Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Henryk Brzyżkiewicz

Sędzia SO Lucyna Morys - Magiera (spr.)

SR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska

Protokolant Dominika Tarasiewicz

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Prokuratora Rejonowego w Rybniku działającego na rzecz P. J., A. J. i P. U.

przeciwko G. B. i S. S.

o zapłatę

na skutek apelacji Prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 30 lipca 2015 r., sygn. akt I C 906/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 1 w ten sposób, że zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz Gminy R. – Domu Dziecka w R. przy ul. (...) tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez P. J. krzywdę kwotę 2000 zł (dwa tysiące złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2012 r.;

b)  w punkcie 2 w ten sposób, że zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz Gminy R. – Domu Dziecka w R. przy ul. (...) tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez P. U. krzywdę kwotę 3000 zł (trzy tysiące złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2012 r.;

c)  w punkcie 3 w ten sposób, że zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz Gminy R. – Domu Dziecka w R. przy ul. (...) tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez A. J. krzywdę kwotę 3000 zł (trzy tysiące złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2012 r.;

d)  punkcie 4 w ten sposób, że zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz P. U. kwotę 3000 zł (trzy tysiące złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2012 r.;

e)  w punkcie 5 o tyle, że zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz A. J. krzywdę kwotę 2000zł (dwa tysiące złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2012 r.;

2.  przyznaje adwokat K. J. ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 738 zł (siedemset trzydzieści osiem złotych), w tym 138 zł (sto trzydzieści osiem złotych) podatku od towarów i usług, tytułem kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu pozwanemu S. S. w postępowaniu odwoławczym;

3.  odstępuje od obciążania pozwanych kosztami sądowymi w postępowaniu odwoławczym.

SSR (del.) Maryla Majewska - Lewandowska SSO Henryk Brzyżkiewicz SSO Lucyna Morys–Magiera

Sygn. akt III Ca 506/16

UZASADNIENIE

Prokurator Rejonowy w Rybniku działający imieniem P. U., A. J. oraz P. J., wniósł o zasadzenie solidarnie zadośćuczynienia od pozwanych G. B. i S. S. na rzecz poszkodowanego czynem niedozwolonym P. U. w kwocie 3.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 15 sierpnia 2012 roku oraz na rzecz poszkodowanego czynem niedozwolonym A. J. kwoty 2.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2012 roku. Oprócz tego Prokurator wniósł o zasądzenie od tych pozwanych świadczeń pieniężnych na rzecz Domu Dziecka w R. przy ul (...) w kwotach odpowiednio: 2.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i ból wywołany u poszkodowanego P. J.; 3.000 zł za krzywdę spowodowaną P. U. oraz 3.000 zł za krzywdę spowodowaną u A. J.. Prokurator zażądał odsetek ustawowych od tych świadczeń liczonych od dnia 15 sierpnia 2012 roku.

W uzasadnieniu podniósł, że pozwani zostali skazani prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 16 maja 2012 roku w sprawie o sygn. III K 312/10 na podstawie art. 158 § 1 k.k. tj. za udział w pobiciu w dniu 14 listopada 2009 roku w R.- C. poszkodowanych P. U., A. J. oraz P. J. na karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu, odpowiednio, na okres dwóch i trzech lat. W wyniku tego zdarzenia poszkodowany A. J. doznał obrażeń ciała w postaci złamania kości potylicznej z krwiakiem przymózgowym w wyniku czego był hospitalizowany w okresie od 14 listopada do 2 grudnia 2009 roku. P. U. doznał obrażenia ciała w postaci częściowego złamania korony zęba nr 11 w 2/3 wysokości, zęba nr 12 w 1/3 wysokości oraz złamania guzka językowego bliższego zęba nr 46, podbiegnięcia krwawego oczodołu prawego i prawego skrzydełka nosa z potarciem naskórka skrzydełka nosa i części policzka prawego, natomiast P. J. doznał rany wargi górnej lewej.

Pozwany G. B. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania w niniejszej sprawie. Przyznał, iż został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w sprawie o sygn. III K 312/10 jednocześnie podnosząc, iż z treści wyroku karnego nie wynika, aby został skazany za powstanie jakichkolwiek następstw tego zdarzenia w postaci jakiegokolwiek uszkodzenia ciała u poszkodowanych. W ocenie pozwanego G. B. w chwili zdarzenia poszkodowani byli pijani, zachowywali się agresywnie i przyczynili się do wywołania zdarzenia i jego skutków. Pozwany zaprzeczył także, by spowodował obrażenia ciała, o których mowa w pozwie.

