Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

POSTANOWIENIE

Dnia 25 marca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący-Sędzia Sądu Okręgowego Magdalena Balion-Hajduk

po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2025 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym sprawy

z wniosku Starosty Powiatu (...)

o orzeczenie przepadku pojazdu

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 12 listopada 2024 r., sygn. akt I Ns 1051/24

postanawia:

oddalić apelację.

SSO Magdalena Balion-Hajduk

Sygn. akt III Ca 142/25

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach postanowieniem z 12 listopada 2024 roku oddalił wniosek Starosty Powiatu (...) o orzeczenie przepadku pojazdu marki P. (...) o numerze rejestracyjnym (...).

Sąd Rejonowy ustalił, że 22 maja 2024 roku funkcjonariusze Policji z Komendy Powiatowej Policji w T. ujawnili na łuku zjazdu z Autostrady (...) na drogę ekspresową (...) w kierunku K. samochód osobowy marki P. (...) o nr rej. (...). Na miejscu nie zastano osoby kierującej, a sam pojazd był niezabezpieczony i brakowało w nim kluczyków. Samochód znajdował się w miejscu zabronionym i stwarzał niebezpieczeństwo. W dniu 29 maja 2024 roku samochód został usunięty z drogi i umieszczony na parkingu strzeżonym.

Na podstawie informacji ujawnionych w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców ustalono dane właściciela, którym miał być M. Z., zam. we W. przy ul. (...). M. Z. zeznał, że nigdy nie był właścicielem jakiegokolwiek pojazdu i nigdy nie posiadał uprawnień do kierowania pojazdami oraz że już wcześniej kilkukrotnie był przesłuchiwany w podobnych sprawach i nadmienił, że około dwa lata temu zgubił dowód osobisty i zasugerował, że ktoś mógł wykorzystać jego dane.

Komenda Powiatowa Policji ustaliła, że M. Z. zgłosił fakt popełnienia przestępstwa w postaci wykorzystania jego danych osobowych do zawarcia fikcyjnej umowy kupna sprzedaży, która to sprawa jest prowadzona przez Wydział Kryminalny Komendy Miejskiej Policji we W. w sprawie o sygn. PPM II 2275/24, RSD 991/24.

Od dnia 19 lipca 2024 roku Komenda Powiatowa Policji nie podejmowała więcej żadnych innych czynności mających na celu ustalenie właściciela pojazdu uznając, że z uwagi na powyższe jest to niemożliwe.

Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 130a ust. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym starosta w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku na rzecz powiatu, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego usunięcia. Natomiast zgodnie z art. 130a ust. 10d tej samej ustawy przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio, gdy w terminie 4 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu nie został ustalony jego właściciel lub osoba uprawniona do jego odbioru, mimo że w jej poszukiwaniu dołożono należytej staranności.

W myśl art. 130a ust. 10e wcześniej wskazanej ustawy, w sprawach o przepadek pojazdu sąd stwierdza, czy zostały spełnione wszystkie przesłanki niezbędne do orzeczenia przepadku, w szczególności, czy usunięcie pojazdu było zasadne i czy w poszukiwaniu osoby uprawnionej do jego odbioru, dołożono należytej staranności oraz czy orzeczenie przepadku nie będzie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Sąd stwierdził, że nie ma wątpliwości, że usunięcie pojazdu było zasadne - pojazd został pozostawiony w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudniał ruch, a dodatkowo zagrażał bezpieczeństwu (art. 130a ust. 1 pkt. 1 wyżej wskazanej ustawy).

W ocenie Sądu jednak nie została spełniona przesłanka w postaci dołożenia należytej staranności w poszukiwaniu osoby uprawnionej do odbioru pojazdu.

Po uzyskaniu informacji, że osoba figurująca w bazie (...) jako właściciel samochodu nie jest faktycznym właścicielem samochodu, nie podjęto żadnych czynności. Poprzestano na przyjęciu do wiadomości informacji z notatki policyjnej, z której wynika, że brak jest możliwości ustalenia aktualnego właściciela pojazdu. Nie uwzględniono natomiast, że również działania Policji sprowadzone zostały do minimum – funkcjonariusze Policji poprzestali na pozyskaniu informacji, że toczy się postępowanie w sprawie bezprawnego wykorzystania danych osoby figurującej w bazie (...) jako właściciel samochodu i od dnia 19 lipca 2024 roku nie podejmowali więcej żadnych innych czynności mających na celu ustalenie danych właściciela pojazdu.

W niniejszej sprawie istniała możliwość podjęcia dodatkowych działań w celu ustalenia danych właściciela pojazdu. Od dnia 19 lipca 2024 roku do dnia złożenia wniosku w niniejszej sprawie, tj. do dnia 11października 2024 roku mogły pojawić się nowe informacje umożliwiające ustalenie tożsamości właściciela pojazdu. W tym celu można było zwrócić się do organów Policji o udzielenie informacji czy samochód nadal nie figuruje w bazie pojazdów skradzionych oraz czy w sprawie PPM II 2275/24 RSD 991/24 wykryto sprawcę przestępstwa. Nie sprawdzono również czy osoby wcześniej figurujące w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców nie zostały w sposób bezprawny pozbawione własności samochodu. Co kluczowe nie podjęto również takich podstawowych czynności jak rozpowszechnienie informacji o konieczności odbioru pojazdu chociażby przez dokonanie ogłoszeń.

Sąd Rejonowy uznał, że nie spełniono wszystkich przesłanek koniecznych do orzeczenia przepadku.

Wnioskodawca w apelacji zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, a to:

- art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. polegające na przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, wyrażające się w błędnej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego i przyjęcie, że w poszukiwaniu osoby uprawnionej do odbioru pojazdu nie dołożono należytej staranności,

- art. 510 § 1 i 2 k.p.c. przez nieustalenie kręgu uczestników postępowania,

- naruszenie prawa materialnego to jest art. 130a ust. 10 ustawy Prawo o ruchu drogowym przez niezastosowanie tego przepisu i brak orzeczenia o przepadku pojazdu, pomimo że w sprawie zaistniały przesłanki do orzeczenia przepadku.

Wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia przez orzeczenie przepadku pojazdu objętego wnioskiem i zasądzenie kosztów postępowania ewentualnie o uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Tarnowskich Górach do ponownego rozpoznania. Skarżący wskazał, iż sąd nie rozpoznały istoty sprawy, wydając rozstrzygnięcie w postępowaniu nieprocesowym na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron, w sytuacji niepodjęcia przez sąd jakichkolwiek czynności, zaś zgodnie z art. 515 k.p.c. sąd może stosownie do okoliczności przesłuchać świadków i biegłych bez przyrzeczenia i pod nieobecność uczestników, może zażądać od osób, które nie są uczestnikami złożenia wyjaśnień na piśmie. Również zgodnie z art. 510 k.p.c. to sąd powinien ustalić krąg uczestników i poczynić ustalenia co do właściciela, któremu odejmuje się prawo własności.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w całości podziela zarówno ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy jak i przyjętą przez ten sąd podstawę prawną, nie znajdując podstawy do ich korygowania. Sąd Rejonowy ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy zgodnie z dyrektywą wynikającą z art. 233 § 1 k.p.c., a dokonaną na tej podstawie ocenę należy uznać za prawidłową.

Starosta w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1 lub 2, występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie jego przepadku na rzecz powiatu, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego usunięcia. Powiadomienie zawiera pouczenie o skutkach nieodebrania pojazdu.

Zgodnie z art. 10a. i art. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym Starosta występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku na rzecz powiatu w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego usunięcia, nie wcześniej niż przed upływem 30 dni od dnia powiadomienia.

Zgodnie z art. 10e. w sprawach o przepadek pojazdu sąd stwierdza, czy zostały spełnione wszystkie przesłanki niezbędne do orzeczenia przepadku, w szczególności, czy usunięcie pojazdu było zasadne i czy w poszukiwaniu osoby uprawnionej do jego odbioru, dołożono należytej staranności oraz czy orzeczenie przepadku nie będzie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Przedstawiona wyżej regulacja jest regulacją szczególną i określa wyraźnie obowiązki jakie ciążą na staroście i sądzie rozpoznającym wniosek o orzeczenie przepadku.

Orzeczenie przepadku może mieć miejsce także w sytuacji, gdy właściciel pojazdu nie został ustalony, ale konieczne jest uznanie przez sąd, że wnioskodawca zgodnie z cytowanym wyżej art. 10 e ustawy dołożył należytej staranności w ustaleniu i poszukiwaniu osoby uprawnionej do odbioru pojazdu. Wnioskodawca nie sprawdził kto widnieje w rejestrze pojazdów jako właściciel przed M. Z., czy pojazd widnieje w rejestrze samochodów skradzionych, jakie są losy postępowania karnego czy ustalono sprawcę kradzieży tożsamości M. Z., na co także wskazywał Sąd I instancji.

Apelujący chce przerzucić wszystkie obowiązki poszukiwania właściciela i ustalenia na sąd, sam poprzestał na przesłuchaniu osoby figurującej jako właściciel pojazdu. Natomiast zgodnie z cytowanymi wyżej przepisami sąd w niniejszej sprawie ocenia tylko spełnienie przesłanek do stwierdzenia przepadku pojazdu, a nie prowadzi postępowania dowodowego i nie poszukuje dowodów i zainteresowanych.

Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował prawo materialne i ocenił przedstawione w sprawie dowody, których zresztą skarżący w swojej apelacji nie kwestionuje i które pochodzą od wnioskodawcy.

Mając powyższe na uwadze Sąd odwoławczy na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSO Magdalena Balion – Hajduk