Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Magdalena Hupa-Dębska

Sędzia SO Gabriela Sobczyk (spr.)

SR (del.) Roman Troll

Protokolant Sandra Olesiak

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa T. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 7 sierpnia 2015 r., sygn. akt I C 340/15

oddala apelację.

SSR (del.) Roman Troll SSO Magdalena Hupa – Dębska SSO Gabriela Sobczyk

UZASADNIENIE

Powód T. S. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) SA w W. 790, 28 zł z odsetkami ustawowymi od 11 lipca 2014r . oraz kosztów procesu.

Uzasadniając roszczenie wskazał, że dochodzone roszczenie stanowi różnicę pomiędzy wypłaconym odszkodowaniem a wysokością szkody doznanej w samochodzie osobowym K. (...) stanowiącym własność (...) sp. z o.o., a którego roszczenia powód dochodzi na podstawie umowy cesji. Wskazał, że pozwany, uznając swoją odpowiedzialność za szkodę, wypłacił odszkodowania 1694,31 zł, natomiast ustalona wysokość szkody wynosiła 2.484,59 zł brutto. Powód dochodzi wartości netto.

Pozwany (...) SA w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu. Zarzucił, że zakwestionował w wyliczeniu szkody wyłącznie cenę za rbg naprawy oraz pomniejszył przygotowania pojazdu do naprawy blacharskiej o 50% powołując się na § 22 ust. 5 OWU. Nadto wskazał na konieczność zastosowania amortyzacji części zamiennych w zależności od okresu eksploatacji pojazdu. Pojazd poszkodowanej spółki liczył 6 lat, dlatego była to amortyzacja 55%.

Pozwany 7 stycznia 2015r. wypłacił pozwany dodatkowo 326,02 zł.

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim wyrokiem z dnia 7 sierpnia 2015r. oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego 197 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że w zdarzeniu drogowym uszkodzeniu uległ samochód K. (...)’d. Powód wstąpił w prawa poszkodowanej na podstawie umowy cesji.

Poszkodowanego łączyła z pozwanym umowa AC w oparciu OWU ustalone uchwałą zarządu pozwanego z dnia 3.04.2012r. Pozwany wypłacił odszkodowanie za szkodę w pojeździe 2.020,33 zł. Powód przedstawił pozwanemu fakturę za naprawę pojazdu na 2.484,59 zł brutto.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy stwierdził, że podstawą roszczenia powoda był art. 805 k.c. w związku z OWU łączącymi strony. Sąd Rejonowy wskazał, że powód aby dochodzić zapłaty dalszego odszkodowania, musiał w tym zakresie wykazać swoje roszczenie zgodnie z art. 232 k.p.c. Powód tymczasem ograniczył się do wystawienia faktury VAT za naprawę pojazdu oraz złożenia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia, czy wartość wskazana w fakturze odpowiada wysokości należnego odszkodowania w oparciu o treść umowy łączącej strony umowy. Sąd Rejonowy wskazał, że wniosek dowodowy powoda został uwzględniony, jednakże wobec nieuiszczenia wymaganej zaliczki w wyznaczonym terminie, Sąd pominął ten dowód na podstawie art. 130 ⁴ § 1 k.p.c. Z tych względów Sąd Rejonowy uznał, że powód nie sprostał obowiązkowi zawartemu w art. 6 k.c. i nie wykazał wysokości i zasadności swojego roszczenia, które było kwestionowane przez stronę przeciwną.

Sąd wskazał nadto, że pozwany zapłacił na rzecz powoda nie 1.694,31 zł a 2.020,33 zł, do czego powód się nie odniósł.

