Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

w brzmieniu po sprostowaniu

Dnia 20 listopada 2023 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Sądu Okręgowego Katarzyna Banko
Protokolant:	stażysta Karolina Kot

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2023 roku w Gliwicach
na rozprawie

sprawy z powództwa (...)w G.

przeciwko A. A.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego A. A. na rzecz powódki (...) z siedzibą w G. kwotę 125.640,48 (sto dwadzieścia pięć tysięcy sześćset czterdzieści 48/100) złotych wraz
z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5.5 pkt procentowych (odsetki maksymalne za opóźnienie) od dnia 6 marca 2023 roku;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 11.700 ( jedenaście tysięcy siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie
za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono.

SSO Katarzyna Banko

Sygn. akt I C 455/23

UZASADNIENIE

Powódka (...) z siedzibą w G. domagała się orzeczeniem nakazem zapłaty, że pozwany A. A. powinien zapłacić powódce kwotę 125.640,48 zł wraz z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność sumy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych (odsetki maksymalne za opóźnienie) od dnia wniesienia pozwu. Nadto wniosła o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, w tym opłaty sądowej w kwocie 6.283,00 zł, kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 5.400 zł oraz opłaty od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

W uzasadnieniu żądania pozwu podano, że strony w dniu 14 grudnia 2020r.zawarły umowę pożyczki w kwocie 122.840,75 zł. Zgodnie z umową pożyczka miała zostać zwrócona w 119 miesięcznych ratach. Pożyczkobiorca, mimo zobowiązania wynikającego z umowy, nie regulował rat pożyczki w ustalonych przez strony terminach, dokonał spłaty 15 z 119 rat, na które rozłożone było jego świadczenie, tym samym powód uzyskał podstawę do wypowiedzenia stosunku umownego. Powódka wypowiedziała pozwanemu umowę co skutkowało wymagalnością roszczenia w z dniem 7 listopada 2022r. Przed wypowiedzeniem umowy pożyczki powódka pismami z dnia 8 marca 2022r. i 5 kwietnia 2022r. wezwała pozwanego w trybie wskazanym w umowie do dobrowolnego uregulowania zadłużenia. Wysokość zadłużenia stanowi sumę następujących kwot: kapitału pożyczki 111.212,84 zł oraz odsetek, w tym karnych i zwykłych w wysokości 14.427,64 zł.

Sąd Okręgowy w Gliwicach nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 16 marca 2023r. orzekł, że pozwany A. A. w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty powinien zapłacić powódce kwotę 125.640,48 zł wraz z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność sumy referencyjnej NBP i 5.5 punktów procentowych od dnia 6 marca 2023r. oraz kwotę 11.700 zł tytułem kosztów postępowania.

Pozwany wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty zarzucając brak udowodnienia istnienia i wysokości roszczenia dochodzonego pozwem, brak legitymacji czynnej powoda do występowania w niniejszej sprawie, brak wykazania w pozwie sposobu wyliczenia wysokości należności głównej, brak wskazania w pozwie i udowodnienia istnienia podstawy do wypowiedzenia umowy, brak wskazania w pozwie i udowodnienia istnienia podstawy wymagalności dochodzonego roszczenia, brak skutecznego doręczenia pozwanemu wezwania do zapłaty, brak skutecznego doręczenia pozwanemu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, brak dokonania pełnego rozliczenia zadłużenia wskazującego na kwotę dochodzonej należności. Nadto pozwany podniósł zarzut przedawnienia, zaś w razie uwzględnienia powództwa wniósł o rozłożenie na raty zasądzonego świadczenia i nieobciążanie go kosztami sądowymi.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 14 grudnia 2020r. pomiędzy (...) z siedzibą w G. a A. A. została zawarta umowa pożyczki nr (...). Powódka udzieliła pozwanemu pożyczki w kwocie 122.840,75 zł na okres od 14 grudnia 2020r. do 20 listopada 2030r. na warunkach określonych umową i Regulaminem udzielania kredytów i pożyczek konsumenckich (...) stanowiącym załącznik nr 1 umowy. Pożyczka przeznczona była na spłatę zobowiązań pozwanego w (...) szczegółowo opisanych w punkcie 3 umowy.

Kwota pożyczki obejmująca kredytowane koszty pożyczki oprocentowana jest według zmiennej stopy procentowej (odsetki umowne) ustalonej przez Zarząd Kasy wynoszącej w dniu zawarcia umowy 6 % w skali roku. Zmiana stopy procentowej będzie miała wpływ na należność powódki z tytułu pożyczki, w tym na całkowity koszt kredytu oraz wysokość rat kapitałowo – odsetkowych. Zmiana rocznej stopy oprocentowania następuje raz na kwartał kalendarzowy, w przypadku podwyższenia lub obniżenia stopy referencyjnej NBP, w zakresie oraz w kierunku, w jakim wysokość tej stopy uległa zmianie i o wartość równą zmianie, o ile zmiana nastąpiła w okresie obowiązywania umowy oraz z uwzględnieniem dalszych postanowień zawartych w umowie w zakresie oprocentowania. Maksymalna stopa procentowa (odsetki maksymalne) nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych. W razie obniżenia wysokości odsetek maksymalnych w trakcie trwania umowy w ten sposób, że odsetki umowne byłyby od nich wyższe, kasa miała dokonać obniżenia odsetek umownych do wysokości odsetek maksymalnych, a w przypadku ponownego podwyższenia wysokości odsetek maksymalnych kasa była uprawniona do przywrócenia (podwyższenia) wysokości odsetek umownych w zakresie dopuszczalnym wysokością obowiązujących odsetek maksymalnych.

Spłata pożyczki miała następować w ratach miesięcznych płatnych bez wezwania w terminach i kwotach wskazanych w harmonogramie spłaty pożyczki, który stanowił załącznik nr 2 do umowy. Wpłaty dokonywane przez pożyczkobiorcę na poczet spłaty pożyczki kasa zalicza w następującej kolejności na poczet:

a)  prowizji i opłat,

b)  odsetek od kapitału przeterminowanego, a od dnia wytoczenia powództwa o zapłatę wierzytelności kasy z tytułu umowy, odsetek jak od należności przeterminowanej od całości należności przeterminowanej,

c)  wymagalnych odsetek za okresy obrachunkowe,

d)  kapitału przeterminowanego,

e)  odsetek naliczonych do dnia wpłaty,

f)  kapitału,

przy czym należności o których mowa w pkt c)-e) są pobierane w kolejności od najstarszej wymagalnej raty spłaty.

W przypadku powstanie opóźnienia w spłacie pożyczki należność z tego tytułu staje się w dniu następnym należnością przeterminowaną. Od niespłaconego w całości lub w części kapitału, a od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia pobierane są odsetki w wysokości dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych.

Umowa pożyczki mogła być wypowiedziana w razie, gdy pożyczkobiorca nie zapłacił w terminach wskazanych w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty opóźnionych rat w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy.

Pożyczkobiorca zobowiązał się do informowania kasy o każdej zmianie danych osobowych i adresu, w tym adresu korespondencyjnego zgodnie z § 44 Regulaminu.

Pozwany potwierdził, że przed zawarciem umowy otrzymał m. in. Regulamin stanowiący załącznik nr 1 oraz Harmonogram spłaty stanowiący załącznik nr 2 do umowy. dowód: umowa pożyczki wraz z Regulaminem k. 15 – 20, zestawienie operacji k. 34

Pismem z dnia 8 marca 2022r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty zadłużenia w terminie 14 dni roboczych od dnia doręczenia wezwania. Łączna wysokość przeterminowanego zadłużenia na dzień 8 marca 2022r. wynosiła 1.446,94 zł. Nadto poinformowano pozwanego o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania wniosku o restrukturyzację zadłużenia. dowód: pismo k. 30

Pismem z dnia 4 października 2022r. powódka wypowiedziała pozwanemu umowę pożyczki z powodu zaprzestania terminowej spłaty zobowiązania. Nadto podała, że z upływem okresu wypowiedzenia, tj. 30 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę, cała niespłacona część należności wraz z należnymi odsetkami zostanie postawiona w stan natychmiastowej wymagalności. Powyższe pismo zostało doręczone pozwanemu w dniu 7 października 2022r. dowód: pismo k. 21 – 22

