analizie i ocenie wyprowadzając zasługujące na aprobatę wnioski końcowe. W badanym przypadku nie ujawniły się przy tym jakiekolwiek wątpliwości, których nie dałoby się usunąć i które podlegałyby rozstrzyganiu na korzyść oskarżonego. Wymowa zgromadzonych dowodów była bowiem jednoznaczna i uprawniała w zupełności do odtworzenia przebiegu wypadków w sposób, jaki najmniejszych zastrzeżeń nie budził, w tym na ustalenie faktów, na jakie powoływał się obrońca i które miały w jego zamyśle { niesłusznie } doprowadzić do ekskulpowania E. M..

Z tej przyczyny nie było celowe ani niezbędne przesłuchiwanie w charakterze świadka R. M. albowiem układ odniesień pomiędzy spółkami (...)i (...)możliwy był do ustalenia i to zasadniczo zgodnie z tezami apelującego - na gruncie dotychczasowych dowodów, choć fakty te nie uprawniały do takich wniosków, jakie proponował obrońca. Podobnie, na wnioski tego rodzaju nie zezwalały całościowo oceniane zeznania B. K.. Nie było także najmniejszych powodów, by skutecznie kwestionować opinię biegłej z zakresu rachunkowości. Opinia ta uwzględniała realia faktyczne działalności Spółki (...), jej realną kondycje finansową, była sporządzona w sposób odpowiadający rygorom formalnym zakreślonym przez obowiązujące przepisy procesowe i nie zawierała żądnych luk lub wewnętrznych sprzeczności.

Tok rozumowania sposób wnioskowania Sądu Rejonowego okazał się prawidłowy i zgodny ze wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Nie przekroczono przy tym ram swobodnej oceny dowodów, jak i nie popełniono uchybień tego rodzaju, że mogły by one spowodować konieczność uchylenia wyroku i przekazania sprawy do rozpoznania ponownego.

Sąd Rejonowy wskazał na jakich oparł się dowodach, dlaczego dał nim wiarę oraz należycie wytłumaczył z jakich przyczyn odmówił wiary oskarżonemu. Sąd Okręgowy nie doszukał się najmniejszych podstaw do odmiennej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, jak również do podważenia ustaleń faktycznych, a zwłaszcza ocen prawnych poczynionych przez Sąd I instancji

Wymogą formalnym odpowiadały też pisemne motywy wyroku, co umożliwiało kontrole odwoławczą.

Wniosek

- zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu,

ewentualne o :

- uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

1 OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok w całości

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty apelacyjne okazały się niezasadne, co szczegółowo wytłumaczono w części 3 uzasadnienia i dlatego nie mogły one doprowadzić do wzruszenia zaskarżonego wyroku w żadnym z kierunków postulowanych przez obrońcę

Sąd Rejonowy prawidłowo przypisał E. M. sprawstwo i winę, trafnie ustalając,że działał on z zamiarem bezpośrednim i za czyn ów wymierzył mu karę, która jest adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego i stopnia szkodliwości społecznej przestępstwa skarbowego, jakiego się dopuścił. Kara ta zarazem mieści się w granicach finansowych i majątkowych możliwości oskarżonego i nie zawiera cech rażącej i niewspółmiernej surowości

Kara ta pozwoli na realizacje celów zapobiegawczych i wychowawczych oraz w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Wyrok utrzymano zatem w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

punkt 2

O kosztach procesu orzeczono po myśli art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks, zaliczając na nich poczet zryczałtowane koszty doręczeń- 20zł i opłatę w kwocie 1050zł, której rozmiar wyliczono na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r o opłatach w sprawach karnych.

1PODPIS

Sędzia Arkadiusz Łata

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie za przestępstwo skarbowe

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Monika Dąbek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Gliwicach
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Arkadiusz Łata
Data wytworzenia informacji: