Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2025 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Łucja Oleksy-Miszczyk
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Elżbieta Leszczewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 stycznia 2025 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa J. S. (1)

przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej przy ulicy (...) w G.

o ustalenie nieważności uchwały

1.  oddala powództwo;

2.  tytułem kosztów procesu zasądza od powódki J. S. (1) na rzecz pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej przy ulicy (...) w G. kwotę 1440 (tysiąc czterysta czterdzieści) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia prawomocności wyroku.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

Sygn. akt I C 536/23

UZASADNIENIE

wyroku z 30 stycznia 2025 r.

Powódka J. S. (1) w pozwie skierowanym przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej przy ulicy (...) w G., wniosła pierwotnie o uchylenie uchwały członków Wspólnoty nr (...) z dnia 30 marca 2023 r. , a następnie zmieniła żądanie i po ostatecznym sprecyzowaniu swojego roszczenia pismem procesowym z 19 listopada 2024 r. (k.314) wniosła o ustalenie nieważności spornej uchwały. Wywodziła, iż sporna uchwała została podjęta w drodze indywidualnego zbierania głosów, a właściwym sposobem jest procedowanie na zebraniu wspólnoty. Nie został sporządzony projekt uchwały co uniemożliwiało członkom wspólnoty zapoznanie się z nimi a nadto w porządku obrad nie było punktu przewidującego procedowanie nad tą uchwałą. Podnosiła zarzuty dotyczące prawidłowości oddania głosów, kwestionując legitymację głosujących nad uchwałą osób. Zmieniając żądanie i domagając się ustalanie nieważności uchwały i powoływała się na okoliczność, iż zaskarżona uchwała nie została podjęta wystarczającą ilością głosów, a osoby głosujące nie posiadały do tego odpowiednich upoważnień (pismo modyfikujące żądanie k. 306).

W odpowiedzi na pozew i dalszych pismach procesowych pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów sądowych w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej (pismo procesowe z 10 października 2024 r. k.265). W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana podniosła, iż podjęta uchwała jest zgodna z prawem, gdyż została podjęta w drodze indywidualnego głosowania. Zaprzeczyła twierdzeniom powódki aby podjęcie uchwały wymagało sporządzenia jej projektu. Zaprzeczyła również, aby głosy pod sporną uchwałą złożyły osoby do tego nieuprawnione.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Powódka jest właścicielką lokalu położonego w G. przy ulicy (...).

W dniu 28 marca 2023 r. odbyło się zebranie członków pozwanej wspólnoty mieszkaniowej na której miały być podjęte uchwały w przedmiocie sprawozdania finansowego, inwestycji, zaliczek oraz omówienie wydatków jakie mają zostać podjęte z funduszu remontowego. Zaskarżona uchwała nr (...). nie była przedmiotem obrad na tym zebraniu. Podjęta została w trybie indywidualnego zbierania głosów i dotyczyła odwołania ze składu zarządu wspólnoty mieszkaniowej osób: K. B., S. C., J. S. (1). Uchwała została opatrzona datą 28 marca 2023 r., co następnie zostało przekreślone i w miejsce tej daty naniesiono datę 30 marca 2023 r. Głosy pod uchwałą były zbierane już od końca 2022 r. przez I. W. i K. K. (1). Powodem podjęcia uchwały było niezadowolenie części mieszkańców ze sposobu zarządu, a miało to związek z remontem parkingu, elewacji budynków oraz sposobem rozliczania się.

Pod sporną uchwałą podpisali się: I. S. (1) –udział 0,0226, J. i B. K. (1) – udział 0,0166, D. B. (1) – udział 0,0173, Ł. Z. – udział 0,0196, K. C. (1) – udział 0,0176, M. i M. K. (1) – udział 0,0170, B. K. (2) – udział 0,0190, G. i J. S. (2) – udział 0,0205, T. i M. K. (2) – udział 0,0178, B. M. – udział 0,0207, I. S. (2) – udział 0,0164, M. L. – udział 0,0217, J. P. (1) – udział 0,0167, E. J. – udział 0,0167, K. i M. F. – udział 0,0214, D. K. – udział 0,0170, M. i P. W. – udział 0,0173, B. i J. F. – udział 0,0174, A. D. – udział 0,0198, F. i J. K. – udział 0,0175, K. i B. P. – udział 0,0198, B. Z. – udział 0,0168, I. O. – udział 0,0210. F. C. (1) – udział 0,0173, S. i M. D. – udział 0,0198, K. i A. K. – udział 0,0189, I. i R. W. – udział 0,0198, I. K. – udział 0,0226, K. K. (1) – udział 0,0167, H. H.- udział 0,0225.