Pozwany S. S. wniósł o oddalenie powództwa w całości, jego pełnomocnik z urzędu wniósł o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Podniósł, że postępowanie karne nie wykazało, iż bezpośrednio spowodował obrażenia u pokrzywdzonych, zaś suma zadośćuczynienia powinna uwzględniać jego trudną sytuację majątkową oraz naganne zachowanie się poszkodowanych.

Sąd Rejonowy w Rybniku zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 lipca 2015r. zasądził od pozwanych G. B. i S. S. solidarnie na rzecz Domu Dziecka w R. przy ul. (...) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wywołaną uszkodzeniem ciała P. J. oraz związany z tym ból i cierpienie kwotę 500 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 października 2012r. do dnia zapłaty; zasądził od pozwanych G. B. i S. S. solidarnie na rzecz Domu Dziecka w R. przy ul. (...) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wywołaną uszkodzeniem ciała P. U. oraz związany z tym ból i cierpienie kwotę 1.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 października 2012 r. do dnia zapłaty; zasądził od pozwanych G. B. i S. S. solidarnie na rzecz Domu Dziecka w R. przy ul. (...) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wywołaną uszkodzeniem ciała A. J. oraz związany z tym ból i cierpienie kwotę 2.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 października 2012r. do dnia zapłaty; zasądził od pozwanych G. B. i S. S. solidarnie na rzecz P. U. kwotę 1.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od 23 października 2012 roku do dnia zapłaty; zasądził od pozwanych G. B. i S. S. solidarnie na rzecz A. J. kwotę 2.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od 23 października 2012 roku do dnia zapłaty, natomiast z pozostałym zakresie powództwo oddalił. Sąd przyznał od Skarbu Państwa na rzecz adwokata K. J. kwotę 2.952 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu S. S. z urzędu oraz odstąpił od obciążenia pozwanych nieuiszczonymi kosztami opłaty sądowej.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 16 maja 2012 roku w sprawie o sygn. III K 312/10 pozwani G. B. i S. S. zostali uznani jako winni popełnienia czynu polegającego na tym iż w dniu 14 listopada 2009 roku działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami uderzając rękom i kopiąc po całym ciele brali udział w pobiciu poszkodowanych P. U., A. J. oraz P. J., tj. popełnienia występku z art. 158 § 1 k.k. i za to zostali skazani na karę sześciu miesięcy z zawieszeniem jej wykonania na okres odpowiednio 2 lat w przypadku pozwanego G. B. oraz 3 lat w przypadku S. S..

Jak stwierdzono, w wyniku zdarzenia z dnia 14 listopada 2009 roku poszkodowany A. J. doznał obrażeń ciała w postaci złamania kości potylicznej z krwiakiem przymózgowym w wyniku czego był hospitalizowany w okresie od 14 listopada do 2 grudnia 2009 roku. P. U. doznał obrażenia ciała w postaci częściowego złamania korony zęba nr 11 w 2/3 wysokości, zęba nr 12 w 1/3 wysokości oraz złamania guzka językowego bliższego zęba nr 46, podbiegnięcia krwawego oczodołu prawego i prawego skrzydełka nosa z potarciem naskórka skrzydełka nosa i części policzka prawego. Poszkodowany P. J. w wyniku zdarzenia doznał rany wargi górnej lewej.

Sąd Rejonowy ustalił, że sytuacja majątkowa pozwanego S. S. jest trudna, pozwany jest zatrudniony na czas nieokreślony na podstawie umowy o prace w pełnym wymiarze czasu pracy jako górnik pod ziemią ze średnim miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 3.555,79 zł brutto, ma na utrzymaniu żonę i małoletnie dziecko oraz spłaca dwa kredyty.

