Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 sierpnia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Barbara Przybylska
Protokolant:	Magdalena Lechowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 sierpnia 2024 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko H. W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo

2.  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego
w Gliwicach kwotę 304,90 (trzysta cztery złote i 90/100) złotych tytułem kosztów sądowych

3.  odstępuje od obciążenia powoda kosztami zastępstwa procesowego

SSO Barbara Przybylska

I C 1657/22

UZASADNIENIE

Powód (...) w W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego H. W. kwoty 88 989,84zł z odsetkami umownymi od 21.03.2022r. oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu podał, że roszczenie wynika z umowy pożyczki nr (...) (...) zawartej bezpośrednio z bankiem w dniu 4.10.2019r. Pozwany nie dokonywał regularnych spłat, co doprowadziło do powstanie zadłużenia przeterminowanego, i skutkowało najpierw wezwaniami do zapłaty, a następnie wypowiedzeniem umowy. Na dochodzoną należność składa się należność główna, odsetki umowne, odsetki przeterminowane oraz dalsze odsetki za opóźnienie.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, zarzucając brak legitymacji czynnej i biernej stron postępowania (nie kwestionując podpisu pozwanego pod umową), nieudowodnienie roszczenia (brak dowodu ze pożyczka faktycznie została udzielona), niewymagalność roszczenia (brak umocowania osób podpisujących oświadczenia i wezwania ), zawarcie w umowie niedozwolonych klauzul dotyczących wynagrodzenia prowizyjnego) brak weryfikacji zdolności kredytowej pozwanego .

Prokurator Prokuratury Okręgowej w Gliwicach, który przystąpił do sprawy w trybie art. 60 kpc (k.58) wskazał na wątpliwości co o zdolności pozwanego do podejmowania czynności procesowych oraz wniósł o ustalenie, czy pozwany w dacie zawarcia umowy pożyczki znajdował się w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Ostatecznie wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił:

W dniu 4.10.2019r. pozwany zawarł z powodem umowę pożyczki powtórnej nr (...) na kwotę 129 674,78zł. – w tym 9 232,89zł kredytowanej prowizji i 32 911,46zł składki ubezpieczeniowej – na okres do 28.09.2028r. (umowa k. 131- 136).

Na podstawie umowy i dyspozycji pozwanego powód przekazał kwoty wskazane w umowie na wskazane w niej cele (potwierdzenia dyspozycji k. 114-116).

Na skutek nieregularnych wpłat pozwanego i powstania zadłużenia przeterminowanego powód wezwał pozwanego do zapłaty (pismo z d.d. k. 8,9), a następnie złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy (pismo z d.d. k. 10,11).

Zaległość umowna nie została spłacona. Powód wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym. W sprawie wydano nakaz zapłaty, który upadł wobec wniesienia sprzeciwu, zarzucającego brak legitymacji powoda oraz zarzut przedawnienia (dokumenty z postępowania upominawczego k. 25-29)

Pozwany w l. 2003-2013 był leczony w poradni neurologicznej z powodu padaczki, w przeszłości stwierdzono u niego zespół zależności alkoholowej. W 2017r. przeszedł udar niedokrwienny mózgu, stwierdzono u niego wieloogniskowe uszkodzenie tkanki mózgowej. Podczas pobytu w szpitalu w okresie od 18.10.2019r. do 25.10.2019r. w związku z lekkim zatruciem tlenkiem węgla (spowodowanym wywołanym przez pozwanego pożarem) stwierdzono u niego zespół otępienny, brak pełnej orientacji autopsychicznej i brak orientacji allopsychicznej, dementywność (dokumentacja medyczna k. 167-230). Zespół otępienny u pozwanego w czasie tej hospitalizacji (tj. 2 tygodnie po zawarciu umowy) był ciężki i nie mógł być skutkiem lekkiego zatrucia tlenkiem węgla, a chorobą rozwijającą się przez wiele lat wywołanym chorobą mózgu. Proces ten musiał rozpocząć się na wiele lat przed dniem zawarcia umowy i spowodowany był wielonaczyniowym uszkodzeniem tkanki mózgowej wynikającym z miażdżycy naczyń wewnątrzmózgowych i przewlekłym nadużywaniem alkoholu (pozwany cierpiał na ZZA). Taki tan świadczy o tym, że pozwany zawierając umowę był w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli (opinia biegłej neurolog k. 270-272).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowody, w tym opinię neurologiczną, która nie została w żaden sposób zakwestionowana, zaś jej wnioski w pełni pokrywają się z pozostałymi dowodami w sprawie.

Sąd zważył:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 82 kc nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.

W niniejszej sprawie stan psychiczny pozwanego – wieloletni stan otępienny , który w okresie zawierania umowy osiągnął stopień ciężki - wyłącza przyjęcie, by pozwany był w stanie świadomie podjąć decyzję dotyczącą przyjętego zobowiązania, zwłaszcza biorąc pod uwagę stopień skomplikowania umowy pożyczki, połączonej z dodatkowymi oświadczeniami woli /wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia, umowa ubezpieczenia, aneks do polisy, cesja praw z umowy ubezpieczenia, dodatkowe oświadczenia i informacje/. Zauważyć należy, ze żaden z tych dokumentów – wszystkie wystawione w jednym dniu - nie był wypełniony przez pozwanego, a sam sposób podpisania ich przez pozwanego nawet dla laika budzi wątpliwości co do stanu pozwanego.

Jakkolwiek zatem nie budzi wątpliwości, że pozwany podpisał umowę pożyczki, otrzymał objęte nią środki, których nie spłacił, a nadto dokumenty dołączone przez powoda przeczą zarzutom pozwanego zgłoszonym w odpowiedzi na pozew - to wobec faktu pozostawania przez pozwanego w chwili zawierania umowy w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli złożone przez niego oświadczenie woli było nieważne w rozumieniu art. 82 kc. Nieważność oświadczenia woli jednej ze stron stosunku prawnego wywołuje dalsze skutki w postaci zniweczenia tego stosunku prawnego i skutkuje jego bezwzględną nieważnością z mocy art. 58 § 1 kc.

Mając to na uwadze sąd powództwo, oparte wyłącznie na stosunku umownym oddalił.

O niepokrytych kosztach należnych Skarbowi Państwa orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 113ust. 1 uoksc, nakazując ich pobranie od powoda, który ostatecznie przegrał proces. Jednocześnie na podstawie art. 102 kpc sąd odstąpił od obciążenia powoda kosztami zastępstwa procesowego na rzecz pozwanego, mając na względzie fakt, że okoliczności stanowiące podstawę oddalenia powództwa zostały ujawnione w toku niniejszego procesu, a wcześniej zarzut taki nie był podnoszony nawet w sprzeciwie od nakazu zapłaty, co dawało powodowi podstawy do przeświadczenia o zasadności powództwa.