Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2025 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia Sądu Okręgowego Katarzyna Banko

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2025 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa B. K. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki B. K. (1) tytułem zadośćuczynienia kwotę 76.500,00 (siedemdziesiąt sześć tysięcy pięćset) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia 13 sierpnia 2022r.;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki tytułem zwrotu kosztów opieki osób drugich kwotę1.293,00 (tysiąc dwieście dziewięć dziewięćdziesiąt trzy) złote wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 sierpnia 2022r.;

3.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

4.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.950,12 (tysiąc dziewięćset pięćdziesiąt 12/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono tytułem zwrotu kosztów procesu.

5.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 8.900,52 (osiem tysięcy dziewięćset 52/100) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

6.  odstępuje od obciążenia powódki kosztami sądowymi należnymi z zasądzonego roszczenia.

SSO Katarzyna Banko

Sygn. akt I C 1416/23

UZASADNIENIE

Powódka B. K. (1) domagała się zasądzenia od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 109.372 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 sierpnia 2022r. oraz renty na zwiększone potrzeby w wysokości 400 zł miesięcznie od lipca 2022r. płatnej z góry w terminie do 10 – dnia miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności którejkolwiek świadczenia. Nadto wniosła o zasądzenia od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Powódka w dniu 9 lutego 2022r. uległa wypadkowi komunikacyjnemu, doznała szeregu obrażeń. Na kwotę dochodzoną pozwem składają się zadośćuczynienie w kwocie 106.000,00 zł, kwota 3.373 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich, renta na zwiększone potrzeby w wysokości 400 zł miesięcznie.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i obciążenie powódki kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska podał, że dokonał likwidacji szkody. Wziął pod uwagę skutki wypadku, ból oraz krzywdę, które były udziałem powódki, a także uwzględnił wiek oraz okres leczenia. Lekarz orzecznik (...) S.A. szacował uszczerbek na zdrowiu poszkodowanej w wysokości 12 – 15 %. Mając na uwadze wszystkie okoliczności sprawy pozwany w procesie likwidacji szkody wypłacił powódce zadośćuczynienie w kwocie 13.500 zł oraz koszty leczenia i opieki w kwocie 1.107 zł. Zakwestionował także datę początkową naliczania ustawowych odsetek za opóźnienie. Powódka w żaden sposób nie udowodniła zwiększonych potrzeb oraz adekwatnego związku przyczynowo – skutkowego tych potrzeb związanych z wypadkiem z dnia 9 lutego 2022r. Z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował wysokość stawki za godzinę opieki.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 9 lutego 2022r. powódka B. K. (1) uległa wypadkowi komunikacyjnemu, którego sprawcą był E. B., kierujący samochodem osobowym marki (...) o numerach rejestracyjnych (...), a którego odpowiedzialność cywilną posiadacza na dzień zdarzenia ubezpieczała strona pozwana. Do wypadku doszło w R., na drodze dojazdowej do parafii przy ulicy (...), na skutek naruszenia przez sprawcę zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego, niezachowania szczególnej ostrożności i nienależytego obserwowania przedpola jazdy, a w konsekwencji tego nieustąpienia pierwszeństwa prawidłowo poruszającej się pieszej powódce, co ostatecznie doprowadziło do jej potrącenia. dowód: wniosek Prokuratora z dnia 13 czerwca 2022r. o warunkowe umorzenie postępowania k. 25

W następstwie wypadku powódka doznała obrażeń ciała w postaci:

- wieloodłamowego zgnieceniowo-rozszczepiennego złamania kłykcia bocznego kości piszczelowej lewej z przemieszczeniem,

- zniekształcenia oraz obniżenia powierzchni stawowej kłykcia bocznego,

- wieloodłamowego złamania końca bliższego kości strzałkowej, oraz ogólnych potłuczeń ciała. dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego – pobyt w Izbie Przyjęć k. 29

Bezpośrednio po wypadku powódka została przewieziona przez Zespół (...) na Izbę Przyjęć Szpitala Miejskiego w R., gdzie udzielono jej niezbędnej pomocy medycznej, zaopatrzono rany, wykonano szereg badań specjalistycznych i konsultacji. W badaniu obrazowym TK kończyny dolnej ujawniono wieloodłamowe złamanie kłykcia bocznego, guzka bocznego wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej lewej z przemieszczeniem odłamów kostnych i szczeliną złamania sięgającą na część bliższą trzonu kości piszczelowej, zniekształcenie powierzchni stawowej z jej przemieszczeniem w dół o około 7 - 13 mm poniżej powierzchni stawowej kłykcia przyśrodkowego, wieloodłamowe złamanie części bliższej kości strzałkowej (głowa i część podgłowowa), zwężenie szpary stawowej stawu kolanowego, boczne podwichnięcie rzepki oraz płyn w zachyłku nadrzepkowym o grubości około 7 mm. dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego – pobyt w Izbie Przyjęć k. 29

