Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2025 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Tadeusz Trojanowski
Protokolant:	stażysta Monika Atałap

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2025 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko M. C., R. C., H. C.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 159678,54 (sto pięćdziesiąt dziewięć tysięcy sześćset siedemdziesiąt osiem ⁵⁴/100) złotych wraz z odsetkami:

- umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 102850,06 (sto dwa tysiące osiemset pięćdziesiąt ⁰⁶/100) złotych od dnia 8 sierpnia 2024 roku do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie od kwoty 42412,84 (czterdzieści dwa tysiące czterysta dwanaście ⁸⁴/100) złotych od dnia 8 sierpnia 2024 roku do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie od kwoty 14296,64 (czternaście tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt sześć ⁶⁴/100) złotych od dnia 8 sierpnia 2024 roku do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie od kwoty 119 (sto dziewiętnaście) złotych od dnia 8 sierpnia 2024 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 13 401 (trzynaście tysięcy czterysta jeden) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

3.  zastrzega pozwanym prawo do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności do wartości ustalonego w spisie inwentarza stanu czynnego spadku.

SSO Tadeusz Trojanowski

Sygn. akt I C 1293/24

UZASADNIENIE

Wyroku z 10 kwietnia 2025 roku

Powód (...) S.A. z siedzibą w W., wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych: M. C., R. C. i H. C. kwoty 159.678,54 zł wraz ze wskazanymi odsetkami oraz kosztami procesu. Powód wywodził swoje roszczenie z umowy kredytowej zawartej w dniu 18 maja 2018 roku przez spadkodawcę M. M. z (...), którego następcą prawnym – w wyniku przymusowej restrukturyzacji – stał się (...) S.A. W uzasadnieniu wskazał, że po śmierci kredytobiorcy pozwani nabyli spadek, a wobec braku spłaty kredytu – umowa została skutecznie wypowiedziana, a roszczenie wymagalne.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z 30 sierpnia 2024 roku (sygn. akt. I Nc 137/24) Sąd Okręgowy w Gliwicach uwzględnił roszczenie w całości.

Pozwani w ustawowym terminie wnieśli sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu. W sprzeciwie i dalszych pismach procesowych podnieśli m.in. zarzuty:

• przedawnienia roszczenia,

• braku legitymacji czynnej powoda,

• ograniczonej odpowiedzialności pozwanych za długi spadkowe do wysokości spisu

inwentarza

• niewykazania dochodzonego roszczenia co do wysokości i zasady,

• nieskuteczności zawarcia umowy kredytowej oraz jej wypowiedzenia

• naruszenia art. 5 k.c. (nadużycie prawa),

• braku możliwości dowodowej kserokopii dokumentów,

• niezasadności doliczenia kwoty 119 zł jako kosztów.

Pozwani powołali się na ograniczenie ich odpowiedzialności jako spadkobierców do wartości czynnego spadku i złożyli protokół spisu inwentarza.

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 18 maja 2018 roku M. M. zawarł z (...) w W. umowę kredytu konsumenckiego nr (...), na mocy której bank udzielił mu kredytu gotówkowego w złotówkach. Umowa została zawarta na czas określony i przewidywała spłatę kredytu w miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych do dnia 24 każdego miesiąca. Zgodnie z treścią umowy, bank miał prawo wypowiedzieć umowę kredytu z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku opóźnienia w spłacie rat.

W 2022 roku, o czym wiadomo sądowi z urzędu w wyniku działań Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, doszło do przymusowej restrukturyzacji (...) W jej wyniku działalność banku w zakresie kredytów złotówkowych została przeniesiona na instytucję pomostową – (...) S.A., który z mocy prawa stał się następcą prawnym dotychczasowego wierzyciela.

W związku ze śmiercią kredytobiorcy M. M. Sąd Rejonowy w Pińczowie 30 września 2022 roku wydał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku z dobrodziejstwem inwentarza przez: M. C., R. C. oraz H. C. po 1/3 części każde z nich.

Z uwagi na brak spłat rat kredytu, powód pismem z 1 marca 2024 roku wezwał pozwanych do zapłaty należności oraz do złożenia wniosku o restrukturyzację. Wobec bezskuteczności wezwania, bank pismem z 8 kwietnia 2024 roku wypowiedział umowę kredytu ze skutkiem natychmiastowym z uwagi na długotrwałe zaległości w spłacie zobowiązania. W dniu 26 lipca 2024 roku powód wystawił wyciąg z ksiąg banku stwierdzający zadłużenie strony pozwanej.

Z tytułu kredytu pozostało niespłacone zadłużenie obejmujące kapitał, odsetki umowne, odsetki za opóźnienie oraz kwota 119 zł poniesiona przez powoda na uzyskanie dokumentów niezbędnych do ustalenia statusu spadkobierców.

Pozwani nie podjęli negocjacji z bankiem. W dniu 4 listopada 2024 r. został sporządzony przez komornika sądowego protokół spisu inwentarza (sygn. akt Kmn 93/24), który wykazał składniki majątku spadkodawcy, w tym nieruchomość położoną w M., objętą księgą wieczystą (...). Protokół nie zawierał jednak wyceny majątku.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, a to m.in. o następujące dokumenty złożone do akt sprawy:

• umowę kredytową z 18 maja 2018 roku k. 27,

• dowód nabycia spadku przez pozwanych - postanowienie Sądu Rejonowego w Pińczowie
z 30 września 2022 roku, sygn.. akt I Ns 71/21 k. 48,

• wezwanie do zapłaty z informacją o restrukturyzacji z 1 marca 2024 roku k. 50,

• wypowiedzenie umowy z 8 kwietnia 2024 roku k. 81,

• ostateczne wezwanie do zapłaty z 4 czerwca 2024 roku k. 86,

• wyciąg z ksiąg banku z 26 lipca 2024 roku k. 95,

• decyzja Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z 29 września 2022 roku k. 155,

• protokół spisu inwentarza z 4 listopada 2024 roku k. 171.

Sąd uznał powyższe dowody za wystarczające do dokonania rozstrzygnięcia, które z mocy art. 243 ² kpc podlegały zaliczeniu w poczet materiału dowodowego.

Nie podzielił zarzutu pozwanych dotyczącego niedopuszczalności kserokopii – zgodnie z art. 309 kpc, dokumenty prywatne, także w formie kopii, mogą stanowić dowód, zwłaszcza w kontekście ich powszechnego występowania w postaci elektronicznej.

Sąd zważył, co następuje.

Sąd uznał powództwo za zasadne.

W ocenie Sądu powód wykazał zasadność roszczenia co do zasady i wysokości, jak również swoją legitymację czynną do dochodzenia należności wynikających z umowy kredytu zawartej przez spadkodawcę pozwanych. Zarzut braku legitymacji czynnej nie zasługiwał na uwzględnienie, gdyż powództwo zostało wytoczone przez instytucję pomostową - (...) S.A. – utworzoną na mocy decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, w ramach przymusowej restrukturyzacji (...) Sąd uznał, że następstwo prawne powoda jest mu znane z urzędu i wynika z mocy prawa – mamy w sprawie domniemanie ustawowe przejęcia tego kredytu.

Powód wykazał, że kredyt został skutecznie wypowiedziany zgodnie z § 9 umowy, co skutkowało postawieniem całego zobowiązania w stan wymagalności. Dokumenty złożone przez powoda potwierdzają fakt zawarcia umowy, sposób i termin wypowiedzenia, a także wysokość zadłużenia. Choć część dokumentów miała formę kserokopii, to – zdaniem Sądu – ich wartość dowodowa nie została skutecznie zakwestionowana przez stronę przeciwną.

Pozwani – jako spadkobiercy – ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spadkodawcy w granicach stanu czynnego spadku, zgodnie z art. 1031 § 2 kc. Na potwierdzenie tego ograniczenia przedstawiono protokół spisu inwentarza, a Sąd – działając na podstawie art. 319 kpc – zastrzegł w wyroku odpowiednie ograniczenie odpowiedzialności pozwanych. Zastrzeżenie to jest skuteczne i zabezpiecza pozwanych przed egzekucją ponad wartość przyjętego spadku.

Sąd uznał również, że zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanych był niezasadny. Sąd w tym przedmiocie podziela pogląd Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2017 roku, sygn. akt II CSK 209/16, zgodnie z którym skuteczne wypowiedzenie umowy kredytu nie powoduje zniesienia istniejącego między stronami stosunku obligacyjnego wynikającego z zawartej umowy, ale skutkuje wymagalnością roszczenia banku obejmującego niespłacone raty kredytu oraz odsetki kapitałowe i odsetki za opóźnienie. Mając na uwadze powyższe, termin przedawnienia powinien być liczony nie od daty zapadalności poszczególnych rat, lecz od dnia wymagalności całego zobowiązania. W realiach niniejszej sprawy, zarówno wypowiedzenie umowy kredytu jak i wniesienia pozwu miały miejsce w 2024 roku, co oznacza, że trzyletni termin przedawnienia nie upłynął, a zarzut pozwanych nie mógł odnieść zamierzonego skutku.

Co do kwoty 119 zł dochodzonej przez powoda, Sąd uznał ją za zasadną. Koszt ten nie wynika z tabeli opłat bankowych, lecz obejmuje niezbędne wydatki związane z uzyskaniem dokumentów koniecznych do ustalenia statusu spadkobierców (akty zgonu, postanowienia sądu, pełnomocnictwa). Tego rodzaju koszt – jako wydatek poniesiony w celu zabezpieczenia roszczenia – może więc podlegać zwrotowi.

Zarzut nadużycia prawa - art. 5 kc - również okazał się niezasadny. Sąd dostrzega, że pozwani nie mieli wiedzy o istnieniu długu i działali w dobrej wierze, jednak ochrona ich interesów wynika z ograniczenia odpowiedzialności do wartości spadku, a nie z zastosowania art. 5 kc Dopuszczenie nadużycia prawa w takim wypadku prowadziłoby do zachwiania równowagi w obrocie prawnym i naruszałoby zaufanie do systemu finansowego. Zatem skoro przepis szczególny – art. 1031 § 2 kc – chroni interesy pozwanych, brak jest podstaw do stosowania ogólnego mechanizmu nadużycia prawa

W rezultacie Sąd uznał roszczenie za zasadne w całości, z zastrzeżeniem ograniczenia odpowiedzialności pozwanych na podstawie art. 319 kpc.

Na podstawie art. 98 kpc oraz § 2 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda zwrot kosztów procesu w łącznej wysokości 13.401 zł.

SSO Tadeusz Trojanowski