Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Magdalena Balion

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2024 r. w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w R.

przeciwko K. P., M. B., A. P., W. P.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 20 lutego 2024 r., sygn. akt I C 1136/22

1.  apelacji powódki zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punktach 1, 2, 3 i 4 w ten sposób, że zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki 5 096,54 zł (pięć tysięcy dziewięćdziesiąt sześć złotych i pięćdziesiąt cztery grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 4 982,33 zł (cztery tysiące dziewięćset osiemdziesiąt dwa złote i trzydzieści trzy grosze),

- od kwoty 114,21 zł (sto czternaście złotych i dwadzieścia jeden groszy) od 2 września 2022 r.,

b)  w punkcie 6, 7, 8 i 9 w ten sposób, że zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki 2 217 zł (dwa tysiące dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie po upływie tygodnia od doręczenia niniejszego orzeczenia;

2.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki 1 300 zł (jeden tysiąc trzysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od prawomocności postanowienia o kosztach;

3.  z zażalenia kuratora ustanowionego dla pozwanych A. P., W. P. zmienia punkt 5 w ten sposób, że przyznaje r. pr. K. Ż. wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanych z miejsca pobytu pozwanych w kwocie 1 873,10 zł (jeden tysiąc osiemset siedemdziesiąt trzy złote i dziesięć groszy), w tym podatek od towarów i usług 331,20 zł (trzysta trzydzieści jeden złotych i dwadzieścia groszy),

4.  nakazuje pobrać od pozwanych solidarnie na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Rudzie Śląskiej 987,50 zł (dziewięćset osiemdziesiąt siedem złotych i pięćdziesiąt groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

5.  przyznaje r. pr. K. Ż. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Rudzie Śląskiej wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanych z miejsca pobytu pozwanych w kwocie 442,80 zł (czterysta czterdzieści dwa złote i osiemdziesiąt groszy), w tym podatek od towarów i usług 82,80 zł (osiemdziesiąt dwa złote i osiemdziesiąt groszy);

6.  nakazuje pobrać od pozwanych solidarnie na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Rudzie Śląskiej 442,80 zł (czterysta czterdzieści dwa złote i osiemdziesiąt groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

SSO Magdalena Balion - Hajduk

Sygn. akt III Ca 396/24

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej wyrokiem z 20 lutego 2024 roku zasądził od pozwanej K. P. na rzecz powódki (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w R. kwotę 3 397,70 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 3 321,56 zł od dnia 1 lipca 2022 roku,

- od kwoty 76,14 zł od dnia 2 września 2022 roku,

a w pozostałym zakresie oddalił powództwo co do pozwanej K. P.,

zasądził od pozwanej M. B. na rzecz powódki (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w R. kwotę 849,42 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 830,39 zł od dnia 1 lipca 2022 roku,

- od kwoty 19,03 zł od dnia 2 września 2022 roku,

a w pozostałym zakresie oddalił powództwo co do pozwanej M. B.;

zasądził od pozwanej A. P. na rzecz powódki (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w R. kwotę 424,71 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 415,19 zł od dnia 1 lipca 2022 roku,

- od kwoty 9,52 zł od dnia 2 września 2022 roku,

a w pozostałym zakresie oddalił powództwo co do pozwanej A. P.;

zasądził od pozwanej W. P. na rzecz powódki (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w R. kwotę 424,71 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 415,19 zł od dnia 1 lipca 2022 roku,

- od kwoty 9,52 zł od dnia 2 września 2022 roku,

a w pozostałym zakresie oddalił powództwo co do pozwanej W. P..

Sąd przyznał także r.pr. K. Ż. z Kancelarii (...) w K. wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanych z miejsca pobytu pozwanych w kwocie 885,60 zł, w tym 165,60 zł tytułem podatku VAT 23% oraz zwrot wydatków w kwocie 141,90 zł oraz orzekł o kosztach procesu, zasądzając od pozwanych na rzecz powódki koszty procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od daty uprawomocnienia wyroku od pozwanej K. P. 1 478 zł , od pozwanej M. B. 369,50 zł, od pozwanej A. P. kwotę 657,55 zł, od pozwanej W. P. 657,55 zł.