Z uwagi na charakter i rozmiar doznanych obrażeń, powódka zakwalifikowana została do leczenia operacyjnego i w tym celu przekazana została do Oddziału (...) (...), gdzie przebywała w okresie od dnia 9 lutego 2022r. do dnia 18 lutego 2022r. dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego wraz z pozostała dokumentacją medyczną k. 34 - 62

W dniu 11 lutego 2022r. wykonano u powódki zabieg operacyjny - otwartej repozycji i zespolenia bliższego końca kości piszczelowej lewej z wewnętrzną stabilizacją kości piszczelowej i kości strzałkowej za pomocą płyty (...) kłykciowej bocznej i 10 śrubami (...) oraz 1 śrubą wolną z podkładką. Ze względu na typ złamania (złamanie rozszczepienno-zgnieceniowe), w trakcie zabiegu użyto przeszczepu kości mrożonej, gąbczastej z Banku (...) w K. w ilości 10 cm ². Założono także ortezę zegarową stawu kolanowego. dowód: protokół zabiegu operacyjnego k. 32 – 33, protokół zabiegu operacyjnego k. 63 – 65, zaświadczenie Ordynatora Oddziału (...) (...) Szpitala Miejskiego w R. dr n. med. S. W. z dnia 25 sierpnia 2022r. k. 99

W trakcie hospitalizacji wdrożono wstępną rehabilitację uszkodzonej kończyny. Po ustabilizowaniu stanu ogólnego pacjentkę wypisano do dalszego leczenia ambulatoryjnego z zaleceniami oszczędzającego trybu życia, unieruchomienia w ortezie z bezwzględnym zakazem obciążania operowanej kończyny i możliwością poruszania się wyłącznie w asekuracji 2 kul łokciowych. dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego wraz z pozostała dokumentacją medyczną k. 34 – 62, 66 – 94, 100

Zgodnie z zaleceniem lekarza prowadzącego, powódka podjęła dalsze leczenie specjalistyczne w ramach Poradni (...) (...)Szpitala Miejskiego w R.. Początkowo poszkodowana poruszała się w asekuracji kul łokciowych, a następnie z uwagi na zanik mięśni czworogłowych i destabilizację (uciekanie, koślawienie) kolana — o balkoniku. Skutkiem destabilizacji lewego kolana, doszło do przeciążenia kolana prawego, co skutkowało koniecznością unieruchomienia obu stawów kolanowych w ortezach. dowód: dokumentacja z Poradni (...) k. 101 - 108

W okresie od 21 października 2022r. do 15 listopada 2022r. poszkodowana przeszła rehabilitację leczniczą w Ośrodku (...) w R.. dowód: karta informacyjna z przebytej rehabilitacji leczniczej k. 108

W okresie od 18 czerwca 2024r. do 21 czerwca 2024r. powódka ponownie była hospitalizowana w Szpitalu Miejskim w R. celem usunięcia zespolenia z okolicy kłykcia bocznego kości piszczelowej lewej. Podczas zabiegu równocześnie wykonano plastykę więzadła LCL (19.06.2024 r.). dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 183 – 185

Pomimo podjętego leczenia specjalistycznego i wdrożonej rehabilitacji oraz ćwiczeń usprawniających, powódka nie odzyskała dawnej sprawności fizycznej i psychicznej, jaką cieszyła się przed wypadkiem. Poszkodowana porusza się z wykorzystaniem ortezy stabilizującej staw kolanowy — bez jej użycia kolano lewe koślawi się do środka, powodując dolegliwości bólowe. Ma duże trudności z poruszaniem się po schodach, nie wychodzi sama z domu. Bezpośrednio po wypadku wymagała stałej opieki i pomocy osób drugich w codziennym funkcjonowaniu. Na czas rekonwalescencji do powódki przeprowadziła się jej córka, która do dnia dzisiejszego pomaga w wykonywaniu szeregu czynności. Powódka nie jest w stanie samodzielnie wykonywać czynności domowych, jak sprzątanie, mycie okien, zakupy. Przed wypadkiem była w pełni samodzielna i sprawna. Samodzielnie radziła sobie z wszystkimi czynnościami życia codziennego, opiekowała się też 7 - letnim wnukiem, którego codziennie zaprowadzała i odbierała ze szkoły. Na nodze lewej po operacji pozostała bardzo duża, szpecąca blizna, która nieustannie przypomina o feralnym zdarzeniu, które nieodwracalnie zmieniło życie poszkodowanej. dowód: zeznania świadka A. K., przesłuchanie powódki – zapis audio –video przebiegu rozprawy z dnia 27 maja 2024r. k. 158

