Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 lipca 2024 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Wojciech Hajduk

po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2024 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa G. M., K. M.

przeciwko (...) z siedzibą w W.

o ustalenie i zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 260.498,84zł (dwieście sześćdziesiąt tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt osiem złotych 84/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 września 2023r.,

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 11.800zł (jedenaście tysięcy osiemset złotych) kosztów postępowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku

SSO Wojciech Hajduk

Sygn. akt I C 1444/23

UZASADNIENIE

Powodowie G. M. i K. M. w pozwie przeciwko (...) w W. domagali się zasądzenia od pozwanego na ich rzecz kwoty 260.498,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 20.09.2023r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu nienależnych świadczeń wykonywanych na rzecz pozwanego w okresie od 23.03.2009r. do 21.01.2014r.

Uzasadniając żądania powołali się na abuzywność zapisów umownych, brak rzetelnych informacji o ryzyku kursowym i jego konsekwencjach, brak informacji o sposobie kształtowania kursów CHF przez Bank, brak wpływu na treść umowy zawartej przy użyciu wzorca. Powołali się na przepisy art. 69 prawa bankowego, art. 385 ¹ § 1 k.c. i art. 58 k.c.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Zaprzeczył aby umowa była nieważna i aby umowa zawierała klauzule abuzywne. Powodowie sami wybrali kredyt w CHF, nie byli namawiani do jego zawarcia, byli poinformowani o ryzyku kursowym, zaprezentowano im symulacje obrazujące skutki ryzyka, a wbrew twierdzeniom pozwu mogli indywidualnie negocjować warunki wypłaty i spłaty kredytu. Wysokość kursów waluty CHF ustalana przez bank odpowiadała kursom rynkowym i nie naruszały dobrych obyczajów. Mogli spłacać kredyt w CHF od samego początku umowy.

USTALENIA FAKTYCZNE

W dniu 23 marca 2009r. zawarli z pozwanym umowę kredytu mieszkaniowego hipotecznego nr (...)\ (...) na kwotę 68.630 CHF oprocentowanego stawką LIBOR 3M na okres do 4.04.2029r., na nabycie nieruchomości (lokal mieszkalny) w O. ul. (...).

Umowa została sporządzona na podstawie wzorca banku, została podzielona na część tabelaryczną – „indywidualne warunki kredytu” oraz część nazwaną „Pozostałe postanowienia umowy kredytu”. W tabeli wskazano oprócz kwoty i okresu kredytu , rachunek bankowy wskazany przez kredytobiorców w celu obciążania kolejnymi ratami spłat kredytu , numery rachunków wewnętrznych banku prowadzonych w PLN i CHF służących do wcześniejszej spłaty kredytu , a także ustalono rzeczywistą stopę oprocentowania i maksymalne koszty kredytu [część umowy: tabela(...) k-90].

W części umowy zatytułowanej „Pozostałe postanowienia umowy kredytu” w punkcie (...) wskazano, że spłata kredytu następuje przez obciążenie, w dacie wymagalności, rachunku bieżącego kwotą raty oraz przelew tych środków na rachunek bieżącej obsługi kredytu. W przypadku kredytu walutowego należności Banku wyrażone w walucie kredytu Bank pobiera przez obciążenie rachunku bieżącego kwotą w złotych, stanowiącą ich równowartość. Równowartość kwoty w złotych ustala się według kursu sprzedaży waluty obcej obowiązującego w Banku na podstawie tabeli kursów na dwa dni robocze przed datą wymagalności każdej należności Banku. Za zgodą Banku kredytobiorca może dokonywać spłat rat kredytu walutowego także w inny sposób, w tym w szczególności dokonać spłaty w walucie kredytu lub innej walucie obcej. Jeżeli spłata kredytu nastąpi w innej walucie aniżeli waluta kredytu wówczas kwota tej spłaty zostanie przeliczona najpierw na złote po kursie kupna tej waluty, a następni na walutę kredytu po kursie sprzedaży, przy zastosowaniu kursów obowiązujących w Banku na podstawie Tabeli Kursów. Jeżeli spłata następuje po dacie wymagalności do przeliczenia stosuje się kursy z daty spłaty (k.25)