Sąd Rejonowy ustalił, że aktem notarialnym z 17 września 2008 r., na podstawie umowy przeniesienia odrębnej własności lokalu K. P. i H. P. nabyli do współwłasności majątkowej małżeńskiej prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego numer (...) przy ulicy (...) w R..

H. P. zmarł 5 stycznia 2013 roku. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej z 20 maja 2015 roku spadek po nim nabyli na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza: jego żona K. P. w 1/3 części i jego córka M. B. w 1/3 części oraz dwie wnuczki: W. P. w 1/6 części i A. P. w 1/6 części.

Od stycznia 2022 r. wysokość miesięcznych opłat za sporne mieszkanie i fundusz remontowy wynosiła 664,05 zł. Od października 2021 r. wysokość opłaty za dostarczenie zimnej wody i odprowadzenie ścieków wynosiła 93,84 zł zaś od kwietnia 2022 r. 100,80 zł.

Zaległości w opłatach za lokal mieszkalny położony w R. przy ulicy (...) za okres od 1 stycznia 2022 r. do 30 czerwca 2022 r. wynoszą 4982,33 zł.

Sąd Rejonowy jako podstawę prawną wskazał art. 4 ust. 4 ustawy z 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych, zgodnie którym właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

Sąd uznał, że pozwanym przysługuje tytuł prawny do spornego lokalu na podstawie umowy przeniesienia prawa odrębnej własności lokalu z 17 września 2008 r. na rzecz K. P. i H. P., którzy nabyli odrębną własność lokalu do wspólności ustawowej małżeńskiej, zaś na podstawie postępowania spadkowego po H. P., spadek po nim nabyli jego żona, córka oraz dwie wnuczki A. P. i W. P.

Sąd Rejonowy, dokonując oceny w oparciu o art. 233 § 1 k.p.c. uznał, iż załączona do pozwu kartoteka finansowa sporządzona przez spółdzielnię mieszkaniową, w zasobach której znajduje się lokal pozwanego, zasługuje na wiarę. Kartoteka ta stanowi w rzeczywistości wydruk z systemu komputerowego, w którym spółdzielnia prowadzi rozliczenia obciążeń przypadających na poszczególnych lokatorów. W kartotece tej wskazano kwoty opłat na rzecz spółdzielni przypadających na lokal w okresie objętym sporem. Kartoteki tego typu prowadzą praktycznie wszystkie podmioty zajmujące się zarządzaniem nieruchomościami wielomieszkaniowymi.

Ponadto pisma o wysokości opłat eksploatacyjnych, opłat za zużycie wody i wydruki z kartoteki zostały poświadczone przez działającego w sprawie adwokata.

Sąd I instancji wskazał, że prawo odrębnej własności lokalu przysługuje pozwanym oraz, że są współwłaścicielami lokalu i tak:

- pozwana K. P. jest współwłaścicielką lokalu w 4/6 części (1/2 – własnego udziału i 1/3 części po zmarłym mężu),

- pozwana M. B. jest współwłaścicielką w 1/6 części,

- W. P. i A. P. są współwłaścicielkami po 1/12 części.

Skoro pozwane są współwłaścicielkami lokalu w częściach jak wyżej, to zgodnie z art. 207 k.c. ponoszą oni wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną w zakresie przysługującego im udziału w rzeczy. Kwota dochodzona przez powódkę nie jest długiem spadkowym, gdyż zadłużenie powstało po nabyciu udziału we współwłasności przez pozwane.

