Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

POSTANOWIENIE

Dnia 20 stycznia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Krystyna Hadryś

Sędziowie SO Lucyna Morys – Magiera

SR del. Marcin Rak (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2015 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa D. G. (G.)

przeciwko A. G.

o alimenty

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Rejonowego w Żorach

z dnia 24 września 2014 roku, sygn. akt III RC 140/14

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Żorach do ponownego rozpoznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.

SSR del. Marcin Rak SSO Krystyna Hadryś SSO Lucyna Morys - Magiera

Sygn. akt III Cz 1878/14

UZASADNIENIE

Małoletni powód D. G. reprezentowany przez ojca Ł. G. wniósł o zasądzenie od pozwanej A. G. kwoty 500 złotych tytułem alimentów. Przedstawiciel ustawowy małoletniego wskazał, że w wyroku rozwodowym ustalono miejsce zamieszkania powoda przy matce – pozwanej. Kosztami utrzymania i wychowania dziecka Sąd obciążył oboje rodziców zasądzając od ojca na rzecz małoletniego alimenty w kwocie 500 zł. miesięcznie. Powód domagał się również udzielenia zabezpieczenia poprzez zobowiązanie pozwanej do zapłaty do rąk ojca małoletniego kwoty 500 złotych tytułem kosztów utrzymania małoletniego. W uzasadnieniu wniosku przedstawiciel ustawowy powoda wskazał, że od maja 2014 roku małoletni przebywa z ojcem. Od tego czasu pozwana nie uczestniczy w kosztach utrzymania syna pomimo, że prowadzi dochodową działalność w branży handlowej.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i wniosku o udzielenie zabezpieczenia wywodząc, że brak jest podstaw do żądania alimentów płatnych do rąk ojca powoda, a to wobec jednoznacznej treści wyroku rozwodowego mocą którego bieżące wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono pozwanej. Zarzuciła, że małoletni jest nastawiany przeciwko niej przez ojca, który nadto wykorzystuje nieporozumienia rodzinne w celu przejęcia opieki nad małoletnim.

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy oddalił wniosek o zabezpieczenie. W uzasadnieniu wskazał, że małoletni urodził się (...) i jest synem Ł. G. i A. G.. Sąd Okręgowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 21 listopada 2013 roku rozwiązał przez rozwód małżeństwo Ł. i A. G.. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim, a miejsce jego zamieszkania ustalono u matki. Kosztami wychowania i utrzymania małoletniego obciążono oboje rodziców, przy czym zasądzono od ojca na jego rzecz alimenty w kwocie 500 złotych miesięcznie. Małoletni od 15 maja 2014 roku przebywa pod pieczą ojca, który w związku z tym zaprzestał płacenia alimentów. Sąd Rejonowy poczynił ustalenia co do łącznych dochodów i wydatków mieszkaniowych rodziny ojca powoda, a także wydatków związanych z utrzymaniem i edukacją powoda. Wskazał, że matka powoda prowadzi działalność gospodarczą, nie ustalił przy tym Sąd Rejonowy jakie dochody z tego tytułu uzyskuje.

Uwzględniając te ustalenia Sąd Rejonowy powołał art. 753 k.p.c. oraz art. 133 k.r.o. i 135 k.r.o. Wywiódł, że powód pozostaje pod opieką ojca, który zaprzestał płacenia alimentów. Zatem dysponuje on dodatkową kwotą 500 złotych miesięcznie dającą możliwość zaspokojenia podstawowych potrzeb małoletniego do czasu zakończenia procesu w niniejszej sprawie – co jest istotą zabezpieczenia. Dalej Sąd Rejonowy wskazał, że ojciec powoda nie uprawdopodobnił aby zaspokojenie potrzeb powoda wymagało dalszych 500 złotych. Wskazał nadto, że ostateczny sposób rozłożenia obowiązku alimentacyjnego będzie wynikiem nie tylko oceny sytuacji materialnej ale też wynikiem oceny zasadności oceny rozpoznawanego w odrębnym postępowaniu wniosku ojca małoletniego o zmianę miejsca zamieszkania dziecka.

Zażalenie na to postanowienie wniósł powód zarzucając:

- naruszenie art. 133 k.r.o. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na wyłączeniu obowiązku alimentacyjnego pozwanej z uwagi na hipotetyczne oszczędności po stronie ojca powoda, który w związku z przejęciem pieczy zaprzestał płacenia alimentów,

- naruszenie art. 135 k.r.o. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na wyłączeniu obowiązku alimentacyjnego pozwanej pomimo, że nie czyni ona osobistych starań o wychowanie lub utrzymanie małoletniego,

- naruszenie art. 316 k.p.c. w zw. art. 361 k.p.c. poprzez uzależnienie udzielenie zabezpieczenia od wyniku innego postępowania, podczas gdy bezspornym jest, że aktualnie pieczę nad małoletnim wykonuje jego ojciec, a pozwana matka nie uczestniczy ani finansowo ani osobiście w jego utrzymaniu i wychowaniu,

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zgromadzonego materiału dowodowego polegająca na przyjęciu, że powód przejmując pieczę nad małoletnim pozyskał dodatkowe 500 złotych oszczędności, które może przeznaczyć na utrzymanie małoletniego, a które jednocześnie wyczerpują koszty jego utrzymania.

Formułując te zarzuty domagał się zmiany zaskarżonego postanowienia i uwzględnienia wniosku o zabezpieczenie.

Pozwana wniosła o oddalenie zażalenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Jak wynika z ujawnionych dotychczas okoliczności faktycznych powód od 15 maja 2014 roku przebywa pod pieczą ojca i to za zgodą pozwanej, która słuchana informacyjnie wyjaśniła, że wyraziła zgodę na przeprowadzkę syna i nie zamierza „na siłę go odzyskiwać” (por. wysłuchanie informacyjne pozwanej k. 44v). Od tego czasu ojciec powoda nie przekazuje pozwanej alimentów na rzecz syna D., także i pozwana nie przekazuje byłemu mężowi środków na bieżące utrzymanie dziecka. Okoliczności sprawy nie wskazują nadto aby osobistymi staraniami wypełniała swój obowiązek w tym zakresie.

Wobec tego aktualnie jedyną osobą realizującą obowiązek alimentacyjny względem małoletniego powoda jest jego ojciec, który zarówno wydatkuje środki na jego utrzymanie, jak i wykazuje osobiste starania o jego wychowanie.

Nie budzi wątpliwości, że pozwana zarobkuje prowadząc działalność gospodarczą.

Oczywistym jest, że powód nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać.

Zatem uznać należało, że sama zasada roszczenia alimentacyjnego powoda względem pozwanej została uprawdopodobniona w świetle art. 753§1 k.p.c. Dodać wypada, że okoliczność, iż formalnie miejsce pobytu małoletniego znajduje się przy matce, nie mogła mieć zasadniczego znaczenia. Istotnym bowiem jest, że za przyzwoleniem pozwanej nastąpiła faktyczna zmiana miejsca pobytu małoletniego, który obecnie zamieszkuje z ojcem. Fakt ten nie może wyłączać bieżącego obowiązku alimentacyjnego pozwanej, a taki jest w istocie skutek zaskarżonego postanowienia, które tym samym uznać należy za nietrafne.

Celem świadczeń alimentacyjnych jest zaspokojenie bieżących potrzeb uprawnionego co sprawia, że to okoliczności faktyczne powinny mieć decydujące znaczenie dla ustalenia jego zakresu. W szczególności obowiązku alimentacyjnego nie powinno tu podważać orzeczenie dotyczące miejsca pobytu dziecka, które do okoliczności tych pozostaje nieadekwatne.

Ustalając zakres obowiązku pozwanej należało mieć na względzie, że w świetle art. 133 k.r.o. i 135 k.r.o., to jest w przypadku alimentów należnych dziecku od rodziców, o wysokości świadczeń nie stanowi tylko i wyłącznie konieczność zapewnienia godziwych warunków bytowania z uwzględnieniem np. jego wieku, stanu zdrowia i wykształcenia. Decydującą dla rozmiaru usprawiedliwionych potrzeb dziecka, niezdolnego jeszcze do samodzielnego jest bowiem zasada utrzymania równej stopy życiowej (tak: T. D. w Komentarzu do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, teza 6 do art. 135 k.r.o., publikowany w zbiorze elektronicznym LexPolonica). Ustalenie tej zasady wymaga co najmniej wiedzy o dochodach osób zobowiązanych do alimentacji. Dotychczas ujawniony materiał sprawy nie daje takiej wiedzy odnośnie pozwanej.

Z tych też względów konieczne było uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy, a to na podstawie art. 386§4 k.p.c. w zw. z art. 397§2 k.p.c. z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji, a to na podstawie art. 108§2 k.p.c.

Ponownie rozpoznając wniosek powoda Sąd Rejonowy powinien przede wszystkim ustalić jakie dochody uzyskuje pozwana, co po rozważeniu ewentualnie wskazanych przez nią uzasadnionych wydatków oraz uzasadnionych potrzeb powoda pozwoli na ustalenie zakresu w jakim na czas procesu powinna ona partycypować w kosztach utrzymania małoletniego.

SSR del. Marcin Rak SSO Krystyna Hadryś SSO Lucyna Morys – Magiera