Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Barbara Braziewicz (spr.)

Sędzia SO Artur Żymełka

SR (del.) Joanna Łukasińska-Kanty

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. P.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 24 marca 2016 r., sygn. akt I C 1145/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 o tyle, że zasądza odsetki od kwoty 10 230,18 zł (dziesięć tysięcy dwieście trzydzieści złotych i osiemnaście groszy) od dnia 10 kwietnia 2014 r.;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR(del.) Joanna Łukasińska-Kanty SSO Barbara Braziewicz SSO Artur Żymełka

Sygn. akt III Ca 990/16

UZASADNIENIE

Powód K. P. żądał zasądzenia od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 11.328,19zl wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 11.082,19zł od dnia 16 września 2011r. oraz 246zł od dnia wniesienia pozwu oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych .

Pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 24 marca 2016 r. zasądzono od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda K. P. kwotę 10.476,18 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot 10.230,18 zł od dnia 16 września 2011r. do dnia zapłaty oraz 246 zł od dnia 20 maja 2014r. do dnia zapłaty, oddalono powództwo w pozostałym zakresie oraz zasądzono od pozwanej na rzecz powoda koszty postępowania, w tym koszty zastępstwa procesowego przyjmując zasadę stosunkowego rozdzielenia tych kosztów, przy czym szczegółowe wyliczenie kosztów, z uwzględnieniem postępowania zażaleniowego pozostawiono referendarzowi sądowemu.

Przytoczony wyrok oparty został na ustaleniach szczegółowo przedstawionych w jego uzasadnieniu. Z ustaleń tych wynika, że w dniu 16 sierpnia 2011r. miał miejsce wypadek drogowy, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód osobowy marki B. o numerze rejestracyjnym (...), będący własnością powoda. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. Szkoda została zgłoszona u pozwanej przez powoda. W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwana przyznała powodowi odszkodowanie w kwocie 9.499,78 zł. Pismem z dnia 9 kwietnia 2014r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 11.328,19 zł, wynikającej z kosztorysu sporządzonego przez rzeczoznawcę samochodowego, na zlecenie powoda. Samochód powoda został naprawiony. Podczas naprawy użyto części oryginalnych. Koszt naprawy wyniósł około 20.000 zł. Uzasadniony koszt naprawy uszkodzeń samochodu powoda, w związku ze zdarzeniem z dnia 16 sierpnia 2011r., przy uwzględnieniu zużycia samochodu oraz dostępnych w tamtym czasie na rynku części typu Q, jak również przy zastosowaniu średniej stawki za roboczogodzinę wynosił 19.729,96 zł brutto. Natomiast koszt takiej naprawy przy użyciu części oryginalnych wynosił 20.511,33 zł brutto. Zastosowanie zarówno dostępnych części typu Q, jak i części oryginalnych pozwoliło na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody.

Sąd Rejonowy, w tak ustalonym stanie faktycznym, uznał powództwo za uzasadnione w przeważającej części. Powołał przepisy art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152), art. 822 § 1 k.c. oraz art. 361 § 1 i 2 k.c. Wskazał, że samochód powoda, po wypadku drogowym mającym miejsce w dniu 16 sierpnia 2011r., został naprawiony, jednakże powód nie przedłożył dokumentów, z których wynikałby faktyczny koszt wykonanej naprawy oraz rodzaj użytych części podczas naprawy. Powód nie wykazał w toku postępowania, by pojazd został naprawiony wyłącznie przy użyciu części oryginalnych. Z opinii biegłego sądowego dopuszczonej w niniejszej sprawie wynika, iż naprawa pojazdu przy użyciu dostępnych części typu Q, jak również naprawa przy użyciu części oryginalnych pozwala na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody. Sąd przyjął na podstawie opinii biegłego, że uzasadniony koszt naprawy uszkodzeń samochodu powoda, w związku ze zdarzeniem z dnia 16 sierpnia 2011r., przy użyciu części typu Q i przy uwzględnieniu średniej stawki za roboczogodzinę wynosi 19.729,96 zł brutto. W ocenie Sądu brak było w sprawie podstaw do przyjęcia, że naprawa pojazdu powinna nastąpić tylko przy użyciu części oryginalnych (przy koszcie takiej naprawy 20.511,33 zł brutto), bowiem powód nie wykazał, że tylko oryginalne części zostały zamontowane w jego samochodzie w ramach wykonanej naprawy. Skoro więc pozwana wypłaciła dotychczas powodowi kwotę 9.499,78 zł, winna wypłacić mu dodatkowo kwotę 10.230,18 zł (19.729,96 zł – 9.499,78 zł) tytułem odszkodowania, powiększoną o kwotę 246 zł, stanowiącą koszty poniesione przez powoda z tytułu kalkulacji naprawy sporządzonej przez rzeczoznawcę samochodowego, a wynikającą z faktury VAT nr (...) z dnia 12 marca 2014r. Stąd, na podstawie powyższych rozważań, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 10.476,18 zł. W pozostałym zakresie powództwo oddalono jako bezzasadne.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 10.230,18 zł, stanowiącej odszkodowanie, zgodnie z żądaniem strony powodowej, od dnia 16 września 2011r., będącego dniem wymagalności roszczenia, zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Natomiast odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 246 zł, wynikającej z faktury VAT, wystawionej przez rzeczoznawcę za sporządzenie kalkulacji kosztów naprawy, zasądzono od dnia wniesienia pozwu, to jest od 20 maja 2014r. Sąd ten orzekł o zasadzie ponoszenia kosztów procesu zgodnie z art. 100 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c.

Pozwana wywiodła apelację od powyższego wyroku, zaskarżając go w części, tj. w zakresie odsetek ustawowych i wniosła o zmianę orzeczenia poprzez zasądzenie odsetek od kwoty 10.230,18 zł od dnia 10.04.2014r. do dnia zapłaty. Pozwana podniosła, iż Sąd orzekający przy wydaniu wyroku naruszył art. 354 k.c. i przez to w sposób nieuzasadniony zasądził na rzecz strony powodowej odsetki od kwoty 10.230,18 zł za okres od 16.09.2011r. do dnia zapłaty, gdy tymczasem prawidłowe orzeczenie powinno obejmować okres dopiero od 10.04.2014r. do dnia zapłaty. Zasądzając odsetki za sporny okres Sąd Rejonowy przyjął wbrew przedłożonym do akt dokumentom, że pozwany pozostawał w zwłoce z zapłatą odszkodowania dochodzonego w procesie od dnia 16.09.2011r. Datę tę przyjął zgodnie z treścią art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Sąd przyjął rygorystycznie, iż pozwany winien wypłacić odszkodowanie poszkodowanemu w terminie 30 dni od daty zgłoszenia szkody. Potraktował nakaz wynikający z przywołanego przepisu jako normę bezwzględną i nie wziął pod uwagę treści art. 354 k.c. zobowiązującego wierzyciela do współdziałania z dłużnikiem w zakresie wykonania zobowiązania. Powód po uzyskaniu odszkodowania w bezspornej kwocie 9.499,78 zł nie wzywał pozwanego do zapłaty odszkodowania w pozostałej wysokości, tj. w kwocie dochodzonej ostatecznie w procesie, nie sygnalizował także, że wypłacona kwota nie pokrywa jego straty i nie wskazywał na dowody przemawiające za większym rozmiarem jego uszczerbku majątkowego, niż wyliczył to pozwany. Z żądaniem zapłaty kwoty 11.802,19 zł wystąpił dopiero powód pismem z dnia 09.04.2014 r. zakreślając termin do zapłaty. Pozwany wskazuje, że zwłokę należy ewentualnie w tej sprawie przyjmować od dnia 10.04.2014 r.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanego w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu. Powód podał, że ubezpieczyciel powinien dokonać zapłaty pełnej kwoty odszkodowania w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody, a po przekroczeniu tegoż terminu należne są odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. Inne przyjęcie prowadziłoby do wniosku, że ubezpieczyciel po zgłoszeniu szkody może bez żadnych konsekwencji finansowych dokonać zapłaty dowolnie niskiej kwoty odszkodowania, a odsetki będą należne dopiero od wezwania ubezpieczyciela do wypłaty precyzyjnie określonej kwoty. Należy zwrócić uwagę, że zarówno w wezwaniu do zapłaty jak i w niniejszym procesie nie pojawiły się żadne nowe dowody i okoliczności, które nie były znane pozwanemu na etapie likwidacji szkody. Pozwany wypłacając odszkodowanie w zaniżonej wysokości ponosi ryzyko zapłaty całego należnego odszkodowania wraz z odsetkami.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego okazała się w całości uzasadniona.

Powołany w apelacji zarzut naruszenia prawa materialnego należało uznać za zasadny.

