Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 maja 2022 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	Wojciech Hajduk

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2022 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...)

przeciwko M. M. (1), J. S.

o zapłatę

1.  utrzymuje w mocy nakaz zapłaty z dnia13.02.2019r. sygn. INc 19/19 w stosunku do pozwanego M. M. (1),

1.  uchyla nakaz zapłaty z dnia13.02.2019r. sygn. INc 19/19 w stosunku do pozwanej J. S. i w tym zakresie umarza postępowanie

SSO Wojciech Hajduk

IC 266/19

UZASADNIENIE

Powódka (...) sp. Z o.o. w K. domagała się zasądzenia w postepowaniu nakazowym na podstawie weksla, solidarnie od pozwanych S. S. (1), M. M. (1) i J. S. kwoty 206.124,45zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11.01.2019r.

Uzasadniła , że prowadzi działalność polegającą na hurtowym handlu tzw. artykułami szybkozbywalnymi ( (...)), w szczególności prowadzi sprzedaż hurtową żywności, napojów i wyrobów tytoniowych. Pozwani S. S. (1) i M. M. (1) prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą (...), (...) spółka cywilna". Strony łączą długotrwałe stosunki gospodarcze, w ramach których zawierano wielokrotnie umowy sprzedaży wyrobów tytoniowych i alkoholowych dystrybuowanych przez Powódkę. Na potrzeby prowadzonej działalności w formie spółki cywilnej pozwani S. S. (2) i M. M. kupowali wyroby tytoniowe oraz alkoholowe od powódki Z tego tytułu Powódce przysługuje wymagalna wierzytelność pieniężna w łącznej kwocie 206.124,45zł. Roszczenie jest bezsporne, bowiem pozwani wręczyli powódce weksel in blanco stanowiący zabezpieczenie płatności z tytułu dostaw towarów, a pozwana J. S. udzieliła poręczenia za zapłatę ww. weksla.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla z dnia 13.02.2019r. sygn. INc 19/19 uwzględniono żądanie [nakaz zapłaty k-111]. Nakaz zapłaty uprawomocnił się wobec pozwanego S. S. (1).

Pozwana J. S. w zarzutach od nakazu zapłaty wniosła o jego uchylenie i oddalenie powództwa. Zarzuciła, że nie poręczała weksla, jej podpis został sfałszowany, nie ma wiedzy na temat działalności gospodarczej pozwanych S. S. (1) i M. M. (1). Na rozprawie w dniu 28.04.2022r. pełnomocnik powoda cofnął pozew w stosunku do pozwanej ze zrzeczeniem się roszczenia [oświadczenie o cofnięciu pozwu k-642].

Pozwany M. M. (1) w zarzutach od nakazu zapłaty wniósł o jego uchylenie i oddalenie powództwa. Zarzucił, że kwestionuje podpis na wekslu. Od 2010r. nie jest wspólnikiem pozwanego S. S. (1), od tego czasu nie prowadził z nim żadnej działalności, nie dopilnował wykreślenia swojej działalności z rejestru CEIDG, nie posiada żadnej dokumentacji. Ustalił, że spółka (...) s.c. prowadziła mały sklep spożywczy w R. (...). Obecnie nie ma tam żadnej działalności. Wątpliwości budzi dokonywanie począwszy od 16 kwietnia 2018 r. sprzedaży na rzecz sklepiku osiedlowego papierosów w ilościach hurtowych (tzn. takich, którymi obraca duża hurtownia zajmująca się wyłącznie sprzedażą wyrobów tytoniowych) i tolerowanie braku płatności. Roczna sprzedaż papierosów z tego typu z sklepiku osiedlowego oscyluje w granicach ok. 40 tysięcy złotych. Tymczasem w okresie od 13 kwietnia 2018 r. do 22 czerwca 2018 r. powódka bez jakiejkolwiek weryfikacji sprzedała na rzecz sklepiku osiedlowego towary o wartości 172.321,16 złotych. Mimo kilkumiesięcznych zaległości w lipcu 2018 r. sprzedała spółce papierosy za kwotę 10.530,30 złotych, a w październiku 2018r. za kwotę 23.259,05zł. Ponadto powódka nie przedłożyła żadnej umowy z pozwanymi.

W odpowiedzi na zarzuty powódka doprecyzowała, że podstawą powództwa, oprócz weksla, jest ugoda podpisana przez pozwanych S. S. (1) i M. M. (1), w której potwierdzają należność z faktur dołączonych do pozwu. Doszła jedynie faktura nr (...) z 16.10.2018r. na kwotę 23.259,05zł , nie jest ujęta w załączniku do ugody bo wystawiona po dacie zawarcia. Przepis art. 16 ustawy o centralnej ewidencji i informacji działalności gospodarczej ustanawia domniemanie prawdziwości danych wpisanych do Ewidencji [odpowiedź na zarzuty k-247-].

SAD USTALIŁ

Pozwany S. S. (1) od 2001 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) [CEIDG k-25-26]. W 2005r. razem z pozwanym M. M. (1) zawiązali spółkę cywilną (...) s.c. i ją zarejestrowali. W CEIDG pozwanego S. S. (1) ujawniono spółkę i wpisano jej nr NIP i REGON. Pozwany M. M. zarejestrował działalność, a w CEIDG wpisano, że prowadzi ją wyłącznie w formie spółki cywilnej, ujawniono nr NIP i REGON spółki cywilnej [nr NIP (...) oraz REGON (...) CEiDG pozwanego S. S. k-26, CEIDG pozwanego M. M. k-27 i 255]. Pozwani nawiązali współpracę z powodową spółką (...) (...) sp. z o.o. w K. handlującą hurtowo wyrobami tytoniowymi i spożywczymi. Powódka nie formalizowała współpracy z kontrahentami i nie podpisywała umów o współpracę, wystarczające były wpis do ewidencji działalności gospodarczej, potwierdzenie na fakturze odbioru towaru oraz zapłata należności. Zamówienia składano telefonicznie bądź mail’owo. Warunkiem otrzymania u powódki „kredytu kupieckiego” (tj dokonywanie u niej zakupów z odroczonym terminem płatności), była pozytywna ocena kontrahenta na podstawie dotychczasowej współpracy oraz min. wystawienie weksla in blanco [zeznania świadka D. B. k-433-434]. O współpracę na takiej zasadzie, w imieniu spółki cywilnej pozwanych, zabiegał S. S. (1). W dniu 12.03.2018r. przedstawiciel powódki J. H., który zajmował się obsługą spółki pozwanych, udał się do S. S. (1) celem uzgodnienia warunków przydzielenia „kredytu kupieckiego” tj. podpisania weksla „in blanco” i deklaracji wekslowej przez pozwanych jako wspólników. Z uwagi na nieobecność M. M. (1) pozostawił weksel in blanco i deklarację wekslową do podpisu. S. S. (1) jakiś czas później zwrócił J. H. weksel in blanco i deklarację wekslową podpisane przez siebie oraz M. M. (1) jako wystawców oraz przez J. S. jako poręczyciela. Podpisy M. M. (1) i J. S. zostały sfałszowane [weksel k-29, deklaracja wekslowa k-28 i 30, opinia biegłego grafologa J. O. k-576-592, zeznania pozwanego M. M. (1) k-640-642].

W okresie od 11.04.2018 do 4.07.2018 pozwany S. S. (1) działając jako wspólnik spółki cywilnej zakupił od powódki towary, w tym min. wyroby tytoniowe, na łączną kwotę 182.865,54zł [dowód: faktury k- 51-83, zestawienie faktur k-84, ugoda z 25.07.2018 k-87]. Towary były dostarczane na adres R. (...). ul. (...). Na wszystkich fakturach wystawionych przez powódkę jako odbiorcę wskazywano spółkę cywilną pozwanych, przy czym nazwę spółki określano różnie : (...) lub (...) S.C.”, jednocześnie na wszystkich zamieszczono prawidłowy nr NIP i REGON spółki pozwanych [faktury k-51-83, (...) pozwanych k-26 i 27]. Wszystkie rozmowy z przedstawicielami powódki prowadził wyłącznie S. S. (1). Wobec nieuiszczania należności za zakupiony towar, w dniu 25.07.2018r. doszło do spotkania pomiędzy pozwanymi S. S. (1) i M. M. (1) oraz przedstawicielem powódki J. H., który zażądał podpisania przez pozwanych ugody na kwotę 182.865,40zł. Kwota odpowiadała wartości zakupionych towarów, a załącznikiem ugody był wykaz niezapłaconych faktur. Wskazał, że powodowa spółka posiada podpisany weksel i jeżeli M. M. (1) nie podpisze ugody to sąd wyda nakaz zapłaty, na podstawie którego można przeprowadzić egzekucję i zanim się zorientuje zostanie zabrany mu cały majątek . Ugodę podpisano, pozwani uznali w niej swój dług względem powódki i zobowiązali się do spłaty zadłużenia w określonych w ugodzie ratach [ugoda §1 - §3 k-87-88, załącznik do ugody k-253-254, zeznania pozwanego M. M. k-641, zeznania świadka J. H. k-437, zeznania świadka D. B. k-433, ugoda k- 87]. W dniu 16.10.2018r. S. S. (1) w imieniu spółki cywilnej ponownie zamówił i odebrał od powódki wyroby tytoniowe na kwotę 23.259,05zł z odroczonym terminem płatności do 4.11.2018r. [faktura (...) k- 56]. Należność za fakturę oraz z tytułu ugody z 25.07.2018r. nie została zapłacona. Pismami z dnia 4.01.2019r. pozwani zostali wezwani do wykupienia weksla na kwotę 206.124,45zł odpowiadającą niezapłaconym towarom [wezwania k-31 i 38]. Pismem z dnia 22.01.2020 pozwany M. M. (1) przesłał powódce oświadczenie o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli z dnia 25.07.2018r. jako złożonego pod wpływem groźby bezprawnej - zabrania całego majątku [oświadczenie k-324].

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o powołane wyżej dokumenty oraz zeznania powołanych wyżej świadków oraz niekwestionowaną opinię biegłego grafologa J. O.. Sąd nie dał wiary pozwanemu M. M. (1), że wypowiedział na piśmie umowę spółki w 2010r. Pozwany nie wykazał tej okoliczności, nie dysponuje tym dokumentem, od 2010r był bierny i nie ujawnił tej okoliczności w CEIDG. Zeznawał, że utrzymywał kontakt towarzyski z pozwanym S., podpisał ugodę z 25.07.2018r. z wykazem faktur, co jednoznacznie wskazuje na bezpośrednie prowadzenie w tym czasie działalności przez spółkę, tym samym pozwany brał bezpośrednio udział w tej działalności bądź przynajmniej akceptował działania podejmowane przez pozwanego S. w imieniu spółki.

Zeznania świadków A. G. [k-436], A. L. [k-481], K. P. [k-482], K. C. [k-639] K. M. [k-5640] miały drugorzędne znaczenie, dotyczyły ich pracy w spółce pozwanych. Zeznały, że zatrudniał je S. S. (1) tylko z nim miały kontakt, nie spotkały pozwanego M. M. (1). A. G. pracowała w lokalu gastronomicznym w C. przy ul (...), nie pamięta dokładnie czy pracodawcą była spółka (...) czy firma (...). A. L. pracowała w okresie 2018-2019 w R. (...) G. w spółce (...), zaś K. P. pracowała w okresie od 09.2016 do 05.2017r. w charakterze sprzedawcy w sklepach w R. (...) G., w Ś. przy ul (...) oraz przy ul (...). Umowę podpisywała w C. B. przy ul (...). K. C. pracowała w C. B. przy ul (...). Pamięta, że w umowie o pracę jako pracodawcę wpisano spółkę (...). K. M. pracowała jako sprzedawca w okresie 2009-2013r. w Ś. przy ul (...) również w C. B.. Nie pamięta kto był pracodawcą. Wszystkie miały kontakt tylko ze S. S. (1).

SĄD ZWAŻYŁ

Powództwo jest uzasadnione. Podstawą są zobowiązania pozwanych wynikające z ich działalności w ramach spółki cywilnej, potwierdzone fakturami, ugodą z dnia 25.07.2018r. oraz wypełnionym wekslem „in blanco”. W postępowaniu wekslowym, a tak zostało ukształtowane niniejsze powództwo, ciężar dowodu w zakresie wykazania niezgodnego z deklaracją wypełnienia weksla, kwestionowania wysokości dochodzonego roszczenia, nieważności weksla spoczywa na stronie pozwanej. Abstrakcyjny charakter zobowiązania z wypełnionego weksla in blanco ulega jednak ograniczeniu i dopuszczalnym jest badanie stosunku podstawowego. Pozwany M. M. (1) wykazał sfałszowanie swojego podpisu, tym samym zobowiązanie wekslowe wobec pozwanego nie istnieje. Koniecznym jest więc odniesienie się do stosunku podstawowego, do niego odnosi się również uzasadnienie żądania pozwu. Zgodnie z art. 865§1kc i 866kc każdy wspólnik spółki cywilnej jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki oraz w braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy umocowany do reprezentacji spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia spraw spółki. W sprawie nie wykazano by umowa spółki pomiędzy pozwanymi S. S. (1) i M. M. (1) ograniczała w jakikolwiek sposób samodzielne działania wspólników. Tym samym działania S. S. (1) w postaci dokonywanych zamówień towarów u powodowej spółki, były skuteczne względem spółki cywilnej pozwanych i każdego ze wspólników. W świetle z art. 864 kc za zobowiązania spółki cywilnej wspólnicy odpowiadają solidarnie. Jak wyżej omówiono pozwany nie wykazał, by w 2010r. dokonał wypowiedzenia spółki cywilnej, a zgodnie z art. 16 ust 1 i 2 ustawy z dnia 6.03.2018r. o Centralnej Ewidencji I Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, domniemywa się, że dane wpisane do CEIDG są prawdziwe…(..) oraz domniemywa się, że działalność gospodarcza jest wykonywana przez przedsiębiorcę nieprzerwanie …(..). Tym samym należy uznać, że domniemanie nie zostało obalone, a zobowiązania zaciągnięte przez S. S. (1) w imieniu spółki cywilnej pozwanych obciążają pozwanego M. M. (1) (w tym również w zakresie zamówienia z 16.10.2018 na kwotę 23.259,05zł z faktury nr (...) k-56, które nie było objęte ugodą stron). Pozwani w dniu 25.07.2018r. podpisali ugodę, w której uznali swą odpowiedzialność co do zasady i wysokości. Pozwany M. M. (1) zarzucił, że podpisał ugodę pod wpływem groźby i następnie uchylił się od skutków tej ugody pismem z dnia 22.01.2020r. Należy wskazać, że w świetle powyżej cytowanych przepisów, nawet bez podpisania ugody odpowiedzialność pozwanego byłaby uzasadniona. Nie mniej z materiału dowodowego nie wynika, by istotnie oświadczenie woli w postaci uznania długu i podpisania ugody było złożone pod wpływem groźby. Zgodnie z art. 87 kc kto złożył drugiej stronie oświadczenie woli pod wpływem groźby bezprawnej drugiej strony lub osoby trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe. Okoliczności wskazywane przez pozwanego nie pozwalają na ustalenie, że działał pod wpływem groźby. W pisemnym oświadczeniu z 22.01.2020 o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli oraz w zeznaniach wskazał, że podpisał ugodę na skutek perswazji pracownika powódki J. H., który miał powiedzieć, że „nieważne, że podpis pozwanego na wekslu, którym dysponuje powódka, jest podrobiony, bowiem sąd wyda szybko nakaz zapłaty, na podstawie którego można przeprowadzić egzekucję i zanim się zorientuje zostanie zabrany cały majątek”. Tę samą argumentację przedstawił w zeznaniach. Wypowiedź świadka J. H. nie miała cech groźby bezprawnej. Świadek nie wiedział, że podpis pozwanego na wekslu był sfałszowany, a „groźba” podjęcia działań dozwolonych prawem, polegających na wytoczeniu powództwa w celu uzyskania tytułu egzekucyjnego, w żadnym razie nie spełnia przesłanek z art. 87kc i w oczywisty sposób mieści się w dozwolonej argumentacji pomiędzy podmiotami gospodarczymi. Nie można mówić o obawie poważnego niebezpieczeństwa majątkowego na skutek wytoczenia procesu sądowego.

W świetle powyższego na zasadzie art. 15zzs ² ustawy z 2.03.2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych zamknięto rozprawę na posiedzeniu niejawnym i na mocy art. 496kpc utrzymano w mocy wobec pozwanego nakaz zapłaty tut. Sądu z dnia13.02.2019r. sygn. INc 19/19 oraz na zasadzie art. 496 kpc w zw z art. 355kpc w z art. 203§1kpc uchylono nakaz zapłaty wobec pozwanej i morzono z jej udziałem postępowanie.