Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 sierpnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Barbara Braziewicz

po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 2023 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko Gminie G.

przy udziale Prokuratora

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 22 listopada 2016 r., sygn. akt II C 1259/13

oddala apelację;

zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Barbara Braziewicz

Sygn. akt III Ca 1010/22

UZASADNIENIE

Niniejsza sprawa była rozstrzygana w postępowaniu uproszczonym, czego konsekwencją jest możliwość zastosowania regulacji art. 505 ¹³§ 2 k.p.c., która stanowi, że jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, to uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Równocześnie orzekając w niniejszej sprawie miano na uwadze, że w postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd pierwszej instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego, także aktualne brzmienie regulacji art. 505 ⁷ k.p.c.

Wobec braku wniosków stron o wyznaczenie rozprawy apelacyjnej, rozpoznanie sprawy w postępowaniu odwoławczym mogło nastąpić na posiedzeniu niejawnym, stosownie do art. 374 k.p.c.

Wymaga ponadto wskazania, że postanowieniem z 10 listopada 2023r. ostatecznie podjęto zawieszone postępowanie z udziałem po stronie powodowej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W., jako następcy prawnego Syndyka Masy Upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej Wspólnoty w upadłości likwidacyjnej w G. oraz po stronie pozwanej Gminy G., jako następcy prawnego J. Ł. (1).

Apelacja strony powodowej zaskarżająca w całości wyrok oddalający powództwo nie odniosła skutku, a zaskarżony wyrok należało uznać za trafny.

Podniesione przez stronę powodową w apelacji zarzuty dotyczące:

- naruszenia prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez błędne uznanie przez Sąd, że w niniejszej sprawie nie zostały wykazane przez powoda przesłanki do zwrotu przez pozwanego świadczenia nienależnego, podczas gdy z niekwestionowanych dokumentów zgormadzonych w aktach sprawy wynika, że 13 października 2011r. pozwany zawarł ze (...) umowę pożyczki konsumenckiej na cele mieszkaniowe nr (...) z tej daty, w dniu zawarcia umowy (...) za pokwitowaniem wypłacił pozwanemu kwotę pożyczki ( dowód z dokumentu – potwierdzenia wypłaty gotówki z Kasy (...) z 13 października 2011r. opatrzonego podpisem J. Ł. (1)) i umowa pożyczki konsumenckiej w/w jest nieważna, gdyż pozwany podpisując 13 października 2011r. umowę pożyczki nie był zdolny do świadomego i swobodnego powzięcia decyzji i wyrażenia woli ( dowód z opinii o stanie zdrowia psychicznego pozwanego, sporządzonej przez biegłego w sprawie), a zatem powód dowiódł wystąpienia faktów tworzących jego prawo podmiotowe, do żądania zwrotu pobranej przez pozwanego kwoty, na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu; art. 233 §1 k.p.c. poprzez błędną ocenę przez Sąd, że „nawet nie wiadomo, czy ostatecznie uzyskane pieniądze przez pozwanego w istocie nie zostały pobrane przez jego opiekunkę, a tym samym pozwany nie uzyskał od powoda żadnej korzyści”, podczas gdy z niekwestionowanego dokumentu – potwierdzenia wypłaty gotówki z Kasy (...) z 13 października 2011r., opatrzonego podpisem J. Ł. (1) wynika, że kwota pożyczki została wypłacona pozwanemu do rąk własnych oraz poprzez pominięcie w rozważeniach dowodu świadczącego o spełnieniu przez powoda świadczenia z tytułu umowy pożyczki, a mianowicie dowodu z dokumentu potwierdzenia wypłaty gotówki z Kasy (...) z 13 października 2011r., opatrzonego podpisem J. Ł. (2), z którego wynika, że pozwany osobiście odebrał od (...) kwotę pożyczki; art.229 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. poprzez wadliwe uznanie, że fakt zawarcia umowy pożyczki oraz wypłaty jej kwoty wymagał dowodu, podczas gdy okoliczności te były w ramach niniejszej sprawy bezsporne, a w szczególności pozwany w treści sprzeciwu od nakazu zapłaty z 18 marca 2013r. wprost przyznał, że zaciągnął pożyczkę w (...), wobec czego Sąd winien uznać powyższe fakty za przyznane oraz niewymagające dowodu oraz naruszenie prawa materialnego tj. art. 6 k.c. w zw. z art.410 k.c. oraz art.409 k.c. poprzez ich błędną wykładnię oraz uznanie, że w niniejszej sprawie powód powinien wykazać, że pieniądze uzyskane przez pozwanego nie zostały przekazane jego opiekunce, podczas gdy powód musiał wykazać jedynie, iż spełnił świadczenie na rzecz pozwanego, jak również to, że czynność prawna zobowiązująca do świadczenia - umowa pożyczki była nieważna, natomiast wykazanie istnienia przesłanek wyłączających odpowiedzialność z tytułu zwrotu nienależnego świadczenia spoczywało na pozwanym -

nie mogły doprowadzić, jak wnosiła o to strona powodowa, do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 4954,57zł wraz z odsetkami umownymi od dnia 14 lutego 2013r. w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego w stosunku rocznym, ewentualnie uchylenia wyroku Sądu pierwszej instancji w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanej kosztów postepowania za obie instancje wg norm przepisanych.

Zarzuty podniesione przez stronę powodową w apelacji, a dotyczące naruszenia prawa procesowego i prawa materialnego należało uznać za chybione.

Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie, wyjaśnił wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy oraz dokonał na jego podstawie prawidłowych ustaleń faktycznych. Sąd Okręgowy zasadniczo podziela i uznaje za swoje ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego, przyjmując, iż nie ma potrzeby ich ponownego szczegółowego przytaczania, albowiem znajdują one oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił, w granicach zakreślonych przepisem art.233§1 k.p.c., wbrew twierdzeniom strony apelującej. Wnioski Sądu, co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie, a zaoferowanych przez strony, w tym stronę powodową, równocześnie Sąd poddał należytej ocenie cały materiał dowodowy zebrany w niej.

W ocenie Sądu Okręgowego strona apelująca nie wykazała, iż Sąd Rejonowy, dopuścił się błędu logicznego w dokonanej ocenie okoliczności wziętych za podstawę wydanego orzeczenia i istotnych dla jej rozstrzygnięcia, uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, tymczasem tylko takie uchybienia mogą być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena Sądu (tak SN w orzeczeniu z 6.11.1998r., IICKN 4/98 nie publ.).

Z akt sprawy, w tym ze sporządzonej w sprawie opinii przez biegłą psychiatrę M. W. wynikało, że J. Ł. (1) pierwotny pozwany w momencie zawierania umowy pożyczki był w stanie wyłączającym przez niego świadome powzięcie decyzji. Tym samym Sąd meriti trafnie przyjął, w ustalonych okolicznościach sprawy, że pozwany J. Ł. (1) w chwili zawierania umowy pożyczki z Spółdzielcza Kasą Oszczędnościowo – Kredytową Zachodnią w Ł. znajdował się w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji. Z kolei brak świadomości charakteryzujący się niemożnością zrozumienia własnych działań u pozwanego oznaczał, iż pozwany nie zdawał sobie sprawy ze znaczenia własnego postępowania, skutków umowy pożyczki, jej warunków, konsekwencji prawnych i finansowych, w tym ewentualnego odebrania kwoty udzielonej pożyczki, co jednak, wbrew twierdzeniom strony apelującej, nie zostało wykazane przedłożonym do sprawy przez nią dokumentami, o czym poniżej. Zatem słusznie uznał Sąd Rejonowy, że w świetle art. 82 k.c. złożenie przez jedną ze stron czynności prawnej oświadczenia woli w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli skutkowało bezwzględną nieważnością czynności – łączącej strony umowy pożyczki ex ante, czyli z góry, od samego początku.

W tym miejscu należy zauważyć, że wbrew twierdzeniom strony apelującej, do akt sprawy nie zostało przedstawione i dołączone pokwitowanie wypłaty kwoty udzielonej z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki pozwanemu J. L., które miało być opatrzone jego osobistym podpisem. Takiego dokumentu w aktach sprawy nie ma. Tym samym zarzuty apelującej oparte na powyższym twierdzeniu należało uznać za chybione. Ponadto wymaga podkreślenia, że zgodnie z pkt 35 przedmiotowej umowy pożyczki – zlecono przekazanie kwoty pożyczki na konkretny rachunek - o nr (...) - wskazany w umowie, a nie do rąk pozwanego, jak twierdziła strona powodowa. W toku postępowania strona powodowa nie wykazała, że rachunek o powyższym numerze należał do pozwanego. W szczególności powyższa okoliczność nie wynika z dołączonego do akt sprawy wydruku operacji w (...)-u dotyczących powyższej umowy pożyczki ( k. 58 akt). Zatem, wbrew twierdzeniom strony apelującej, w żaden sposób nie potwierdzono faktu odbioru ( osobistego lub na rachunek bankowy) przez pierwotnego pozwanego J. Ł. (1) kwoty udzielonej z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki przez (...).

Tym samym słusznie uznał Sąd Rejonowy, że nie ma podstaw do zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda kwoty dochodzonej pozwem w oparciu o przepisy art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 405 k.c., skoro w sprawie nie zostały wykazane przesłanki do zwrotu przez pozwanego na rzecz powoda świadczenia nienależnego, będącego szczególnym przypadkiem bezpodstawnego wzbogacenia. Ciężar dowodu w zakresie przesłanek bezpodstawnego wzbogacenia na zasadach ogólnych (art. 6 k.c.) spoczywa na osobie zubożonej. Przesłankami powstania zobowiązania z bezpodstawnego wzbogacenia są uzyskanie korzyści majątkowej (wzbogacenie), osiągnięcie korzyści z majątku innej osoby (zubożenie), związek pomiędzy wzbogaceniem a zubożeniem i uzyskanie korzyści bez podstawy prawnej. W ustalonych okolicznościach sprawy zgodzić się należało z Sądem Rejonowym, że strona powodowa żadnymi dowodami nie wykazała zrealizowania przesłanek przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu w tym tego, że to właśnie pozwany uzyskał jej kosztem korzyść majątkową.

Z tych względów zarówno zarzuty dotyczące naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c., jak i regulacji art. 229 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. należało uznać za chybione.

Również zrzut dotyczący naruszenia prawa materialnego tj. art. 6 k.c. w zw. z art.410 k.c. oraz art. 409 k.c. należało uznać za niezasadny, skoro strona powodowa nie wykazała, że spełniła świadczenie na rzecz J. Ł. (1) pierwotnie pozwanego - w dochodzonej pozwem wysokości.

Konkludując, zaskarżony wyrok odpowiada prawu, a zarzuty strony powodowej nie zasługiwały na uwzględnienie.

Z tych względów, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art.505 ¹⁰ §1k .p.c., apelację strony powodowej oddalono, jako bezzasadną. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. z 2018 r. poz. 265), zasądzając należne wynagrodzenie dla pełnomocnika strony pozwanej od przegrywającej strony powodowej .

SSO Barbara Braziewicz