Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Roman Troll

po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2017 r. w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Towarzystwa (...) w W.

przeciwko S. B.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju

z dnia 2 grudnia 2016 r., sygn. akt I C 1567/16

1)  oddala apelację,

2)  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 120 zł (sto dwadzieścia złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSO Roman Troll

Sygn. akt III Ca 545/17

UZASADNIENIE

Powód Towarzystwo (...) w W. domagał się zasądzenia od pozwanego S. B. 341 zł z ustawowymi odsetkami od 26 czerwca 2015 r. oraz kosztami procesu, gdyż nie opłacił on składki za umowę obowiązkowego ubezpieczenia z 18 czerwca 2015 r. strony zawarły umowę obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego OC

Od wydanego w sprawie nakazu zapłaty pozwany złożył sprzeciw. W uzasadnieniu wskazał, że nigdy nie zawierał umowy obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego OC z powodem, na dołączonej do pozwu polisie z 18 czerwca 2015 r. brak jest jego podpisu, zaś 26 maja 2014 r. zbył pojazd R. (...) nr rej. (...).

Sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym.

Wyrokiem z 2 grudnia 2016 r. Sąd Rejonowy w Jastrzębiu-Zdroju oddalił powództwo.

Orzeczenie to zapadło przy następujących ustaleniach faktycznych: pozwany był właścicielem samochodu marki R. (...) o nr rej. (...) i zawarł z powodem umowę ubezpieczenia obowiązkowego OC nr (...) na okres od 9 maja 2014 r. do 8 maja 2015 r., natomiast 26 maja 2014 r. zbył samochód na rzecz A. S., a 27 maja
2014 r. zgłosił zbycie pojazdu w Urzędzie Miasta J.. Powód w trybie art. 28 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...) przedłużył umowę ubezpieczenia na okres od 9 maja 2015 r. do 8 maja 2016r. Nabywca samochodu marki R. (...) nr rej. (...) A. S. pismem z 17 czerwca 2014 r. oraz z 2 października
2014 r. wypowiedział ubezpieczycielowi (...) umowę ubezpieczenia. R. (...) pod zmienionym nr rej. (...) w okresach od 17 czerwca 2014 r. do 16 czerwca
2015 r. oraz od 17 czerwca 2015 r. do 16 czerwca 2016 r. był ubezpieczony w innym towarzystwie.

Przy tak dokonanych ustaleniach faktycznych Sąd Rejonowy, przywołując regulacje art. 28 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, art. 31 ust. 1 tej ustawy i art. 32 ust. 1 tej ustawy, uznał powództwo za niezasadne oraz wskazał, że umowa ubezpieczenia obowiązkowego w realiach rozpoznawanej sprawy nie mogła być automatycznie przedłużona po zbyciu pojazdu przez pozwanego, a pozwany odpowiada solidarnie z nabywca pojazdu za zapłatę składki za okres, gdy obowiązywała poprzednia umowa (od 9 maja 2014 r. do 8 maja 2015 r.), jednak tej składki w toku rozpoznawanej sprawy powód nie dochodził.

Apelację od tego wyroku w złożył powód zaskarżając go w całości i zarzucając mu naruszenie prawa materialnego: art. 32 ust. 1 oraz art. 32 ust. 4 zd. 2 ustawy z 22 maja
2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w związku z art. 366 § 1 k.c. polegające na ich niezastosowaniu, pomimo tego, że na pozwanym spoczywał obowiązek powiadomienia na piśmie powódki w terminie czternastu dni po fakcie sprzedaży pojazdu na rzecz kolejnego nabywcy, a wobec braku dopełnienia tego obowiązku pozwany ponosi solidarną odpowiedzialność nabywcą A. S. za spłatę składki; art. 32 ust. 1 w związku z art. 31
ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych polegające na błędnej wykładni poprzez przyjęcie, że brak wywiązania się zbywcy z obowiązku zawiadomienia o sprzedaży pojazdu skutkuje jedynie odpowiedzialnością solidarną poprzedniego
i aktualnego posiadacza za zapłatę składki ubezpieczenia za okres do chwili powiadomienia
o sprzedaży, lecz najpóźniej do końca czasu obowiązywania polisy OC, co nie wynika z przepisów ustawy.

Przy tak postawionych zarzutach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie w całości jako bezzasadnej oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sprawę rozpoznawano w postępowaniu uproszczonym, gdyż dotyczyła powództwa
o zapłatę 341 zł jako składki za umowę ubezpieczenia (art. 505 ¹ pkt 1 k.p.c.).

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy są prawidłowe i jako takie Sąd Okręgowy przyjmuje je za własne. Nie były też kwestionowane w apelacji.

Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U z 2016 r., poz. 2060 ze zm.) w razie przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, na posiadacza pojazdu, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności, przechodzą prawa i obowiązki poprzedniego posiadacza wynikające z tej umowy. Zdanie 2 tego przepisu brzmi: umowa ubezpieczenia OC ulega rozwiązaniu
z upływem okresu, na który została zawarta, chyba że posiadacz, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności, wypowie ją na piśmie. Z kolei jego zdanie 3 ma brzmienie: w przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC, ulega ona rozwiązaniu z dniem jej wypowiedzenia. W rozpoznawanej sprawie jest zaś najistotniejsze zdanie 4 tego przepisu, które wskazuje, że przepisów art. 28 nie stosuje się.

Art. 28 tej ustawy wskazuje zaś, że jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 2. Art. 28 ust. 2 tej ustawy wskazuje, kiedy zawarcie umowy nie następuje.

Powód w apelacji nie zauważa tego, że w sytuacji sprzedaży pojazdu w trakcie trwania ubezpieczenia nie następuje zawarcie umowy ubezpieczenia pomimo braku powiadomienia ubezpieczyciela o sprzedaży pojazdu. Wyklucza to wprost art. 31 ust. 1 zd. 4 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Przepis ten jednak do 10 lutego 2012 r. brzmiał inaczej, gdyż wprost wskazywał, że art. 28 stosuje się odpowiednio. Zmiana nastąpiła mocą art. 1 pkt 18 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1210), która weszła w życie 11 lutego 2012 r. (por. art. 11 tej ustawy) i wprowadziła właśnie odwrotne rozwiązanie, że przepisów art. 28 nie stosuje się. Dlatego też w przypadku zbycia pojazdu, nawet pomimo braku zawiadomienia ubezpieczyciela o tej czynności, nie następuje automatyczne nawiązanie umowy ubezpieczenia na podstawie art. 28 ustawy z 22 maja
2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Tego ostatniego przepisu bowiem,
w takiej sytuacji, nie stosuje się.

Ponadto należy zauważyć, że - zgodnie z art. 31 ust. 1 zd. 2 ustawy z 22 maja
2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - w razie przeniesienia własności pojazdu umowa ubezpieczenia obowiązkowego ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, chyba że nabywca pojazdu wypowie ją wcześniej. To także wskazuje, że nie ma możliwości, po przeniesieniu prawa własności, automatycznego przedłużenia tej umowy pomiędzy dotychczasowym właścicielem pojazdu a ubezpieczycielem.

W takich warunkach solidarna odpowiedzialność zbywcy pojazdu i jego nabywcy, opisana w art. 32 ust. 4 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, nie może dotyczyć okresu, na który umowy nie można było zawrzeć, gdyż doszło wcześniej do sprzedaży pojazdu. Sprzedaż pojazdu w trakcie trwania umowy ubezpieczenia obowiązkowego i brak zawiadomienia o tym ubezpieczyciela powoduje, że ubezpieczyciel, nawet gdy o tej sprzedaży nie wie, nie może skutecznie przedłużyć umowy ubezpieczenia pomiędzy nim a poprzednim właścicielem. Poprzedni właściciel odpowiada zaś solidarnie
z nabywcą pojazdu za zapłatę składki należnej z umowy ubezpieczenia po zbyciu pojazdu, co prawda do dnia zawiadomienia ubezpieczyciela o jego zbyciu, ale tylko za okres trwania umowy (por. art. 31 ust. 1 tej ustawy). Nie odpowiada bowiem za zapłatę składki po rozwiązaniu umowy zgodnie z art. 31 ust. 1 tej ustawy.

Dlatego też zarzuty apelacji są bezzasadne.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 505 ¹⁰
§ 1 k.p.c., należało orzec jak w punkcie 1 sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98
§ 1 i 3 k.p.c. w związku z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 ze zm.), § 10 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia i § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 12 października 2016 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1668), gdyż powód przegrał sprawę.

SSO Roman Troll