Biegli sądowi: ortopeda dr n. med. L. M., specjalista rehabilitacji medycznej dr n. med. W. R. po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną powódki i przeprowadzeniu badania rozpoznali u powódki:

1.  stan po złamaniu wieloodlamowym kości podudzia: strzałkowej i kłykcia bocznego kości piszczelowej lewej o typie zgnieceniowym z przemieszczeniem i obniżeniem powierzchni stawowej leczone operacyjnie osteosyntezą płytą (...), wygojone z pourazową koślawością (15 stopni);

2.  pourazową niestabilność przednio-boczną stawu kolanowego lewego;

3.  zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego lewego - częściowo pourazowe.

Biegli podali, że powódka w związku z wypadkiem z dnia 9 lutego 2022r. doznała opisanych powyżej obrażeń, skutkujących powstaniem trwałego uszczerbku na zdrowiu, którego wysokość ocenili z poz. tabeli: 158b na 25% pomniejszone o 5% z uwagi na istniejące przed zdarzeniem zmiany zwyrodnieniowe, ostatecznie na 20%. Decyzję uzasadnili wieloodłamowym złamaniem piszczeli i strzałki lewej z powstaniem pourazowej niestabilności stawu kolanowego lewego. U powódki nie stwierdzili cech osobniczych, wad wrodzonych, ani schorzeń przewlekłych, które mogłyby być odpowiedzialne za sam wypadek, jak też jej obecny stan zdrowia w aspekcie doznanych urazów, stanowić współprzyczynę stwierdzanych dysfunkcji, czy odczuwanych dolegliwości. Leczenie ortopedyczne zostało wykonane prawidłowo. W zakresie rehabilitacji powódka nie odbyła rehabilitacji wczesnej w okresie 1-2-3 miesiące po operacji — otrzymała skierowanie, ale nie skorzystała z niego ze względu na długi okres oczekiwania. Odbyła rehabilitację w Oddziale/Ośrodku dziennej rehabilitacji. Nie korzystała z rehabilitacji przewlekłej, ale obecnie na nią oczekuje. Bezpośrednio po wypadku powódka odczuwała dolegliwości bólowe na poziomie 8-10 w skali 10-cio punktowej (...), po operacji przez okres 2-ch miesięcy na poziomie 6-7, obecnie nie odczuwa stałych dolegliwości bólowych. Po operacji wymagała przez okres 2-ch miesięcy pomocy osób drugich w zakresie podstawowych i złożonych czynności dnia codziennego (higiena, toaleta. poruszanie się, zajęcia domowe i pozadomowe) w wymiarze 2-ch godzin dziennie, obecnie nie wymaga pomocy osób drugich. Stan fizyczny powódki nie powoduje ograniczeń w życiu codziennym, dłuższe dystanse pokonuje w samochodzie. Stan psychiczny powódki nie budzi zastrzeżeń, ani w jej opinii, ani w opinii biegłych, jednakże biegli zastrzegli, że są biegłymi z dziedziny ortopedii i rehabilitacji medycznej i nie są specjalistami z zakresu psychiatrii. dowód: opinia biegłych sądowych ortopedy dr n. med. L. M., specjalista rehabilitacji medycznej dr n. med. W. R. k. 186 – 188

Powódka wezwała stronę pozwaną do zapłaty pismem z dnia 15 czerwca 2022r., wnosząc o przeprowadzenie procedury likwidacyjnej i przyznanie na jego rzecz odpowiedniej sumy, tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną w wyniku zdarzenia krzywdę. Powódka domagała się przyznania zadośćuczynienia w kwocie 150.000 zł oraz 4.480 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich – po 4h przez 8 tygodni po 20 zł. dowód: pismo z dnia 15 czerwca 2022r.k. 109 - 111

Pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego decyzją z dnia 12 sierpnia 2022r. wypłacił na rzecz powódki zadośćuczynienie w wysokości 7500 zł. dowód: pismo z dnia 12 sierpnia 2022r. k. 113

Przed wszczęciem procesu powódka zwróciła się ponowienie do pozwanego o zapłatę jak w piśmie z dnia 6 czerwca 2023r. Domagała się wypłacenia kwoty 200.000 zł zadośćuczynienia, przyznania renty z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości 800 zł miesięcznie, wyrównania renty z tytułu zwiększonych potrzeb od lutego 2022r. w wysokości 12.000 zł. dowód: pismo z dnia 6 czerwca 2023r. k. 116 - 117

