Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lutego 2025 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Wojciech Hajduk

po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2025 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa S. W., M. W.

przeciwko (...) z siedzibą w B.

o zapłatę

1.zasądza od pozwanej na rzecz powoda S. W. kwotę 567.630,26zł (pięćset sześćdziesiąt siedem tysięcy sześćset trzydzieści złotych 26/100) z następującymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 9.000zł od dnia 1 lutego 2024r do dnia 27sierpnia 2024r.,

-od kwoty 567.630,26zł od dnia 28 sierpnia 2024r.

2. zasądza od pozwanej na rzecz powoda M. W. kwotę 189.210,08zł (sto osiemdziesiąt dziewięć tysięcy dwieście dziesięć złotych 8/100) z następującymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 3.000zł od dnia 1 lutego 2024r do dnia 27sierpnia 2024r.,

-od kwoty 189.210,08zł od dnia 28 sierpnia 2024r.

3. zasądza od pozwanej na rzecz powodów kwotę 3.600zł (trzy tysiące sześćset złotych) kosztów zastępstwa procesowego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku

4. nakazuje pobranie od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach kwoty 45.041,91zł (czterdzieści pięć tysięcy czterdzieści jeden złotych 91/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych

I Cgg 61/24 UZASADNIENIE

W ostatecznie ukształtowanym żądaniu powodowie S. W. i M. W. domagali się zasądzenia od pozwanej (...) w B.:

na rzecz powoda S. W. kwoty 567.630,26zł z następującymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 9.000zł od dnia wytoczenia powództwa (1.02.2024 k-44) do dnia modyfikacji żądania pozwu pismem z 19.08.2024r (tj do dnia 27.08.2024)

-od kwoty 567.630,26zł od dnia następnego po modyfikacji żądania (od dnia 28.08.2024k-167)

na rzecz powoda M. W. kwoty 189.210,08zł z następującymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 3.000zł od dnia wytoczenia powództwa (1.02.2024 k-44) do dnia modyfikacji żądania pozwu pismem z 19.08.2024r (tj do dnia 27.08.2024)

-od kwoty 189.210,08zł od dnia następnego po modyfikacji żądania (od dnia 28.08.2024k-167)

Uzasadnili, że żądanej kwoty dochodzą tytułem odszkodowania za spowodowane działalnością eksploatacyjną szkody w budynku mieszkalnym i otoczeniu. Wychylenie budynku mieszkalnego i gospodarczego powoduje, że naprawienie szkody powinno nastąpić przez wyplatę jednorazowego odszkodowania w wysokości wartości technicznej budynku, wobec brak uzasadnienia technicznego dla rektyfikacji oraz że budynek jest w zabudowie szeregowej. Remont ww. składników majątkowych jest nieopłacalny, co jednoznacznie wynika z opinii biegłego. Powodowie przed procesem wystąpili o naprawienie szkód, jednakże pozwana nie uwzględniła wychylenia budynku i dlatego wytoczono powództwo [Pozew i pismo rozszerzające powództwo z 19.08.2024 k-153].

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa. Przyznała, że nieruchomość powodów znajduje się w zasięgu oddziaływań eksploatacyjnych KWK (...). Na wniosek powoda przeprowadziła oględziny i pomiary wychylenia, podtrzymuje wolę polubownego zakończenia sporu.

USTALENIA FAKTYCZNE

Powodowie są właścicielami nieruchomości położonej w R. przy ul. (...). Powód S. W. w zakresie ¾, a powód M. W. w zakresie ¼ udziału [KW nr (...), kopia postanowienia SR w Rudzie Śląskiej z 9.10.2020 INs 522/20 o stwierdzeniu nabycia spadku po D. W. k-194 ]. Nieruchomość jest zabudowana budynkiem mieszkalnym w zabudowie szeregowej parterowej, niepodpiwniczonym, oddanym do użytkowania około 1985r. Budynek wzniesiono w technologii prefabrykowanej. Na wspólnym fundamencie znajdują się trzy sąsiadujące ze sobą budynki, wzniesione na odrębnych nieruchomościach. W szeregu znajduje się 9 budynków. Nieruchomość powodów znajduje się na obszarze objętym wpływami działalności eksploatacyjnej pozwanej [okoliczność niesporna]. Powodowie prowadzili prawidłową gospodarkę remontową, dokonali szeregu remontów poprawiających stan i zakres użyteczności, w tym remont dachu, pokrywając go blachą trapezową i papą, wymianę drzwi i okien, wymianę posadzek zewnętrznych i wewnętrznych na płytki ceramiczne, ocieplenie budynku, kompleksowy remont łazienek, wymianę tynków itp.

Na skutek działalności eksploatacyjnej budynek uległ wychyleniu. Szkoda ujawniła się w 2017r. [protokół z oględzin szkód w obiektach budowlanych k- 13; pismo pozwanej z 24.10.2022 uznające szkody]. Pochylenie stropu nad parterem zawiera się w wartościach 19,16mm/m do 21,17mm/m. Maksymalne wychylenie posadzek wynosi 21,17mm/m, co powoduje dużą uciążliwość w użytkowaniu. W takiej sytuacji budynek powinien ulec rektyfikacji, która jest niemożliwa, bowiem musiałaby łącznie objąć dziewięć sąsiadujących zez sobą budynków (cały szereg). Wykluczone jest wypoziomowanie posadzek i podłóg ze względu na wysokość pomieszczeń, co prowadziłoby do naruszenia przepisów określających minimalną wysokość pomieszczeń.

Stopień zużycia budynku mieszkalnego i elementów zagospodarowania nieruchomości (podjazdu do garażu i ogrodzenia) na 2017r. wynosi 21%. Wartość odtworzeniowa wynosi 832.315,19zł brutto. Wartość techniczna na 2017r. uwzględniająca stopień zużycia technicznego materiałów, wynosi 756.840,34zł.

Wartość techniczna z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego całości nakładów wynosi 670.204,49zł.

Stopień zużycia budynku wyliczony na 2024r. wynosi 33%. Wartość techniczna na 2024r., uwzględniająca stopień zużycia technicznego materiałów, wynosi 714.114,65zł.

Wartość techniczna z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego całości nakładów wynosi 577.569,81zł [opinia biegłej z zakresu budownictwa, szkód górniczych, kosztorysowania R. Ż. k-68-127, ustne wyjaśnienia biegłej do opinii k-155-156].

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie wskazanych wyżej dokumentów w tym w opinii biegłej z zakresu budownictwa, szkód górniczych, kosztorysowania R. Ż.. Do opinii biegłej zastrzeżenia złożyła pozwana w piśmie z dnia 28.08.2024r. [k-138-139] zarzucając, że wariantowe wyliczenie odszkodowania nie jest zgodne ze standardami. Biegła opiera się w jednym z wariantów na opinii Rzecznika Finansowego, którego poglądy dotyczą umów zawieranych przez firmy ubezpieczeniowe. Wg (...) Towarzystwa rzeczoznawców Majątkowych przyjęcie zużycia technicznego jedynie materiałów należy uznać za błędne. Konstrukcja opinii jest nieczytelna i trudna do zweryfikowania. Ponadto wyliczona obsługa techniczna na kwotę 49.072,72zł jest zawyżona, właściciel nie ponosił kosztów projektu, który był przygotowany dla 9 identycznych budynków. W ustnych wyjaśnieniach biegła wskazała, że skonstruowała opinię dając sądowi możliwość wyboru wariantu. Wyliczenie zużycia technicznego budynku jest problemem nieuregulowanym, w jej opinii powinno dotyczyć tylko zużycia technicznego materiałów, bo te tracą parametry techniczne. Obsługa techniczna dla obiektów powstałych na terenach górniczych wynosiła 5% dla pozostałych obiektów 3%. Według oficjalnych cenników BISTYP publikowanych przez Polską Izbę Inżynierów i Techników Budownictwa wartość dokumentacji i obsługi zależy od kategorii technicznej obiektu i wynosi od 3% do 5,45%. DO wyliczenia kosztów obsługi przyjęła obiekt o małym stopniu trudności, prostej jednorodnej funkcji z podstawowym wyposażeniem technologicznym i instalacyjnym –kategoria 3.

Sąd w pełni podzielił ustalenia opinii i wyjaśnień biegłej uznając je za rzetelne jasno przedstawiające zakres i wysokość należnego powodom odszkodowania. Fakt, że biegła przedstawiła opinię z wariantowym wyliczeniem wysokości odszkodowania nie ma wpływu na jej ocenę, rolą Sądu jest wybór właściwego wariantu. Odnosząc się do wskazanych przez biegłą wariantów wyliczenia szkody pierwszy dotyczył kwestii sposobu określenia zużycia technicznego budynku. Sąd przyjął, że zużyciu podlegają jedynie materiały (a nie całość nakładów). W tym zakresie podzielono pogląd Sądu Apelacyjnego w Katowicach, wyrażony w uzasadnieniu wyroku z dnia 9.12.2022 sygn. VACa 453/21, w którym przyjęto, że naturalnemu zużyciu ulegać mogą jedynie wytworzone fizycznie rzeczy, a nie praca ludzka będąca wartością niematerialną. Praca służąca wytworzeniu danego przedmiotu nie może się zużyć. Jako składnik niematerialny nie istnieje fizycznie. Zużycie stanowi sposób wykorzystania, czy zniszczenia danej rzeczy. Zużyciu może ulec wyłącznie jej efekt, czyli wytworzona rzecz. Zastosowano więc wariant uwzględniający zużycie materiałów.

