Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Grzegorz Tyrka
Protokolant:	Igor Ekert

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy P. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania P. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 11 września 2015 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje P. T. prawo do emerytury, poczynając od dnia 24 sierpnia 2015r.;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz P. T. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Grzegorz Tyrka

Sygn. akt VIII U 2034/15

UZASADNIENIE

Dnia 27.07.2015r. ubezpieczony P. T. wniósł do organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. o przyznanie prawa do emerytury.

Decyzją z dnia 11.09.2015r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż ubezpieczony nie udowodnił na dzień 01.01.1999r. wymaganego 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a jedynie 9 lat, 4 miesiące i 22 dni.

Organ rentowy wskazał, iż do pracy w warunkach szczególnych nie uwzględnił okresu zatrudnienia ubezpieczonego od dnia 01.04.1991r. do dnia 31.10.1997r., ponieważ ze zgromadzonych dokumentów wynika, iż ubezpieczony posiadał uprawnienia do pracy na stanowisku operatora suwnicy, jednak brak jest dokumentów mogących potwierdzić pracę na tym stanowisku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od dnia 01.04.1991r. do dnia 31.10.1997r. Ponadto w zaświadczeniu pracy z dnia 30.10.1997r. zakład pracy podał okres pracy od dnia 01.10.1983r. do dnia 31.10.1997r. na stanowisku ślusarza remontowego – II kategoria zatrudnienia.

Ubezpieczony w odwołaniu od powyższej decyzji domagał się jej zmiany przez przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych po uprzednim zaliczeniu do takiej pracy okresu od dnia 01.04.1991r. do dnia 31.10.1997r., kiedy to był zatrudniony jako operator suwnicy hakowej sterowanej z kabiny.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony P. T. w dniu (...). ukończył 60 lat życia, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, na dzień 01.01.1999r. udowodnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Ubezpieczony przedłożył do akt organu rentowego:

1.  zaświadczenie z pracy z dnia 30.10.1997r. sporządzone przez B. Spółkę (...) w P., w którym zawarto zapis, iż ubezpieczony był zatrudniony w okresie od dnia 10.07.1975r. do dnia 31.10.1997r. kolejno na stanowiskach: od dnia 10.07.975r. do dnia 30.09.1983r. – maszynisty lokomotyw na powierzchni I kategoria zatrudnienia, od dnia 01.10.1983r. do dnia 31.10.1997r. – ślusarza i starszego ślusarza remontowego na powierzchni II kategoria zatrudnienia,

2.  zaświadczenie o zatrudnieniu z dnia 15.07.2015r. sporządzone przez Agencję (...) – (...) EG Sp. z o.o. w P., w którym zawarto adnotację, iż ubezpieczony został przekazany w/w Agencji na zasadach art.23(1) k.p. z posiadanym uprawnieniami UDT nr 7/7/91 ( obsługa suwnic sterowanych z kabiny ) i wykonywał tą pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na placach składowych na terenie KWK (...) i ZG (...) w okresie od dnia 01.04.1991r. do dnia 31.12.2013r.; podano, iż wykazane w zaświadczeniu Kopalni z dnia 30.10.1997r. ( jw. ) stanowiska pracy ślusarza i starszego ślusarza remontowego pozwalały pracownikom uzyskać wyższe stawki osobistego zaszeregowania wynikające z taryfikatora stanowisk obowiązujących w Kopalni, natomiast pracownicy wykonywali prace zgodnie z wymaganymi uprawnieniami i zezwoleniami Urzędu Górniczego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy,

3.  świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 15.07.2015r. sporządzone przez w/w Agencję, w którym zawarto zapis, iż ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku operatora suwnicy od dnia 01.04.1991r. do dnia 31.12.2013r. wymienionym w wykazie A dziale I poz.8 pkt 15 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12.08.1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

Z zeznań świadków L. K., A. K., J. R., J. S., J. D. oraz z zeznań ubezpieczonego wynika, iż ubezpieczony w okresie spornym od dnia 01.04.1991r. do dnia 31.10.1997r. pracował w oddziale załadunkowo – rozładunkowym KWK (...). Ubezpieczony od dnia 10.12.1990r. do dnia 18.03.1991r. przeszedł kurs maszynisty suwnic i uzyskał uprawnienia do obsługi dźwignic w kategorii II-S następujących rodzajów: suwnice hakowe sterowane z kabiny. Od uzyskania tych uprawnień do końca października 1997r. ubezpieczony faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę operatora suwnicy. Ta suwnica mieściła się na powierzchni przy rampach załadowczych, gdzie znajdowały się place składowe. Były tam doprowadzone tory szerokie dla pociągów przywożących materiały z zewnątrz, ale również były tam tory wąskie dla kolejki prowadzącej do kopalni, do szybów. Suwnica, którą obsługiwał ubezpieczony to była ciężka suwnica hutnicza brawomostowa. Była ona zawieszona na pomostach i poruszała się po torach nad powierzchnią. Udźwig tej suwnicy, z uwagi na jej starzenie się, ulegał obniżeniu. Na początku wynosił on 32 tony, później 24 tony, a następnie 12 ton. Kabina suwnicy znajdowała się na wysokości około 5 metrów, była to konstrukcja stalowa, gdzie wprawiono szyby i gdzie był jeden grzejnik. Do kabiny były zamontowane transformatory służące do sterowania suwnicą. Te transformatory wytwarzały hałas. Suwnica nie była zadaszona i stąd w lecie było w niej gorąco, a w zimie zimno. Operowano w niej dwoma drążkami – prawy służył do dźwigania przedmiotów zawieszonych na haku: góra – dół, natomiast lewy drążek służył do jazdy mostu, to jest: przód – tył i wózka lewa – prawa strona. Ta suwnica hałasowała, bo koła jej były szersze od torów, po których się poruszała. Praca na suwnicy była ciężką pracą, bowiem trzeba było nie tylko użyć siły, aby setki razy rękoma używać dźwigni do pracy suwnicy, ale także trzeba było być skoncentrowanym i patrzeć pod siebie i obserwować teren - uważać na ludzi pracujących pod suwnicą oraz osoby, które mogą wejść pod suwnicę. Ubezpieczony miał dzwonek ostrzegawczy, jeżeli ktoś wszedł pod suwnicę. Ze względu na hałas, który wydobywał się z suwnicy i z zewnątrz kopalni, ubezpieczony używał nauszniki. Dodatkową uciążliwością były warunki atmosferyczne. Był tam też pył ze zwałowiska, które oddalone było od suwnicy w odległości 50 metrów. Ubezpieczony suwnicą transportował materiały, które przywożono z zewnątrz wagonami kolejowymi, takie jak: obudowy, elementy kombajnu, gdy jeden taki element ważył około 16 ton, reduktory, silniki elektryczne, drewno, pył węglowy, piaski, wapno, cement. Z kopalni natomiast ubezpieczony transportował złom, zużyte elementy maszyn i urządzeń górniczych. W około 80% transportowana była stal, a w około 20% materiały sypkie. Ubezpieczony pracował na trzy zmiany. Co dwa lata ubezpieczony przechodził badania psychotechniczne, gdzie badano jego sprawność ruchową, wzrokową i szybką reakcję dla potrzeb wykonywanej przez niego pracy operatora suwnicy.