Strona pozwana jak w decyzji z dnia 23.06.2023r. dopłaciła powódce 6000 zł (tj. do łącznej kwoty 13500 zł, a to uwzględniając także kwotę 500 tytułem nawiązki z postępowania karnego). dowód: pismo z dnia 23 czerwca 2023r. k. 118 – 119

O rzeczeniem Miejskiego Zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności w R. z dnia 27 września 2023r. powódka została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z jednoczesnym orzeczeniem całkowitej niezdolności do pracy, a także konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze, pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie. Orzeczenie zostało wydane do 30 września 2025r. Z orzeczenia wynika także konieczność korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji. dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 123

Powyższe okoliczności faktyczne Sąd ustalił na podstawie wskazanych dowodów, które były wiarygodne, spójne co do istotnych okoliczności sprawy.

Dowody z dokumentów urzędowych zostały sporządzone przez uprawnione osoby, w granicach ich kompetencji, zatem były w pełni wiarygodne. Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły także niekwestionowane dokumentny prywatne, których prawdziwość nie budziła wątpliwości. Za w pełni wiarygodne Sąd uznał karty informacyjne leczenia szpitalnego i historie choroby powódki B. K. (2) albowiem zostały sporządzone przez uprawnione organy w granicach ich kompetencji. Dokumenty te posłużyły do ustalenia przebiegu leczenia powódki i stanowiły podstawę do wydania opinii przez biegłych.

Sąd przyjął opinię biegłych sądowych ortopedy dr n. med. L. M. i specjalisty rehabilitacji medycznej dr n. med. W. R. bez zastrzeżeń, gdyż została ona sporządzona zgodnie ze zleceniem Sądu, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności istotnych dla poczynienia niezbędnych ustaleń faktycznych. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98 (OSNC 2001, Nr 4, poz. 64) opinia biegłego podlega ocenie - zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Opinia biegłych wydana w rozpoznawanej sprawie zawiera w części merytorycznej analizę całości załączonej do akt sprawy dokumentacji medycznej oraz okoliczności faktycznych sprawy, jest więc prawidłowa pod względem formalnym. Opinia, w ocenie Sądu, w sposób kompleksowy i jasny odpowiada na przedstawione pytania. W ocenie Sądu również warstwa medyczna opinii nie budzi zastrzeżeń, albowiem wywody opinii nie zawierają sprzeczności ani niedomówień. Biegli dysponują wiedzą specjalistyczną co w sposób naturalny powoduje ograniczenia w ocenie tego dowodu. Niepoparte fachową wiedzą wychodzenie poza te ograniczenia skutkować może wyłącznie przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów bądź polemicznym charakterem stawianych zarzutów. Wiedza i doświadczenie zawodowe opiniujących oraz stanowczy charakter opinii przekonują, że zasadnym było poczynienie ustaleń na podstawie tej opinii.

Zeznania świadka A. K. były logiczne i spójne, a w związku z tym wiarygodne i pomocne przy ustalaniu stanu faktycznego. Świadek w sposób jednoznaczny opisał stan zdrowia powódki po wypadku, przebieg jego leczenia, rehabilitacji oraz wpływ wypadku na aktywność życiową powódki.

Przesłuchanie stron ograniczone do przesłuchania powódki uzupełniło materiał dowodowy. Sąd dał wiarę zeznaniom powódki, gdyż korespondują one z pozostałym materiałem dowodowym, w szczególności zeznaniami świadka, dokumentację medyczną.

Sąd zważył, co następuje:

W ustalonym stanie faktycznym powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Materialną podstawę odpowiedzialności (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. stanowi art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym zakład ubezpieczeń, z którym została zawarta umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Zgodnie zaś z art. 822 § 4 k.c., uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Odpowiedzialność pozwanego wynika zatem zarówno wprost z cytowanego przepisu art. 822 k.c., jak również z art. 34 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ((Dz.U.2023.2500t.j.), który stanowi, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia oraz z art. 35 i art. 36 ust. 1 powołanej wyżej ustawy.

Podstawę odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu, stanowią przepisy art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c. Ustanawiają one odpowiedzialność posiadacza pojazdu mechanicznego wobec poszkodowanego ruchem tego pojazdu na zasadzie ryzyka względnie gdy wypadek komunikacyjny polega na zderzeniu dwóch pojazdów mechanicznych będących w ruchu to zgodnie z art. 436 § 2 k.c. naprawienie poniesionych szkód następuje na zasadach ogólnych, tj. zgodnie z art. 415 k.c. - na zasadzie winy.

Dodać należy, że w art. 822 § 1 k.c. zawarta została szeroka koncepcja szkody obejmująca zarówno szkodę majątkową uzasadniającą przyznanie odszkodowania, jak również krzywdę, za którą przysługuje zadośćuczynienie (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010r. sygn. akt III CZP 76/10, Biuletyn SN z 2010, Nr 10, poz. 11 i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2010r. sygn. akt IV CSK 307/09, OSNC-ZD z 2010 r. Nr 3, poz. 91).

Pozwany przyznał, że ubezpieczał odpowiedzialność cywilną sprawcy wypadku komunikacyjnego, w którym w dniu 9 lutego 20202r. poszkodowana została powódka. Wnosząc zaś o oddalenie powództwa podniósł, że wypłacone w toku postępowania likwidacyjnego zadośćuczynienie jest adekwatne do rozmiaru krzywdy doznanej przez powódkę, nadto, że w toku postępowania likwidacyjnego wypłacono powódce należności mające pokryć koszty leczenia.

Zgodnie z art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią kwotę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Podstawę żądania zadośćuczynienia stanowi przede wszystkim konsekwencja uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia w postaci krzywdy, czyli cierpienia fizycznego i psychicznego. Do cierpień fizycznych zalicza się przede wszystkim ból i podobne do niego dolegliwości. Cierpieniem psychicznym będą ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, konieczności zmiany sposobu życia czy nawet wyłączenia z normalnego życia (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 2000r., I CKN 969/98, LEX nr 50824). Ponieważ celem zadośćuczynienia pieniężnego jest złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych, dlatego zadośćuczynienie obejmuje wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które wystąpią w przyszłości. Dlatego w orzecznictwie przyjęto, że zadośćuczynienie winno mieć charakter całościowy i obejmować zarówno cierpienia fizyczne i psychiczne już doznane, czas ich trwania, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości, a więc prognozy na przyszłość (por. wyrok SN z dnia 18 maja 2004r., IV CK 357/03, LEX nr 584206). Na pojęcie krzywdy z kolei składają się nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, polegające na znoszeniu cierpień psychicznych (por. wyrok SN z dnia 20 marca 2002 r., V CKN 909/00, LEX nr 56027). Zadośćuczynienie, choć niewątpliwie zawiera w sobie funkcję represyjną, nie jest karą, lecz sposobem naprawienia krzywdy. Jego celem jest przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Winno ono mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości (a więc prognozy na przyszłość). Ustawodawca wskazał, że suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma być „odpowiednia”, nie sprecyzował natomiast zasad ustalania jej wysokości. O wysokości zadośćuczynienia decyduje szereg okoliczności, a mianowicie: rozmiar doznanej przez poszkodowanego krzywdy, stopień i czas trwania cierpień fizycznych i moralnych poszkodowanego, trwałość czy też nieodwracalność skutków urazu (kalectwo, oszpecenie), przebieg zdarzenia podczas, którego doszło do wyrządzenia krzywdy, prognozy na przyszłość, wiek poszkodowanego. Zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Powinno być adekwatne nie tylko do rozmiaru krzywdy, ale także sytuacji majątkowej stron, aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa.

Żądanie powódki w zakresie zadośćuczynienia jest wygórowane, niemniej jednak wobec rozmiaru cierpień opisanych w opinii biegłych kwota przyznana w wyroku, łącznie z kwotę uprzednio wypłaconą (łącznie 90.000 zł), nie jest zawyżona. Sąd nie neguje cierpienia psychicznego i fizycznego powódki. Cierpienia opisywane w pozwie i w zeznaniach w pełni zasługują na wiarę. Ustalając wysokość zadośćuczynienia miał na względzie całokształt okoliczności sprawy, w tym stopień doznanych obrażeń – złamanie wieloodłamowe kości podudzia: strzałkowej i kłykcia bocznego kości piszczelowej lewej o typie zgnieceniowym z przemieszczeniem i obniżeniem powierzchni stawowej leczone operacyjnie, wygojone z pourazową koślawością (15 stopni), pourazową niestabilność przednio-boczna stawu kolanowego lewego, zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego lewego częściowo pourazowe; przebieg leczenia, w tym zabiegi operacyjne i związane z tym dolegliwości bólowe i cierpienia psychiczne; wpływ wypadku na jakość życia powódki, w tym niemożność wykonywania dotychczasowych obowiązków domowych. Procentowy uszczerbek na zdrowiu powdki biegli określili na 20 %. Pamiętać jednak należy, że mierzenie krzywdy wyłącznie stopniem uszczerbku na zdrowiu stanowi niedopuszczalne uproszczenie nie znajdujące oparcia w treści art. 445 § 1 k.c. Zauważyć bowiem należy, że procentowy uszczerbek na zdrowiu jest tylko jedną z szeregu okoliczności decydujących o wysokości zadośćuczynienia. Mając na względzie wiek powódki, rodzaj i rozmiar doznanych obrażeń, stopień i rodzaj cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność (natężenie, nasilenie) oraz czas trwania tych cierpień, długotrwałość leczenia, przebyte zabiegi operacyjne, orzeczony uszczerbek na zdrowiu, konieczność rezygnacji z dotychczasowego trybu życia oraz rokowania na przyszłość - Sąd uznał, że zadośćuczynienie adekwatne do doznanej przez powódki krzywdy powinno wynosić 90.000 zł i uwzględniając wypłaconą przez pozwanego kwotę 13.500 zł, zasądził na rzecz powódki kwotę 76.500 zł.

Przepis art. 444 § 1 zd. 1 k.c. stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Powódka domagała się zasądzenia od pozwanego kwoty 3.373 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich. Z opinii biegłych wynika, że po operacji powódka wymagała przez okres 2-ch miesięcy pomocy osób drugich w zakresie podstawowych i złożonych czynności dnia codziennego (higiena, toaleta. poruszanie się, zajęcia domowe i pozadomowe) w wymiarze 2-ch godzin dziennie, zaś obecnie nie wymaga takiej pomocy. Zatem łączny czas przez który powódka wymagała opieki osób drugich wynosił 120 godzin (60 dni po 2 godziny). Uwzględniając stawkę godzinową - 20 zł za godzinę - koszty opieki powódki wynoszą 2.400 zł. Pozwany z tego tytułu przyznał powódce kwotę 1.107 zł, a zatem powództwo w tym zakresie zostało uwzględnione do kwoty 1.293,00 zł.

Powódka domaga się także zasądzenia na jej rzecz renty wyrównawczej w kwocie 400,00zł, która winna być zasądzona z tytułu zwiększonych potrzeb powódki spowodowanych wypadkiem. Renta z tytułu zwiększonych potrzeb przeznaczona być powinna na pokrycie kosztów długotrwałej opieki, cyklicznego zakupu leków lub sprzętu rehabilitacyjnego, a także uszczerbku polegającego na niemożności wykonywania określonej działalności. Jak wynika z opinii biegłych powódka obecnie nie wymaga opieki osób drugich. Strona powodowa nie wykazała także, że powódka ponosi koszty zakupu leków czy sprzętu rehabilitacyjnego, nadto wizyty kontrolne nie są wyliczone a ich koszt nie został udokumentowany. Reasumując powódka w żaden sposób nie udowodniła zakresu zwiększonych potrzeb oraz ich związku przyczynowego z wypadkiem z dnia 9 lutego 2022r., a także nie udowodniła wysokości tych kosztów. Zatem powództwo w tym zakresie podlega oddaleniu.

Zobowiązania powstające z czynów niedozwolonych są zobowiązaniami bezterminowymi i stają się wymagalne po wezwaniu sprawcy przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia odszkodowawczego stosownie do art. 455 k.c., przewidującym że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Od tej chwili co do zasady - biegnie termin do odsetek za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2014r., III CSK 152/13 wyrok SN z dnia 30 marca 1998r., III CKN 330/97, OSNC rok 1998, Nr 12, poz. 209). Dłużnik popada w opóźnienie, jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 13 października 1993r., I CRN 121/94, OSNC 1995/1/21 i 22 października 2003r., II CK 146/02, 13 marca 2013r., IV CSK 512/12, LEX nr 1324319). Należy pamiętać, że ustawodawca na gruncie art. 363 § 2 k.c. przewidział, że szczególne okoliczności sprawy mogą uzasadniać przyjęcie za podstawę odszkodowania cen istniejących w innej chwili. Zastosowanie cen z innej daty wymaga szczególnych okoliczności, wskazujących na zaistnienie wyjątku od powyższej zasady. Kodeks cywilny nie zawiera wskazówek, co do zakwalifikowania określonej okoliczności, jako szczególnej w rozumieniu art. 363 § 2 k.c. jednak uzasadnione jest stanowisko, iż okoliczności takie zachodzą, jeżeli przyjęcie ceny z daty ustalania odszkodowania powodowałoby albo pokrzywdzenie albo bezpodstawne wzbogacenie poszkodowanego.

Kwestia określenia początkowego terminu naliczania odsetek za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest przedmiotem rozbieżności w orzecznictwie i nauce prawa. W odniesieniu do daty początkowej biegu roszczenia pokrzywdzonego o odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie ustalonego przez sąd zadośćuczynienia za krzywdę, w orzecznictwie i nauce prawa można wyróżnić trzy zasadnicze poglądy. Zgodnie z pierwszym z nich, ostateczne ustalenie wysokości zadośćuczynienia według stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, jego jednorazowość i nadal waloryzacyjny charakter odsetek uzasadniają przyznanie ich od daty wyrokowania przez Sąd pierwszej instancji (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2003r., IV CK 130/02 i z dnia 9 września 1999r., II CKN 477/98). Drugi pogląd przewiduje, że zadośćuczynienie za krzywdę staje się wymagalne po wezwaniu ubezpieczyciela przez pokrzywdzonego do spełnienia świadczenia odszkodowawczego; od tej zatem chwili biegnie termin naliczania odsetek za opóźnienie (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2010r., II CSK 434/09 oraz z dnia 18 września 1970r., II PR 257/70). Stosownie do trzeciego zapatrywania, odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia za krzywdę, mogą, stosownie do okoliczności każdego indywidualnie rozpoznawanego przypadku, biec od dnia wyrokowania lub od daty wcześniejszej (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2011r., I CSK 243/10 i z dnia 8 marca 2013r., III CSK 192/12.).

W ocenie Sądu Okręgowego, rozpoznającego sprawę najbardziej przekonujące jest trzecie stanowisko zgodnie z którym, wymagalność roszczenia o zadośćuczynienie, a tym samym początkowy termin naliczania odsetek za opóźnienie w jego zapłacie, może kształtować się różnie w zależności od okoliczności każdej sprawy. Terminem tym, może być zarówno dzień poprzedzający wyrokowanie, jak i dzień wyrokowania przez Sąd pierwszej instancji, zwłaszcza, jeśli Sąd ustala sumę zadośćuczynienia, uwzględniając wszystkie istotne dla tej kwestii okoliczności według stanu na dzień wyrokowania (ściślej zamknięcia rozprawy), takie jak rozmiar krzywdy, warunki ekonomiczne, poziom życia społeczeństwa i aktualne ceny. Nietrafny jest pogląd, iż w każdej sytuacji odsetki ustawowe od przyznanego zadośćuczynienia należą się powodowi od dnia wezwania pozwanego do zapłaty zadośćuczynienia. Biorąc pod uwagę charakter tego świadczenia, które może kompensować zarówno krzywdę istniejącą już w dacie wezwania do zapłaty, jak i trwającą jeszcze w toku sprawy, odsetki za opóźnienie mogą się należeć, jak to już akcentowano, zarówno od daty wezwania do zapłaty, jak i dopiero od daty wyrokowania w tej kwestii przez Sąd pierwszej instancji. Konieczne jest zatem elastyczne i wyważone podejście przez Sąd do kwestii odsetek ustawowych za opóźnienie, w sposób zapewniający zrównoważenie interesów stron i sprawiedliwe rozstrzygnięcie sporu.

Uzupełnieniem regulacji kodeksowej, w zakresie ustawowych odsetek za opóźnienie należnych od ubezpieczyciela jest art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, który reguluje termin spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela i zgodnie z powołanym przepisem zasadą jest, że zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania (ust.2). W orzecznictwie pojawiły się poglądy, iż odsetki opóźnienia przy zasądzaniu zadośćuczynienia należą się od daty wyrokowania, jednakże zdaniem Sądu pogląd ten, zważywszy na treść powołanego wyżej art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, nie odnosi się do zobowiązanego, którym jest ubezpieczyciel (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2005r. I CK 7/2005). Ponadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 listopada 2009r. II CSK 257/2009 (Lex nr 551100) podał, że „ ustanawiając krótki termin spełnienia świadczenia ustawodawca wskazał na konieczność szybkiej i efektywnej likwidacji szkody ubezpieczeniowej. Wymóg ten odnosi się także do sytuacji określonej w art. 817 § 2 k.c., a więc przypadku, w którym zachodzi konieczność przedłużenia postępowania likwidacyjnego. Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 k.c.) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Obowiązku tego nie może przerzucić na inne podmioty, w tym uprawnionego do odszkodowania. Nie może też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Bierne oczekiwanie ubezpieczyciela na wynik toczącego się procesu naraża go na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Rolą sądu w ewentualnym procesie może być jedynie kontrola prawidłowości ustalenia przez ubezpieczyciela wysokości odszkodowania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 stycznia 2000 r. III CKN 1105/98 OSNC 2000/7-8 poz. 134, z dnia 19 września 2002r. V CKN 1134/2000 Monitor Prawniczy 2006/3 str. 149 i z dnia 15 lipca 2004r. V CK 640/2003 LexPolonica nr 367700).”

Ocena rozmiaru poniesionej przez poszkodowanego szkody i w konsekwencji zasadności żądanego świadczenia pieniężnego podlega, w razie sporu między stronami, weryfikacji sądowej. Wyrok zasądzający zadośćuczynienie nie jest źródłem zobowiązania sprawcy szkody do zapłaty, ponieważ pozostaje nim czyn niedozwolony, tak więc odsetki należą się wierzycielowi od daty zgłoszenia roszczenia o zapłatę, stosownie do art. 455 k.c.

Powódka wezwała stronę pozwaną do zapłaty pismem z dnia 15 czerwca 2022r., wnosząc o przeprowadzenie procedury likwidacyjnej i przyznanie na jego rzecz odpowiedniej sumy, tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną w wyniku zdarzenia krzywdę. Powódka domagała się przyznania zadośćuczynienia w kwocie 150.000 zł oraz 4.480 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich – po 4h przez 8 tygodni po 20 zł. Pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego decyzją z dnia 12 sierpnia 2022r. wypłacił na rzecz powódki zadośćuczynienie w wysokości 7500 zł. Przed wszczęciem procesu powódka zwróciła się ponowienie do pozwanego o zapłatę jak w piśmie z dnia 6 czerwca 2023r. Domagała się wypłacenia kwoty 200.000 zł zadośćuczynienia, przyznania renty z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości 800 zł miesięcznie, wyrównania renty z tytułu zwiększonych potrzeb od lutego 2022r. w wysokości 12.000 zł. Strona pozwana jak w decyzji z dnia 23.06.2023r. dopłaciła powódce 6000 zł (tj. do łącznej kwoty 13500 zł, a to uwzględniając także kwotę 500 tytułem nawiązki z postępowania karnego). W ocenie Sądu rozpoznającego sprawę pozwany pozostawał w stanie opóźnienia od dnia 13 sierpnia 2022r., gdyż wówczas na skutek zgłoszenia szkody pismem z dnia 15 czerwca 2022r. powinien był podjąć czynności zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Jak wskazano w orzeczeniu Sądu Najwyższego pozwany ubezpieczyciel - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Obowiązku tego nie może przerzucić na inne podmioty, w tym uprawnionego do odszkodowania. Nie może też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Ubezpieczyciel, który uchybia tym obowiązkom naraża się na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Z tych przeto względów Sąd uznał, że roszczenie o ustawowe odsetki za opóźnienie zasługuje na uwzględnienie zgodnie z żądaniem pozwu.

Mając powyższe ustalenia i rozważania na względzie Sąd, na podstawie powołanych przepisów, orzekł jak w sentencji orzeczenia. O odsetkach ustawowych za opóźnienie w spłacie kredytu orzeczono zgodnie z art. 481 § 1 i § 2 k.c.

Wartość przedmiotu sporu z powództwa wynosiła 114.172 zł, powództwo zostało uwzględnione go kwoty 77.793,00 zł, tj. 68,13 % - w zaokrągleniu 68 %.

Opłata od pozwu wynosiła 5.469 zł oraz od żądania renty 240 zł – łącznie 5.709 zł. Koszty wydania opinii wyniosły 7.380 zł. Łącznie więc koszty sądowe wyniosły 13.089 zł.

Powódka była zwolniona od kosztów sądowych w całości. Pozwany przegrał sprawę w 68 %, zatem powinien pokryć koszty sądowe w wysokości 8.900,52 zł. Podstawą powyższego rozstrzygnięcia jest art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (dalej u.k.s.c.) w związku z art. 100 zdanie 1 k.p.c. Pozostałe koszty sądowe (32 % z kwoty 13.089 zł) powinna pokryć powódka z zasądzonego roszczenia zgodnie z art. 113.ust. 2 u.k.s.c. Biorąc jednak pod uwagę charakter dochodzonego roszczenia Sąd na podstawie art. 113 ust. 4 u.k.s.c. odstąpił od obciążenia powódki powyższymi kosztami.

Obie strony były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników, których wynagrodzenia wynoszą po 5400 zł, a to zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Nadto obie strony uiściły opłaty skarbowe od pełnomocnictw w wysokości 17 zł. Powódka wygrała proces w 68 %, zatem z kwoty 5417 zł należy jej się zwrot kwoty 3.683,56 zł, natomiast pozwanemu z tej samej kwoty należy się zwrot 32 % , tj. kwota 1.733,44 zł.

Różnica pomiędzy powyższymi kwotami, tj. kwota 1.950,12 zł stanowi koszty procesu należne powódce przy zastosowaniu zasady wynikającej z art. 100 zdanie 1 k.p.c.

Gliwice, dnia 3 czerwca 2025r.

SSO Katarzyna Banko