Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 października 2022 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Wojciech Hajduk

po rozpoznaniu w dniu 27 października 2022 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa B. G., T. J., M. G., I. J. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o ustalenie nieistnienia umowy kredytu i zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) SA w W. na rzecz powodów T. J. i I. J. (1) jako wierzycieli solidarnych kwotę 43.576,80zł (czterdzieści trzy tysiące pięćset siedemdziesiąt sześć 80/100 złotych) oraz kwotę 44.235,13CHF (czterdzieści cztery tysiące dwieście trzydzieści pięć i 13/100 CHF) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 października 2022r,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala

3.  umarza postępowanie w zakresie żądania ustalenia nieważności umowy kredytu z dnia 29.04.2008r. nr (...) zawartej pomiędzy powodami (...) Bank SA w W.

4.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 11400zł (jedenaście tysięcy czterysta złotych) tytułem kosztów postepowania

SSO Wojciech Hajduk

IC 35/22 UZASADNIENIE

Powodowie B. G., M. G. T. J., i I. J. (1) w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu domagali się zasądzenia na ich rzecz:

-kwoty 43.576,80zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14.12.2021r.,

-kwoty 44.235,13CHF z następującymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie

a/ od kwoty 24.804,08CHF od dnia 14.12.2021r,

b/ od kwoty 19.431,05CHF od dnia następnego od doręczenia pisma rozszerzającego żądanie,

tytułem zwrotu nienależnie uiszczonych rat kredytu

ewentualnie

zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów kwoty 57.000zł z następującymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 48.000zł od dnia 14.12.2021r.,

-od kwoty 9.000zł od dnia następnego od doręczenia pisma rozszerzającego żądanie

tytułem zwrotu zawyżonych rat uiszczanych w okresie od zawarcia umowy do wniesienia powództwa [pozew i pismo powodów z dnia 27.06.2022 k-257-261].

Uzasadnili, że w dniu 29.04.2008 jako konsumenci zawarli z (...) Bankiem Spółką Akcyjną, poprzednikiem prawnym pozwanego - (...) Spółki Akcyjnej, na podstawie funkcjonującego wzorca, umowę kredytu hipotecznego dla osób fizycznych. Celem kredytowania było sfinansowanie zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym. Bank stosował własne kursy kupna i sprzedaży walut ustalane wg własnej Tabeli kursów walut, które ustalał w sposób dowolny.

Postanowienia umowne w §1ust.3a i ust3 ; §10ust4; §12ust5 i §15ust4 umowy nie zostały indywidualnie uzgodnione między stronami, a jednostronnie narzucone przez bank powodując dezorientację co do wysokości świadczeń mających zostać spełnionych w przyszłości. Powodowie nie mieli żadnego wpływu na treść i charakter wskazanych postanowień. Nie otrzymali prawdziwej i rzetelnej informacji na temat sposobu ustalania wysokości raty kapitałowo-odsetkowej, sposobu, warunków i przyczyn ustalania kursów wymiany walut mających wpływ na wysokość rat kapitałowo-odsetkowych. Nie mieli wiedzy na temat mechanizmu indeksacji, nie negocjowano z nimi postanowień umowy, nie uzyskali informacji o specyfice mechanizmu indeksacji. Nie poinformowano ich o przyczynach i konsekwencjach ekonomicznych wiążących się lub mogących się wiązać z zawarciem umowy o kredyt indeksowany do kursu waluty obcej. Nie mieli wiedzy w jaki sposób ich zobowiązanie o będzie przeliczane w praktyce przez Bank: a co za tym idzie - nie wiedzieli i nie mogli się dowiedzieć w jakiej wysokości w przyszłości będą spłacać raty kapitałowo- odsetkowe z tytułu salda kredytowego. Prowadzi to do unieważnienia umowy w rozumieniu art. 353 ¹ kc i art. 58kc. Posiadają interes materialnoprawny w rozumieniu art. 189 k.p.c., albowiem orzeczenie wydane w sprawie doprowadzi do zniwelowania skutków prawnych nieważnego stosunku prawnego. W okresie do sierpnia 2021 spłacili kwoty określone w żądaniu głównym. W roszczeniu ewentualnym zażądali zwrotu nadpłaconych rat po usunięciu postanowień abuzywnych, w sytuacji gdyby uznano, że umowa jest ważna.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa. Zaprzeczył aby umowa była nieważna i aby zawierała klauzule abuzywne. Pozew ma na celu podważenie umowy sprzecznie z rolą i funkcją indywidualnej kontroli postanowień umownych, które zostały indywidualnie uzgodnione. Bank stosował rynkowe kursy waluty obcej. Powodowie nie mają interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieważności umowy, a samo żądanie stanowi nadużycia prawa. Zarzucił również przedawnienie roszczenia.

