Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

  Dnia 23 października 2015 r.

  Sąd Okręgowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy

w składzie

0.0.1.Przewodniczący Sędzia SO Lesław Zieliński (spr.)

0.0.2. Sędzia SO Małgorzata Korfanty

Sędzia SO Katarzyna Żymełka

Protokolant Grzegorz Kaczmarczyk

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2015r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy G.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę i pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 12 listopada 2014r.

sygn. akt VII GC 1265/14

1.  oddala obie apelacje;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów w postępowaniu odwoławczym.

SSO Małgorzata Korfanty SSO Lesław Zieliński SSO Katarzyna Żymełka

Sygn. akt X Ga 217/15

X Ga 218/15

1)U Z A S A D N I E N I E

Gmina G. wniosła pozew o zapłatę kwoty 31 487,99 zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami postępowania przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G.. W uzasadnieniu powódka wskazała, że pozwana począwszy od 1 lutego 2011 roku nie dokonywała opłat związanych z najmem lokalu.

Wyrokiem z dnia 12 listopada 2014 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 3.429,15 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2014 roku, w pozostałym zakresie oddalił powództwo i zasądził, od pozwanej na rzec powódki kwotę 432,87 zł tytułem kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy ustalił, że strony w dniu 24 kwietnia 2008r. zawarły umowę najmu lokalu przy ul. (...) na czas nieokreślony. Pozwana wynajmowała lokal już na mocy wcześniejszej umowy z dnia 25 lipca 2003r. Pismami z dnia 27 października 2010r. i 29 maja 2011r. pozwana wezwała powódkę do zwrotu nadpłaty. W dniu 14 marca 2013r. pozwana wezwała powódkę do zapłaty 22 823,76 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 17 czerwca 2011r. W dniu 22 marca 2013r. pozwana dokonała potrącenia kwoty 28 058,84 zł z wierzytelnością powódki.

W ocenie Sądu I instancji powództwo należało uwzględnić jedynie w części co do kwoty 3 429,15 zł, a w pozostałej części oddalić, wobec podniesionego przez pozwaną zarzutu potrącenia. Strony ustaliły, iż powierzchnia lokalu wynosiła 1 217,99m ² . Wskazać należy, że zgodnie z art. 659 § 1 k.p.c. wynajmującemu przysługuje czynsz za faktycznie wynajmowaną powierzchnię lokalu i wydaną najemcy. Zatem przesłanki do naliczenia przez powódkę czynszu nie ziściły się w stosunku do powierzchni ponad 1 147,79m ², skoro pozwana nie objęła do użytkowania jako najemca lokalu w większym zakresie niż 1 147,79m ². W październiku 2010r. strony zweryfikowały metraż w budynku przy ul. (...) na wielkość rzędu 1 147,79m ² i określiły stawkę czynszu na kwotę 6 613,10 zł. Każdorazowo zatem pozwana nadpłacała miesięcznie kwotę 519,66 zł netto.

W części nadpłaconego czynszu zatem powódka stała się bezpodstawnie wzbogacona, a świadczenie z tytułu nadpłacanej co miesiąc kwoty 519,66 zł netto miało charakter świadczenia nienależnego.

Apelację od powyższego wyroku wywiodły obie strony postępowania.

Powódka zaskarżyła wyrok w zakresie punktu 2 oddalającego powództwo w pozostałym zakresie i kosztów postępowania.

Zaskarżonemu wyrokowi powódka zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego tj:

- art. 498 § 1 kc poprzez jego błędną wykładnie polegającą na stwierdzeniu, iż pozwana jest jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem powódki, a wierzytelność pozwanej wynika z tytułu nadpłaconego czynszu co ma postać świadczenia nienależnego,

- art. 498 § 1 kc w zw. z art. 410 kc w zw. z art. 405 kc poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż możliwe jest łączenie odpowiedzialności kontraktowej z odpowiedzialnością opartą o przepisy dotyczące bezpodstawnego wzbogacenia.

- art. 659 kc poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy strony ustaliły czynsz w określonej kwocie.

Ponadto powódka zarzuciła naruszenie przepisów prawa procesowego tj.

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, polegający na stwierdzeniu, iż pozwanej przysługuje skuteczne względem powódki roszczenie o zwrot nadpłaconego czynszu za najem lokalu oraz okoliczność, iż powódka nie kwestionował zarzutu potrącenia, podczas gdy powódka kwestionowała ten zarzut zarówno co do wysokości jak i co odo zasady,

- art.233 § 1 kpc oraz art. 328 § 2 kpc poprzez zaniechanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego oraz wykroczenie poza swobodę jego oceny i w rezultacie błędną ocenę zebranego materiału dowodowego, które to uchybienia miały istotny wpływ na rozstrzygnięcie sporu w szczególności poprzez przyjęcie, iż pozwana dokonywała opłat za czynsz w zawyżonej wysokości.

Powódka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 2 poprzez zasądzenie na jej rzecz kwoty 28.058,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2014 roku oraz kosztami postępowania za obie instancje.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że skoro pozwana uiszczała czynsz w określonej w umowie wysokości, to nie może być mowy o nadpłacie czynszu, a co za tym idzie o spełnieniu przez nią świadczenia nienależnego. W ocenie powódki nie jest możliwe łączenie odpowiedzialności kontraktowej z odpowiedzialnością opartą o przepisy dotyczące bezpodstawnego wzbogacenie. Pozwana przystępując do procedury przetargowej złożyła pisemne oświadczenie, iż zapoznała się ze stanem lokalu i nie składała zastrzeżeń również co do powierzchni lokalu. Skoro pozwana zobowiązała się na podstawie umowy do zapłaty na rzecz powódki konkretnej kwoty tytułem czynszu, to bez znaczenia pozostaje sposób wyliczenia tej kwoty jako iloczynu ustalonej kwoty i powierzchni lokalu.

Pozwana zaskarżyła wyrok w zakresie kwoty 3.429,15 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2014 roku i kwotę 432,87 zł tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwana zarzuciła sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego skutkiem czego Sąd niezasadnie przyjął, że powódka miała prawo naliczyć odsetki w kwocie 4.674,07 zł za okres do dnia 31 stycznia 2014 roku skoro pozwana swoje oświadczenie o potrąceniu złożyła powódce w dniu 22 marca 2013 roku. Sąd nie uwzględnił treści dołączonej do pozwu dokumentacji rozliczeń stron w tym prowadzonej przez powódkę kartoteki finansowej, oraz wpływu potrącenia na przysługujące powódce odsetki za okres do dnia 31 stycznia 2014 roku.

W odpowiedzi na apelacje pozwanej powódka wniosła o jej oddalenie i zasadzenie na jej rzecz kosztów postępowania odwoławczego wskazując, że kwota przedstawiona prze pozwaną do potrącenia była niższa niż kwota dochodzona przez powódkę w pozwie, a zasądzona kwota stanowi różnicę pomiędzy dwiema wierzytelnościami ( 31.487,99 – 28.058,84 = 3.429,15 ).

W odpowiedzi na apelację powódki pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania odwoławczego. W uzasadnieniu pozwana wskazała, że w umowie strony określiły cenę najmu za 1 m ² za poszczególne powierzchnie lokalu i jego przynależności.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacje stron nie mogą odnieść skutku, gdyż wyrok Sądu I instancji jest słuszny, odpowiada prawu i został wydany na podstawie gruntownie przeprowadzonego postępowania dowodowego. Na podstawie zgromadzonych dowodów Sąd Rejonowy wyciągnął właściwe wnioski, bez przekraczania granic swobodnej oceny dowodów wyznaczonych normą art. 233 k.p.c.

Ustosunkowując się do twierdzeń powódki zawartych w apelacji, a mających wpływ na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy, wskazać należy, że Sąd Okręgowy nie podzielił prezentowanej tam argumentacji, dlatego też jej apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy zważył, że ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem i jednocześnie uprawnieniem Sądu orzekającego, rozstrzygającego kwestie sporne w warunkach niezawisłości i na podstawie całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Samo przekonanie strony o innej niż przyjął to Sąd I instancji wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie nie jest wystarczające do uznania, iż Sąd naruszył wyrażoną w art. 233 kpc zasadę swobodnej oceny dowodów. W swoich orzeczeniach Sąd Najwyższy wielokrotnie stwierdzał, że „jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 kpc i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona” (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2002r., sygn. akt IV CKN 1316/00 oraz sygn. akt II CKN 817/00, niepubl.).

Takich naruszeń Sąd Odwoławczy nie stwierdził, przeciwnie w pełni podzielił ocenę dowodów dokonaną przez Sąd Rejonowy stwierdzając, iż ocena ta jest bezstronna, racjonalna i wszechstronna, a także iż w żadnym zakresie nie narusza zasad określonych w art. 233 kpc.

Prawidłowo Sąd I instancji ustalił, że wynajmowany przez powódkę lokal w rzeczywistości było o 70,2 m ² mniejszy niż wynikało to z zawartej umowy. Obowiązek wskazania prawidłowej powierzchni lokalu spoczywał na powódce jako podmiotowi profesjonalnie zajmującemu się wynajmowaniem lokali. Wskazana w umowie kwota czynszu wynikała z pomnożenia przyjętych stawek najmu za 1m ² lokalu oraz przynależnej mu piwnicy. Czynsz najmu stanowił zatem iloczyn ilości metrów i stawki za jeden metr . W związku z ustaleniem, iż w rzeczywistości wynajmowany lokal miał mniejszą powierzchnię powódka powinna obniżyć czynsz najmu. Zapłacona przez pozwaną kwota przekraczająca tak obliczoną kwotę czynszu była świadczeniem nienależnym powódce i podlegała zwrotowi pozwanej, która skutecznie podniosła w zakresie tej kwoty zarzut potrącenia względem powódki. Dokonanie potrącenia jest czynnością materialno - prawną wynikającą z art. 498 kc. Pozwana dokonała potrącenia dnia 22 marca 2013 roku, a nie jak wskazała powódka w apelacji w maju 2014 roku wraz ze złożeniem sprzeciwu. Sąd podziela pogląd wyrażony przez pełnomocnika strony powodowej , że pacta sund serwanda lecz nie jest to możliwe, zdaniem Sądu, w zakresie zobowiązania polegającym na pierwotnym nieistnieniu przedmiotu świadczenia w zakresie 70 m ² .

Zgodnie z art. 328 § 2 kpc uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 lipca 2007 roku, sygn. akt V CSK 115/07, opubl. M. Prawn. 2007/17/930 Sąd jest zobowiązany do wyjaśnienia motywów podjętego rozstrzygnięcia w sposób umożliwiający przeprowadzenie kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia. Jeśli uzasadnienie nie zawiera wskazania podstawy faktycznej rozstrzygnięcia poprzez ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej lub wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, wówczas orzeczenie podlega uchyleniu.

Uzasadnienie Sądu I instancji zawiera wszystkie wymagane przez ten artykuł elementy i nie narusza wbrew stanowisko powódki tego przepisu.

Ustosunkowując się do apelacji pozwanej należy wskazać, że powódce należały się odsetki w wysokości 3.429,15 zł. Zgodnie z art. 481 kc odsetki należą się powódce z mocy samego prawa. Skoro pozwana dokonała skutecznie potrącenia dopiero dnia 22 marca 2013 roku to powódka miała prawo naliczać odsetki ustawowe za brak zapłaty należności czynszowych do czasu złożenia przez pozwaną materialno - prawnego oświadczenia o potrąceniu.

Kwota 3. 429,15 zł nie ulegała potrąceniu ponieważ wierzytelność jaką miała w stosunku do pozwanej powódka przewyższała wierzytelność jaką miała pozwana w stosunku do powódki.

W apelacji pozwana wniosła o przeprowadzenie dowodów w niej wskazanych.

Zgodnie z przepisem art. 381 kpc sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Sąd drugiej instancji jest zobowiązany na wniosek strony materiał dowodowy uzupełnić, jeżeli jest to konieczne do rozstrzygnięcia sprawy, lecz równocześnie jest uprawniony do pominięcia nowych faktów i dowodów zgłoszonych dopiero w postępowaniu apelacyjnym, gdy zachodzą przesłanki określone wymienionym przepisem Pominięcie nowych faktów jest możliwe, gdy strona mogła powołać je przed sądem pierwszej instancji i już wówczas istniała potrzeba powołania się na nie. Strona, która dopuszcza się zaniedbania w zakresie przysługującej jej inicjatywy dowodowej w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, musi się liczyć z tym, że sąd drugiej instancji jej wniosku dowodowego nie uwzględni (zob. wyrok SN z dnia 17 kwietnia 2002 r., IV CKN 980/00, LEX nr 53922). Pozwana w trakcie postępowania przed Sadem I instancji dysponował tymi dowodami i nie wyjaśniła dlaczego ich nie powołała przed Sądem I instancji. W związku z tym nowe dowody zgłoszone przez pozwaną w apelacji należało oddalić jako spóźnione.

Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. .98 kpc . zasadzając od pozwanej na rzecz powódki kwotę 300 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego powódki w postępowaniu apelacyjnym.

SSO Małgorzata Korfanty SSO Lesław Zieliński SSO Katarzyna Żymełka