Zgodnie z zapisem widniejącym pod listą głosów za było 0,5658 udziałów, nikt nie był przeciwny i nikt się nie wstrzymał.

Powódka w pozwie kwestionowała skuteczność podpisów złożonych za I. O., J. P. (1), S. K., F. C. (1). W toku dalszych czynności procesowych powstała wątpliwość co do skuteczności podpisów złożonych za I. S. (1), oraz złożonych przez D. B. (1), K. C. (1), T. K. i P. W..

Jak ustalono, w imieniu I. O., która jest osobą ubezwłasnowolnioną, podpisał się jej opiekun prawny A. W. ( kopia orzeczenia o ubezwłasnowolnieniu i dekretu opiekuńczego k. 38-39).

Właścicielem lokalu o nr (...) nie jest J. P. (1), ale O. P.. Udzielił on stosownego pełnomocnictwa swojej babci J. P. (1). W imieniu J. P. (1) za uchwalą głosowała I. W. na mocy upoważnienia z 3 marca 2023 r. (wydruk księgi wieczystej k. 153 i nast., oświadczenie potwierdzające udzielenie pełnomocnictwa dla J. P. k.157, pełnomocnictwo dla J. W. k. 40).

Właściciel lokalu (...) S. K. udzielił notarialnego pełnomocnictwa swoim rodzicom A. i K. K. (2), którzy faktycznie mieszkają w jego mieszkaniu. Upoważnienie to obejmuje sprawowanie zarządu nad jego lokalem oraz reprezentowania go przed Wspólnotą Mieszkaniową w sądach, urzędach i instytucjach, jak też gdziekolwiek zajdzie tego potrzeba (pełnomocnictwo k.41). Oddany głos był głosem oddanym z zastrzeżeniem, że nie dotyczy powódki.

F. C. (1) zagłosował za sporną uchwałą osobiście. Podpis na liście złożył w listopadzie 2022r. jako jedna z pierwszych osób (zeznania świadka F. C. złożone na rozprawie w dniu 21 listopada 2023r. k. 110 i nast.).

Lokal o nr (...) jest własnością M. K. (2). Głos za uchwałą oddał jej małżonek T. K.. W związku z wątpliwościami co do upoważnienia T. K. do głosowania, M. K. (2) złożyła w dniu 4 grudnia 2023r. oświadczenie, że T. K. brał udział w głosowaniu za jej wiedzą i zgodą (wydruk księgi wieczystej k. 147, oświadczenie k. 150).

Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku lokalu (...). Właścicielem lokalu jest M. W., a podpis złożony został przez jej małżonka P. W.. M. W. złożyła w dniu 4 grudnia 2023r. oświadczenie, że P. W. brał udział w głosowaniu za jej wiedzą i zgodą (wydruk księgi wieczystej k. 161, oświadczenie k. 154).

Lokal (...) jest współwłasnością I. S. (1) w 4/6, J. S. (3) w 1/6 i B. K. (3) w 1/6 (wydruk księgi wieczystej k. 132 i nast.). Podpis na liście do głosowania złożyła B. K. (3). Składając podpis nie posiadała żadnego umocowania od pozostałych współwłaścicieli do oddania głosu w ich imieniu. Sama złożyła podpis nie mając świadomości głosowania pod uchwałą odwołującą członków zarządu i działając w przekonaniu, że kwestia ta będzie jeszcze przedmiotem obrad na spotkaniu członków wspólnoty (zeznania świadka B. K. na rozprawie w dniu 4 lipca 2024r. k 251 i nast.).

W księdze wieczystej lokalu przy ul. (...) jako właściciel wpisana jest niezgodnie ze stanem faktycznym nieżyjąca już I. B.. Za uchwałą głos oddała D. B. (1). W toku postępowania nie wykazano aby osoba ta była właścicielem lokalu (wydruk księgi wieczystej k. 137) .

Również podpisany pod uchwałą K. C. (1) nie jest właścicielem lokalu przy ul. (...), a właścicielami tego lokalu widniejącymi w księdze wieczystej byli nieżyjący już E. C. i K. C. (2) (wydruk księgi wieczystej k.142). K. C. (1) jest ich synem. Po zmarłych E. i K. C. (2) nie przeprowadzono postępowania spadkowego (zeznania świadka K. C. na rozprawie w dniu 28 marca 2024r. k. 207).

Powyższe ustalenia faktyczne poczyniono w pierwszej kolejności na podstawie zebranych w sprawie dokumentów, których prawdziwość oraz autentyczność nie została w sposób skuteczny zakwestionowana przez żadną ze stron. W dalszej kolejności oparto się na zeznaniach świadków: K. B. (k.111), S. K. (k.111), G. W. (k.111-112), F. C. (1) (k.112- 113), I. W. (k.113-115), M. Z. (k.115-116), M. D. (k.116-117), B. M. (k.117-118), I. S. (1) (k.207-208), K. C. (1) (k. 208), B. K. (3) (k.251-252), K. K. (1) (k.259-261) oraz powódki (k.261-262).

Materiał dowodowy był wystarczający dla ustalenia stanu faktycznego w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Wzruszenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej możliwe jest poprzez wytoczenie powództwa w trzech trybach :

1)  powództwa o uchylenie uchwały na podstawie art. 25 ustawy o własności lokali;

2)  powództwa o ustalenie nieważności uchwały w oparciu o art. 58 k.c.;

3)  powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały (art. 189 k.p.c.).

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali, właściciel lokalu może zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu jej niezgodności z przepisami prawa lub z umową właścicieli lokali albo jeśli narusza ona zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza jego interesy.

W niniejszej sprawie powódka pierwotnie domagała się uchylenia uchwały (...) w trybie art. 25 u.w.l., następnie żądanie zmieniła i domagała się ustalenia nieważności uchwały. Są to dwa odrębne roszczenia, choć pewne wątpliwości co do ich rozróżnienia dotyczą sytuacji niezgodności uchwały z przepisami prawa – w takim przypadku uchwała może, ale nie musi być jednocześnie nieważna w rozumieniu art. 58 k.c.

Niemniej zarówno dla ustalenia niezgodności uchwały z przepisami prawa lub umową właścicieli lokali albo ustalenia, że narusza ona zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza interesy skarżącego (art. 25 u.w.l.), tak samo jak dla ustalenia, że uchwała jest nieważna z powodu sprzeczności prawem, konieczne jest aby uchwała istniała.

Powódka pomimo pierwotnie zgłoszonego żądania uchylenia uchwały w oparciu o przepis ar.t 25 u.w.l., a następnie żądania ustalenia nieważności uchwały z powodu jej niezgodności z prawem, niemal od początku koncentrowała dowodzenie na okolicznościach związanych ze skutecznością oddanych głosów. Okoliczności te mają jednak pierwszoplanowe znaczenie nie dla oceny zgodności uchwały z prawem, jak błędnie wywodzi powódka, ale przede wszystkim dla oceny czy uchwała w ogóle została podjęta.

Zgodnie z art. 23 ust 1. ustawy o własności lokali, uchwały właścicieli lokali są podejmowane bądź na zebraniu, bądź w drodze indywidualnego zbierania głosów przez zarząd; uchwała może być wynikiem głosów oddanych częściowo na zebraniu, częściowo w drodze indywidualnego ich zbierania. W myśl art. 23 ust. 2 uchwały zapadają większością głosów właścicieli lokali, liczoną według wielkości udziałów, chyba że w umowie lub w uchwale podjętej w tym trybie postanowiono, że w określonej sprawie na każdego właściciela przypada jeden głos.