W punkcie (...) pozostałych postanowień umowy określono również, że kredytobiorca może w każdym czasie złożyć wniosek o zmianę waluty kredytu na inną walutę, w której Bank oferuje danego rodzaju kredyty [k.92v]

Z kolei w punkcie (...) umowy tej części umowy wskazano, że wcześniejsza spłata kredytu walutowego winna zostać dokonana w złotych wówczas wpłacona kwota zostanie przeliczona na walutę kredytu przy zastosowaniu kursu waluty obowiązującego w Banku na podstawie Tabeli Kursów w dacie spłaty. Za zgodą Banku wcześniejsza spłata kredytu walutowego może zostać dokonana w walucie kredytu lub innej walucie obcej niż waluta kredytu – w takim przypadku wpłacona kwota zostanie przeliczona na złote po kursie kupna tej waluty, a następnie na walutę kredytu po kursie sprzedaży przy zastosowaniu kursów obowiązujących w Banku na podstawie Tabeli Kursów w dacie spłaty. (k.93-93v)

Punkt 6.1 oraz 6.2. umowy wskazywały, że kredytobiorcy są świadomi dodatkowego ryzyka, jakie ponoszą w związku z zaciągnięciem kredytu w walucie obcej (ryzyko kursowe) oraz, iż w przypadku niekorzystnej zmiany kursu waluty, w jakiej został udzielony kredyt, zarówno kwota w złotych stanowiąca równowartość raty w walucie, w jakiej został udzielony kredyt, ulegnie zwiększeniu (k.94), a także że są świadomi dodatkowego ryzyka, jakie ponoszą w związku z zaciągnięciem kredytu oprocentowanego zmienną stopą oraz, iż w przypadku niekorzystnej zmiany stopy referencyjnej lub stopy bazowej, kwota naliczanego oprocentowania kredytu ulegnie zwiększeniu. (...)k.26).

W załączniku nr 5 do umowy zatytułowanym (...) w (...) wskazano, że kredyt wypłacany jest w PLN. W takiej sytuacji bank dokonuje przewalutowania wg kursu obowiązującego w banku na podstawie Tabeli Kursów… Za zgodą banku kredytobiorca może złożyć dyspozycję wypłaty kredytu, transzy w walucie innej niż złoty [k-102v].

Wg pkt (...) „ Regulaminu kredytowego dla konsumentów (...)” wskazano, że gdziekolwiek dokumentacja kredytowa wymaga zgody drugiej strony na podjęcie jakichkolwiek czynności przez pierwszą stronę, druga strona, która ma udzielić zgody, nie odmówi takiej zgody bezpodstawnie oraz nie będzie bezzasadnie wstrzymywać wyrażenia zgody lub odmowy wyrażenia zgody, odmowa powinna być uzasadniona [k-112].

W załączniku nr 5 do umowy zatytułowanym (...) pkt (...) wskazano, że w przypadku kredytu przeznaczonego na zakup nieruchomości rachunek bankowy wskazany w dyspozycji wypłaty musi być zgodny rachunkiem sprzedawcy..[..], dewelopera ..[k-102v].

Wszystkie formalności przeprowadzane były w oddziale banku w O.. Powodom przedstawiono ofertę kredytową banku. Wraz z wnioskiem kredytowym podpisali oświadczenia z 19.02.2009r., że zostali zapoznani z przedstawionymi przez Bank: a) warunkami udzielania kredytu zarówno w złotych jak i w walucie CHF/EUR/USD b) symulacjami wysokości płaconych rat zarówno w złotych jak i w/w walucie obcej, oraz że są świadomi ryzyka kursowego związanego z zaciągnięciem w/w kredytu w walucie obcej mogącego mieć wpływ na wysokość płaconej raty kredytu w okresie kredytowania i decyduję się na zaciągnięcie kredytu wymienionego w walucie CHF/EUR/USD. Jednocześnie podpisali oświadczenia, że zostali poinformowani przez Bank o ryzyku związanym z oprocentowaniem kredytu zmienną stopą procentową oraz są świadomi ponoszenia tego ryzyka w przypadku zaciągnięcia w/w kredytu oprocentowanego zmienną stopą procentową [wniosek kredytowy k-88-89, oświadczenia k- 113-114,113v i 114v].

Doradca kredytowy przedstawił ofertę kredytu denominowanego do CHF jako korzystniejszą od kredytu złotowego. Powodowie nie mieli świadomości, że mogą negocjować warunki umowy, nie zostali o tym poinformowani. Nie poinformowano ich, że spłata kredytu może nastąpić w CHF. Nie przekazano im szczegółowej informacji o długoterminowym, poważnym ryzyku kursowym i wpływie wahań kursowych na wysokość kapitału do spłaty i raty kredytowej. Przedstawiono jedynie porównanie wysokości rat dla kredytu w PLN i denominowanego. Nie wiedzieli, że bank samodzielnie ustala kursy walut obcych. Nie poinformowano ich również, że bank samodzielnie ustala wysokość kursów walut obcych.

W dniu 23.03.2009r. na spotkaniu w banku podpisali umowę, przeczytali ją. Jednocześnie z złożyli wniosek o otwarcie rachunku bankowego w PLN do obsługi kredytu.

Kredyt wypłacono na konto sprzedawców. W dyspozycji wypłaty kredytu z 30.03.2009r wskazali, że nadwyżka kredytu, po zrealizowaniu dyspozycji wypłaty kredytu, ma zostać im wypłacona na rachunek bieżący prowadzony w PLN. W dniu 24.11.2011r. zawarli porozumienie dotyczące przystąpienia do programu promocyjnego (...) na mocy którego pozwany bank obniżył wysokość spreadu walutowego do poziomu 2,5% po spełnieniu określonych warunków

Kredyt został w całości spłacony 16.01.2014r. gdyż przeprowadzali się do R. i postanowili sprzedać mieszkanie. Uiścili bankowi kwotę 260.498,84zł.

[ zeznania powoda k-183, zeznania powódki k-284, zlecenie wypłaty k-116, porozumienie k- 41 i nast., zaświadczenie banku k-38-29].

Powyższy stan faktyczny ustalono przede wszystkim w oparciu o powołane wyżej dokumenty, zeznania powodów, a także zeznania świadków A. P. [k-151-153] K. P. [k-147--149]. Zeznania świadków mają drugorzędne znaczenia. Nie mieli kontaktu z powodami, zeznania dotyczą procedur obowiązujących w banku w oderwaniu od okoliczności zawarcia umowy.

ROZWAŻANIA PRAWNE

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Należy wskazać, że w świetle utrwalonego poglądu w orzecznictwie i doktrynie, umowy kredyty denominowane do waluty obcej były, w czasie zawarcia spornej umowy, dopuszczalne w świetle zasady swobody zawierania umów z art. 353 ¹ kc.

Analiza spornej umowy kredytu przez pryzmat art. 385 ¹ §1kc prowadzi do wniosku, że w umowa rażąco naruszała interesy powodów jako konsumentów poprzez niekorzystne ukształtowanie ich sytuacji ekonomicznej na skutek nieusprawiedliwionej i niekorzystnej dysproporcji praw i obowiązków. Zgodnie z art. 385 ¹ §1kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W pierwszym rzędzie należy dokonać oceny czy umowa zawierała niedozwolone postanowienia, jaki miały charakter, czy określały główne świadczenia stron.