Tym samym pozwana K. P. winna zapłacić powódce 4/6 części dochodzonych należności tj. kwotę 3397,70 zł, pozwana M. B. 1/6 części dochodzonych należności tj. kwotę 849,42 zł a pozwane W. P. i A. P. po 1/12 części dochodzonego roszczenia tj. kwoty po 424,71 zł.

Powódka w apelacji zarzuciła naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 4 ust. 4 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w związku z art. 207 k.c. w związku z art. 369 k.c. i art. 370 k.c. polegające na błędnym stwierdzeniu, że pozwani nie odpowiadają solidarnie za wspólnie zaciągnięte zobowiązania dotyczące wspólnego mienia, a z ostrożności procesowej polegające na błędnym stwierdzeniu, że po stronie pozwanych nie zachodzi solidarność nieprawidłowa w zakresie odpowiedzialności za wspólnie zaciągnięte zobowiązania dotyczące wspólnego mienia. Powódka wniosła o zmianę wyroku przez uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.

W imieniu pozwanych A. P. i W. P. ustanowiony kurator wniósł o oddalenie apelacji i przyznanie na swoją rzecz wynagrodzenia zapełnienie w postępowaniu apelacyjnym funkcji kuratora dla nieznanych miejscach pobytu pozwanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zebranych w sprawie dowodów i dokonał trafnych ustaleń faktycznych, które nie były także kwestionowane w apelacji, Sąd Okręgowy ustalenia te podziela i przyjmuje za własne.

Słuszny okazał się zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 4 ust. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w związku z art. 207 k.c. w związku z art. 369 k.c. i art. 370 k.c. Art. 4 ust. 4 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych stanowi, że właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych.

Ich odpowiedzialność solidarna wobec spółdzielni za zobowiązania dotyczące ich wspólnego mienia wynika z art. 370 k.c., który stanowi, że jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się inaczej. Takim też jest zobowiązanie, którego dotyczy niniejsze postępowanie. Pozwane są współwłaścicielkami mieszkania i zobowiązane są do uiszczenia kosztów związanych z ich eksploatacją. Sad Rejonowy błędnie zastosował regulacje art. 207 k.c., zgodnie którym pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. Regulacja ta nie odnosi się do odpowiedzialności za wspólne zobowiązania współwłaścicieli wobec spółdzielni, ale dotyczy już konkretnych rozliczeń pomiędzy współwłaścicielami, którzy uregulują wspólne zobowiązanie wobec spółdzielni.

Reguła określona w art. 370 k.c. ma zastosowanie do zobowiązań dotyczących wspólnego mienia zaciągających je podmiotów bez względu na rodzaj wspólności oraz bez względu na charakter zdarzenia prawnego będącego źródłem wspólności. Wystarczy zatem, że składnik mienia, którego dotyczy zobowiązanie zaciągnięte przez kilka osób, przysługuje im wspólnie z jakichkolwiek powodów . Użyte w przepisie pojęcie wspólnego mienia odnosi się zarówno do stosunku współwłasności łącznej, jak i ułamkowej . Wobec braku ograniczeń wynikających z treści art. 370 k.c. w zakresie źródła zobowiązania można przyjąć, że przepis ten dotyczy nie tylko zobowiązań z czynności prawnych (umów lub czynności jednostronnych), lecz także powstałych z mocy prawa (np. bezpodstawne wzbogacenie, prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia) [Kodeks. Cywilny. Komentarz pod red. M. S. i A. S., wyd. W. K. 2024].

Sąd Okręgowy, mając powyższe na uwadze na mocy art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i zasądził dochodzone roszczenie w całości od pozwanych solidarnie. W konsekwencji Sąd odwoławczy zmienił także rozstrzygnięcie o kosztach procesu, które pozwane także ponoszą w całości solidarnie.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w myśl tej samej zasady na mocy art. 98 k.p.c., a złożyły się na nie 400 zł oplata od apelacji i 900 zł wynagrodzenie pełnomocnika powódki.

SSO Magdalena Balion - Hajduk