I C 228/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Gliwicach z 2018-09-11

Sygn. akt: I C 228/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2018 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Beata Majewska-Czajkowska

Protokolant:

sekretarz sądowy Julia Piątek

po rozpoznaniu w dniu 11 września 2018 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa W. K.

przeciwko (...) w W.

o zadośćuczynienie

1.  zasądza od pozwanego (...) w W. na rzecz powoda W. K. kwotę 6.050 (sześć tysięcy pięćdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 4 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od powoda W. K. na rzecz pozwanego (...) w W. kwotę 5707 (pięć tysięcy siedemset siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 4767 (cztery tysiące siedemset sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach od powoda W. K. kwotę 248,34 (dwieście czterdzieści osiem 34/100) złote, a od pozwanego (...) w W. kwotę 315,90 (trzysta piętnaście 90/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

5.  odstępuje od obciążania powoda W. K. pozostałymi kosztami sądowymi.

SSO Beata Majewska-Czajkowska

Sygn. akt I C 228/17

UZASADNIENIE

Powód W. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) w W. 100 000 zł tytułem zadośćuczynienia za skutki wypadku drogowego z 1 maja 2017 roku z odsetkami od dnia 4.06. 2017 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu wskazał, iż w dniu 1 maja 2017 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego powód doznał obrażeń ciała i rozstroju zdrowia, był on pasażerem samochodu osobowego marki (...) nr rej. (...). Pojazd sprawcy był ubezpieczony w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia OC u pozwanego. Na skutek zaistniałego zdarzenia powód doznał urazu kręgosłupa, przez pewien czas koniecznie okazało się unieruchomienie odcinka szyjno- piersiowego. Powodowi zalecono leczenie w poradni ortopedycznej oraz oszczędny tryb życia. Powód został uznany za osobę niezdolną do pracy. Życie powoda od daty zdarzenia stało się utrudnione. Nadal jest osobą niepełnosprawną, wymagającą pomocy osób trzecich. Zmuszony został do ograniczenia swojej aktywności życiowej w sferze zawodowej i prywatnej. Do chwili obecnej odczuwa ból kręgosłupa i zmuszony jest przyjmować silne leki przeciwbólowe. Musiał ograniczyć swoją aktywność fizyczną, plany zawodowe i wyjazdy. Nadto powód odczuwa lęk przed jazdą samochodem i zbliżaniem się do jezdni, miewa koszmary senne. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 2 550zł, jednak w ocenie powoda kwota ta nie rekompensuje doznanej przez niego krzywdy.

Pozwany w odpowiedzi wniósł o oddalenie powództwa oraz obciążenie powoda kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazał, że w toku postępowania likwidacyjnego szczegółowej analizie poddano obrażenia odniesione przez powoda, lekarza orzecznik ustalił trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 3%. Pozwany wypłacił powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 3 950zł i w ocenie pozwanego taka kwota jest odpowiednia w rozumienia rt. 445 par 1 kc, roszczenie jest stanowczo wygórowane. Powód nie wskazał jak przebiegał proces jego leczenia po opuszczeniu szpitala bezpośrednio po zdarzeniu. Pozwany podkreślił, że powód nie wymagał leczenia operacyjnego, hospitalizacji, wysoce specjalistycznego leczenia farmakologicznego. Negatywne doznania psychiczne powoda nie wymagały interwencji specjalisty, leczenia farmakologicznego. Powód nie wykazał, że doszło do pogorszenia jego stanu zdrowia psychicznego. Pozwany zakwestionował również termin naliczania odsetek uznając, że ewentualne odsetki za opóźnienie winny być naliczane dopiero od daty wyrokowania.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 1 maja 2017 roku w R. kierujący pojazdem marki (...) na łuku drogi stracił panowanie nad prowadzonym przez siebie pojazdem, zjechał na przeciwległy pas ruchu i zderzył się z jadącym z przeciwnego kierunku samochodem osobowym marki (...), kierowanym przez powoda W. K.. W sprawie wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów kierującemu samochodem (...), podejrzany przyznał się do zarzucanego mu czynu. Zasada odpowiedzialności pozwanego nie była w toku postępowania kwestionowana.

W wyniku wypadku powód doznał obrażeń ciała w postaci : skręcenia odcinka szyjnego kręgosłupa, złamanie trzonu kręgu Th2,stłuczenie klatki piersiowej. Bezpośrednio po wypadku powód został przewieziony do szpitala , gdzie przebywał w okresie od 1.05.2017r.do 10.05.2017r. Podczas pobytu przeprowadzono badania Tk odcinaka szyjnego, rezonans magnetyczny. Zastosowano leczenie farmakologiczne i unieruchomiono kręgosłup w ortezie szyjno-piersiowej. Powoda wypisano ze szpitala w stanie dobrym z zaleceniem konsultacji neurologicznej i neurochirurgicznej. Powód został uznany za niezdolnego do pracy do dnia 6.06.2017r, w późniejszym okresie zwolnienie zostało przedłużone do końca września 2017r.Po wyjściu ze szpitala powód chodził systematycznie na rehabilitacje, z czasem tylko wtedy gdy odczuwał ból, w ostatnim okresie uczęszczał na rehabilitacje raz na dwa tygodnie lub raz na trzy tygodnia. Był na konsultacji u ortopedy, nie zgłosił się na konsultacje u neurologa. Do chwili obecnej zażywa środki przeciwbólowe, gdyż odczuwa promieniujące bóle głowy. Bezpośrednio po wypadku powód był unieruchomiony, nosił gorset przez okres 1 miesiąca. W tym czasie potrzebował pomocy osób trzecich przy myciu, przygotowaniu posiłku, ubieraniu, zawożeniu do lekarza i na rehabilitację. Powód przed wypadkiem pracował w Niemczech jako cieśla , była to praca fizyczna. Chciał zarobić na studia w D., ponieważ jego marzeniem było zostać pilotem. Na skutek wypadku nie mógł już wykonywać pracy fizycznej i podjąć dalszego zatrudnienia w tym zakładzie pracy, pomimo tego , że była realna perspektywa przedłużenia umowy o pracę. Musiał zatem zweryfikować swoje plany zawodowe. Powód przed zdarzeniem był osobą aktywna fizycznie, uprawiał różne sporty ;zapasy, piłkę nożną , sporty walki, koszykówkę, chodzi na basen. Po wypadku jego aktywność obniżyła się. Chodził przez jakiś czas na siłownię, ale ponieważ odczuwał ból przy schylaniu i ćwiczeniach zaprzestał tam uczęszczać. Pomimo opisanych dolegliwości powód w październiku 2017r.rozpoczął studia na (...) i zamierza zakończyć je licencjatem. Ze względu na dolegliwości bólowe miał problem ze zdobyciem zaliczenia z gimnastyki. Powód też odczuwa lęk przed jazdą samochodem i przez okres dwóch miesięcy po wypadku nie prowadził auta, miał również kłopoty ze snem i brał leki nasenne. Nie korzystał z pomocy psychiatryczno-psychologicznej. Powód ma orzeczeni o niepełnosprawności umiarkowanej do końca 2018r.

W toku postępowania likwidacyjnego wypłacono powodowi kwotę 3950zł tytułem zadośćuczynienia.

Dowody; notatka urzędowa Wydziału(...) KP Policji w R. k 127-128, karta informacyjna leczenia szpitalnego k 22-23, pismo pozwanego k- 81, przesłuchanie świadków H. K., M. K., T. K., i A. S., przesłuchanie powoda _ k 158.

W toku postępowania dopuszczono dowód z opinii biegłego ortopedy i neurologa. Biegli stwierdzili , że nie ma podstaw, aby stwierdzić istnienie trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Stwierdzono 3 % uszczerbek na zdrowiu. Według biegłych doszło do trwałych zmian strukturalnych trzonu kręgu bez utrwalonych zaburzeń funkcjonalnych, uszkodzeniu temu towarzyszył przemijający zespół dolegliwości bólowych. Rokowania na przyszłość oceniono jako dobre i niezagrożone. Skutki urazu nie rzutują na aktywność zawodowa i życiową powoda. Obecnie powód nie potrzebuje pomocy osób trzecich i potrzebował jej przez okres 3-4 tygodni po doznaniu urazu. Proces leczenie zakończył się z końcem 2017r i obecnie powód nie wymaga ani leczenia ani rehabilitacji. Dolegliwości bólowe były nasilone przez okres 2-3 miesięcy, potem stopniowo ustępowały w okresie kolejnych 2-3 miesięcy, aż do całkowitego ustąpienia. Obecny stan zdrowia powoda biegli ocenili jako dobry.

Dowód: opinia biegłych k 180-181

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o powołane zeznania świadków, powoda, które uznano za wiarygodne. Dołączona do akt dokumentacja medyczna nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Opinię biegłych Sąd uznał za rzetelną, również nie była przez nikogo kwestionowana.

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenia powoda zasługiwały na częściowe uwzględnienie. W pierwszej kolejności Sąd stwierdza, iż odpowiedzialność pozwanego była bezsporna. Wynikała ona z art. 9 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków. Z kolei zgodnie z art. 9a tej ustawy umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w art. 9, będące następstwem zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia .Odpowiedzialność pozwanego znajduje także oparcie w art. 822 kc.

Przechodząc do oceniania zasadności roszczeń Sąd zważył, że powód domagał się zadośćuczynienia za rozstrój zdrowia na mocy art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 § 1kc. Zgodnie z tymi przepisami w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Podstawę żądania zadośćuczynienia stanowi przede wszystkim konsekwencja uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia w postaci krzywdy, czyli cierpienia fizycznego i psychicznego. Do cierpień fizycznych zalicza się przede wszystkim ból i podobne do niego dolegliwości. Cierpieniem psychicznym będą ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, konieczności zmiany sposobu życia czy nawet wyłączenia z normalnego życia (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98, LEX nr 50824). Ponieważ celem zadośćuczynienia pieniężnego jest złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych, dlatego w orzecznictwie przyjęto, że zadośćuczynienie winno mieć charakter całościowy i obejmować zarówno cierpienia fizyczne i psychiczne już doznane, czas ich trwania, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości, a więc prognozy na przyszłość (wyrok SN z dnia 18 maja 2004 r., IV CK 357/03, LEX nr 584206). Na pojęcie krzywdy z kolei składają się nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, polegające na znoszeniu cierpień psychicznych (wyrok SN z dnia 20 marca 2002 r., V CKN 909/00, LEX nr 56027). Zadośćuczynienie, choć niewątpliwie zawiera w sobie funkcję represyjną, nie jest karą, lecz sposobem naprawienia krzywdy. Jego celem jest przede wszystkim złagodzenie tych cierpień.

Przy ocenie więc "odpowiedniej sumy" należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy (wyrok SN z 3 lutego 2000 r. I CKN 969/98 LEX nr 50824).

Sposób ustalenia wysokości zadośćuczynienia nie wynika z przepisów prawa, jego wysokość uzależniona jest w każdym przypadku od uznania sędziowskiego. W orzecznictwie wielokrotnie podkreślano fakt, iż pojęcie "sumy odpowiedniej" użyte w art. 445 § 1 k.c. w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazane są kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być "odpowiednia" w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (wyrok SN z 28 września 2001 r. III CKN 427/00 LEX nr 52766). Sąd zdaje sobie sprawę, iż swoista „wycena” cierpień nie jest do końca możliwa tym niemniej wskazać należy, iż strony wytaczając powództwo takiej „wyceny” od Sądu oczekują z całą świadomością jej ułomności.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd uznał, że żądanie powoda jest stanowczo wygórowane. Należy podkreślić, że powód w wyniku tego zdarzenia nie doznał żadnych urazów ciała, które powodowałyby trwały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu, stwierdzony przez biegłych uszczerbek w chwili badania wynosił tylko 3%. Rokowania na przyszłość są dobre, a doznane urazy nie maja wpływu na aktywność zawodowa i życiową powoda. Potwierdzeniem tego jest fakt, że powód rozpoczął studia na (...), nie może budzić wątpliwości, że dostanie się na taki kierunek studiów wymagało wykazania się sprawnością fizyczną. Leczenie i rehabilitacja zostały zakończone w grudniu 2017r. Powód nie przeszedł żadnej operacji, dłuższej hospitalizacji, nie wymagał długotrwałego leczenia i opieki specjalistycznej. Zaburzenia lękowe, o których mówi powód zapewne nie były zbyt silne skoro powód nie potrzebował wsparcia psychologicznego i już po dwóch miesiącach ponownie zaczął prowadzić samochód. Mając te okoliczności na uwadze Sąd uznał, ze żądane zadośćuczynienia w łącznej kwocie 103 950 zł jest wygórowane, nie znajduje żadnego potwierdzenia w materiale dowodowym i doprowadziłoby w konsekwencji do nieuzasadnionego wzbogacenia powoda. Niemniej jednak uznano, że dotychczas wypłacona kwota 3 950 zł, nie kompensuje w pełni krzywdy doznanej przez powoda. Należy mieć bowiem na uwadze, że powód jest osobą młodą, wchodzącą dopiero w dorosłe życie. Jak wynika z zeznań świadków i powoda skrupulatnie planował poszczególne etapy swojej pracy i edukacji. Niewątpliwie zaistniałe zdarzenie zaburzyło jego plany, spowodowało, że musiał je zweryfikować i na jakiś czas odłożyć np. plany zarobkowe, czy starania o dostanie się do szkoły dla pilotów w D.. Przez okres jednego miesiąc musiał być częściowo unieruchomiony, korzystać z pomocy rodziny, co dla osoby wcześniej zdrowej i w pełni sprawnej stanowiło zapewne znaczny dyskomfort. Nie można również pominąć faktu, że powód odczuwał z różnym natężeniem ból w okresie około 6 miesięcy i z tego powodu zmuszony był zażywać środki przeciwbólowe. Dlatego też Sąd uznał, że odpowiednia wysokość zadośćuczynienia to kwota łącznie 10 000 zł, ponieważ pozwany wypłacił już kwotę 3 950zł, należało zasądzić dodatkowo kwotę 6050 zł.

Odsetki na podstawie art. 481 k.c. przysługują, jeżeli zobowiązany nie płaci należnego zadośćuczynienia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub art. 455 k.c. Nie sprzeciwia się temu okoliczność, że zasądzenie zadośćuczynienia jest fakultatywne, a jego wysokość zależy od oceny sądu oraz, że do zadośćuczynienia stosuje się art. 363 § 2 k.c. Dlatego jeżeli powód żąda zapłaty określonej kwoty tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od danego dnia poprzedzającego wyrokowanie, odsetki należą się zgodnie z żądaniem, o ile zostanie wykazane, że dochodzona kwota rzeczywiście należała się powodowi tytułem zadośćuczynienia od wskazanego przez niego dnia (wyrok SA w Katowicach z dnia 11 października 2013 r. , sygn. akt I ACa 608/13, LEX nr 1381385). Przenosząc te uwagi na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż wszystkie okoliczności istotne dla oszacowania krzywdy powoda były znane już przed wytoczeniem niniejszego sporu. W toku postępowania nie zaszły żadne nowe okoliczności, które miałyby istotny wpływ na tę ocenę. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie wykraczał ponad to, co mógł ujawnić pozwany w toku prawidłowo przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego. Stąd jedyną okolicznością mającą wpływ na wymagalność roszczenia powoda było to, kiedy zgłosił swe roszczenia w sposób umożliwiający prawidłową ocenę. W tym miejscu należy również wskazać, że w przypadku roszczeń wynikających z odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych od odpowiedzialności cywilnej termin wymagalności roszczenia uprawnionego ulegnie modyfikacji zgodnie z regułami wynikającymi z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 ze zm.). Zgodnie bowiem z ust. 1 tego przepisu ubezpieczyciel winien wypłacić odszkodowanie w terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie.

W ocenie Sądu dla wymagalności roszczenia o zapłatę określonej kwoty, w tym również kwoty żądanej tytułem zadośćuczynienia, konieczne jest tutaj także sprecyzowanie owej kwoty w zawiadomieniu o szkodzie. Skoro bowiem ustawodawca powiązał z zawiadomieniem o szkodzie wymagalność roszczenia o odszkodowanie to owo zawiadomienie winno roszczenie uprawnionego precyzować w stopniu wystarczającym do jego oceny.

W niniejszej sprawie nie było sporne, że żądanie wypłaty zadośćuczynienia w kwocie 120 000zł zgłoszono pozwanej pismem z dnia 4 maja 2017 roku. Termin do wypłaty żądanej kwoty upłynął w dniu 4.06.2017r. W piśmie z dnia 17.06.2017r. poinformowano o przyznaniu zadośćuczynienia w kwocie 2 550 zł, a w piśmie z dnia 14.07.2017r. dodatkowo przyznano kwotę 1400 zł łącznie 3 950zł.

O kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 100 kpc z uwagi na ostateczny wynik sprawy tj. wygraną powoda w 6 % i pozwanego w 94 % . Na koszty sądowe składa się opłata od pozwu kwocie 5000 zł ,przy czym powód był zwolniony od kosztów, koszty opinii biegłych 1109,62 zł, przy czym pozwany uiścił zaliczkę w kwocie 1000 zł. Zatem powód obowiązany jest zwrócić pozwanemu kwotę 940zł z tytułu poniesionych kosztów na opinie biegłych oraz 4767 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Koszty zastępstwa procesowego to kwota łącznie 10183,96 zł, powód obowiązany był ponieść kwotę 9572,92 zł ( 94%) pozwany 611,03 zł (6%), każda ze stron poniosła koszty w kwocie 5417 zł, zatem powód jest obowiązany zwróci pozwanemu kwotę 4767zł. Nakazano również pobrać na rzecz Skarbu Państwa proporcjonalnie: od powoda kwotę 248,34 zł, na co składają się nieuiszczone przez stronę powodową koszty opinii biegłych tj.103 zł oraz koszty dojazdu świadków 145,34z ł( łączny koszt to 154,62zł), natomiast od pozwanego 315,90zł, na co składają się nieuiszczone przez stronę pozwaną koszty opinii biegłych tj. 6,60 zł oraz koszty dojazdu świadków 9.30 zł i nieuiszczona opłata od pozwu 300 zł.

Na mocy art.102 kpc odstąpiono od obciążania powoda kosztami nieuiszczonej opłaty od pozwu tj. kwoty 4700 zł, biorąc pod uwagę jego sytuację finansową i wysokość ostatecznie zasądzonej kwoty.

SSO Beata Majewska-Czajkowska

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Bandyk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Gliwicach
Osoba, która wytworzyła informację:  Beata Majewska-Czajkowska
Data wytworzenia informacji: