Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 sierpnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Grzegorz Kiepura

Sędziowie SSO Marcin Mierz

SSR del. Małgorzata Peteja-Żak (spr.)

Protokolant Aleksandra Studniarz

przy udziale przedstawiciela Urzędu Celnego w R. Jarosława Jungi

po rozpoznaniu w dniu 1 sierpnia 2014 r.

sprawy J. K. syna S. i U., ur. (...) w K.

oskarżonego z art. 65§1 i 4 kks w zw. z art. 91§1 i 4 kks w zw. z art. 7§1 kks

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 20 marca 2014 r. sygnatura akt III W 1623/13

na mocy art. 437 kpk i art. 438 kpk

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt VI Ka 498/14

UZASADNIENIE WYROKU

z dnia 1 sierpnia 2014r.

J. K. stanął pod zarzutem popełnienia czynu z art. 65 § 1 i 4 kks i art. 91 § 1 i 4 kks w zw. z art. 7 § 1 kks, polegającego na tym, że w dniu 11 sierpnia 2011r. w K., na ul. (...) nabył towar w postaci 2 paczek po 20 sztuk papierosów marki (...) oznaczonych rosyjskimi znakami akcyzy, bez polskich znaków akcyzy, stanowiące przedmiot czynu zabronionego określonego w art. 63 kks, przez co naraził budżet Państwa na uszczuplenie należnego podatku akcyzowego w wysokości 23 złote, a kwota należności celnych wynosi 1 złotych.

Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 20 marca 2014r., w sprawie o sygn. III W 1623/13, uniewinnił oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Nadto zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy oskarżonego kwotę 2.228,76 złotych tytułem zwrotu niepłaconych kosztów obrony z urzędu, kosztami procesu obciążając Skarb Państwa.

Wyrok ten zaskarżył w całości na niekorzyść oskarżonego Urząd Celny w R., który zarzucił wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, mający wpływ na jego treść, z uwagi na błędne przyjęcie, że sprawca czynu zabronionego nie popełnił zarzucanego czynu z art. 65 § 1 i 4 kks i art. 91 § 1 i 4 kks w zw. z art. 7 § 1 kks.

Stawiając powyższy zarzut wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna na tyle, że w wyniku jej wywiedzenia zaskarżony wyrok nie mógł się ostać. Koniecznym stało się zatem uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Wyrok ten zapadł z obrazą prawa procesowego, a to art. 410 kpk, ale także art. 366 kpk, która miała wpływ na treść rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy rozpoznając przedmiotową sprawę i ferując rozstrzygnięcie nie wyjaśnił wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a także nie wziął pod rozwagę oraz nie poddał należytej analizie i ocenie całokształtu zebranego materiału dowodowego. W konsekwencji ustalenia faktyczne zaprezentowane w pisemnych motywach wyroku nie były pełne ani wyczerpujące, a to z kolei powodowało, iż wydany wyrok należało uznać za wadliwy. Oczywistym jest, że Sąd rozstrzyga sprawę przyjmując za podstawę swej decyzji całokształt okoliczności, które zostały ujawnione w toku rozprawy głównej (art. 410 kpk). Oznacza to, że Sąd orzekający rozstrzygając w sprawie musi rozważyć wszystkie okoliczności, jakie zostały ujawnione zgodnie z prawem procesowym w toku rozprawy, ocenić je zgodnie z wymogami określonymi w art. 7 kpk, a następnie dokonać ustaleń dotyczących okoliczności istotnych w sprawie, wynikających z dowodów uznanych przez Sąd za wiarygodne. Szczególna rola w tym zakresie przypada przewodniczącemu składu orzekającego, który zgodnie z art. 366 kpk obowiązany jest baczyć, aby zostały wyjaśnione wszystkie istotne okoliczności sprawy. Przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostawać więc będzie pod ochroną art. 7 kpk jedynie wówczas, jeśli jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego i jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Konsekwencją naruszenia przepisów postępowania był błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę wyroku. Zarzut taki jest zasadny w sytuacji, gdy Sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na faktach, które nie znajdują potwierdzenia w wynikach przeprowadzonego postępowania dowodowego albo też, gdy z faktów tych wyciągnął wnioski niezgodne ze wskazaniami wiedzy, doświadczenia życiowego lub zasadami prawidłowego rozumowania. Jak wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 marca 1975r. (II KR 355/74, OSNPG 1975/9/84), zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, jest słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania.

