Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

POSTANOWIENIE

Dnia 18 października 2023 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Leszek Dąbek

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2023 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku Gminy Z.

z udziałem Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. i H. K.

o likwidację niepodjętego depozytu

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 13 września 2022 r.,

sygn. akt VIII Ns 443/22

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Zabrzu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 999/22

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Zabrzu w postanowieniu z 13 09 2022r. wezwał

do udziału w sprawie Skarb Państwa – Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z., stwierdził likwidację i przejście na rzecz Skarbu Państwa niepodjętego depozytu pieniężnego w kwocie 184.604 zł wraz z odsetkami naliczonymi na dzień likwidacji depozytu, zarejestrowanego pod numerem (...), przyznał wynagrodzenie kuratorowi dla nieznanych z miejsca pobytu następców prawnych zmarłego wierzyciela H. i polecił wypłacić je z sum budżetowych oraz orzekł o nieuiszczonych kosztach sądowych.

W motywach orzeczenia wskazał, że stosownie do regulacji art. 9 ust. 2 ustawy

o likwidacji niepodjętych depozytów (Dz.U 2006r. nr 208, poz. 1637), działa

z urzędu. Stwierdził, że zgodnie z regulacją art. 10 tej ustawy „depozyt, który przeszedł na własność Skarbu Państwa, przechowujący depozyt przekazuje naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego”, w konsekwencji czego należało wezwać do udziału w sprawie Skarb Państwa – Naczelnika Urzędu Skarbowego

w Z. „o czym orzeczono w punkcie 1 sentencji postanowienia”. Przywołał regulacje: art. 118a ust. 3 ustawy z dnia 21 08 1997r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz.U. z 2021r. poz. 1899) i art. 4 ust. 2 i art. 6 ust. 4 ustawy o likwidacji depozytów. Ocenił, że w ich świetle w sprawie ma za-stosowanie 10-letni termin przewidziany w regulacji art. 118a o gospodarce nieruchomościami. Wskazał, że w postanowieniu z dnia 29 06 2005r. Sąd Rejonowy w Zabrzu w sprawie zarejestrowanej pod sygnaturą VII Ns 14/04 zezwolił Gminie Miejskiej Z. na złożenie do depozytu kwoty 184.607 zł,

po czym po upływie 10 lat od czasu zamieszczenia ogłoszenia o tym, wezwano uprawnionych do odbioru depozytu w terminie 3 lat. Stwierdził, że wskazany upłynął bezskutecznie 15 07 2022r. i uznał, że „zostały spełnione przesłanki stwierdzenia likwidacji depozytu”.

O wynagrodzeniu kuratora orzekał stosując regulację § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 03 2018r. w sprawie wysokości wynagrodzenia

i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony

w sprawie cywilnej (Dz.U. z 2018r. poz. 536) w związku z § 8 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 10 2015r. w sprawie opłat

za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r. poz. 1800), podwyższając je o należny podatek od towarów i usług – stosownie do poglądu prawnego wyrażonego

w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 21 01 2022r. (III CZP 37/22, LEX nr 3289684), a o nieuiszczonych kosztach sądowych orzekał przy zastosowaniu regulacji art. 113 ust. u.o.k.s.

Orzeczenie zaskarżył uczestnik postępowania Skarb Państwa - Naczelnik Urzędu Skarbowego w Z., który wnosił o jego uchylenie

i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Zarzucał, że przy ferowaniu zaskarżonego orzeczenia naruszono regulację art. 6 ust. 5 „ustawy z dnia 18 października 2006r.” poprzez jej niezastosowanie.

W uzasadnieniu apelacji między innymi podnosił, że ze względu na wartość depozytu, która przewyższa kwotę 5.000zł niezbędne było również ogłoszenie

o jego złożeniu „w dzienniku poczytnym w danej miejscowości lub w Biuletynie Informacji Publicznej”, a z akt sprawy nie wynika, aby wezwanie takie miało miejsce.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Przy rozpoznaniu niniejszej sprawie umknęło uwadze Sądu Rejonowego,

że jest to sprawa odrębna od sprawy poprzedzającej ją sprawy „o złożenie zezwolenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego” (zarejestrowanej pod sygnaturą akt VII Ns 14/04).