Pozwany jest zatrudniony w firmie (...) jako kierownik obsługi na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z wynagrodzeniem brutto 10.000 zł, netto – 7.000 zł. Żona pozwanego również pracuje zarabiając 7.000 zł netto. Pozwany ma na utrzymaniu 7- letniego syna. Wynajmuje część domu, w którym zamieszkuje wraz z rodziną. Za wynajem mieszkania płaci 2.400 zł, na media wydaje 600 zł. Posiada pożyczki w (...) w wysokości 60.000 zł, (...)w wysokości 35.000 zł. Na spłatę pożyczek przeznacza około 2.600 zł ( (...) 1.500 zł, Bank (...) – 650 zł, karta kredytowa w (...) (...) – 300 zł, karta w (...) – 200 zł). Na bieżące utrzymanie rodziny wydatkuje 4.000 zł. Opóźnienia w spłacie pożyczki w (...) spowodowane były stanem zdrowia pozwanego, u którego dwa lata temu zdiagnozowano niewydolność nerek. Pozwany przebywał na zwolnieniach lekarskich co spowodowało obniżenie wynagrodzenia za pracę. Obecnie na leczenie wydatkuje 1.000 zł miesięcznie. dowód: przesłuchanie pozwanego – zapis audio – video przebiegu rozprawy z dnia 20 listopada 2023r. k. 140

Powyższe okoliczności faktyczne Sąd ustalił w oparciu o spójne i w pełni przekonujące wskazane wyżej dowody, w szczególności dokumenty, które w ocenie Sądu były w pełni wiarygodne. Zeznania pozwanego Sąd uznał za wiarygodne, gdyż znajdują potwierdzenie w dokumentach złożonych przez pozwanego na rozprawie w dniu 20 listopada 2023r.

Sąd zważył, co następuje:

W ustalonym stanie faktycznym powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że stosownie do art. 6 k.c. obowiązek udowodnienia określonych faktów spoczywa na tym, kto wywodzi z nich skutki prawne. Procesowym odpowiednikiem tego przepisu jest art. 232 k.p.c., zgodnie z którym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Regulacja zawarta w zdaniu drugim tego przepisu umożliwia wprawdzie dopuszczenie przez sąd dowodu niezgłoszonego przez stronę, jednakże ma ona charakter wyjątkowy i nie może być stosowana z oderwaniu od zasady kontradyktoryjności i równości stron w procesie. Regułą bowiem jest, że inicjatywa dowodowa należy do stron i sąd nie jest uprawniony do wyręczenia ich w tym zakresie, albowiem w przeciwnym razie przyjąłby rolę ich pełnomocnika. Dopuszczenie dowodu z urzędu winno nastąpić jedynie wówczas, gdy taka potrzeba jest szczególnie uzasadniona lub oczywista i to tylko pod warunkiem, że sąd ma wiedzę o istnieniu danego dowodu. Z prawem dopuszczenia dowodu z urzędu nie wiąże się obowiązek poszukiwania dowodów przez sąd. Takie działanie sądu musiałoby zostać potraktowane jako naruszenie zasady równości stron (por. uchwałę 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2000 r., III CZP 4/00, OSNC 2000/11/195).

Strony łączyła umowa pożyczki nr (...) zawarta w dniu 14 grudnia 2020r. stanowiąca umowę nazwaną przepisami Kodeksu cywilnego. Stosownie do treści art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W kodeksie cywilnym zostały zatem wskazane essentialia negotii umowy pożyczki, które stanowią nie tylko oznaczenie stron i określenie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, ale obejmują również zobowiązanie się do ich przeniesienia oraz obowiązek zwrotu przedmiotu pożyczki (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2000 r., sygn. akt I CKN 1040/98, LEX nr 50828). Powszechnie przyjmuje się w piśmiennictwie oraz judykaturze, że przeniesienie własności przedmiotu pożyczki może nastąpić w każdy prawem przewidziany sposób. Jeśli chodzi o pieniądze może to być wypłata gotówki, przelew bankowy, udzielenie kredytu na rachunku bankowym. Możliwe jest także wręczenie czeku, weksla lub innego papieru wartościowego. Formę wydania przedmiotu pożyczki może również stanowić przelew wierzytelności przysługującej dającemu pożyczkę w stosunku do osoby trzeciej albo uiszczenie długu obciążającego pożyczkobiorcę. Wymaga też podkreślenia, że zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu (art. 6 k.c.) w procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę tej kategorii, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku. Biorący pożyczkę powinien zaś wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości, przy czym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 k.p.c.). Fakt zawarcia umowy został wykazany w niniejszym postępowaniu odpisem umowy. Przepis art. 97 k.c. stanowi, że osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonego do obsługi publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Umowa została zawarta w placówce kasy w G. przy ulicy (...). Pozwany nie wykazał, aby podczas zawierania umowy zgłaszał zarzuty dotyczące braku umocowania osób uczestniczących w procesie udzielania pożyczki. Fakt, iż przystąpił do spłaty rat pożyczki również potwierdza wcześniejszy fakt zawarcia umowy. Nadto powódka do odpowiedzi na sprzeciw dołączyła pełnomocnictwa dla podpisanych pod umową pożyczki osób reprezentujących powódkę.

Kwota pożyczki, tj. 122.840,75 zł została wpłacona na rachunek pożyczkobiorcy skąd została przeksięgowana w całości na (...). Z rachunku wyksięgowano kwotę 18.976,00 zł na podstawie zlecenia przelewu na rachunek zewnętrzny (...). Z rachunku pobrano kwotę 75,90 zł z tytułu opłaty za zlecenie przelewu. Z rachunku wyksięgowano kwotę 77.141,00 zł na podstawie zlecenia przelewu na rachunek zewnętrzny (...). Z rachunku pobrano kwotę w wysokości 80,00 zł z tytułu opłaty za zlecenie przelewu. Z rachunku wyksięgowano kwotę 15.903,00 zł na podstawie zlecenia przelewu na rachunek zewnętrzny w (...). Z rachunku pobrano kwotę 63,61 zł z tytułu opłaty za zlecenie przelewu. Z rachunku wyksięgowano kwotę 10.555,00 zł na podstawie zlecenia przelewu na rachunek zewnętrzny (...). Z rachunku pobrano kwotę 42,22 zł z tytułu opłaty za zlecenie przelewu, z czego 28,74 zł pochodziło ze środków udostępnionych w ramach pożyczki, zaś 13,48 zł pochodziło ze środków własnych pozwanego znajdujących się na koncie (...). Nadto z rachunku pobrano naliczone opłaty w wysokości 17,50 zł.

Powódka przedłożyła także wyliczenie kwoty dochodzonej w niniejszym postępowaniu wskazując, że na dzień wniesienia pozwu, tj. na dzień 6 marca 2023r. zobowiązanie pozwanego wynosiło 125.640,48 zł i składało się z pozostałego kapitału pożyczki w wysokości 111.212,84 zł oraz kwoty skapitalizowanej w wysokości 14.427,64 zł, która jest sumą: odsetek od pożyczki w wysokości 6.642,11 zł, odsetek karnych naliczonych do dnia wymagalności w wysokości 264,35 zł, odsetek karnych naliczonych od dnia wymagalności do dnia wniesienia pozwu w wysokości 7.521,18 zł pomniejszonych o wpłaty w wysokości 1.362,14 zł. Powódka przedstawiła także wszystkie kwoty wpłacone przez pozwanego i sposób ich rozliczenia, zaś ciężar udowodnienia, że poza powyższymi kwotami zostały wpłacone także ewentualnie inne kwoty obciążał pozwanego.

W odpowiedzi na sprzeciw powódka podała, że w okresie od kwietnia 2022r. do września 2022r. pozwany zalegał z płatnością rat na łączną kwotę 9.219,79 zł, w tym 4.959,18 zł tytułem odsetek oraz 4.260,00 zł rat. Nadto z wezwania do zapłaty z dnia 8 marca 2022r. wynika, że pozwany już wówczas zalegał z płatnościami na kwotę 1.446,94 zł. Pozwany nie wykazał aby w powyższym okresie uiścił wskazane raty. Zgodnie z punktem 29 umowy zawarta umowa pożyczki mogła być wypowiedziana w razie, gdy pożyczkobiorca nie zapłacił w terminach wskazanych w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty opóźnionych rat w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Powódka pismem z dnia 8 marca 2022r. wezwała pozwanego o zapłatę kwoty 1.446,94 zł zastrzegając sobie prawo do wypowiedzenia umowy oraz pouczając pozwanego o możliwości złożenia w terminie 14 dni wniosku o restrukturyzację. Pismo to zostało wysłane do pozwanego w dniu 5 kwietnia 2022r. na adres G. ul. (...) (k. 32). Ponieważ pozwany nie uregulował zadłużenia powódka pismem z dnia 4 października 2022r. wypowiedziała umowę pożyczki z upływem 30 dni od dnia doręczenia powyższego pisma pozwanemu. Powyższe pismo zostało podpisane przez pełnomocnika Zarządu M. S. (1). Zgodnie z § 47 Statutu Zarząd może udzielić jednemu z członków Zarządu lub innej osobie pełnomocnictwa do dokonywania czynności prawnych związanych z kierowaniem wyodrębniona jednostką Kasy, a także pełnomocnictwa do dokonywania czynności określonego rodzaju lub czynności szczególnych. M. S. (2) udzielono pełnomocnictwa do wypowiadania umów pożyczek/kredytów, umów linii pożyczkowych, umów o prowadzenie rachunków oszczędnościowo – kredytowych, mów o kartę płatniczą, umów ugody w dniu 1 października 2015r. (k. 84 – 85). Wypowiedzenie umowy zostało odebrane przez dorosłego domownika pod adresem wskazanym przez pozwanego. Zgodnie z art. 61 § 1 k.c., oświadczenie woli skierowane do innej osoby jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Dla skuteczności doręczenia konieczne jest spełnienie określonych przesłanek odnoszących się do miejsca i sposobu doręczenia, samego oświadczenia i osoby jego adresata. Doręczenie oświadczenia woli następuje wtedy, gdy adresat miał możliwość zapoznania się z jego treścią. Zgodnie z poglądem powszechnie akceptowanym w literaturze i orzecznictwie, dla przyjęcia skuteczności doręczenia wystarcza już sama możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia, nie jest natomiast istotne, czy adresat faktycznie to uczynił. Zagadnieniem spornym pozostaje tzw. doręczenie zastępcze, to jest uznanie przesyłki za doręczoną jeśli adresat, mimo zawiadomienia, nie odbierze jej we właściwym terminie albo dokona odbioru w urzędzie pocztowym przed zwrotem przesyłki do nadawcy. Kontrowersje dotyczą zwłaszcza stosowania przepisów procesowych regulujących doręczenia pism sądowych (art. 139 k.p.c.). Na tym tle w orzecznictwie zarysowała się rozbieżność stanowisk. Zgodnie z jednym poglądem, przepis prawa materialnego zawarty w art. 61 k.c. dotyczy składania oświadczeń woli i nie ma zastosowania ani nie pozostaje w związku z procesowymi zasadami dotyczącymi doręczania pism procesowych i sądowych, te bowiem oświadczeniami woli nie są (por. postanowienie SN z 25.08.1999 r., III CKN 548/99, LEX nr 527146). Zdecydowanie dominuje jednak pogląd przeciwny, dopuszczający możliwość posiłkowego stosowania do doręczeń oświadczeń prawa materialnego przepisów o doręczeniach w procesie (por. wyroki SN: z 20.01.2004 r., II CK 358/02, LEX nr 120922; z 17.03.2016 r., III PK 84/15, LEX nr 2053639; z 8.09.2016 r., II CSK 750/15, LEX nr 2182659; wyrok SA w Warszawie z 15.09.2011 r., III APa 34/11, LEX nr 950789). W związku z tym powstaje kolejna kontrowersja, odnosząca się z kolei do określenia daty złożenia oświadczenia woli w razie awizowania przesyłki – czy za datę tę należy uznać dzień, w którym podjęto pierwszą próbę doręczenia, czy też dzień ustalony analogicznie do daty doręczenia pisma sądowego w trybie art. 139 § 1 k.p.c. Wydaje się, że ratio legis art. 61 § 1 k.c. przemawia za przyjęciem, iż złożenie oświadczenia woli nastąpiło już w pierwszej chwili, w której adresat, oceniając sprawę rozsądnie i przy uwzględnieniu zwykłego toku czynności, mógł się z przesyłką zapoznać (odebrać ją z urzędu pocztowego). Kwestia doręczenia tzw. zastępczego nie miała miejsca w rozpoznawanej sprawię, gdyż przesyłkę zawierającą wypowiedzenie umowy pożyczki odebrała bezpośrednio żona pozwanego. Z tych względów uznać należy, że powódka skutecznie złożyła pozwanemu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy.

Przepis art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim stosuje się do umów o kredyt konsumencki zawartych po 11 marca 2016r. (art. 9 ust. 2 i art. 11 pkt 1 ustawy z 5 sierpnia 2015r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2015r. poz. 1357 z późn. zm., oraz art. 54 pkt 3 ustawy z 9 października 2015r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2015 r. poz. 1830). Umowa o kredyt między stronami została zawarta po tej dacie, tj. w dniu 14 grudnia 2020r.

Wymieniony wyżej przepis wprowadza limit wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu zarówno w odniesieniu do określonego okresu spłaty kredytu (ust. 1), jak i limit maksymalny dla całości umowy o kredyt konsumencki (ust. 2).

Pozaodsetkowe koszty kredytu to wszystkie koszty, które konsument ponosi w związku z umową, z wyłączeniem odsetek (art. 5 pkt 6a u.k.k.). Do kosztów zalicza się m.in. prowizje i opłaty z tytułu rozpatrzenia wniosku kredytowego, udzielenia kredytu (zawarcia umowy), przedłużenia (prolongaty) terminów spłaty rat kredytu, wykonania innych czynności związanych z umową (np. odbioru rat kredytu przez przedstawiciela kredytobiorcy w domu lub w innym miejscu ustalonym z konsumentem), wynagrodzenie z tytułu świadczenia przez osoby trzecie usług związanych z umową o kredyt (np. ubezpieczenie spłaty kredytu), koszty związane z zabezpieczeniem spłaty kredytu (ustanowienia, utrzymywania i wykonania tego zabezpieczenia), opłaty notarialne, podatki i inne należności publicznoprawne, które obciążają konsumenta w związku z zawarciem umowy o kredyt konsumencki. Ustawa o kredycie konsumenckim zawiera jedynie przykładowe wyliczenie kosztów; ich lista jest otwarta.

Pozaodsetkowe koszty kredytu oblicza się według następującego wzoru:

MPKK Ł (K × 25%) + (K × × 30%)

w którym poszczególne symbole oznaczają:

MPKK – maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,

K – całkowitą kwotę kredytu,

n – okres spłaty wyrażony w dniach,

R – liczbę dni w roku (art. 36a ust. 1 u.k.k.).

W niniejszej sprawie pozaodsetkowe koszty kredytu, obliczone zgodnie z wzorem zawartym w ust. 1 tego przepisu nie mogły przekraczać kwoty 396.165,25 zł [(122.579 zł x 25%) + (122.579 zł x 365/365 x 30%)]. Ustawa o kredycie konsumenckim określa maksymalną wysokość kosztów – stanowi ona, że koszty w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu (art. 36a ust. 2 u.k.k.). Stąd koszty wynikające z umowy nie należą się w części przekraczającej koszty obliczone w sposób wskazany w ustawie o kredycie konsumenckim (art. 36a ust. 1 u.k.k.) lub całkowitą kwotę kredytu (art. 36a ust. 3 u.k.k.). W punkcie 17 umowy podano, że szacunkowy całkowity koszt kredytu wynosi 42.848,21 zł, zatem kwota nie przewyższa całkowitej kwoty pożyczki.

Pozwany nie wykazał też okoliczności, które uzasadniałyby zastosowanie sankcji kredytu darmowego.

Nie zasługuje także na uwzględnienie zarzut przedawnienia. Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Bieg przedawnienia roszczeń wynikających z umów o pożyczkę czy kredyt zaczyna biec bądź od chwili wypowiedzenia umowy, bądź też od chwili upływu na jaki umowa została zawarta, czyli od daty zapadalności kredytu i trwa trzy lata. Pismo wypowiadające umowę kredytu zostało doręczone pozwanemu w dniu 6 października 2020r., zatem termin wypowiedzenia umowy upłynął 7 listopada 2020r. Bieg przedawnienia został przerwany w momencie wniesienia pozwu do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 5 stycznia 2023r. Sąd ten stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym i postępowanie umorzył postanowieniem z dnia 25 stycznia 2023r. Zgodnie z art. 505 ³⁷ § 2 zdanie 1 k.p.c. jeżeli w terminie trzech miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego powód wniesie pozew przeciwko pozwanemu o to samo roszczenie w postępowaniu innym niż elektroniczne postępowanie upominawcze, skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa następują z dniem wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Do tutejszego Sądu pozew wpłynął w dniu 6 marca 2023r, zatem roszczenie powódki nie uległo przedawnieniu.

Zgodnie z dyspozycją art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach Sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. W pierwszej kolejności wskazać należy, że mimo umiejscowienia go wśród przepisów postępowania, przepis art. 320 k.p.c. charakter materialnoprawny, ponieważ modyfikuje treść łączącego strony stosunku cywilnoprawnego, w odniesieniu do sposobu i terminu spełnienia świadczenia przez pozwanego i w tym zakresie jest konstytutywny. (por. także Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 2015 r. II CSK 383/14 LEX nr 1745792). Przesłanką zastosowania tego przepisu jest ustalenie, że w danej sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony, o czym decydują o tym okoliczności konkretnej sprawy. Chodzi tu przede wszystkim o okoliczności dotyczące dłużnika: jego sytuację osobistą, majątkową, finansową, rodzinną, które powodują, że nierealne jest spełnienie przez niego od razu i w pełnej wysokości zasądzonego świadczenia. Kwestia zabezpieczenia interesu wierzyciela winna być również oceniana na płaszczyźnie wyważenia interesów stron, przy ocenie, czy w przedmiotowej sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek uzasadniający zastosowanie dobrodziejstwa instytucji z art. 320 k.p.c. Sąd doszedł do przekonania, że w niniejszej sprawie nie zachodzą przesłanki do rozłożenia świadczenia na raty. Pozwany przedstawił swoją aktualną sytuację zdrowotną, przebieg leczenia, sytuację majątkową, zarobkową oraz możliwości spłaty. Uwzględnienie wniosku pozwanego rozłożenie wymagalnego zadłużenia na raty w kwotach po 1.500 zł miesięcznie naruszałoby w sposób nieuzasadniony interes powódki. Powyższa kwota jest bowiem zbliżona do raty jaką pozwany miał spłacać zgodnie z umową.

Zgodnie z art.102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Regulacja art. 102 k.p.c. stanowi wyjątek od wynikającej z treści art. 98 k.p.c. zasady odpowiedzialności stron za wynik procesu, zgodnie z którą pozwany zobowiązany byłby do zwrotu kosztów procesu poniesionych przez powoda. W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje stanowisko, że kwestia zastosowania art. 102 k.p.c. pozostawiona jest sądowi orzekającemu, z odwołaniem się do jego kompetencji, bezstronności, doświadczenia i poczucia sprawiedliwości. Ocena w tym zakresie ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowany własnym przekonaniem oraz oceną okoliczności i może być podważona przez sąd wyższej instancji jedynie wtedy, gdy jest rażąco niesprawiedliwa (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2012 r., sygn. akt I CZ 66/12, nie publ.). Nie ulega wątpliwości, że do wypadków szczególnie uzasadnionych należą okoliczności zarówno związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Do pierwszych zalicza się np. charakter żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie, do drugich sytuację majątkową i życiową strony. Oczywistym jest przy tym, że dla zastosowania omawianej normy nie jest wystarczające powołanie się jedynie na ostatnią z tych okoliczności, nawet jeżeli była podstawą zwolnienia od kosztów sądowych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2012 r., sygn. akt I CZ 34/12 nie publ.). W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie nie zaistniały okoliczności uzasadniające przyjęcie, że wystąpił szczególnie uzasadniony przypadek pozwalający na odstąpienie od obciążenia pozwanego kosztami procesu.

Mając powyższe ustalenia i rozważania na względzie na podstawie art. 720 § 1 k.c. O odsetkach ustawowych za opóźnienie w spłacie pożyczki orzeczono zgodnie z art. 481 § 1 i § 2 k.c.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął zgodnie z zasadą określoną w art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Opłata od pozwu wynosiła 6.283 zł. Powód był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, któremu koszty zastępstwa procesowego zostały przyznane w wysokości wynikające z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2018.265 z późniejszymi zmianami), tj. wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa kwocie 5.417,00 zł.

Gliwice, dnia 17 stycznia 2024r.

SSO Katarzyna Banko

.