Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2025 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Łucja Oleksy-Miszczyk
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Elżbieta Leszczewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 maja 2025 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa M. W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.

o naprawienie szkody

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w K. na rzecz powódki M. W. kwotę 561.368,11 (pięćset sześćdziesiąt jeden tysięcy trzysta sześćdziesiąt osiem 11/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następujących kwot:

- 104.000,- (sto cztery tysiące) złotych od dnia 9 sierpnia 2023 roku,

- 457.368,11 (czterysta pięćdziesiąt siedem tysięcy trzysta sześćdziesiąt osiem 11/100) złotych od dnia 28 marca 2025roku;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  tytułem kosztów procesu zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 5.400,-(pięć tysięcy czterysta) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia prawomocności wyroku;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa–Sądu Okręgowego
w Gliwicach kwotę 25.897,85 (dwadzieścia pięć tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt siedem 85/100) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

Sygnatura akt I Cgg 77/23

UZASADNIENIE

Powódka M. W. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) S.A. z siedzibą w K. kwoty 104.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za szkodę spowodowaną ruchem zakładu górniczego oraz zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kwoty 1.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie i liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za utratę wartości budynku garażu wskutek wychylenia od pionu. W uzasadnieniu wskazała, że jest właścicielem nieruchomości w R. na której ujawniły się szkody górnicze. Odpowiedzialność za powstałe szkody ponosi pozwana. Dochodzona kwota obejmuje koszty naprawy tych szkód (pozew k. 3 i nast.).

Pozwana (...) S.A. w K. w pierwszej kolejności wskazała, że powódka naruszyła obowiązek przeprowadzenia postępowania ugodowego co winno skutkować odrzuceniem pozwu. W dalszej kolejności wniosła o oddalenie powództwa kwestionując pochodzenie ujawnionych szkód. Wniosła również o oddalenie powództwa w części dotyczącej odsetek za opóźnienie od dnia doręczenia odpisu pozwu, wskazując, iż z uwagi na spór co do wysokości odszkodowania, odsetki powinny być naliczane najwcześniej od daty wydania wyroku (odpowiedź na pozew k.24 i nast.).

Powódka podtrzymała dotychczasowe stanowisko i podniosła, ze pozwana uznała szkody w nieruchomości jednakże nie podjęła dalszych działań (pismo z dnia 17 października 2023 roku k.35-36, pismo z dnia 7 listopada 2023 roku k.44)

W toku procesu, po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa, pismem z 3 marca 2025 roku (k.230-230v) powódka wniosła o zasądzenie odszkodowania stanowiącego aktualną wartość techniczną budynku w kwocie 561.368,11 zł brutto wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Pozwana zakwestionowała w całości zmodyfikowane roszczenie pozwu co do zasady jak i co do wysokości (pismo k.233-233v, pismo z dnia 9 kwietnia 2025 roku k.244-245)

Sąd ustalił co następuje:

Powódka jest właścicielem nieruchomości położnej w R. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) (wydruk księgi wieczystej k. 7 i nast.).

Powódka wystąpiła do pozwanej z wnioskiem o naprawienie szkody w obiektach budowlanych (wniosek z dnia 7 sierpnia 2023 roku k.27). Dnia 13 września 2023 roku pozwana dokonała oględzin nieruchomości powódki. Z uwagi na wychylenie bryły budynku pozwana zaproponowała zawarcie ugody (protokół k.29-30). Do zawarcia ugody nie doszło.

Nieruchomość zabudowana jest budynkiem mieszkalnym z 1964 roku, zbudowany jako jedna bryła prosta, obecnie złożona - na elewacji bocznej budynku dobudowano przedsionek, tzw. wiatrołap, wraz z schodami głównymi prowadzącymi do budynku. Przedsionek jest dwukondygnacyjny (parter + piętro), przedłużony na elewację tylną wraz z zabudową tarasu zewnętrznego. Na elewacji tylnej dobudowano parterową część gospodarczą (dwa pomieszczenia) oraz dodatkowe, tylne, wejście do budynku.

Zasadnicza bryła budynku jest ankrowana - prace te wykonano w latach 80/90 – tych XX wieku. Budynek wzniesiony został w technologii klasycznej murowanej, fundamenty są klasyczne żelbetowe, więźba dachowa drewniana, dach zasadniczy wielospadowy kryty papą. Na elewacji są tynki klasycznie, nie zmieniane od lat budowy.

Około 2008 roku przeprowadzono remont, który polegał na przemurowaniu pęknięcia konstrukcyjnego elewacji frontowej na całej jej wysokości. Budynek jest w relatywnie dobrym stanie technicznym. Na skutek szkód górniczych w budynku mieszkalnym ujawniły się następujące uszkodzenia:

wychylenie wynoszące 17 mm/m, pojedyncze spękania i zarysowania elewacyjne, również dla ścian, sufitów , faset i pachwin (szczególnie widoczne w pomieszczeniach piwnicznych); widoczne pojedyncze zarysowania spocznika z lastryko (bieg schodowy z parteru na I Piętro); wyczuwalne pod gumolitem pęknięcie posadzki w kuchni; siateczkowate i pojedyncze zarysowania płytek ściennych w łazience oraz widoczne odspojenie bryły przedsionka wraz ze schodami głównymi do budynku.

Wartość odtworzeniowa budynku wynosi 743.313,53 zł netto, a stopień naturalnego zużycia wynosi 41,5 %. Wartość techniczna budynku mieszkalnego (wartość odtworzeniowa pomniejszona o stopień naturalnego zużycia) to 475.038,51 zł. Wartość prac remontowych niezbędnych do przywrócenia budynku do stanu poprzedniego to 528.971,80 zł netto (opinia biegłego k. 76 i nast.).

Na terenie nieruchomości powódki znajduje się również garaż, jako dwa połączone obiekty wzajemnie „przesunięte” ze wspólną ścianą środkową, stanowiący garaż dwustanowiskowy z roku 1972. Zbudowany jako połączona jedna bryła (obecnie złożona) w technologii klasycznej murowanej. Budynek garażu jest w dobrym stanie technicznym Na skutek szkód górniczych doszło do wychylenia budynku garażowego i wynosi ono 10 mm/m, co stanowi wychylenie o nieodczuwalnej uciążliwości. Biegły potwierdził spękania i zarysowania, odspojenia tynków zewnętrznych i wewnętrznych oraz stopu. Jako uszkodzenie nie powstałe na skutek działalności górniczej biegły wskazał lokalne zabrudzenia i zacieki elewacyjne. Koszt naprawy garażu wynosi 18.682,54 zł netto.

Z kolei wskazane w pozwie deformacje i wychylenia ogrodzenia wynoszą 10 mm/m, występują także bardzo znaczne deformacje nawierzchni brukowych, a koszt ich naprawy wynosi 20.607,31 zł netto.

Ustaleń w zakresie stanu faktycznego przyjętego za podstawę przeprowadzonych rozważań sąd dokonał na podstawie powołanych wyżej dowodów. Okoliczności dotyczące pozostawania nieruchomości powódki w strefie negatywnych wpływów działalności górniczej zakładu należącego do pozwanej spółki były niesporne. Dla oceny przyczyny uszkodzeń składników budowlanych nieruchomości i ustalenia optymalnego sposobu naprawy szkody, w tym ustalenia wartości tych robót i związanych z nimi kosztów kluczowe znaczenie miała opinia biegłego z zakresu budownictwa W. P.. Biegły wydając opinię dokonał własnych pomiarów wychylenia bryły budynku powódki. Zarzut pozwanej dotyczący pomiarów wychylenia dokonanych przez biegłego Sąd uznał za chybiony, gdyż w protokole oględzin z 2023 roku pozwana potwierdziła wychylenie budynku powódki i mimo, że zleciła przeprowadzenie pomiarów, dokumentacja pomiarowa nie została dołączona do akt sprawy. Sąd w tej sytuacji nie znalazł podstaw do dopuszczenia dowodu z opinii biegłego mierniczego górniczego, uznając że nie ma podstaw do uznania za niewiarygodne wyników pomiarów dokonanych przez biegłego. Jednocześnie dopuszczenie dowodu z opinii biegłego mierniczego górniczego prowadziłoby do nieuzasadnionego przewlekania postępowania, tym bardziej, że strona pozwana złożyła wniosek o przeprowadzenie tego dowodu już po wydaniu opinii przez biegłego z zakresu budownictwa. Strona pozwana jest profesjonalnym podmiotem, posiadającym wyspecjalizowane służby na potrzeby oceny i likwidacji szkód gończych i korzysta z fachowej obsługi prawnej. O ile pozwana miała wątpliwość co do stopnia wychylenia budynku, zgodnie z zasadami koncentracji materiału dowodowego i terminem zakreślonym do składania wniosków dowodowych oraz dobrymi obyczajami w rozumieniu art. 3 k.p.c., powinna była złożyć wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu miernictwa na początkowym etapie postępowania, jeszcze przed pozyskaniem opinii biegłego budowlańca. Niepoparte żadnymi merytorycznymi argumentami kwestionowanie pomiarów dokonanych przez budowlańca i żądanie po uzyskaniu opinii budowlanej przeprowadzenia ponownych pomiarów przez biegłego innej specjalności jest przewlekaniem procesu i nadużyciem uprawnień w rozumieniu art. 4 ¹ k.p.c., i jako takie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 144 ust. 1 ustawy prawo geologiczne i górnicze właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą.