Sporna uchwała, wbrew twierdzeniom strony powodowej została poddana pod głosowanie w prawidłowy sposób, tj. przez indywidualne zbieranie głosów. Dla oceny uchwały pod kątem jej zgodności z prawem bez znaczenia jest, czy był sporządzany projekt uchwały czy też była ona dyskutowana przez członków wspólnoty na zebraniu, gdyż ustawa nie stawia takiego wymogu. Niemniej jak wynika z analizy zebranych w sprawie dowodów sporna uchwała nie została poparta przez większość właścicieli w rozumieniu art. 23 ust. 2 u.w.l., tj. nie została podjęta większością głosów właścicieli liczoną w oparciu o wielkość ich udziałów.

Ustawa o własności lokali nie określa rodzaju i formy pełnomocnictwa jakie wymagane jest dla oddania głosu (za wyjątkiem sytuacji w której jeden ze współwłaścicieli lokalu wykonuje prawa pozostałych podczas głosowania na zasadzie jeden właściciel, jeden głos; taka sytuacja jednak nie miała miejsca w niniejszej sprawie). Zastosowanie w tych warunkach mają przepisy ogólne kodeksu cywilnego. Przyjmuje się, że skoro uchwały właścicieli lokali dotyczą czynności przekraczających zwykły zarząd nieruchomością wspólną, to do udziału w głosowaniu nad nią wymagane jest pełnomocnictwo rodzajowe, określające typ czynności, do których pełnomocnik jest umocowany (tak: Dziczek R.,Własność lokali, Komentarz. Wzory pozwów i wniosków sądowych, Wyd. VIII, WKP 2021, za Lex). Dla podjęcia uchwały w przedmiocie odwołania zarządu wystarczy zatem pełnomocnictwo rodzajowe, które nie musi mieć formy ani pisemnej, ani szczególnej (art. 98 k.c. w związku z art. 99 § 1 i 2 k.c.), może być zatem udzielone w sposób dorozumiany lub ustnie.

W tych warunkach głosy oddane w imieniu O. P., M. K. (2), i M. W. należało uznać za oddane skutecznie. W świetle zebranego materiału dowodowego nie budzą też wątpliwości głosy oddane przez F. C. (1) (głos oddany osobiście) i za ubezwłasnowolnioną I. O. (głos oddany przez przedstawiciela ustawowego).

Zastrzeżenia budzi natomiast głos odnotowany na liście do głosowania pod pozycją 4 – I. S. (1), oddany przez B. K. (3) oraz głosy oddane przez K. C. (1) i D. B. (1).

Jak już podniesiono wyżej, I. S. (1) posiada 4/6 udziału w lokalu, B. K. (3) natomiast posiada 1/6, a 1/6 należy do J. S. (3). Wyniki postępowania dowodowego jednoznacznie wskazują, że B. K. (3) nie miała żadnego umocowania do oddania głosu imieniem pozostałych współwłaścicieli. Jej głos mógł być zatem skuteczny jedynie w zakresie wysokości przypadającego jej udziału we współwłasności lokalu tj. co do 0,0037 udziału w nieruchomości wspólnej (z lokalem związane jest 0,0226 udziału w nieruchomości wspólnej, z czego B. K. przypada 1/6). Niemniej, jak jednoznacznie wynika z zeznań B. K. (3) przesłuchiwanej w charakterze świadka, działała ona w błędzie co do treści dokonywanej czynności prawnej, tj. bez świadomości, że oddaje głos za odwołaniem zarządu, a w przekonaniu, że kwestia ta będzie jeszcze przedmiotem dalszych obrad na zebraniu współwłaścicieli. Ponieważ oddanie głosu w sprawie uchwały członków wspólnoty mieszkaniowej nie należy do grupy oświadczeń woli składanych innej osobie, a zatem uchylenie się od skutków prawnych tego oświadczenia nie wymaga formy pisemnej, ani złożenia oświadczenia w tym przedmiocie adresatowi oświadczenia wadliwego, Sąd przyjął, że jednoznaczna i stanowcza wypowiedź B. K. na rozprawie w dniu 4 lipca 2024r. spełnia wymogi oświadczenia, o jakim mowa w art. 84 § 1 zd. 1 k.c. Błąd niewątpliwie dotyczył treści czynności i był błędem istotnym, a zatem czynność oddania głosu jest nieważna w powodu wady oświadczenia woli (art. 84 § 1 k.c.).

