Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

POSTANOWIENIE

Dnia 4 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SO Andrzej Dyrda (spr.)

Sędziowie: SO Tomasz Pawlik

SO Magdalena Balion - Hajduk

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2018 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R.

przeciwko D. S. (S.)

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Rejonowego w Raciborzu

z dnia 19 czerwca 2018 r., sygn. akt I C 738/18

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Andrzej Dyrda SSO Tomasz Pawlik

Sygn. akt III Cz 1540/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Raciborzu postanowieniem z dnia 19 czerwca 2018 r. zabezpieczył roszczenie powódki Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R. o uznanie za bezskuteczną w stosunku do powódki, w zakresie wierzytelności pieniężnej w kwocie 15.946, 41 zł z odsetkami w wysokości odsetek za zwłokę określanymi na podstawie art. 56 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, która przysługuje powódce wobec E. S. na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 28 lutego 2018 r. w połączonych sprawach X Ga 336/17 i X Ga 337/17, zawartej w dniu 20 września 2016 r. pomiędzy E. S. a D. S. umowy darowizny nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Raciborzu prowadzi księgę wieczystą nr (...), w ten sposób, że ustanowić na czas trwania postępowania zakaz zbywania i obciążania przez pozwanego D. S. nieruchomości złożonej z działek (...). 169/6 i 169/7 położonych T. i S., dla której Sąd Rejonowy w Raciborzu prowadzi księgę wieczystą o nr (...).

W uzasadnieniu Sąd, przytaczając podstawy prawne zabezpieczenia roszczenia oraz dochodzonego roszczenia, uznał, że roszczenie powódki zostało uprawdopodobnione w stopniu uzasadniającym udzielenie zabezpieczenia.

Sąd wskazał, że pozwany D. S. nabył własność nieruchomości na podstawie darowizny dokonanej przez dłużniczkę E. K. (S.). Sąd uznał, że czynność ta została dokonana z pokrzywdzeniem powódki-wierzyciela, gdyż E. S. nie dysponuje majątkiem pozwalającym na zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach. Sąd stwierdził, że wskutek tej czynności dłużniczka stała się zatem niewypłacalna, a nadto został zachowany termin prekluzyjny z art. 534 k.p.c. gdyż czynność ta miała miejsce 20 września 2016r., wskazując, że mają zastosowanie domniemania z art. 529 k.p.c.

Następnie, Sąd wskazał, że w momencie zawierania umowy darowizny istniała już wierzytelność, której ochrony domaga się powódka, przemawia zasądzenie przez Sąd Okręgowy odsetek za opóźnienie od dnia 14 kwietnia 2016 r. i 16 czerwca 2016 r. Wyrok zasądzający ma charakter deklaratoryjny i potwierdza istnienie zobowiązania (i wynikającej z zobowiązania wierzytelności); tego zobowiązania nie tworzy. Zaś zasądzenie odsetek od dnia 14 kwietnia 2016 r. i 16 czerwca 2016 r. uprawdopodabnia fakt, że w okresie tym wierzytelność pieniężna powódki była już wymagalna.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że na obecnym etapie postępowania roszczenie powódki o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną zostało uprawdopodobnione w stopniu wystarczającym dla udzielenia zabezpieczenia.

Sąd uznał również, że spełniony został drugi warunek udzielenia zabezpieczenia, tj. interes prawny powoda (uprawnionego) w jego uzyskaniu. Sąd dokonując analizy tej przesłanki. Sąd uznał, że w celu zagwarantowania, że nieruchomość, która wyszła z majątku dłużnika na skutek czynności dokonanej z pokrzywdzeniem wierzyciela z osobą trzecią, będzie mogła być przedmiotem egzekucji po uzyskaniu wyroku uznającego tę czynność za bezskuteczną wobec wierzyciela, celowe jest zapewnienie, że przez okres trwania postępowania nieruchomość ta nie wyjdzie z majątku osoby trzeciej (i pozwanego w sprawie ze skargi pauliańskiej).

Za przyjęciem interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia przemawiać również fakt, że nieruchomość będąca przedmiotem darowizny w przeszłości była już wielokrotnie zbywana, a ostatnie zbycie dokonane było na rzecz pozwanego przez E. S., która w okresie zbycia miała już problemy z terminowym regulowaniem swoich zobowiązań, stwierdzając, że istnieje ryzyko powtórzenia się podobnej sytuacji.

Sąd nadto uznał, że wnioskowany sposób zabezpieczenia roszczenia nie obciąża obowiązanego ponad potrzebę wynikającą z charakteru niniejszej sprawy.

Zażalenie na to postanowienie wniósł pozwany zarzucając obrazę przepisów postępowania, a to:

a)  art. 730 ¹ k.p.c. § 1 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na przyjęciu, że powódka uprawdopodobniła roszczenia, co skutkowało zabezpieczeniem roszczenia, podczas gdy z załączonych do pozwu dokumentów nie wynika, aby roszczenie z art. 527 k.c. zostało uprawdopodobnione;

b)  art. 730 ¹ k.p.c. § 3 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na zabezpieczeniu roszczenia przez ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, podczas gdy suma roszczenia podlegającego zabezpieczeniu jest zdecydowanie mniejsza od wartości nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia, co stanowi obciążenie pozwanego ponad potrzebę.

Na tych podstawach wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosku o zabezpieczenie jak również zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do regulacji prawnej z art. 730 § 1 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia, które po myśli art. 732 k.p.c. udzielanej jest na wniosek, a w wypadkach, w których postępowanie może być wszczęte z urzędu - także z urzędu.

Przesłanki takiego zabezpieczenia ustawodawca uregulował w regulacji prawnej z art. 730 ¹ § 1 k.p.c., zgodnie z którym, udzielenie zabezpieczenia uzależnione jest od wykazania uprawdopodobnienia roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, który stosownie do § 2 tego artykułu, istnieje w przypadku, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

Sąd udzielając zabezpieczenia opiera się jedynie na uprawdopodobnieniu podnoszonych i wykazanych przez uprawnione. Przyjęty w niniejszej regulacji prawnej wymóg jedynie uprawdopodobnienia stanowi odejście od ścisłego formalizmu dowodowego. Tym samym uwzględnienie zgłaszanego wniosku następuje w przypadku gdy strona wykaże, choć w sposób nie dający pewności, że powołane okoliczności są wiarygodne i prowadzą do uznania opisanego na ich podstawie stanu faktycznego. Stanowi to więc rygor zdecydowanie słabszy niż w przypadku konieczności udowodnienia tych przesłanek.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach w postanowieniu z dnia 20 września 2012r. (I ACz 850/12), roszczenie jest uprawdopodobnione, jeżeli istnieje szansa na jego istnienie. Wniosek ten może się w ostatecznym rezultacie okazać fałszywy w świetle głębszej analizy stanu faktycznego i prawnego, co jednak nie ma wpływu na ocenę zasadności udzielenia zabezpieczenia, gdyż istotą postępowania zabezpieczającego jest to, że sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy dostarczonego przez wnioskodawcę materiału dowodowego.

Wskazane powyżej uprawdopodobnienie roszczenia, sprowadza się do wykazania prawdopodobieństwa prawdziwości danego faktu i traktowane jest jako środek zastępczy dowodu w ścisłym znaczeniu. Zgodnie z art. 243 k.p.c. uprawdopodobnienie zwolnione jest z zachowania szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym, co jednak przy ocenie wniosku nie wyłącza stosowanie przez sąd dyrektyw wynikających z art. 233 § 1 i 2 k.p.c. Nadto należy zwrócić uwagę, iż uprawdopodobnienie nie może opierać się jedynie na twierdzeniu strony. Uprawdopodobnienie okoliczności faktycznej może nastąpić nie tylko przy pomocy dowodów pisemnych przedłożonych sądowi przez wnioskodawcę, lecz także za pomocą innych dowodów (ze świadków itp.), które wymagają podjęcia przez sąd odpowiednich czynności w postępowaniu dowodowym (porównaj: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 1951 r., C 398/51). Tym samym uwzględnienie zgłaszanego wniosku następuje w przypadku gdy strona wykaże, choć w sposób nie dający pewności, że powołane okoliczności są wiarygodne i prowadzą do uznania opisanego na ich podstawie stanu faktycznego. Stanowi to więc rygor zdecydowanie słabszy niż w przypadku konieczności udowodnienia tych przesłanek. Powyższe okoliczności dają również podstawę do odejścia od rygorystycznego przestrzegania zasady swobodnej oceny dowodowej, choć nie może prowadzić do dowolnej oceny dowodowej.

Powód, w niniejszym postępowaniu domagał się uznania za bezskuteczną, w stosunku do niego, umowy darowizny nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Raciborzu prowadzi księgę wieczystą nr (...) zawartej 20 września 2016 r. pomiędzy E. S. a D. S. z pokrzywdzeniem powoda, któremu przysługuje wierzytelność wobec E. S. na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 28 lutego 2018 r. w połączonych sprawach X Ga 336/17 i X Ga 337/17 w kwocie 15.946, 41 zł z odsetkami w wysokości odsetek za zwłokę określanymi na podstawie art. 56 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Powód nadto przedłożył, że wskazane powyżej roszczenie, było przedmiotem nakazów zapłaty z dnia 27 maja 2016r. i 22 sierpnia 2016r., a zatem wydanych przed zawarciem umowy darowizny.

Nadto, jak wynika z protokołu Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowemu K. K. w sprawie Km 108/18 z dnia 24 kwietnia 2018r., E. S. wskazała, że nie ma ani żadnego źródła dochodu ani też jakichkolwiek ruchomości. Nadto z pisma tego komornika jednoznacznie wynika, że egzekucja w stosunku do E. S. okazała się bezskuteczna.

Wbrew ocenie pozwanego, wskazane powyżej okoliczności, a nie jedynie informacja o bezskuteczności egzekucji, w sposób jednoznaczny świadczą o tym, że dłużniczka stała się niewypłacalna.

Nadto, co istotne, w świetle zaoferowanych przez powoda dowodów, wynika, że Sąd I instancji prawidłowo przyjął, że zachodzi wysokie prawdopodobieństwo związania sądu domniemaniami wynikającymi z art. 527 § 3 k.c. i art. 529 k.c., jak również sytuacja prawna wskazana w art. 528 k.c., co skutkować musiało uznaniem, że zostały wykazane przesłanki z art. 730 ¹ § 1 k.p.c., tj. uprawdopodobnienia roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia który wyraża się w braku jakiegokolwiek majątku E. S. na zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym - wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 28 lutego 2018 r. w połączonych sprawach X Ga 336/17 i X Ga 337/17

Z tych względów, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie w związku z art. 108 § 1 k.p.c.

SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Andrzej Dyrda SSO Tomasz Pawlik