Z tej przyczyny w celu zapewnienia w niej prawidłowej reprezentacji „nieznanych z miejsca pobytu następców prawnych zmarłego wierzyciela H.” konieczne było ponowne ustawienie kuratora, gdyż kurator ustanowiony

dla nieznanego z miejsca pobytu uczestnika postępowania jest wyznaczany na potrzeby konkretnej sprawy i jego umocowanie wygasa z chwilą jej zakończenia.

W niniejszej sprawie wymogu tego nie dochowano, co już tylko z tego powodu czyni apelację uzasadnioną i skutkowało koniecznością uchylania zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania przy zastosowaniu regulacji art. 386 § 4 k.p.c. w związku

z art. 13 § 2 k.p.c.

Niezależnie od tego słusznie apelacja podnosi, że w toku postępowania

nie ustalono, czy stosownie do regulacji art. 6 ust. 5 zd 2 ustawy z dnia 18 10 2006r. o likwidacji niepodjętych depozytów (Dz.U 2006r. nr 208, poz. 1637,

z późniejszymi zmianami) wezwano uprawnionych do odbioru przedmiotowego depozytu również poprzez „zamieszczenie ogłoszenie w dzienniku poczytnym

w danej miejscowości lub w Biuletynie Informacji Publicznej” (regulacja art. 118a ust. 3 u.o.g.n. jest regulacją szczególną tylko w odniesieniu do okresu przechowywania przedmiotowego depozytu, co nie niweczy przewidzianego

w przywołanej regulacji obowiązku „przechowującego depozyt”

do prawidłowego wezwania uprawnionego do odbioru depozytu).

Powoduje to, iż w materiale sprawy nie sposób prawidłowo ustalić

czy upłynął termin do likwidacji przedmiotowego depozytu.

Dlatego apelacja słusznie podnosi, że zaskarżone postanowienie

jest przedwczesne, a co za tym idzie wadliwe, co dodatkowo przemawiało

za koniecznością uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Ferując uzasadniane postanowienie uchylono również zawarte w nim postanowienie o wezwaniu skarżącego do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postepowania

Postępowanie w niniejszej sprawie zostało bowiem wszczęte z urzędu

i stosownie do regulacji art. 510 § 1 zd 1 k.p.c. status uczestników postepowania posiadają w nim z urzędu wszystkie osoby zainteresowane w sprawie (w tym skarżący), bez konieczności wydawania w tej kwestii - przy zastosowaniu regulacji art. 510 § 2 zd 1 k.p.c. - postanowienia o wezwaniu ich do udziału

w sprawie.

Reasumując zaskarżone postanowienie jest wadliwe i dlatego apelację jako uzasadnioną uwzględniono orzekając jak w sentencji w oparciu o regulację art. 386 § k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawę uwzględni zawartą powyżej ocenę prawną i w pierwszej kolejności ustali czy zostały prawidłowo spełnione wskazane powyżej wymogi prawidłowego wezwania uprawnionych do odbioru przedmiotowego depozytu (poprzez „zamieszczenie ogłoszenie w dzienniku poczytnym w danej miejscowości lub w Biuletynie Informacji Publicznej”).

W przypadku nie dochowania tego wymogu umorzy postępowanie (wydanie orzeczenia o likwidacji depozytu jest bowiem niedopuszczalne w rozumieniu art. 355 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 3 k.p.c.), a w przypadku jego spełnienia przed przystąpieniem do dalszego merytorycznego rozpoznania sprawy podejmie czynności w celu zagwarantowania nieznanym z miejsca pobytu uczestnikom postepowania prawidłowej reprezentacji (powyżej).

SSO Leszek Dąbek