W tym względzie należy zwrócić uwagę na treść następujących wyroków Trybunału Sprawiedliwości: z 30 kwietnia 2014r C-26/13; z 20 września 2017 r. C-186/16; z 20 września 2018r. C-51/17; z 14 marca 2019 r. C-118/17 oraz z dnia 3 października 2019 r. C-260/18. Orzeczenia te zapadły na tle umów kredytu zawartych z konsumentami i zawierających ryzyko walutowe (kredytu indeksowanego, denominowanego lub wprost kredytu walutowego). W ocenie TSUE nie jest możliwe odrywanie klauzuli ryzyka walutowego (wyrażonej czy to przez indeksację czy też denominację) od mechanizmu przeliczania waluty krajowej na walutę obcą i Trybunał Sprawiedliwości konsekwentnie kwalifikuje klauzule dotyczące ryzyka wymiany, do których zalicza także sposób ustalania kursu wymiany, jako klauzule określające główny przedmiot umowy kredytu. W wyroku z 20 września 2017r. C-186/16 dokonał wykładni art. 4 ust 2 dyrektywy Rady 93/13 z 5.04.1993r. W uzasadnieniu wyroku C- 260/18 (pkt 44 wyroku)Trybunał ponownie potwierdził swoje stanowisko w odniesieniu do kredytu indeksowanego, że klauzule dotyczące ryzyka wymiany określają główny przedmiot umowy. Orzeczenia te są wiążące dla Sądu Polskiego. Stosując prounijną wykładnię art. 385 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 4 i 6 art. dyrektywy 93/13 przyjęto więc, że kwestionowane przez powodów postanowienia umowy kredytu, które wprowadzają ryzyko kursowe (ryzyko wymiany) przez mechanizm denominacji, stanowią klauzulę określającą główne świadczenia stron ( essentialia negotii). Tym samym w dalszym etapie rozważań, w świetle art. 385 ¹ §1kc, konieczna jest ocena czy określone w spornej umowie i stanowiące główne świadczenia stron klauzule ryzyka walutowego zostały sformułowane w sposób jednoznaczny, co skutkowałoby związaniem stron umową.

Umowa kredytowa w części „ Pozostałe postanowienia umowy kredytu” (...) załącznik nr(...) do umowy zatytułowany (...) w (...)zastrzegają warunki ustalania kursu waluty do przeliczenia świadczenia do kompetencji banku odsyłając do kursów walut zawartych w "Tabeli kursów”. Prawo Banku do ustalania kursu waluty nie doznaje żadnych umownych ograniczeń w postaci skonkretyzowanych, obiektywnych kryteriów zmian stosowanych kursów walutowych. Bank swobodnie ustalał, według tylko sobie znanych zasad, kursy walut, mając nieograniczone prawo kształtowania raty. Jest to równoznaczne z prawem dowolnego kształtowania wysokości świadczeń głównych (wysokości raty i całej należności) w czasie trwania stosunku prawnego. Co prawda kwota udzielonego kredytu została wyrażona w CHF i tym samym została określona jednoznacznie. Jednakże na skutek tego, że bank jednostronnie narzucił wypłatę kredytu w PLN wg ustalonego przez siebie kursu oraz przede wszystkim spłatę kredytu w ratach po przeliczeniu ich na PLN, wg ustalanego przez siebie kursu, powodowie nie znali i nie mogli ustalić wysokości głównego świadczenia, które mają spłacić ani wysokości raty.