Zakres szkód, pozostających w związku z eksploatacją górniczą, jak i sposób ich naprawy wynika z opinii budowlanej. W myśl art. 363 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego bądź przez przywrócenie do stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Suma ta winna odpowiadać wartości poniesionej szkody.

Postępowanie w niniejszej sprawie jednoznacznie wykazało, że nieruchomość powódki objęta jest negatywnymi wpływami eksploatacji górniczej, a odpowiedzialność za związane z tym szkody obciąża pozwaną (art. 146 ust. 1 p.g.g.). Na skutek oddziaływań ruchu zakładu górniczego budynek mieszkalny posadowiony na nieruchomości uległ wychyleniu. Niezależne od wychylenia w budynku ujawniły się również inne szkody pochodzenia górniczego w postaci pęknięć i spękań budynku i wymagają napraw.

W niniejszej sprawie wypłata odszkodowana, w wysokości wartości technicznej budynku, jest sposobem naprawienia szkody uzasadnionym z celowościowego i ekonomicznego punktu widzenia. Wysokość odszkodowania została oszacowana zgodnie z art. 363 § 2 k.c. w związku z art. 145 p.g.g., na łączną kwotę 475.038,51 zł netto (wartość odtworzeniowa z uwzględnieniem stopnia zużycia) i jest niższa niż koszt remontu budynku. Ponieważ okoliczności sprawy nie wskazują, aby powódka była płatnikiem Vat, odszkodowanie należało powiększyć o kwotę opodatkowania. Koszty naprawy brutto, przy przyjęciu stawki Vat 8% w stosunku do budynku mieszkalnego wynoszą 513.041,59 zł. Z kolei prace remontowe dla budynku garaży oraz otoczenia (bruków i ogrodzenia) są uzasadnione ekonomicznie, a koszt naprawy dla garaży wynosi 18.682,54 zł netto powiększony o podatek VAT 23% - 22.979,52 zł brutto, a w przypadku ogrodzenia 20.607,31 zł netto, powiększony o podatek VAT 23% - 25.346,99 zł brutto.

Zgłoszone żądanie w całości znajduje oparcie w art. 144 ust. 1 p.g.g.

O odsetkach orzeczono na zasadzie art. 481 k.c. Jako, że pozwana była już wzywana do zapłaty przed wytoczeniem powództwa, żądanie zasądzenia odsetek od daty wniesienia pozwu (tj. 9 sierpnia 2023 roku) od kwoty 104.000 zł (pierwotna wysokość żądania określona w pozwie) było uzasadnione. Od kwoty rozszerzonego powództwa, tj. od kwoty 457.368,11 zł odsetki zasądzono od dnia 28 marca 2025 roku (dzień po dniu doręczenia pisma zawierającego modyfikacje powództwa) do dnia zapłaty. W pozostałej części żądanie zasądzenia odsetek od oddalono.

Ponieważ powódka utrzymała się z roszczeniem niemal w całości o kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c., obciążając pozwaną kosztami zastępstwa procesowego strony powodowej w kwocie 5.400 zł zgodnie z § 2 ust.5 i § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych i nakazując na zasadzie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych pobranie od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa nieuiszczonych kosztów sądowych tj. opłaty od pozwu oraz wydatków na biegłego. Opłata od całości zgłoszonego żądania wynosiła 18.096 zł, zaś wydatki na biegłego 7.888,84 zł. Koszty jakie nakazano pobrać na rzecz Skarbu Państwa wynosiły w tej sytuacji 25.897,85 zł.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk