Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w (...) III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Leszek Dąbek

Sędzia Sądu Okręgowego Tomasz Pawlik

Sędzia Sądu Okręgowego Magdalena Balion – Hajduk

Protokolant Monika Piasecka

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2019 r. w (...)

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w P.

przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Okręgowemu w (...)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w (...)

z dnia 11 grudnia 2018 r., sygn. akt I C 1730/17

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1800 zł (tysiąc osiemset złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Leszek Dąbek SSO Tomasz Pawlik

Sygn. akt III Ca 436/19

UZASADNIENIE

(...) S.A w P. żądała zasądzenia od pozwanego Skarbu Państwa – Prokuratura Okręgowego w (...) kwoty 29 861,20,

zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie twierdziła, że pozwany nie wywiązał się z umowy zawartej przez strony w dniu 14 10 2014r. o świadczenie usług sprzątania i bezzasadnie naliczając jej kary umowne, nie wypłacił jej pełnego należnego wynagrodzenia za świadczone usługi.

Pozwany Skarb Państwa – Prokuratur Okręgowy w (...) żądała oddalenia powództwa oraz o zasądzenia na jego rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu.

Zarzuciła, iż kara umowna została nałożona zgodnie z postanowieniami § 7 zawartej przez strony umowy, z których literalnie wynikała wysokość kary umownej.

Sąd Rejonowy w (...) w wyroku z dnia 11 12 2018r. zasądził od pozwa-nego na rzecz powódki kwotę 15.944,48 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 29 06 2017r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałej części i orzekł o kosztach procesu.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach wyroku przywołał regulację art. 65 k.c., 483 § 1 k.c., art. 484 § 1 i 2 k.c., art. 498 k.c., art. 750 k.c. i art. 734 § 1 k.c.

Następnie dokonał oceny poczynionych ustaleń i w jej wyniku przyjął, że zaistniały podstawy do nałożenia przez pozwanego kary umownej. Ocenił, że w naliczonej wysokości jest ona nadmiernie wygórowana i dokonał jej miarkowania o 40%, stosowanie do stopnia naruszenia zobowiązań umownych przez pozwanego oraz ponie-sionej przez powódkę szkody. Wskazał, że w następstwie tego pozwany był uprawniony do obciążenia powódki karą umowną w wysokości 60%, tj. w wysokości 23.916,72zł, którą następnie odliczył od dochodzonej należności i w zakresie różnicy tych kwot uznał powództwo za uzasadnione. O należnych powódce od pozwanego odsetkach

za opóźnienie w spełnieniu zasądzonego świadczenia orzekał stosując regulacje art. 481 § 1 k.c. a o kosztach procesu na podstawie regulacji art. 98 § 1 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżyła pozwany Skarb Państwa – Prokurator Okręgowy w (...) , który wniósł o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa i orzeczenie

o obowiązku zwrotu pozwanemu kosztów procesu przed Sądem pierwszej instancji

oraz w postępowaniu apelacyjnym.

Zarzucał, że przy ferowaniu zaskarżonego wyroku naruszono przepisy:

-

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego, co doprowadziło do wadliwego uznania, iż powód w znacznej części wykonał zobowiązanie z klauzuli społecznej oraz, że zachodzi rażąco wygórowana kara umowna, podczas gdy swobodna ocena dowodów prowadzi do wniosku przeciwnego,

-

art. 484 § 2 k.c. poprzez zastosowanie tego przepisu i dokonanie miarkowania kary umownej, a w konsekwencji zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki kwoty 15.944,48 zł.

Ponadto zarzucił, że przy ferowaniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy popełnił błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na wadliwym ustaleniu, że powód w znacznej części wykonał zobowiązanie oraz, że „ zachodzi rażąco wygórowana kara umowna co do kwoty 15.944,48 zł” , co miało zasadniczy wpływ na treść wyroku, gdyż przy prawidłowym dokonaniu ustaleń faktycznych „ rysuje się wniosek przeciwny”.

W uzasadnieniu przede wszystkim podniósł, że Sąd Rejonowy jest w wewnętrznej sprzeczności, albowiem z jednej strony wskazuje na brak należytej staranności powoda polegającej na zawinionym zaniechaniu obowiązków wynikających z umowy, a z drugiej strony wskazuje, iż kara umowna była rażąco wygórowana.

Powódka (...) S.A. w P. wniosła o oddalenie apelacji

oraz zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, a tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował dochodzone roszczenia a następ-nie prawidłowo rozpoznał sprawę.

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną zaskarżonego orzeczenia w części dotyczą okoliczności bezspornych pomiędzy stronami a w pozo-stałym zakresie mają podstawę w informacjach zawartych we wskazanych źródłach dowodowych, których ocena jakkolwiek lakoniczna mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów i Sąd odwoławczy ja podziela.

Skarżący w ramach podniesionych w apelacji zarzutów dotyczących podstawy faktycznej zaskarżonego wyroku w istocie kwestionuje dokonaną przez Sąd pierwszej instancji ocenę prawną dotyczącą miarkowania kary umownej.

Z tej przyczyny w ramach tego zarzutu tylko werbalnie odnosi się do omawia-nego zagadnienia, przez co zarzut ten nie ma wpływu na powyższą ocenę.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwsze instancji.

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna ustalonego stanu faktycznego jest także prawidłowa.

Ma odniesienie w przywołanych i prawidłowo zastosowanych wskazanych

w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia regulacjach prawnych i Sąd odwoławczy w całości ja podziela i przyjmuje za własną (orzecz. SN z dn. 26 04 1935r. III C 473/34, ZB. Urz. 1935r. nr 12, poz. 496).

W szczególności – wbrew zarzutowi apelacji – dokonując tej oceny nie na-ruszył regulacji art. 484 § 2 k.c. uprawniającej go do zmniejszenia zastrzeżonej przez strony kary umownej.

Regulacja ta należy do tzw. prawa sędziowskiego i podobnie jak w innych tego rodzaju przypadkach, zakres dokonanego miarkowania ma charakter dyskrecjonalny (np. w przypadku wysokości ustalonego przez są zadośćuczynienia), wobec czego przyjąć należy, że dokonane przez sąd pierwszej instancji miarkowanie może zostać skorygowane przez sąd odwoławczy tylko wówczas, gdy jest ono oczywiście nieadekwatne w okolicznościach sprawy, tj. oczywiście zaniżony albo nadmiernie wygórowane (odpowiednio wyrok SN z dn. 30 10 2003r. IV CK 151/02, wyrok z 7 11 2003r. V CK 110/03).

Przywołana powyżej regulacja uzależnia możliwość miarkowania przez sąd kary umownej w dwóch sytuacjach: kiedy zobowiązanie zostało w znacznej części wy-konane oraz gdy zastrzeżona kara umowna jest rażąco wygórowana.

W niniejszej sprawie druga z tych sytuacji nie zachodzi i decydujące znaczenie dla ustalenia zakresu miarkowania zastrzeżonych przez strony w umowie kar umo-wnych ma zakres wykonania przez powódkę ciążącego na niej obowiązku zatrudnienia przy wykonywaniu zleconych jej prac „co najmniej 5 osób bezrobotnych na podstawie skierowania powiatowego urzędu pracy zgodnie z stawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku

o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U z 2008r Nr 69, poz. 415, t.j.

z późn. zm. lub na podstawie właściwego dokumentu kierującego bezrobotnego

do pracodawcy wystawionego przez organ zajmujący się realizacją zadań z zakresu rynku pracy określony w analogicznych przepisach państwa członkowskiego” (§ 7 umowy).

Ocena tego zagadnienia nie może jednak być przeprowadzona – czego

w istocie domaga się apelacja - w oderwaniu od zakresu zrealizowania przez powódkę celu tych postanowień, którym była zawodowa aktywizacja osób bezrobotnych,

lecz powinna uwzględniać całokształt okoliczności decydujących o faktycznym jego zrealizowaniu.

Skarżący słusznie podnosi, że klauzula społeczna została formalnie wykonana tylko w 26% (nie wykonano ich w 74%).

Z podanych powyżej względów samo w sobie nie stanowi to jednak o zakresie zrealizowania przez powódkę celu omawianych postanowień.

Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika bowiem, że przy wykonywaniu umówionych przez strony prac zamiast wskazanych powyżej osób były zatrudniane

na umowach zlecenia osoby wcześniej bezrobotne, zatrudnione w innych spółkach prawa cywilnego posiadających status zakładów chronionych.

Ich zatrudnienie w istotnym zatem zakresie realizowało wskazany powyżej

cel (aktywizację zawodowa osób bezrobotnych, tyle że nie na podstawie zawartych

z powódką umów o pracę lecz na podstawie umów zlecenia), przez co faktyczny zakres jego zrealizowania przez powódkę był znacznie wyższy od wyliczonego przez skarżą-cego.

Biorąc te okoliczności pod uwagę, uwzględniony przez Sąd Rejonowy na 40% globalny zakres miarkowania naliczonych przez pozwanego kar umownych nie jest zatem oczywiście nieadekwatny, wobec czego w świetle przywołanej na wstępie regulacji prawnej brak było podstaw do jego skorygowania.

Znalazło to prawidłowe odzwierciedlenie w zaskarżonym wyroku i apelacja jest bezzasadna w rozumieniu art. 385 k.p.c., a to z mocy zawartej w nim regulacji prowadziło do jej oddalenia.

R. zaskarżony wyrok jest prawidłowy i dlatego apelację jako bezzasadną oddalono w oparciu o regulację art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy regulacji

art. 98 § 1 i 3 k.p.c., biorąc pod uwagę, że pozwany w całości uległ w tym postępowaniu, wobec czego powinien zwrócić powodowi poniesione przez niego koszty zastępstwa procesowego.

SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Leszek Dąbek SSO Tomasz Pawlik