Stwierdził nadto, że pozwany G. B. pracuje za granicą jako spawacz, osiąga zarobki na poziomie 5.500 zł netto, koszt jego utrzymania za granicą wynosi ok. 400 euro za media oraz 150 euro za wyżywienie, posiada zadłużenie kredytowe, jest przeciwko niemu prowadzone postępowanie egzekucyjne.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd pierwszej instancji wskazując uprzednio na związanie sądu cywilnego treścią art. 11 kpc, stwierdził, że roszczenie pokrzywdzonych ma swoją podstawę w art. 445 § 1 kc, zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Sąd zwrócił uwagę, że zadośćuczynienie jest rodzajem odszkodowania zależnym od oceny sądu i nie podlega żadnym ustawowym zasadom wyliczenia. Wskazał, że zadośćuczynienie określane jest jako sposób naprawienia krzywdy ujmowanej jako cierpienie fizyczne i psychiczne, winno mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Sąd Rejonowy zwracając uwagę, że wysokość zadośćuczynienia nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, nie może prowadzić do podważenia kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia.

Ustalając wysokość należnego poszkodowanym zadośćuczynienia wziął pod uwagę rodzaj i rozmiar doznanego uszczerbku na zdrowiu, wiek poszkodowanych, skalę ich cierpień, zarówno bezpośrednio po pobiciu, jak i w trakcie leczenia a także długość okresu rekonwalescencji, jak również fakt, iż pozwani nie przeprosili poszkodowanych i nie próbowali pojednać się z poszkodowanymi ani naprawić wyrządzonej krzywdy.

Jeżeli chodzi o roszczenie dotyczące zapłaty określonej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny, znajdujące podstawę w art. 448 kc, wskazał, że skoro doszło do naruszenia dóbr osobistych z art. 445 kc, jest ono dopuszczalne. Zważył Sąd pierwszej instancji, iż roszczenie to ma na celu represję majątkową piętnującą sprawcę naruszenia dóbr osobistych i ma za zadanie wzmocnienie ochrony osoby poszkodowanej i stąd je uwzględnił do wskazanej w orzeczeniu wysokości, oddalając powództwo w pozostałej części.

Uwzględniając wskazane powyżej determinanty Sąd Rejonowy uznając, iż dochodzona pozwem kwota zadośćuczynienia jest wygórowana w stosunku do krzywdy doznanej przez poszkodowanych, zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz Domu Dziecka w R. przy ul. (...) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wywołaną uszkodzeniem ciała P. J. oraz związany z tym ból i cierpienie kwotę 500 zł, tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wywołaną uszkodzeniem ciała P. U. kwotę 1.000 zł , zaś za doznaną krzywdę wywołaną uszkodzeniem ciała A. J. kwotę 2.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 października 2012 r. do dnia zapłaty. Ponadto Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz poszkodowanego P. U. kwotę 1.000,00 zł, zaś na rzecz poszkodowanego A. J. kwotę 2.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od 23 października 2012 roku do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

O odsetkach orzeczono z powołaniem na normę art. 481 § 1 i 2 kc, uwzględniając je od dnia doręczenia pozwanym odpisu pozwu wraz z załącznikami.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu wydano w oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 zd. 2 kpc, jednocześnie odstępując od obciążania pozwanych nieuiszczonymi kosztami opłaty sądowej ze względu na ich trudną sytuację majątkową oraz zwolnienie pozwanego S. S. w całości od kosztów sądowych.

Apelację od tego orzeczenia w zakresie oddalającym powództwo wniósł prokurator.

Zarzucił obrazę prawa materialnego, a to art. 445 § 1 kc i art. 448 kc poprzez niewłaściwe zastosowanie i błędną wykładnię, skutkującą częściowym oddaleniem roszczeń powoda z tytułu zadośćuczynienia, mimo, iż prawidłowa wykładnia tych przepisów wskazuje, iż odpowiednią kwotą zadośćuczynienia na rzecz P. U. jest kwota 3.000 zł. jak i odpowiedniej sumy pieniężnej jest kwota 2.000 zł. na rzecz Domu Dziecka w R. za doznaną krzywdę i ból wywołaną uszkodzeniem ciała P. J., kwota 3.000 zł. na rzecz Domu Dziecka w R. za doznaną krzywdę i ból wywołaną uszkodzeniem ciała P. U. i kwota 3.000 zł. na rzecz Domu Dziecka w R. za doznaną krzywdę i ból wywołaną uszkodzeniem ciała A. J., jak również obrazę prawa procesowego a to art. 233 § 1 kpc poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, dokonaną w sposób sprzeczny z regułami logiki i doświadczenia życiowego, skutkującą błędnym ustaleniem, iż w świetle przeprowadzonych dowodów sytuacja majątkowa pozwanego S. S. jest trudna albowiem spłaca dwa kredyty, których miesięczne raty wynoszą odpowiednio 900 zł. i 600 zł miesięcznie, co finalnie rzutowało na wysokość zasądzonego świadczenia, podczas gdy prawidłowa analiza zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności zeznań pozwanego, wskazuje, iż brak jest przesłanek do przyznania im waloru wiarygodności w tym zakresie.

Nadto zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a polegający na niesłusznym uznaniu, iż nie wykazano w jakiej dacie wezwania do zapłaty zostało pozwanym doręczone co skutkowało oddaleniem powództwa w zakresie żądania odsetek od dnia 15 sierpnia 2012r., podczas gdy takie dowody dołączono do pozwu.

Wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez: a) zasądzenie solidarnie od pozwanych G. B. i S. S. kwoty 2000 złotych na rzecz Domu Dziecka w R., ul. (...). 44, tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i ból wywołany u P. J., wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2012r., b) zasądzenie solidarnie od pozwanych G. B. i S. S. kwoty 3000 złotych na rzecz Domu Dziecka w R., ul. (...). 44, tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i ból wywołany u P. U., wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2012r., c) zasądzenie solidarnie od pozwanych G. B. i S. S. kwoty 3000 złotych na rzecz P. U. tytułem zadośćuczynienia za krzywdę i ból wywołany uszkodzeniem jego ciała oraz związane z tym ból i cierpienie, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2012r., d) zasądzenie solidarnie od pozwanych G. B. i S. S. kwoty 3000 złotych na rzecz Domu Dziecka w R., ul. (...). 44, tytułem zadośćuczynienia u A. J., wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2012r. oraz e) zasądzenie solidarnie od pozwanych G. B. i S. S. kwoty 2000 złotych na rzecz A. J., tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od 15 sierpnia 2012r., lub alternatywnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Rybniku do ponownego rozpoznania.

W odpowiedziach na apelację pozwani S. S. oraz G. B. wnieśli o jej oddalenie oraz zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania odwoławczego. Pełnomocnik pozwanego S. S. z urzędu wniósł o przyznanie mu kosztów pomocy prawnej świadczonej pozwanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym, które nie zostały pokryte w całości ani w części.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 9 czerwca 2016r. Prokurator sprecyzował oznaczenie podmiotu, na rzecz którego domagał się zasądzenia sumy pieniężnej jako Gminę R. – Dom Dziecka w R. przy ul. (...). Na rozprawie tej w wyniku postępowania dowodowego ponadto ustalono, iż pozwany G. B. obecnie zatrudniony jest w Polsce na podstawie umowy zlecenia na okres do sierpnia 2016r. z wynagrodzeniem w kwocie 1800zł brutto.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja musiała odnieść skutek i była zasadna w całości.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż ustalenia faktyczne w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia sporu w niniejszej sprawie zostały przez Sąd Rejonowy poczynione prawidłowo, w oparciu o przedstawiony materiał dowodowy i zgodnie z jego treścią, stąd ustalenia te Sąd drugiej instancji przyjmuje za własne, bez konieczności zbędnego ponownego ich przytaczania. Wyjątkiem było ustalenie odnośnie braku wykazania daty doręczenia pozwanym wezwania do zapłaty zadośćuczynienia oraz dochodzonych na cel społeczny kwot i określenia w nim daty płatności; ustalić bowiem należy w oparciu o dowody doręczeń znajdujące się na kartach 6 i 7 akt, iż wezwanie do zapłaty zostało pozwanym doręczone dnia 13 lipca 2012r., zaś termin płatności świadczenia dochodzonego niniejszym pozwem oznaczono zgodnie z wezwaniem do zapłaty z 10 lipca 2012r., znajdującym się na karcie 5 akt, na dzień 12 sierpnia 2012r.