Biegła wyliczyła wariantowo również wysokość jednorazowego odszkodowania. W pierwszym wariancie przyjęła wartość techniczną budynku mieszkalnego z uwzględnieniem stopnia zużycia na 2017r . [tj. rok ujawnienia szkody], gdzie zużycie naturalne wynosiło 21% oraz w drugim wariancie zużycie to wyliczyła na czas sporządzenia opinii tj. 2024r. i określiła je na 33%. Zastosowanie powinien mieć pierwszy wariant. Sąd podzielił pogląd, że upływ czasu pomiędzy dniem wyrządzenia szkody, a chwilą wyrokowania nie może działać na korzyć sprawcy szkody, dla którego opłacalne byłoby zwlekanie z ustaleniem rozmiarów szkody i wypłatą odszkodowania [min. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2015 r., sygn.. akt V CSK 708/14, wyroki SA w Katowicach w sprawach VCa 453/21 i VCa 143/19]. Tym samym powodom należy się odszkodowanie w łącznej wysokości 756.840,34zł, co przy uwzględnieniu udziałów powodów we współwłasności daje kwoty określone w ostatecznym kształcie powództwa

Na zasadzie art. 235 ² §1pkt 5 kpc pominięto dowód z kolejnej opinii biegłej, gdyż w świetle złożonych ustnych wyjaśnień wątpliwości podnoszone przez pozwaną zostały wyjaśnione.

ROZWAŻANIA PRAWNE

Zgodnie z art. 145 Pr. geologicznego i górniczego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawiania szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2 Pr. g.g. (spowodowanych ruchem zakładu górniczego), stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.). Pozwana odpowiada zatem na zasadzie ryzyka (art. 435 K.c. w zw. z art. 145 Pr. g.g.), czyli niezależnie od winy oraz za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 par. 1 K.c. w zw. z art. 145 Pr. g.g.). W myśl art. 363 § 1 K.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże, gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Żądnie zasądzenia odszkodowania jest w świetle powyższego uzasadnione. Uprawnienie wyboru naprawienia szkody należy do poszkodowanego, ponadto przywrócenie stanu poprzedniego budynku jest niemożliwe gdyż wymagałoby rektyfikacji dziewięciu nieruchomości sąsiednich, których spór nie dotyczy.

W związku z powyższym na zasadzie art. 224§3kpc zamknięto rozprawę na posiedzeniu niejawnym i w pkt 1 i 2 wyroku na mocy art. 415kc w zw. z 363§1i2 kc w zw. z art. 145 prawa geologicznego i górniczego zasądzono od pozwanej:

a/ na rzecz powoda S. W. kwotę 567.630,26zł z następującymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 9.000zł od dnia wytoczenia powództwa (1.02.2024 k-44) do dnia modyfikacji żądania pozwu pismem z 19.08.2024r (tj do dnia 27.08.2024)

-od kwoty 567.630,26zł od dnia następnego po modyfikacji żądania (od dnia 28.08.2024k-167)

b/ na rzecz powoda M. W. kwoty 189.210,08zł z następującymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 3.000zł od dnia wytoczenia powództwa (1.02.2024 k-44) do dnia modyfikacji żądania pozwu pismem z 19.08.2024r (tj do dnia 27.08.2024)

-od kwoty 189.210,08zł od dnia następnego po modyfikacji żądania (od dnia 28.08.2024k-167)

O odsetkach od zasądzonej kwoty orzeczono w oparciu o przepis art. 481 K.c. Zasądzono je zgodnie z żądaniem od pierwotnie zgłoszonych kwot od dnia następnego po doręczeniu pozwu i od kwoty wynikających z modyfikacji żądania od dnia następnego po doręczeniu pozwanej pisma powodów z 19.08.2024 rozszerzającego żądanie. Pozwana pozostawała w opóźnieniu co do kwoty 15.000zł stanowiącej pierwotne żądanie powodów od dnia następnego po doręczenie odpisu pozwu. Pozwana jest profesjonalistą i kwota ta w chwili wytaczania powództwa nie powinna budzić wątpliwości.

w pkt 3 na zasadzie art. 98kpc zasądzono od pozwanej na rzecz powodów kwotę 3.600 tytułem kosztów zastępstwa procesowego według stawki od pierwotnego żądania,

w pkt 4 na zasadzie art. 113uksc nakazano pobranie od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa SO w Gliwicach kwoty nieuiszczonych kosztów sądowych w kwocie 45.041,91zł (w tym 37.843zł opłaty od pozwu uwzględnionego żądania oraz 7.198,91zł zł tytułem wydatków na wynagrodzenie biegłego)