W pierwszej kolejności zgodzić się należy zatem ze skarżącym, że w niniejszej sprawie Sąd I instancji dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodowego w sposób niedostateczny wziął pod uwagę okoliczności w jakich doszło do zawarcia przez oskarżonego transakcji zakupu 2 paczek papierosów. Sąd orzekający wyrokując oparł się w całości na zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków, uzasadniając swoje rozstrzygnięcie koniecznością zastosowania zasady in dubio pro reo, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy nie był ani pełny, ani wyczerpujący. Choć zrozumiałym logicznie jest, że funkcjonariusze Policji, składający zeznania ponad dwa i pół roku od zdarzenia, nie są w stanie pamiętać jego szczegółów, w tym zwłaszcza relacji oskarżonego na temat pochodzenia zakupionych papierosów, o tyle świadek A. M., odgrywający w zajściu kluczową rolę, winien przebieg transakcji lepiej pamiętać. Świadek ten jednak, słuchany pobieżnie i lakonicznie na powyższą okoliczność po raz drugi, nie dość, że stwierdził, iż nie pamięta samego zdarzenia, to jeszcze zupełnie odmiennie niż poprzednio zrelacjonował przebieg spotkania z oskarżonym stwierdzając, że papierosy dał oskarżonemu w zamian za pomoc w rozładunku węgla bądź drzewa. Pomimo takiej relacji Sąd I instancji – nie wykonując zalecenia Sądu odwoławczego – nie sięgnął po jego wyjaśnienia złożone w charakterze podejrzanego, a później oskarżonego, w odrębnej sprawie karnoskarbowej w związku z posiadaniem przez niego i ujawnionych w jego miejscu zamieszkania w dniu 11 sierpnia 2011r. przeszło 10.000 sztuk papierosów bez polskich znaków akcyzy. Wyjaśnienia te, złożone zapewne dużo wcześniej przez A. M. niż zeznania w charakterze świadka, mogły okazać się przydatne także i dlatego, że dla wyjaśnienia okoliczności tejże sprawy istotne były przecież okoliczności i przebieg dokonanej transakcji, tj. określenia np., gdzie dokładnie została ona przeprowadzona (w mieszkaniu, na klatce schodowej kamienicy) i czy oskarżony już na tej choćby podstawie mógł się zorientować, że ma do czynienia z osobą dysponującą aż takim zasobem papierosów pochodzących zza wschodniej granicy, bez polskich znaków akcyzy. Dla oceny tej okoliczności pomocne byłoby też posiłkowanie się dowodem z protokołu przeszukania mieszkania położonego w K. przy ul. (...), na który powołuje się m. in. wykaz dowodów rzeczowych nr (...), znajdujący się na k. 9 akt niniejszej sprawy, do tego dowodu jednak Sąd merytoryczny także nie sięgnął, wywodząc przedwcześnie brak podstaw do przypisania winy oskarżonemu z zasady domniemania niewinności.

Oceniając zatem przeprowadzone przez Sąd I instancji postępowanie dowodowe, a także motywy zapadłego rozstrzygnięcia zawarte w pisemnym uzasadnieniu oraz zarzuty i wnioski środka odwoławczego, należy stwierdzić, iż Sąd Rejonowy nie sprostał zadaniu wnikliwego i dokładnego powtórzenia postępowania dowodowego, które ze swej istoty było zubożone od początku o relacje samego oskarżonego. Choć skarżący w apelacji utrzymuje nadal, iż zgromadzony materiał dowodowy dawał podstawy do przypisania oskarżonemu umyślnego czynu z art. 65 § 1 i 4 kks, to jednak z treści uzasadnienia środka odwoławczego wynika, że same okoliczności przeprowadzonej transakcji nabycia tytoniu, jej czas i miejsce, musiały zdaniem apelującego powodować u oskarżonego wątpliwości co do legalności pochodzenia towaru. Zatem i On wydaje się zgadzać na możliwość przypisania oskarżonemu nieumyślności w działaniu. Dla przypisania oskarżonemu czynu z art. 65 § 4 kks w zw. z art. 65 § 2 kks wystarczającym zatem było wykazanie, że na podstawie towarzyszących okoliczności oskarżony powinien i mógł przypuszczać, że zakupione przez niego wyroby akcyzowe stanowią przedmiot czynu zabronionego określonego w art. 63 § 2, 6 lub 7 kks. Niestety przy tak zebranym, niepełnym materiale dowodowym, wobec niewykorzystania wszystkich możliwości dowodowych prowadzących do usunięcia wątpliwości odnośnie treści ustaleń faktycznych, zdecydowanie przedwczesna stała się ocena zachowania oskarżonego, a tym samym i zastosowanie zasady przewidzianej w powołanym przepisie art. 5 § 2 kpk.

Wskazać nadto należy już na marginesie, że wydaniu wyroku uniewinniającego w trybie postępowania w stosunku do nieobecnych stał od początku na przeszkodzie przepis art. 173 § 2 pkt 1 kks, na co także wskazywał już uwagę Sąd Okręgowy w uzasadnieniu swojego wyroku z dnia 15 listopada 2013r.

Mając powyższe wszystkie okoliczności na uwadze, Sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę oskarżonego do ponownego rozpoznania, zdając sobie doskonale sprawę z konieczności umorzenia postępowania w niniejszej sprawie przez Sąd Rejonowy po dniu 11 sierpnia 2014r., z uwagi na zaistnienie przeszkody procesowej w postaci przedawnienia karalności wykroczenia skarbowego po myśli przepisu art. 51 § 2 kks.