SĄD USTALIŁ

W dniu dnia 29.04.2008r.powodowie B. G., M. G. T. J., i I. J. (1) (G.) zawarli z (...) umowę kredytu hipotecznego (...) nr (...) na kwotę 110.000,00zł indeksowaną do CHF, na okres 240 miesięcy. Celem kredytowania było sfinansowanie zakupu domu jednorodzinnego. Umowa została sporządzona na podstawie wzorca banku, wskazano w niej min. że kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji, wg kursu kupna waluty z tabeli kursowej (...) Bank na koniec dnia 7.04.2008 wynosi 51.806,15 CHF, przy czym kwota ta ma charakter informacyjny, a wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu może być różna od podanej [umowa § 1 pkt 2-5 k-14], raty kapitałowo odsetkowe spłacane będą w złotych, poprzez obciążenie rachunku powodów, po ich uprzednim przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej (...) banku obowiązującego na dzień spłaty [ umowa § 10pkt 4 oraz §6 pkt1 k-15v]. Również regulamin udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych dla osób fizycznych - w ramach (...) w analogiczny sposób odwoływał się do tabeli kursowej (...) banku [Regulamin §1pkt 2 k-127; §23pkt2 k-134]. Zastosowano stopę procentową LIBOR3M dla CHF. W umowie zawarto również oświadczenie, że kredytobiorcę dokładnie zapoznano z warunkami udzielenia kredytu złotowego waloryzowanego kursem waluty obcej, co akceptuje, nadto jest świadomy ryzyka kursowego i jego konsekwencji wynikających z niekorzystnych wahań kursu złotego względem walut obcych, co może mieć wpływ na wzrost kosztów obsługi kredytu [ umowa § 29 pkt 2 k-17v]. Umowa odwoływała się również do bankowej tabeli kursowej w §12pkt5 [k-16] dotyczącym sytuacji wcześniejszej spłaty kredytu oraz §15 ust 4 ustalenia wysokości wierzytelności banku w razie wypowiedzenia umowy i wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego [k-16v].

Do zawarcia umowy doszło gdy powód T. J. wraz z żoną I. J. (1) poszukiwali możliwości sfinansowania zakupu mieszkania [].

Wszystkie formalności, za wyjątkiem podpisania umowy, zostały przeprowadzone w firmie pośredniczącej. Powodowie nie mieli zdolności kredytowej i z tego względu poprosili rodziców B. G. i M. G. by byli współkredytobiorcami. Doradzono im by zaciągnęli kredyt indeksowany do CHF jako najkorzystniejszy, bezpieczny. Pośrednik wskazał, że otrzymają kredyt w PLN i spłata również będzie następowała w PLN, a okoliczność, że kredyt jest indeksowany to tylko „formalność”. Powodom nie przekazano szczegółowej informacji o ryzyku kursowym i nie wyjaśniono wpływu wahań kursowych na wysokość kapitału do spłaty i raty kredytowej, nie przedstawiono symulacji obrazujących takie zmiany, nie poinformowano o możliwości spłaty w walucie kredytu. Wniosek wypełnił pośrednik kredytowy, powodowie go podpisali. Nie mieli świadomości o możliwości jakiegokolwiek negocjowania warunków umowy, nie zostali o tym poinformowani, nie poinformowano o dotychczasowym kształtowaniu się kursu CHF. Żadne postanowienia umowne nie były indywidualnie negocjowane/uzgadniane z wyjątkiem tych, które dotyczyły wysokości kredytu i czasu spłaty. Umowę podpisano w oddziale banku, pracownik banku również wskazał, że CHF jest walutą stabilną [zeznania powoda T. J.: k-253-254, zeznania powódki I. J. (2) k- 254-255; umowa kredytu §1pkt1 k-14, wniosek kredytowy k-141-143]. Kredyt wypłacono 7.05.2008. W dniu 31.10.2012r. strony zawarły aneks do umowy, w którym umożliwiono spłatę kredytu w walucie CHF, celem aneksu było obniżenie kosztów raty [zaświadczenie banku k-21-26, wnioski o wypłatę transzy kredytu k-150, Decyzja Kredytowa k-148-149, aneks k-18v-20]. Kredyt spłacali T. J. i I. J. (1). Do maja 2022 spłacili cały kredyt 43.576,80zł i 44.235,13CHF [zaświadczenie k-21-26, dowody wpłat k-262-271].

Powyższy stan faktyczny ustalono głównie w oparciu o powołane wyżej dokumenty i zeznania powodów T. J. i I. J. (1). Zeznania świadków B. G. i M. G. miały znaczenie drugorzędne, nie uczestniczyli w rozmowach z pośrednikiem kredytowym, nie angażowali się w sprawę kredytu, byli jedynie przy podpisaniu umowy. Zeznania świadka M. D. [protokół z zeznaniami złożonymi przed SR dla Łodzi-Śródmieścia15.04.2019 sygn IIIC 1071/18 k-119-124] mają dla sprawy drugorzędne znaczenie, świadek nie miał kontaktu z powodami, nie brał udziału przy sporządzaniu umowy. Zeznania dotyczyły min. obowiązków pracowników banku w zakresie udzielania informacji klientom, w okresie gdy zawierana była umowa, w oderwaniu od konkretnej sytuacji powodów, sposobu przedstawienia im oferty i okoliczności zawarcia umowy. Do odpowiedzi na pozew dołączono dwa Regulaminy udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych dla osób fizycznych - w ramach (...) [k-124-140 oraz155-161]. Drugi z nich nie ma zastosowania do oceny niniejszej sprawy. Został wprowadzony w 2009, co wynika pisma Dyrektora ds. (...) (...) (...) z 1.07.2009 [k-162] . Dołączony do odpowiedzi na pozew dokument zatytułowany „Informacje dla klienta” [k-172-174], zaopatrzony jest datą 30.06.2009r. tj po zawarciu umowy.

SĄD ZWAŻYŁ

Okoliczność, że pozwany jest następcą prawnym (...) pozostaje poza sporem, została przyznana przez pozwanego, wynika również z Krajowego Rejestru Handlowego KRS (...). Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Należy wskazać, że w świetle utrwalonego poglądu w orzecznictwie i doktrynie, umowy kredyt indeksowany do waluty obcej były, w czasie zawarcia spornej umowy, dopuszczalne w świetle zasady swobody zawierania umów z art. 353 ¹ kc.

Analiza spornej umowy kredytu przez pryzmat art. 385 ¹ §1kc prowadzi do wniosku, że w nie doszło do jej skutecznego zawarcia z uwagi na rażące naruszenie interesów powódki i jej męża jako konsumentów poprzez niekorzystne ukształtowanie ich sytuacji ekonomicznej na skutek nieusprawiedliwionej i niekorzystnej dysproporcji praw i obowiązków. Zgodnie z art. 385 ¹ §1kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W pierwszym rzędzie należy dokonać oceny czy umowa zawierała niedozwolone postanowienia, jaki miały charakter, czy określały główne świadczenia stron.

Powodowie w pierwszej kolejności zarzucili, że zawarte w umowie klauzule ryzyka walutowego są abuzywne. W tym względzie należy zwrócić uwagę na treść następujących wyroków Trybunału Sprawiedliwości: z 30 kwietnia 2014r C-26/13; z 20 września 2017 r. C-186/16; z 20 września 2018r. C-51/17; z 14 marca 2019 r. C-118/17 oraz z dnia 3 października 2019 r. C-260/18. Orzeczenia te zapadły na tle umów kredytu zawartych z konsumentami i zawierających ryzyko walutowe (kredytu indeksowanego, denominowanego lub wprost kredytu walutowego). W ocenie TSUE nie jest możliwe odrywanie klauzuli ryzyka walutowego (wyrażonej czy to przez indeksację czy też denominację) od mechanizmu przeliczania waluty krajowej na walutę obcą i Trybunał Sprawiedliwości konsekwentnie kwalifikuje klauzule dotyczące ryzyka wymiany, do których zalicza także sposób ustalania kursu wymiany, jako klauzule określające główny przedmiot umowy kredytu. W wyroku z 20 września 2017r. C-186/16 dokonał wykładni art. 4 ust 2 dyrektywy Rady 93/13 z 5.04.1993r. W uzasadnieniu wyroku C- 260/18 (pkt 44 wyroku)Trybunał ponownie potwierdził swoje stanowisko w odniesieniu do kredytu indeksowanego, że klauzule dotyczące ryzyka wymiany określają główny przedmiot umowy. Orzeczenia te są wiążące dla Sądu Polskiego. Stosując prounijną wykładnię art. 385 ^{( 1)} § 1 k.c. w zw. z art. 4 i 6 art. dyrektywy 93/13 przyjęto więc, że kwestionowane przez powodów postanowienia umowy kredytu, które wprowadzają ryzyko kursowe (ryzyko wymiany) przez mechanizm indeksacji, stanowią klauzulę określającą główne świadczenia stron ( essentialia negotii). Tym samym w dalszym etapie rozważań, w świetle art. 385 ^{( 1 )}§1kc, konieczna jest ocena czy określone w spornej umowie i stanowiące główne świadczenia stron klauzule ryzyka walutowego ( §1ust3A , §10ust4, §12ust5 także §15pkt4 umowy, oraz §1pkt 2 i § 22 pkt2 regulaminu udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych dla osób fizycznych, stanowiącego integralną część umowy) zostały sformułowane w sposób jednoznaczny, co skutkowałoby związaniem stron umową.

Umowa kredytowa oraz Regulamin zastrzegają warunki indeksacji świadczenia do kompetencji banku odsyłając do kursów walut zawartych w "Tabeli kursowej (...)" obowiązującej w banku. Prawo Banku do ustalania kursu waluty nie doznaje żadnych umownych ograniczeń w postaci skonkretyzowanych, obiektywnych kryteriów zmian stosowanych kursów walutowych. Bank swobodnie ustalał, według tylko sobie znanych zasad, kursy walut, mając nieograniczone prawo kształtowania raty. Jest to równoznaczne z prawem dowolnego kształtowania wysokości świadczeń głównych (wysokości raty i całej należności) w czasie trwania stosunku prawnego. Tym samym nie można mówić o jednoznacznym określeniu głównego świadczenia. Umowa powoduje swoistą nierówność informacyjną stron. Kredytobiorcy jako konsumenci, na podstawie treści umowy, w chwili jej zawarcia, nie byli w stanie oszacować kwoty, którą będą musieli spłacić w przyszłości, a o poziomie zadłużenia ratalnego [wysokości raty], dowiadywali się dopiero w związku z podjęciem odpowiedniej sumy z ich rachunku. Jest to nie do zaakceptowania, w tym zakresie umowa kształtuje prawa i obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco narusza ich interesy w rozumieniu art. 385 ¹ kc.

Dodatkowym naruszeniem dobrych obyczajów i rażącym naruszeniem usprawiedliwionych interesów pozwanych jako konsumentów jest zastrzeżenie dwóch różnych kursów wymiany: kursu kupna dla przeliczenia wypłaconego przez bank kredytu, zaś kursu sprzedaży dla obliczania rat spłacanego kredytu. Powoduje to nieuzasadnione korzyści kosztem konsumenta i narusza równorzędność stron umowy przez nierównomierne rozłożenie uprawnień i obowiązków między partnerami stosunku obligacyjnego.

Należy wskazać również, że nie jest wystarczające określenie w umowie, że „ kredytobiorca został zapoznany z warunkami kredytu…, jest świadomy ryzyka kursowego i niekorzystnych wahań kursu złotego, które może mieć wpływ na wzrost kosztów obsługi kredytu” (§29pkt2 umowy). Bank naruszył obowiązek rzetelnego poinformowania konsumentów. Powinien przedstawić pełną informację umożliwiającą podjęcie racjonalnej decyzji o długofalowych skutkach, w tym przedstawić wahania kursów wymiany i ryzyko związane z zaciągnięciem kredytu w walucie obcej, klarownie wyjaśnić, jak na wysokość raty kredytu wpłynęłaby silna deprecjacja kursu waluty krajowej, a także wyjaśnić, że ryzyko kursowe z ekonomicznego punktu widzenia może okazać się trudne do udźwignięcia w przypadku dewaluacji waluty, co nie miało miejsca. Powodowie nie mieli realnej możliwości oddziaływania na treść postanowień umownych, nie zostały indywidualnie uzgodnione, a pośrednik kredytowy zachęcał ich do zawarcia umowy wskazując korzyści wynikające z niskiej raty i stabilnego kursu franka.

Argumentacja pozwanego odwołująca się do faktycznego stosowania kursów nie odbiegających w wysokości od rynkowych nie ma znaczenia dla oceny abuzywności postanowień umownych. Ocena jest niezależna od sposobu wykonywania umowy.

Powoduje to, że umowa stron nie wiąże. Skutek nieważności nie został również zniwelowany przez nowelę art. 69 Pr. bank wprowadzająca z dniem 26 sierpnia 2011 roku regulację wyrażoną w ust. 2 pkt 4a tej ustawy. Ustawa weszła w życie po zawarciu umowy.

Oceny prawnej umowy nie zmienia zawarcie przez strony aneksu w dniu 31.10.2012r. Co prawda nieuczciwy charakter warunku indeksacji, został usunięty i powodowie od jego podpisania spłacają kredyt w CHF. Odpadła więc od tego momentu niepewność co do wysokości zobowiązania. Jednakże w świetle art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, sąd krajowy jest zobowiązany do stwierdzenia nieuczciwego charakteru warunku umowy zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem, nawet jeśli warunek ten został zmieniony przez te strony w drodze umowy. Takie stwierdzenie pociąga za sobą przywrócenie sytuacji, w jakiej znajdowałby się konsument w braku warunku, którego nieuczciwy charakter zostałby stwierdzony, chyba że konsument poprzez zmianę nieuczciwego warunku zrezygnował z takiego przywrócenia w drodze wolnej i świadomej zgody [min. pkt 61 wyroku trybunału Sprawiedliwości z 29.04.2021 C-19/20]. Z aneksu nie wynika, by powodowie poprzez zmianę tego nieuczciwego warunku świadomie zrezygnowali z przywrócenia sytuacji, w jakiej znajdowaliby się w braku tego warunku. Tym samym nie zrzekli się możliwości powołania się na jego abuzywny charakter. Z ich punktu widzenia celem aneksu było jedynie zmniejszenie kosztów raty.

Powodowie poinformowani przez Sąd na rozprawie w dniu 29.06.2022r. o możliwych negatywnych dla nich konsekwencjach związanych z ustaleniem nieważności umowy oświadczyli, że nie chcą jej utrzymania w mocy. Tym samym nie doszło do skutecznego zawarcia umowy z uwagi na naruszenie normy art. 385 ¹ §1kc.

Do rozliczeń stron zastosowanie znajdą przepisy art. 405-411k.c. regulujące bezpodstawne wzbogacenie. Zgodnie z art. 405kc kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe zwrotu jej wartości. Obowiązkiem stron umowy kredytu jest wzajemne zwrócenie świadczeń. Roszczenia stron mają charakter odrębny (niezależny), co oznacza, że nie ulegają automatycznie wzajemnej kompensacji i konsument może żądać zwrotu w całości spłaconych rat kredytu niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu. [uchwała SN z 7.05.2021 IIICZP 6/21].

Tym samym osoba wzbogacona zobowiązana jest do zwrotu korzyści. Żądanie zapłaty obejmowało całość świadczeń uiszczonych i jest uzasadnione w odniesieniu do powodów T. J. i I. J. (1), bowiem to oni spłacali kredyt względem nich pozwany jest bezpodstawnie wzbogacony.

Oceny prawnej umowy nie zmienia okoliczność, że kredyt wtoku procesu został spłacony. Powodowie poszukiwali pomocy prawnej w dochodzeniu swoich roszczeń i gdy ją uzyskali wytoczyli powództwo, byli przekonani o abuzywności postanowień umownych, lecz spłacali raty chcąc uniknąć procesu sądowego.

Nie może to wykluczać ustalenia nieważności umowy, bowiem stawiałoby w gorszej sytuacji konsumentów, którzy spłacili świadczenia z nieważnej umowy. Można przytoczyć stanowisko ETS, że w przypadku braku skutecznej kontroli potencjalnie nieuczciwego charakteru warunków danej umowy nie można zagwarantować poszanowania praw przyznanych przez dyrektywę 93/13 (wyrok TS z dnia 13 września 2018 r., Profi Credit Polska, C-176/17, pkt 62 i przytoczone tam orzecznictwo). Szczególną rolę pełnią sądy, które jako podmiot trzeci, niezależny od stron umowy, mogą zrównoważyć nierówność między konsumentem, a przedsiębiorcą poprzez przez aktywną interwencję (por. wyrok TS z 4 czerwca 2020 r., Kancelaria Medius, C-495/19, pkt 36). Należy więc stwierdzić, że kontrola może również nastąpić po spełnieniu umowy. W sprawie nie będzie miał zastosowania przepis art. 411 pkt 1 kc według którego nie można żądać zwrot świadczenia nienależnego jeżeli spełniający je wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej. Kredyt przez lata był spłacany w przekonaniu, że umowa jest prawidłowa i nie zawiera niedozwolonych postanowień umownych, powodowie nie wiedzieli więc, że nie byli zobowiązani do spełnienia, a w efekcie spełnili świadczenie z warunkowo bezskutecznej czynności prawnej, która miała charakter umowy ważnej. Po wytoczeniu powództwa spłacali kredyt chcąc uniknąć ewentualnych negatywnych konsekwencji zaprzestania spłaty rat. Również art. 411pkt 4 kc nie ma zastosowania. Według tego przepisu nie można żądać zwrotu świadczenia nienależnego, jeżeli zostało spełnione zanim wierzytelność stała się wymagalna. Przypadki, w których podstawa świadczenia jest nieważna, nie są objęte zakazem unormowania art. 411 pkt 4 k.c., co pozwala na zwrot kwot nienależnie wpłaconych. Przepis art. 411 pkt 4 k.c. nie ma w ogóle zastosowania do świadczenia nienależnego, gdyż dotyczy zobowiązań istniejących, acz niewymagalnych (min. SN postanowienie z 6.07.2021 IIICZP 41/20; SA w Gdańsku w wyroku z 30.11.2021 IACa 625/21).

Zgłoszony przez pozwanego zarzut przedawnienia jest bezzasadny. W świetle art. 120 §1 kc bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia w którym roszczenie stało się wymagalne lub gdy wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Możliwość taką otworzyły orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości. Pierwszymi były wyroki z 30.04.2014r C-26/13, z 20.09.2017 r. C-186/16, z 20.09.2018r. C-51/17; z 14 marca 2019 r. C-118/17 oraz z 3.10 2019 r. C-260/18. Dla kredytobiorcy obecnie jest to termin 6 letni [art. 120§kc w zw. z art. 5 ust 1 ustawy z dnia 13.04.2018 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw] , okres ten należy liczyć od 20.09.2017r. [wyrok Trybunału Sprawiedliwości 20 września 2017 r. C-186/16 jednoznacznie określający sytuację prawną konsumenta]. Pozew złożono 19.02.2021r. Tym samym termin przedawnienia został przerwany.

Postanowieniem z 29.06.2022r. na zasadzie art. 235 ² §1 pkt 2kpc pominięto dowód z opinii biegłych z zakresu finansów, bankowości i rachunkowości bankowości oraz rachunkowości i finansów. Przeprowadzanie dowodów okazało się zbędne wobec ustalenia nieważności umowy w świetle art. 385 ¹ §1kc.

W świetle powyższego na zasadzie art. 15zzs ² ustawy z 2.03.2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych zamknięto rozprawę na posiedzeniu niejawnym i w pkt 1 uwzględniono żądanie zapłaty w zakresie roszczenia głównego na rzecz powodów T. J. i I. J. (1). O odsetkach orzeczono na zasadzie art. 481kc, zasądzono je od dnia wyrokowania. Całkowita bezskuteczność umowy kredytu staje się trwała (definitywna) wtedy, gdy należycie poinformowany o niedozwolonym charakterze postanowienia (bez którego umowa nie może wiązać) i jego konsekwencjach konsument nie wyraził świadomej i wolnej zgody na postanowienie, a jeżeli utrzymanie umowy jest możliwe po jej uzupełnieniu - sprzeciwił się temu uzupełnieniu [uchwała SN z 7.05.2021 IIICZP 6/21]. Powodów poinformowano na rozprawie 29.06.2022r. Tym samym odsetki należą się od wyrokowania. W pkt 2 w pozostałej części powództwo dotyczącej żądania powodów B. G. i M. G., a także co do odsetek ponad zasądzone, oddalono jako bezzasadne. W pkt 3 umorzono postępowanie w zakresie żądania ustalenia nieważności umowy kredytu, wobec cofnięcia w tym zakresie pozwu w piśmie z 27.06.2022r., w pkt4 na zasadzie art. 98 kpc zasądzono koszty postepowania opłatę od pozwu i wynagrodzenie pełnomocnika wg minimalnej stawki. Żądanie zwrotu kosztów jest w całości uzasadnione. W chwili wytoczenia powództwa obejmowało ustalenie nieważności umowy kredytu i zapłatę. Do tak sformułowanego żądania udział wszystkich kredytobiorców był konieczny. Pozew w tej części cofnięto wobec spłacenia kredytu w toku postepowania. Nie ma to jednak wpływu na koszty.