Uwzględniając wskazane powyżej okoliczności Sąd Rejonowy oddalił powództwo, a o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od tego orzeczenia wniósł powód, zarzucając naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 233 § 1 k.p.c., poprzez błędną ocenę materiału dowodowego polegającą na uznaniu, że powód nie udowodnił wysokości dochodzonego roszczenia, w sytuacji gdy powód przedstawił fakturę za naprawę pojazdu, a taki sposób rozliczenia kosztów naprawy przewidywała polisa wystawiona przez pozwanego oraz naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 354 § 1 k.c. poprzez uznanie, że dłużnik może spełnić świadczenie wynikające z umowy w sposób dowolny, w szczególności, że pozwany może pomimo przedstawienia przez powoda faktury za naprawę pojazdu nie dokonać przewidzianej treścią umowy dopłaty odszkodowania; art. 6 k.c. poprzez błędne uznanie, że w sytuacji jeżeli treścią umowy ubezpieczenia strony ustaliły, że rozliczenie kosztów naprawy pojazdu nastąpi na podstawie faktury, a powód taką fakturę przedstawił, to ciężar udowodnienia, że faktura ta odpowiada wysokości należnego odszkodowania obciążą stronę powodową, a nie pozwanego, który wysokość faktury neguje; oraz § 22 ust. 6 i ust. 9 OWU AC dla klienta korporacyjnego ustalone uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 3 kwietnia 2012r. – poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że pomimo przedstawienia faktury za naprawę pojazdu powód nie udokumentował wysokości dochodzonego roszczenia.

Na tych podstawach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 790,28 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od 11 lipca 2014r. oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu pełnych kosztów postępowania w pierwszej instancji wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego zgodnie z żądaniem zawartym w pozwie oraz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego liczonymi według norm przepisanych, ewentualnie o przekazanie sprawy do Sądu pierwszej instancji celem jej ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu dotychczasowych kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powoda, przyjmując podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Poczynione ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logicznych i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne. Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Przepis art. 233 k.p.c. którego naruszenie powód zarzucił Sądowi Rejonowemu odnosi się wprost do oceny dowodów wskazując, według jakich kryteriów winna być ona przeprowadzona. Wyraża zasadę swobodnej oceny dowodów stanowiąc w § 1, że Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, które jedynie mogą zostać przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002r., II CKN 817/00). Z tego wynika, że do skutecznego postawienia zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. nie jest więc wystarczające przekonanie strony o ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11).

Mając na względzie powyższe, powód, stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., jest obowiązany wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Powód tymczasem, nie wskazuje uchybieniu przez Sąd I instancji regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, w szczególności dowodu z opinii biegłego, tj.: regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów poprzestając jedynie na kwestionowaniu niekorzystnego ustalenia braku wykazania szkody, a więc wykonania obciążającym go obowiązków procesowych.

Zgodnie z art. 3 k.p.c. strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Przytoczona powyżej regulacja prawna, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 1 marca 1996r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1996r. Nr 43, poz. 189) na mocy której skreślono § 2, nie obciąża sądu obowiązkiem dążenia do wykrycia prawdy obiektywnej (materialnej) bez względu na procesową aktywność stron.

Powód wywodził swoje roszczenie z wiążącego jego poprzednika (poszkodowanego) z pozwaną umową ubezpieczenia Autocasco. Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. przy ubezpieczeniu majątkowym (§ 2 pkt 1) świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Ogólne warunki umów, które uszczegółowiają zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela w ramach umów ubezpieczenia, są wzorcami umowy w rozumieniu art. 384 § 1 k.c. i jako takie stanowią część składową zawartej pomiędzy stronami umowy ubezpieczenia. Wykładni tych postanowień należy dokonać z uwzględnieniem regulacji prawnej z art. 65 § 2 k.c., która przy ustalaniu w drodze wykładni treści umowy nakazuje uwzględniać zgodny zamiar stron i cel umowy.

Zwrócić nadto należy uwagę, że ogólne warunki mogą przewidywać wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela w wypadkach wskazanych w tym wzorcu umownym, co ma na celu ochronę interesu ubezpieczyciela (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2003 r. IV CKN 53/01). Ochrona interesu ubezpieczyciela, a tym samym wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela w całości lub w części, wymaga jednak dochowania przez ubezpieczyciela, jako profesjonalisty, a także autora tych warunków, aby postanowienia w tym zakresie były sformułowane w sposób jasny i jednoznaczny. W razie ich niejasności, czy wątpliwości co do poszczególnych postanowień, należy je interpretować na korzyść ubezpieczającego (wyrok Sądu Najwyższego z 24 lipca 1959r., 4 CR 1027/58; wyrok Sądu Najwyższego z 2 września 1998r., III CKN 605/97, wyrok Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2007r., IV CSK 307/06; wyrok Sądu Najwyższego z 18 marca 2003r., IV CKN 1858/00; wyrok Sądu Najwyższego z 21 stycznia 2004 r., IV CK 366/02).

W ogólnych warunkach ubezpieczenia autocasco dla klienta korporacyjnego ustalonych uchwałą Zarządu (...) Spółki Akcyjnej nr (...) z dnia 3 kwietnia 2012r (dalej OWU AC) ustalenie i wypłata odszkodowania zostały unormowane w rozdziale VI (§ 21 – 22). Niewątpliwie ustalony stan faktyczny wskazuje, że przedmiotem roszczenia powoda była szkoda częściowa. Zgodnie z § 21 ust. 6 OWU AC w przypadku szkody częściowej lub całkowitej uwzględniane są koszty naprawy uszkodzeń pojazdu w zakresie określonym w kalkulacji kosztów lub protokole szkody, sporządzonych przez (...) SA lub wykonywanych na jego zlecenie.

Wskazać jednak należy, że powód na okoliczność wykazania zasadności przedstawił fakturę VAT, jednocześnie podnosząc, że zgodnie z zapisami umownymi, na tej podstawy był on zobowiązany do wykazania wysokości swojego roszczenia. Niemniej jednak, analiza treści postanowień OWU AC, pomimo, iż przyznaje powodowi możliwość rozliczenia na podstawie faktur VAT, to jednak § 22 ust. 3 – 7 OWU AC nie pozwala powodowi na pełną dowolność w tym zakresie, gdyż pozwany zastrzegł sobie w tym zakresie uprawienie do weryfikacji tych faktur.

Zatem samo przedstawienie faktury VAT nie dawało podstawy do uznania, że powód wykazał wysokość należnego mu roszczenia, co było obowiązkiem powoda wynikającym nie tylko z art. 6 k.c. ale również art. 232 k.p.c. Nie można podzielić argumentacji zawartej apelacji, że przedstawienie samej faktury VAT zwalniało powoda z obowiązku dowodzenia w zakresie prawidłowości wskazanej w niej należności. Skoro umowa ubezpieczenia( jej ogólne warunki) wskazywały zasady obliczenia należnego odszkodowania, to powód a nie pozwany winien był dowieść, że należność objęta złożoną fakturą została wyliczona zgodnie z zasadami wynikającymi z OWU(§22).

Powód, w pozwie zgłosił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia czy wartość wskazana w fakturze odpowiada wysokości należnego odszkodowania w oparciu o treść umowy łączącej strony umowy. Wniosek ten, wiązał się z dokonaniem czynności połączonej z wydatkami (wynagrodzeniem biegłego), zatem, zgodnie z art. 130 ⁴ § 1 k.p.c., powód był obowiązany do uiszczenia zaliczki na ich pokrycie w wysokości i terminie oznaczonym przez sąd. Obowiązkowi temu nie uczynił zadość, co pociągało dla niego stosowne skutki procesowe i zgodnie z art. 130 ⁴ § 5 k.p.c. dowód ten został pominięty.

Wobec zatem dowodowej bezczynności powoda, przy uwzględnieniu stanowiska strony pozwanej, w szczególności łącznej wysokości wypłaconego odszkodowania, Sąd Rejonowy zasadnie uznał, że roszczenie zgłoszone w pozwie nie zasługuje na uwzględnienie, a to wobec uchybienia przez powoda obowiązkom procesowym w zakresie dowodzenia wskazanym powyżej.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

SSR (del.) Roman Troll SSO Magdalena Hupa - Dębska SSO Gabriela Sobczyk