Nieskuteczne są też głosy oddane przez D. B. (1) i K. C. (1). Zgodnie z art. 1027 k.c. względem osoby trzeciej, która nie rości sobie praw do spadku z tytułu dziedziczenia, spadkobierca może udowodnić swoje prawa wynikające z dziedziczenia tylko stwierdzeniem nabycia spadku albo zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia. Wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego nie pozwalają przyjąć aby D. B. (1) lub K. C. (1) mogli wykazać swoje prawa do spadku po osobach ujawnionych w księgach wieczystych jako właściciele. Brak też podstaw do przyjęcia, iż nabyli własności tych lokali w inny sposób.

Głos w imieniu S. K. został oddany co prawda przez osobę upoważnioną, niemniej zawiera zastrzeżenie prowadzące do jego nieważności. Z dokonanego zastrzeżenia wynika bowiem, że nie dotyczy powódki, a zatem oddany został jedynie za częścią uchwały. Głosowana uchwała stanowiła integralną całość w tym sensie, że pod głosowanie poddano odwołanie trzech wymienionych członków zarządu łącznie, a nie każdego z nich odrębnie. Nie istniała zatem możliwość zagłosowania za odwołaniem dwóch wymienionych w uchwale członków zarządu, a przeciw odwołaniu jednego z nich. Taki głos traktowany powinien być jako nieważny i w żadnym wypadku nie może być uznany za głos za uchwałą. Głosujący, który w tej sytuacji zamierzał wyrazić prawidłowo swoją wolę i sprzeciwić się odwołaniu powódki powinien głosować przeciwko uchwale jako całości.

Z lokalem zajmowanym przez I. S. związane jest 0,0226 udziałów w nieruchomości wspólnej, z lokalem zajmowanym przez D. B. 0.0173 udziału, z lokalem zajmowanym przez K. C. 0,0176 udziału, a z lokalem będącym własnością S. K. 0,0189 udziału – łącznie daje to 0,0764 udziałów. Odliczając te udziały od sumy głosów oddanych tj. 0,5658 otrzymujemy wartość 0,4894. W tej sytuacji nie doszło do podjęcia uchwały, albowiem nie uzyskała ona większości głosów obliczonej wedle zasad wynikających z art. 23 u.w.l. Konkluzja ta pozostaje aktualna również w przypadku gdyby uznać głos oddany przez B. K. za ważny w zakresie w jakim przypada jej udział w nieruchomości wspólnej tj. w zakresie 0,0037. Nawet gdyby ten głos uznać za ważny uchwała nadal nie uzyskuje wymaganej większości głosów.

Jako, że uchwała nie została podjęta, a zatem nie istnieje, nie ma żadnego aktu, który miałby podlegać ocenie pod kątem nieważności, co skutkowało oddaleniem powództwa.

O kosztach postępowania Sąd orzekł stosownie do treści art. 98 § 1 i § 3 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na koszty procesu poniesione przez pozwaną Wspólnotę w niniejszej sprawie złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości czterokrotności stawki minimalnej, tj. 1.440 zł, ustalone stosownie do § 8 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Zasądzając koszty zastępstwa procesowego w podwyższonej wysokości Sąd miał na względzie nakład pracy pełnomocnika związany z obszernym postępowaniem dowodowym, ilością rozpraw i złożonych pism procesowych i merytoryczną wartością tych pism. Sąd zważył przy tym, że w toku procesu, w kolejnych pismach procesowych pełnomocnik pozwanej podnosił kwestię nieprawidłowego ukształtowania żądania, była ona też przedmiotem zwrócenia uwagi w trybie art. 156 ¹ k.p.c. Dla oceny nakładu pracy pełnomocnika pozwanej istotne jest również to, że powódka po przeprowadzeniu całego postępowania dowodowego i bezpośrednio przed planowanym zamknięciem rozprawy, całkowicie zmieniła żądanie, co wygenerowało konieczność dalszych czynności procesowych i podjęcia obrony przez stronę pozwaną. Zgłoszony przez pełnomocnika pozwanej wniosek o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego w podwyższonej wysokości był w tej sytuacji zasadny.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk