Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2017 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Łucja Oleksy-Miszczyk
Protokolant:	sekretarz sądowy Wioleta Motyczka

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa M. W.

przeciwko A. B.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanej A. B. na rzecz powódki M. W. kwotę 160.000 (sto sześćdziesiąt tysięcy) złotych z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie począwszy od dnia 16 lutego 2016 roku;

2)  w pozostałej części powództwo oddala;

3)  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 13.453 (trzynaście tysięcy czterysta pięćdziesiąt trzy) złote tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

Sygn. akt I C 38/17

UZASADNIENIE

Powódka M. W. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej A. B. kwoty 160.710,14 zł wraz z odsetkami: od kwoty 160.000zł z umownymi odsetkami kapitałowymi wynoszącymi 12% w skali roku, liczonymi począwszy od dnia 16 lutego 2016 roku do dnia zapłaty, od kwoty 710,14 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podała, że udzieliła pozwanej pożyczki na kwotę 240.000zł z terminem zwrotu całej pożyczki na 15 lutego 2016 roku. Pozwana dokonała spłaty jedynie 80.000zł.

Pozwana w odpowiedzi na pozew (k.34akt) wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki kosztów postępowania. Zarzuciła zawyżenie żądanych odsetek podając, że strony w formie ustnej ustaliły nowy termin spłaty pożyczki, co skutkuje inną kwotą odsetkową. Zdaniem strony pozwanej termin spłaty pożyczki w umowie był podany dla pozoru, podczas gdy faktycznie miał wynosić 2 lata, a więc jeszcze nie minął (k.53akt). Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku pozwana podniosła zarzut pozorności wskazując, iż pod przedmiotową umową pisemną jest ukryta pożyczka pomiędzy K. G., a J. B. (k.77akt).

Sąd ustalił:

Pozwana wspólnie z mężem J. B. zdecydowali się na zaciągnięcie pożyczki, ustalając, że pożyczkobiorcą będzie pozwana. W małżeństwie pozwanej obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej. Mąż pozwanej zwrócił się o udzielenie pożyczki do swojego kolegi K. G.. K. G. jest znajomym powódki. Przekazał on J. B. informację, że jego znajoma tj. powódka ma wolne środki pieniężne. Następnie K. G. pośredniczył pomiędzy powódką, a J. B. w rozmowach dotyczących udzielenia pożyczki i warunków jej udzielenia. Projekt umowy pożyczki omawiali i sporządzali wspólnie K. G. J. B.. Następnie drogą mailową powódka otrzymała projekt umowy celem zapoznania się z jego treścią. Pozwana ustalenia dotyczące warunków umowy znała od męża. Powódka omawiała z J. B. warunki umowy. Strony nie znały się, nie spotkały się nigdy. Pozwana dobrowolnie podpisała umowę w domu, po przeczytaniu jej. Następnie mąż pozwanej spotkał się z powódką, która także podpisała umowę pożyczki .

Na podstawie w/w umowy z dnia 7 grudnia 2015 roku powódka pożyczyła pozwanej kwotę 240.000zł, którą pozwana zobowiązała się zwrócić w terminie do 15 lutego 2016 roku. Strony w umowie dopuściły możliwość zmiany okresu spłaty pożyczki, uzgodniony nowy termin spłaty wymagał wprowadzenia do umowy w formie aneksu (§ 2 ust. 1 umowy). Zgodnie z § 3 ust. 7 umowy wszelkie zmiany jej postanowień pod rygorem nieważności dokonywane miały być na piśmie w formie aneksu podpisanego przez obie strony.

Pkt 2 § 2 umowy przewidywał, iż z tytułu udzielenia pożyczki pożyczkodawcy przysługuje od pożyczkobiorcy wynagrodzenie procentowe w wysokości 12 % w skali roku od kwoty udzielonej pożyczki, które płatne będzie kwartalnie na podstawie prawidłowo wystawionej noty księgowej. W § 3 umowy ustalono wysokość odsetek za opóźnienie w zapłacie zobowiązań w wysokości odsetek ustawowych. (umowa pożyczki k. 8, zeznania świadka J. B. k. 53-55 i zapis z dysku k. 59, zeznania powódki k. 55-57 i zapis z dysku k.59, częściowo zeznania pozwanej k.75-76 i zapis z dysku k. 78 ).

W dniu 7 grudnia 2015 roku powódka przelała na rachunek pozwanej kwotę pożyczki tj. 240.000zł w formie 6 przelewów, każdy w wysokości 40.000zł (potwierdzenia przelewów k. 9-14).

Pozwana i jej mąż prowadzili z K. G. rozmowy na temat innego terminu spłaty pożyczki. Nie kontaktowali się w tym celu z powódką (zeznania J. B. k. 53-55, zeznania powódki k. 55-57, zeznania pozwanej k. 75-76). Nie sporządzono na piśmie żadnego aneksu do umowy.

Powódka nie upoważniała K. G. do zmiany warunków umowy, w tym także do zmiany terminu spłaty pożyczki, ani też do podejmowania jakichkolwiek czynności w jej imieniu (zeznania powódki k. 55-57).

W dniu 15 marca 2016 roku pozwana przelała na rachunek powódki łącznie 80.000zł (w formie dwóch przelewów - po 20.000zł i 60.000zł) tytułem zwrotu pożyczki (potwierdzenie przelewów k. 15-16, 46).

Pismami z dnia 28 lipca 2016 roku i 17 listopada 2016 roku wezwano pozwaną do zwrotu pozostałej kwoty pożyczki (przedsądowe wezwanie do zapłaty k.17,19).

Poza sporem jest, że pozwana nie zwróciła pozostałej części pożyczki.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody Pozwana, jakkolwiek zgłaszała zarzut pozorności umowy, okoliczności tej nie wykazała. Pozorność ta nie wynika nawet z zeznań samej pozwanej, ani z zeznań świadka J. B.. Twierdzenia pozwanej w tym zakresie są jedynie wynikiem subiektywnej oceny faktowi przedstawionej przez stronę pozwaną. Wyjaśnienia powódki jako wiarygodne i spójne z pozostałym materiałem dowodowym stanowiły podstawę ustalania stanu faktycznego.

Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o przesłuchanie świadka K. G. z uwagi na prekluzję dowodową. Nadto oddalono wniosek o zakreślenie terminu do złożenia treści korespondencji SMS jako zbędny dla rozstrzygnięcia sprawy. W ocenie Sądu treść otrzymanych przez pozwaną smsów nie wskazuje na jakikolwiek, bezpośrednie powiązanie z niniejszą sprawą.

Sąd zważył:

Powódka wywodziła swoje żądanie z łączącej ją z pozwaną umowy pożyczki. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z umową pozwana zobowiązała się zwrócić pożyczkę w terminie do 15 lutego 2016 roku. Strony w § 2 umowy dopuściły możliwość zmiany okresu spłaty pożyczki, uzgodniony nowy termin spłaty wymagał wprowadzenia do umowy w formie aneksu pod rygorem nieważności ( § 2 ust. 1 i § 3 ust. 7 umowy). Taki aneks do umowy nie został podpisany. Jak wynika z materiału dowodowego pozwana nie kontaktowała się w tej kwestii z pożyczkodawcą, a jedyne rozmowy w tym zakresie były prowadzone z K. G., który nie jest stroną umowy pożyczki, ani też nie posiadał upoważnienia do podejmowania takich decyzji w imieniu powódki. Oczywiste jest zatem, ze do zmiany terminu spłaty pożyczki nie doszło.

Niezasadny i w żaden sposób niewykazany okazał się zarzut pozwanej dotyczący pozorności umowy pożyczki. Ciężar wykazania tego zarzutu spoczywał zgodnie z art. 6 k.c. na stronie powodowej. Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności. Strony, które dokonują takiej czynności prawnej, próbują wywołać wobec osób trzecich rzeczywiste, prawdziwe przeświadczenie, że ich zamiarem jest wywołanie skutków prawnych, objętych treścią ich oświadczeń woli. Oprócz tego, musi między stronami istnieć tajne, niedostępne osobom trzecim porozumienie, że te oświadczenia woli nie mają wywołać zwykłych skutków prawnych. Brak zamiaru wywołania skutków prawnych musi zostać przejawiony wobec drugiej strony czynności prawnej tak otwarcie, aby miała ona pełną świadomość co do pozorności złożonego wobec niej oświadczenia woli i co do rzeczywistej woli jej kontrahenta i w pełni się z tym zgadzała. Brak któregokolwiek z wyżej wskazanych elementów wyłącza przy tym zaistnienie pozorności. Pozorność jest przy tym wadą która dotyczyć musi wszystkich zgodnych oświadczeń woli, wchodzących w skład czynności prawnej.

Tak rozumianej pozorności umowy pozwana w żaden sposób nie wykazała. Przeciwnie – jak wynika z materiału dowodowego, w tym także zeznań pozwanej umowa została podpisania przez pozwaną z zamiarem zaciągnięcia zobowiązania pożyczki. Środki pieniężne zostały pozwanej przelane, a pożyczka została częściowo spłacona. Okoliczność, że warunki zawarcia umowy zostały omówione przed jej sporządzeniem i podpisaniem przez osoby trzecie tj. J. B. i K. G. nie powoduje, że umowa ma charakter pozorny, a w żadnym wypadku nie można z tego wynosić – jak zdaje sie twierdzić strona pozwana, że jej stronami były inne osoby niż te, które umowę podpisały. Zarówno powódka jak i pozwana podpisały tekst umowy z zamiarem zawarcia umowy tej treści. Umowa została w całości wykonana przez powódkę i częściowo przez pozwaną. Strona pozwana nie przedstawiła nie tylko żadnych dowodów na pozorność umowy, ale nawet nie powołała żadnych okoliczności w sposób racjonalny uzasadniających prawdopodobieństwo zawarcia umowy pozornej. Okoliczność skąd powódka miała środki pieniężne na udzielnie pożyczki, w tym czy uzyskała je od innych osób czy instytucji kredytowych, a także okoliczność na co pozwana przeznaczyła środki uzyskane z pożyczki, w szczególności czy przekazała je do dyspozycji innym osobom, nie ma znaczenia dla oceny stosunku prawnego łączącego powódkę i pozwaną, ani dla określenia kręgu podmiotowego tego stosunku prawnego, a tym bardziej nie przesądza o pozorności umowy.

W tej sytuacji Sąd w oparciu o przepis art. 720 § 1 k.c. zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 160.000 zł tytułem niespłaconej części pożyczki.

Orzekając o odsetkach Sąd zwrócił uwagę, że strony w umowie uregulowały odrębnie odsetki kapitałowe, stanowiące wynagrodzenie pożyczkodawcy (§ pkt 2 umowy – wysokość ustalonych tam odsetek przekracza zresztą wysokość odsetek maksymalnych określonych w art. 359 § 2 ¹ k.c.), a odrębnie odsetki za opóźnienie. Dokonując wykładni umowy Sąd przyjął, że odsetki kapitałowe należą za się za czas trwania umowy tj. do 15 lutego 2016r. Co prawda strony określiły w umowie kwartalne terminy zapłaty odsetek, co nie do końca współgra z czasem trwania umowy określonym w § 2 ust 1 umowy, niemniej zważywszy na to, że dopuszczały możliwość zmiany terminu spłaty pożyczki, należało uznać, że takie uregulowanie dat płatności odsetek jest dopuszczalne. Odsetki za opóźnienie określone s natomiast w § 3 pkt 3 umowy. Postanowienia umowy nie dają w ocenie Sądu podstaw do kumulowania obu rodzajów odsetek, ani do naliczania po dniu 15 kwietnia 2016r. odsetek wyższych niż odsetki za opóźnienie.

Ostatecznie o odsetkach orzeczono na zasadzie art. 481 § 1 k.c. w związku z § 3 ust. 3 umowy określającym wysokość odsetek za opóźnienie w wysokości odsetek ustawowych. Odsetki zasądzono za okres od dnia następnego po upływie wymagalności pożyczki tj. 16 lutego 2016 roku, oddalając roszczenie o zasądzenie odsetek w części przewyższającej wysokość odsetek za opornienie.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc. Na zasądzoną kwotę złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5400 zł, 8.036 zł tytułem zwrotu równowartości uiszczonej opłaty od pozwu, 17 zł tytułem zwrotu opłaty od pełnomocnictwa.

SSO Łucja Oleksy - Miszczyk