Nie sposób było także w całości podzielić rozważań prawnych Sądu Rejonowego.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenie powodów, przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane w uzasadnieniu przepisy prawne. Niemniej jednak wyprowadzone ze zgromadzonego materiału dowodowego wnioski, skutkujące uwzględnieniem powództwa jedynie w części, nie zasługiwały na całkowitą akceptację. Stąd też należało stwierdzić zasadność zarzutów naruszenia prawa procesowego oraz materialnego podniesionych w apelacji, a także jak wyżej wskazano, błąd w ustaleniach faktycznych.

Sąd Odwoławczy zważył, iż podstawą roszczenia z art. 445 kc jest powstanie szkody na osobie (krzywdy), której zaistnienie u pokrzywdzonych popierała treść prawomocnego wyroku karnego skazującego pozwanych.

Zadośćuczynienie, poprzez swój kompensacyjny charakter, winno przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość, a jednocześnie winno być utrzymane "w rozsądnych granicach" aby nie prowadzić do podważenia funkcji kompensacyjnej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2010r., I CSK 244/09), a nadto, nie stanowić źródła wzbogacenia lub represji (porównaj: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 października 2012r., I ACa 561/12; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2000r., III CKN 582/98).

Ustalenie zakresu uszczerbku dla zdrowia pokrzywdzonych nie wymagało konieczności przeprowadzenie postępowania dowodowego w oparciu o dowód z opinii biegłego, gdyż okoliczności, w szczególności zakres i następstwa czynu zabronionego, zostały dokładnie ustalone w niniejszym postępowaniu. Zwrócić bowiem należy, że stopień uszczerbku na zdrowiu nie może być pojmowany jako jedyna przesłanka ustalenia wysokości zadośćuczynienia, na co zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 4 lutego 2016r. (I ACa 1158/15). Dla jego ustalenia konieczne jest uwzględnienie takich okoliczności, jak rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych, ich nasilenie i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku (kalectwo, oszpecenie), rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową, utrata przyjemności i radości z życia, szans rozwoju, nauki, uprawiania sportów, brania udziału w zabawach, samorealizacji oraz inne czynniki podobnej natury (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2010r., II CSK 94/10 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 4 lutego 2016r., I ACa 1158/15).

W świetle tych rozważań, jak również poczynionych przez Sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych należy wskazać, że następstwem zdarzenia za która odpowiedzialność ponoszą pozwani, poszkodowany A. J. doznał obrażeń ciała w postaci złamania kości potylicznej z krwiakiem przymózgowym w wyniku czego był hospitalizowany w okresie od 14 listopada do 2 grudnia 2009 roku. P. U. doznał obrażenia ciała w postaci częściowego złamania korony zęba nr 11 w 2/3 wysokości, zęba nr 12 w 1/3 wysokości oraz złamania guzka językowego bliższego zęba nr 46, podbiegnięcia krwawego oczodołu prawego i prawego skrzydełka nosa z potarciem naskórka skrzydełka nosa i części policzka prawego. Poszkodowany P. J. natomiast doznał rany wargi górnej lewej.

Nie ulega wątpliwości, że rozmiar doznanych przez nich cierpień fizycznych, a także istniejące, z różnym natężeniem i czasokresem, ograniczenia w swobodzie i komforcie ich życia nie przybrały znikomego charakteru, co przenosi się na stwierdzenie, że przyznane zadośćuczynienie nie może przybierać charakteru symbolicznego.

Wysokość zasądzonego zadośćuczynienia pieniężnego powinna uwzględniać aktualne warunki oraz stopę życiową społeczeństwa kraju, w którym mieszka poszkodowany (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2006r., IV CSK 80/05; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004r., I CK 131/03; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2009r., III CSK 62/09), przy czym miernika takiego, na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 listopada 2010r. (IV CSK 126/10) nie może stanowić stopa życiowa poszkodowanego. Zdaniem Sądu drugiej instancji sytuacja majątkowa i życiowa pozwanych nie powinna rzutować na wysokość orzeczonego zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w postaci zdrowia, zważywszy na jego cel; nie sposób tu miarkować świadczenia kierując się rozmiarem zobowiązań kredytowych zaciąganych przez pozwanych.

Wskazać w tym miejscu należy, iż Sąd drugiej instancji ma możliwość korekcji zasądzonego zadośćuczynienia tylko wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, tj. albo rażąco wygórowane, albo rażąco niskie (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2004 r., I CK 219/04, LEX nr 146356). Taka sytuacja zdaniem Sądu Odwoławczego w niniejszej sprawie zachodzi. Zważył Sąd, iż zadośćuczynienie choć jest uwarunkowane szeregiem okoliczności przywołanych i rozważonych przez Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, to jednak w zakresie wysokości należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego. Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Odwoławczy uznał za zasadną korektę zaskarżonego wyroku w kierunku wskazanym przez apelującego, gdyż sumy zasądzone przez Sąd Rejonowy nie spełniały jednak przytoczonego w uzasadnieniu tego orzeczenia celu zadośćuczynienia. Z tych względów, Sąd Okręgowy podwyższył żądane sumy do kwot żądanych przez prokuratora w apelacji. W świetle ustalenia wykazania doręczenia pozwanym wezwania do zapłaty świadczenia z określonym terminem do 14 sierpnia 2012r., żądanie zasądzenia odsetek od dnia 15 sierpnia 2012r. było w pełni uzasadnione na zasadzie art. 481 § 1 i 2 kc.

Także w zakresie zasądzonych na cel społeczny sum zaskarżone orzeczenie wymagało korekty. Uwzględnione przez Sąd pierwszej instancji powództwo bowiem nie spełniało stawianych przed tym świadczeniem z art. 448 kc wymagań; jedynie symboliczne kwoty nie stanowiłyby bowiem wymaganej represji, nie odpowiadały też rodzajowi naruszonego dobra i stopniu tego naruszenia; wskazać wypada, że zdrowie i nietykalność cielesna winny być tu należycie doceniane i wymagają szczególnej ochrony, a rodzaj czynu, którego pozwani się dopuścili, będąc karnie za niego skazanymi, wymaga dalszego napiętnowania. Żądane przez Prokuratora działającego na rzecz pokrzywdzonych., zgodnie z ich intencją, sumy pieniężne pozostają w całości adekwatne do powyższych okoliczności oraz z drugiej strony nie stanowią nadmiernego obciążenia finansowego dla pozwanych, nie są krzywdzące, nawet w świetle zmienionej w toku postępowania odwoławczego sytuacji zawodowej pozwanego G. B., zatem winny być uwzględnione w całości jak chciał tego skarżący.

Z tych względów zaskarżony wyrok został zmieniony we wskazanym wyżej kierunku, po myśli art. 386 § 1 kpc, co odnosiło się również do prawidłowego określenia podmiotu na rzecz którego zasądzono sumę pieniężną, poprzez skorygowanie jego oznaczenia jako posiadającej osobowość prawną jednostki samorządu terytorialnego prowadzącego Dom Dziecka, na rzecz którego zostało zasądzone świadczenie, stanowiący jedynie jednostkę budżetową Gminy R..

Sąd Okręgowy zważył przy tym, iż zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany przez pokrzywdzonych cel społeczny, znajdujące oparcie w art. 448kc oznacza, że w wyroku uwzględniającym roszczenie należy odpowiednią sumę pieniężną zasądzić na rzecz określonego, konkretnego podmiotu realizującego ten cel społeczny. Jest on wówczas uprawniony, a także zobowiązany do odbioru świadczenia dłużnika i tytuł egzekucyjny w tym zakresie dotyczy wyłącznie tego określonego podmiotu jako wierzyciela z chwilą uprawomocnienia się wyroku. Tylko ten podmiot uprawniony jest do realizacji tytułu, zatem winien posiadać odpowiednie ku temu właściwości, by zapewnić możliwość skutecznego wykonania egzekucji.

O kosztach sądowych w postępowaniu odwoławczym, ze względu na stwierdzoną sytuację materialną pozwanych, jak również istniejące zobowiązanie do uiszczenia przez nich zadośćuczynienia, które winno być pierwszej kolejności uregulowane i stanowi określone obciążenie finansowe dla pozwanych, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art.113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, odstępując od obciążenia nimi pozwanych, jak również wobec treści art. 106 kpc.

Wynagrodzenie za pomoc prawną świadczoną pozwanemu S. S. z urzędu przyznano na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku Prawo o adwokaturze w związku z § 2 ust. 1 i 3 w związku z § 6 pkt 4 i § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku.

SSR (del.)Maryla Majewska – Lewandowska SSO Henryk Brzyżkiewicz SSO Lucyna Morys – Magiera