Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2022 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Łucja Oleksy-Miszczyk
Protokolant:	sekretarz sądowy Elżbieta Leszczewska

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2022 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa P. G., I. G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.

o naprawienie szkody

1.  oddala powództwo;

2.  odstępuje od obciążania powodów kosztami procesu.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

Sygn. akt I Cgg 6/20

UZASADNIENIE

Powodowie I. G. i P. G. wnieśli o zobowiązanie pozwanej (...) S.A. do zapłaty kwoty 76.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty tytułem naprawienia szkody w stanowiącym ich własność budynku położonym na nieruchomości przy ul. (...) w R.. Z treści pozwu wynika, że na skutek eksploatacji górniczej budynek się wychylił, a także pojawiły się takie szkody jak klinowanie bramy garażowej, pęknięcia na spoinie murku oporowego wjazdu do garażu, zarysowania elewacji południowej i zachodniej, pochylenie słupa podtrzymującego zadaszenie wejścia do budynku. W wewnątrz budynku zaobserwowano natomiast zarysowanie ścian, sufitu, nadproża okiennego, płytek ściennych, faset oraz odspojenie płytek ściennych obudowy umywalki.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i wywodziła, że nie kwestionuje okoliczności, że w składnikach budowlanych powodów mogą znajdować się szkody pochodzenia górniczego, jednakże ich istnienie i zakres wymagają szczegółowego ustalenia. Nadto wskazała, że w postępowaniu ugodowym zaproponowano powodom kwotę odszkodowania za trwałe wychylenie budynku, ale z uwagi na stanowisko powodów postępowanie nie zostało zakończone.

Pismem z dnia 18 stycznia 2021 roku powodowie rozszerzyli powództwo wnosząc o zasądzenie od pozwanej na ich rzecz solidarnie kwoty 77.000 zł tytułem odszkodowania za szkodę spowodowaną ruchem zakładu górniczego, w tym utraty wartości nieruchomości w związku z ich pochyleniem wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 76.000 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia modyfikacji powództwa, a od kwoty 77.000 zł od dnia następującego po modyfikacji powództwa do dnia zapłaty.

Sąd ustalił, co następuje:

I. G. i P. G. są właścicielami nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), na której wybudowano w 2009 roku budynek mieszkalny. Nieruchomość znajduje się na terenie objętym wpływami eksploatacji górniczej (...) (...). Wnioskiem z dnia 1 lipca 2016 roku powodowie zwrócili się do pozwanej o naprawie szkody w obiekcie budowlanym. W związku z tym zostały zlecone pomiary pionowości budynku mieszkalnego, a następnie oględziny przedmiotowego budynku. Pismem z dnia 19 września 2018 roku powodowie ponownie zwrócili się do pozwanej z wnioskiem o naprawienie szkody w obiekcie budowlanym, wniosek taki został wniesiony także 25 listopada 2019 roku. W dniu 26 listopada 2019 roku podpisano ugodę pomiędzy stronami dotyczącą szkód górniczych w postaci: uszkodzenia schodów wejściowych, uszkodzenia podestów, spękania posadzek z glazury oraz spękania tynków ścian. Naprawienie szkód miało nastąpić poprzez przywrócenie stanu poprzedniego. Ugoda nie obejmowała wychylenia się budynku (k.12-25).

Wychylenie budynku od pionu wynosi 15,0 mm/m i pochylenie posadzek 15,0 mm/m (opinia k. 60).

Ostatnia eksploatacja górnicza w rejonie nieruchomości powodów, przejawiająca się deformacjami ciągłymi, w pokładzie (...) - ściana (...), na głębokości do 611 m p.p.t. oraz w pokładzie (...) - ściana (...), na głębokości 980 m, prowadzona była do 2006 roku. Uspokojenie terenu w wyniku tej eksploatacji nastąpiło po upływie 19,4 miesiąca, czyli na początku 2008 roku. Eksploatacja prowadzona w obrębie nieruchomości powodów w latach 1977-2007 miała III kategorię terenu górniczego, które stanowią sumaryczne wpływy zmniejszone z upływem czasu. Po wybudowaniu budynku powodów była prowadzona eksploatacja w latach 2011-2015 w pokładzie (...) na dwie warstwy: górną WG i dolną WD, która według prognozowanych współczynników ciągłych deformacji powierzchni spowodowała wpływy statyczne odpowiadające I kategorii terenu górniczego. Nachylenie terenu wynosiło 0,4 mm/m, a odkształcenie poziome 0,7 mm/m. W okresie od maja 2009 roku do sierpnia 2020 roku prowadzone były w rejonie nieruchomości powodów pomiary niwelacyjne, które wykazały na repterze (...) osiadania terenu 0,07 m, na repterze (...) osiadania terenu wynosiły 0,047 m. Największe obniżenie terenu wynoszące 0,07 m na repterze (...) zachodziło do połowy 2010 roku, a od kwietnia 2012 roku do czerwca 2013 roku wynosiło 0,04 m. Od czerwca 2013 roku wynosiły 0,017 m/rok, co oznacza, że teren jest uznawany za uspokojony. Wpływy eksploatacyjne przejawiające się deformacjami ciągłymi trwały do czerwca 2013 roku. W okresie od 1 stycznia 2015 roku do 31 stycznia 2020 roku w rejonie nieruchomości powodów wystąpiło 243 wstrząsy, z których 11 charakteryzowały się drganiami gruntu w zakresie “I” stopnia intensywności IGSIS. Wszystkie pozostałe wstrząsy wykazywały “0” stopień intensywności. Wstrząsy te były całkowicie nieszkodliwe dla wszystkich elementów konstrukcyjnych oraz niekonstrukcyjnych budynku, ale mogły być odczuwalne przez powodów i innych mieszkańców (opinia k. 169-208).

Warunki geologiczno – górnicze wydane na etapie projektowania budynku prognozowały wpływy górnicze II kategorii. Budynek został zaprojektowany zgodnie z przyjętymi normami dla takiej kategorii szkód górniczych. Podstawowymi błędami była niewłaściwie zaprojektowana więźba dachowa (o przekrojach z przekroczonym wytężeniem) i brak scalenia ścian nadziemia z fundamentami. Te błędy projektowe są przyczyną wychylenia się bryły budynku od pionu oraz zarysowania tynków wewnętrznych i lekkiej obudowy z płyt kartonowo – gipsowych. Faktyczne wpływy jakie wystąpiły po wybudowaniu budynku miały stopień I kategorii terenu górniczego. Nawet jednak tak zaprojektowany budynek teoretycznie powinien przenieść dodatkowe obciążenia wynikające z I kategorii terenu górniczego, gdyby został wykonany zgodnie z zasadami wiedzy technicznej i przyjętymi normami. Wskazuje to, iż przyczyna uszkodzeń są obciążenia stałe samego budynku, obciążenia użytkowe, atmosferyczne (śnieg, wiatr), rodzaj zastosowanych materiałów, rozwiązania projektowe i jakość wykonania. Na zaistniałe uszkodzenia nie miała wpływu działalności górnicza pozwanej (opinia biegłej do spraw budownictwa k. 295, ustne wyjaśnienia do opinii złożone na rozprawie w dniu 24 listopada 2022r. k. 332).

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody z dokumentów i opinie biegłych. Na zasadzie art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt 5 k.p.c. pominięto dowód z kolejnej opinii biegłego z zakresu geologii i górnictwa. Opinia biegłego z zakresu geologii i górnictwa sporządzona w niniejszej sprawie kompleksowo odpowiada na wszystkie pytania Sądu, a jej rzetelność i wiarygodność nie została skutecznie przez strony podważona. Z kolei biegła z zakresu budownictwa radykalnie zmieniła w toku procesu stanowisko co do przyczyn uszkodzeń zaistniałych w budynku powodów. Powody zmiany stanowiska biegła wyjaśniła w sposób racjonalny i logiczny, tłumacząc, ze początkowo zgodnie ze stanowiskiem przyjętym przez obie strony fakt oddziaływania wpływów górniczych na budynek uznała za pewnik. Dopiero po zapoznaniu się z opinią biegłej z zakresu geologii i górnictwa powzięła wiedzę, iż wpływy takie nie miały miejsca, co w oczywisty sposób wpłynęło na treść jej opinii.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 144 ust 1 ustawy prawo geologiczne i górnicze właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą.

Nieruchomość powodów położona jest na terenie górniczym. Budynek zgodnie z informacjami obejmującymi prognozy oddziaływania górniczego przedstawionymi przez poprzedników prawnych pozwanej zaprojektowany miał zostać na II kategorię terenu górniczego. Projekt jednak norm tych nie spełniał i obarczony był błędami dotyczącymi zarówno konstrukcji więźby dachowej jak i braku scalenia ścian z fundamentami. Faktyczne wpływy eksploatacji górniczej po wybudowaniu budynku nie przekroczyły I kategorii i nie mogły być przyczyną powstałych uszkodzeń. Wychylenie budynku, zarysowania tynków i spojeń płyt kartonowo – gipsowych są wynikiem błędów popełnionych na etapie projektowania oraz jakości wykonania budynku. Wpływ działalności górniczej na zaistnienie uszkodzeń jest w opinii biegłego z zakresu budownictwa wykluczony. W tej sytuacji, jako że szkoda jakiej doznali powodowie nie pozostaje w związku z ruchem zakładu górniczego, powództwo nie znajduje oparcia w art. 144 ustawy prawo górnicze i podlega oddaleniu.

Wobec braku odpowiedzialności pozwanej za zaistniałą szkodę, wszelkie dalsze rozważania dotyczące podnoszonych przez pozwaną zarzutów, w tym zarzutu przedawnienia, Sąd uznał za zbędne.

O kosztach procesu przeczono w oparciu o przepis art. 102 k.p.c, uznając, że wobec faktu posadowienia budynku na terenie górniczym i początkowego braku kwestionowania przesz pozwaną wpływów ruchu zakładu górniczego na nieruchomość powodów, powodowie mogli mieć usprawiedliwione przekonanie, że pojawiające się w ich domu uszkodzenia mają charakter szkód górniczych.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

.