Możliwość wypłaty w walucie CHF była ograniczona w odniesieniu do kredytów na zakup nieruchomości, co było związane z przekazaniem środków na rachunek sprzedającego lub dewelopera. W okolicznościach niniejszej sprawy wykluczało możliwość kredytu wypłaty w CHF. Spłata kredytu w CHF uzależniona była od zgody swobodnej oceny możliwości kredytobiorcy co do realizacji spłaty i zabezpieczenia (pkt(...). oraz(...) pozostałych postanowień umownych). Na etapie starania się o kredyt powodom nie zaproponowano takiej spłaty. Dla przeciętnego konsumenta uprawnienie do spłaty w walucie kredytu było co najmniej niejasne o ile nie zostało zaproponowane przez pracownika banku. W niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Tym samym nie można mówić o jednoznacznym określeniu głównego świadczenia. Umowa powoduje swoistą nierówność informacyjną stron. Powodowie jako konsumenci, na podstawie treści umowy, w chwili jej zawarcia, nie byli w stanie oszacować całości kwoty, którą będą musieli spłacić w przyszłości, a o poziomie zadłużenia ratalnego [wysokości raty], dowiadywali się dopiero w związku z podjęciem odpowiedniej sumy z jego rachunku. Jest to nie do zaakceptowania, w tym zakresie umowa kształtuje jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco narusza ich interesy w rozumieniu art. 385 ¹kc. Dodatkowym naruszeniem dobrych obyczajów i rażącym naruszeniem usprawiedliwionych interesów powoda jako konsumenta jest zastrzeżenie dwóch różnych kursów wymiany: kursu kupna dla przeliczenia wypłaconego przez bank kredytu, zaś kursu sprzedaży dla obliczania rat spłacanego kredytu. Powoduje to nieuzasadnione korzyści kosztem konsumenta i narusza równorzędność stron umowy przez nierównomierne rozłożenie uprawnień i obowiązków między partnerami stosunku obligacyjnego.

Należy wskazać również, że Bank naruszył obowiązek rzetelnego poinformowania konsumenta. Powinien przedstawić pełną informację umożliwiającą podjęcie racjonalnej decyzji o długofalowych skutkach, w tym przedstawić wahania kursów wymiany i ryzyko związane z zaciągnięciem kredytu w walucie obcej, klarownie wyjaśnić, jak na wysokość raty kredytu wpłynęłaby silna deprecjacja kursu waluty krajowej, a także wyjaśnić, że ryzyko kursowe z ekonomicznego punktu widzenia może okazać się trudne do udźwignięcia w przypadku dewaluacji waluty. Pouczenie takie nie miało miejsca, miało charakter blankietowy. Powodowie nie mieli realnej możliwości oddziaływania na treść postanowień umownych, nie zostały indywidualnie uzgodnione. Argumentacja pozwanego odwołująca się do faktycznego stosowania kursów nie odbiegających od rynkowych nie ma znaczenia dla oceny abuzywności postanowień umownych. Ocena jest niezależna od sposobu wykonywania umowy.

Powoduje to, że umowa stron nie wiąże. Skutek nieważności nie został również zniwelowany przez nowelę art. 69 Pr. bank wprowadzająca z dniem 26 sierpnia 2011 roku regulację wyrażoną w ust. 2 pkt 4a tej ustawy. Ustawa weszła w życie po zawarciu umowy.

Powodowie poinformowani przez Sąd na rozprawie w dniu 10.07.2024r. o obowiązkach i możliwych negatywnych konsekwencjach związanych z ustaleniem nieważności umowy oświadczyli, że nie chcą jej utrzymania w mocy. Skoro nie doszło do skutecznego zawarcia umowy z uwagi na naruszenie normy art. 385 ¹ §1kc żądanie zapłaty jest uzasadnione.

Do rozliczeń stron zastosowanie znajdą przepisy art. 405-411kc regulujące bezpodstawne wzbogacenie. Zgodnie z art. 405kc kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe zwrotu jej wartości. Obowiązkiem stron umowy kredytu jest wzajemne zwrócenie świadczeń. Roszczenia stron mają charakter odrębny (niezależny), co oznacza, że nie ulegają automatycznie wzajemnej kompensacji i konsument może żądać zwrotu w całości spłaconych rat kredytu niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu. [uchwała SN z 7.05.2021 IIICZP 6/21]. Żądanie jest uzasadnione.

Oceny prawnej umowy nie zmienia okoliczność, że kredyt został spłacony. Nie może to wykluczać ustalenia nieważności umowy, bowiem stawiałoby w gorszej sytuacji konsumentów, którzy spłacili świadczenia z nieważnej umowy. Można przytoczyć stanowisko ETS, że w przypadku braku skutecznej kontroli potencjalnie nieuczciwego charakteru warunków danej umowy nie można zagwarantować poszanowania praw przyznanych przez dyrektywę 93/13 (wyrok TS z dnia 13 września 2018 r., Profi Credit Polska, C-176/17, pkt 62 i przytoczone tam orzecznictwo). Szczególną rolę pełnią sądy, które jako podmiot trzeci, niezależny od stron umowy, mogą zrównoważyć nierówność między konsumentem, a przedsiębiorcą poprzez przez aktywną interwencję (por. wyrok TS z 4 czerwca 2020 r., Kancelaria Medius, C-495/19, pkt 36). Należy więc stwierdzić, że kontrola może również nastąpić po spełnieniu umowy.

Zgłoszony przez pozwanego zarzut zatrzymania jest bezzasadny. W ocenie sądu nie jest dopuszczalne automatyczne stosowania prawa zatrzymania w sytuacji, gdy oba świadczenia stron mają charakter pieniężny. W takiej sytuacji pozwanemu przysługuje dalej idące uprawnienie – dokonania potrącenia wzajemnych wierzytelności. W umowie wzajemnej wymiana dóbr zakłada różnorodzajowość przedmiotów świadczeń obu stron, co wyklucza potrącenie. Prawo zatrzymania, o którym mowa w art. 496 k.c. powinno być pojmowane jako środek zabezpieczenia roszczenia, które wymaga złożenia stosowanego oświadczenia prawo kształtującego. Skorzystanie z prawa zatrzymania ma zmierzać do zachowania faktycznej równowagi między osobami zobowiązanymi nawzajem do spełnienia świadczenia. Tym samym prawo zatrzymania co do zasady nie przysługuje w sytuacji, gdy uprawniony może doprowadzić do zaspokojenia swojej wierzytelności w wykonaniu przysługującego mu potrącenia. Prawo to winno być postrzegane jako instrument prawny, którego stosowanie aktualizuje się, gdy dłużnikowi nie przysługuje inny efektywny środek ochrony prawnej prawa podmiotowego. Takim środkiem niewątpliwie jest istnienie możliwości wykonania prawa potrącenia, gdzie skutek jest dalej idący – prowadzi do zaspokojenia własnego roszczenia.

W przypadku nieważności umowy kredytu podlegające zwrotowi świadczenia obu stron polegają wyłącznie na świadczeniu pieniędzy. Skoro zaś każdej ze stron służy wierzytelność pieniężna, to interes każdej z nich dostatecznie zabezpiecza potrącenie. Należy mieć również na uwadze cele dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.Urz. UE L nr 95, s. 29), można przyjąć, że powołanie się na prawo zatrzymania utrudnia lub uniemożliwia konsumentom realizację ich uprawnień.

Na zasadzie art. 235 ² §1pkt 2 kpc pominięto dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości wobec ustalenia nieważności kredytu.

W świetle powyższego na zasadzie art. 224§3kpc zamknięto rozprawę na posiedzeniu niejawnym i w pkt 1 na zasadzie art. 405kc uwzględniono żądanie zapłaty. O odsetkach orzeczono na zasadzie art. 481kc, zgodnie z żądaniem. Pozwany był wezwany do uiszczenia kwoty pismem z 25.08.2023r. pozostawał więc w opóźnieniu. W pkt 2 na zasadzie art. 98 kpc zasądzono koszty postepowania opłatę od pozwu i wynagrodzenie pełnomocnika wg minimalnej stawki.