Jedyny zarzut podniesiony w apelacji dotyczy daty naliczania odsetek za opóźnienie od kwoty ustalonego odszkodowania. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Terminy rozpatrzenia sprawy mają charakter dyscyplinujący dla zakładu ubezpieczeń, wskazują na konieczność szybkiej i efektywnej likwidacji szkody ubezpieczeniowej. Odpowiadają one ogólnym terminom wynikającym z art. 817 § 1 i 2 k.c. - 30 dni od otrzymania zawiadomienia o wypadku lub też w szczególnie uzasadnionych przypadkach 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy stało się możliwe. Niezależnie od tego bezsporna część świadczenia powinna być uiszczona w terminie 30 dni od zawiadomienia zakładu ubezpieczeń o szkodzie. Z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy wynika, że wezwanie do zapłaty na rzecz K. P. zostało zawarte w piśmie z dnia 9 kwietnia 2014 r. skierowanym do pozwanej. Powód domagał się zapłaty tytułem odszkodowania dodatkowo kwoty 11.328,19 zł w terminie 7 dni od dnia doręczenia pisma, wskazując, że brak wpłaty należności spowoduje skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego (k. 14). Zgodnie z pisemnym żądaniem uczynienie zadość roszczeniu powódki mogło więc nastąpić od dnia 10 kwietnia 2014 r., jak wskazywał apelujący w złożonej apelacji. Wobec stanowiska powoda niezasadnym byłoby twierdzenie, że pozwana pozostawała w opóźnieniu w okresie poprzedzającym wezwanie do zapłaty począwszy od dnia 16 września 2011r. do dnia 9 kwietnia 2014r., odnośnie kwoty 11.328,19zł. W związku z niezrealizowaniem roszczenia pomimo wezwania, przy uwzględnieniu stanowiska stron, początkową datą naliczania odsetek za opóźnienie winien być dzień 10 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w tym zakresie nie podziela argumentacji Sądu Rejonowego, który zasądzając odsetki od kwoty niezrealizowanego odszkodowania automatycznie zastosował przepis art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych bez uwzględnienia regulacji art. 354 k.c. Obowiązek wynikający z tego przepisu oznacza nakaz lojalnego postępowania względem drugiej strony stosunku. Obowiązek współdziałania przy wykonywaniu zobowiązania obciąża zarówno dłużnika, jak i wierzyciela. Poszkodowany K. P. jeszcze w roku 2011 przyjął pierwotnie wyliczone przez ubezpieczyciela odszkodowanie z tytułu szkody w pojeździe marki B. o nr rej. (...) w wysokości 9.499,78zł i w żaden sposób nie sygnalizował mu, iż nie zgadza się z przyznaną mu jego wysokością. Powód wezwał pozwaną do zapłaty żądanej dodatkowo z tytułu odszkodowania kwoty 11.328,19zł dopiero pismem z dnia 9 kwietnia 2014r. Tymczasem przyjmuje się w judykaturze, iż ciążący na zakładzie ubezpieczeń obowiązek terminowego świadczenia zależy od spełnienia dodatkowych przesłanek dotyczących współdziałania poszkodowanego, w tym zwłaszcza zgłoszenia roszczenia. Zatem należało przyjąć, że ubezpieczyciel nie pozostawał w opóźnieniu w okresie od 16.09.2011 r. do 09.04.2014 r., gdyż druga strona swojego żądania w zakresie dodatkowo żądanej kwoty 11.328,19zł z tytułu odszkodowania nie wyartykułowała. Stanowisko takie zawiera również wyrok SN z 4 stycznia 2007, V CSK 400/06, LEX nr 277309. Należało przyjąć, iż zakład ubezpieczeń nie pozostaje w opóźnieniu do kwot nieobjętych jego decyzją, jeżeli poszkodowany po jej otrzymaniu lub wcześniej nie określił kwotowo swojego roszczenia, a z taką sytuacja mieliśmy do czynienia w niniejszej sprawie. Art. 455 k.c. wiąże moment wymagalności roszczenia z wezwaniem dłużnika do jego spełnienia. Zatem, z uwagi na powyższe argumenty, Sąd Okręgowy uznał za uzasadniony zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 354 k.c. poprzez jego niezastosowanie.

Z tych względów, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., zmieniono zaskarżony wyrok w punkcie 1 jak w sentencji orzeczenia. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w i w oparciu o § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015, poz. 1804).

SSR (del.) Joanna Łukasińska-Kanty SSO Barbara Braziewicz SSO Artur Żymełka