Ubezpieczony miał stanowisko ślusarza i starszego ślusarza, gdyż taryfikator wynagrodzeń na Kopalni nie przewidywał stanowisk operatora suwnicy. Nadto tak przypisane stanowiska pozwalały na uzyskanie wyższego wynagrodzenia.

/dowód z: akt ZUS, dokumentacji akt osobowych, zeznań świadków L. K., A. K., J. R., J. S., J. D. oraz z zeznań ubezpieczonego/.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego P. T. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 748 ze zm.) – zwanej dalej ustawą – ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Zgodnie z 184 ust. 1 ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy – tj.01.01.1999r. – osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zgodnie z art. 184 ust. 2 ustawy emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.) – zwanego dalej rozporządzeniem – pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia”, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia.

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z cytowanych norm prawnych wynika, iż odwołujący nabędzie prawo do wcześniejszej emerytury w przypadku łącznego spełnienia przesłanek:

- ukończenia wieku 60 lat,

- legitymowania się okresem ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat, przypadającym na dzień 01.01.1999r.,

- legitymowania się 15 letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, przypadających na dzień 01.01.1999r.,

- nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

Ubezpieczony P. T. wiek emerytalny 60 lat ukończył w dniu 24.08.2015r., na dzień 01.01.1999r. legitymuje się 25 - letnim okresem składkowym i nieskładkowym, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Spornym pozostawało, czy odwołujący na dzień 01.01.1999r. posiada 15 - letni okres pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, a konkretnie, czy istnieją podstawy do zaliczenia do takiej pracy spornego okresu jego zatrudnienia w KWK (...) od dnia 01.04.1991r. do dnia 31.10.1997r.

Zauważyć należy, iż zakład pracy w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 15.07.2015r. zakwalifikował pracę wykonywaną w tym czasie przez ubezpieczonego do pracy w warunkach szczególnych wymienionej w stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. wykazie A dziale I poz. 1, gdzie jest mowa o pracy na zwałowiskach górniczych.

W ocenie Sądu przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe nie pozwala zaliczyć pracy wykonywanej przez ubezpieczonego w w/w okresie spornym do „ pracy na zwałowiskach górniczych (… ) ”, bo jak zgodnie zeznali słuchani w sprawie świadkowie, a także ubezpieczony, odległość suwnicy, na której pracował ubezpieczony od zwałowiska górniczego wynosiła około 50 metrów i stąd ubezpieczony nie obsługiwał tego zwałowiska.

Niemniej jednak zdaniem Sądu pracę ubezpieczonego o jakiej mowa powyżej można zakwalifikować do prac w warunkach szczególnych wymienionych w stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. wykazie A dziale VIII poz.1, gdzie wyszczególniono: „ ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie ”.

Przepis ten wymienia dwa rodzaje prac, z których każda stanowi pracę w warunkach szczególnych, a mianowicie: ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe, bez względu na to, co jest przedmiotem załadunku i wyładunku, a także prace przeładunkowe, które dotyczą materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących. Zatem do prac w warunkach szczególnych można zaliczyć prace przy przeładunku ( załadunku i wyładunku ) materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących i praca ta nie musi być ciężka, aby była znacznie szkodliwa dla zdrowia i w znacznym stopniu uciążliwa oraz prace załadunkowe i przeładunkowe, jeżeli są ciężkie, przy czym jako ciężkie prace nie należy rozumieć tu wyłącznie prac obciążających fizycznie, ale też prace obciążające psychicznie. W art.32 ust.2 ustawy wskazano bowiem, iż za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Z zebranego materiału dowodowego sprawy wynika, iż ubezpieczony w okresie objętym sporem jako operator suwnicy, gdy posiadał uprawnienia do jej obsługi, wykonywał zarówno jedne jak i drugie rodzaje prac, bo zarówno zajmował się przeładunkiem materiałów sypkich i pylistych, jak również wykonywał ciężkie prace załadunkowe i przeładunkowe transportując wielkogabarytowe i ciężkie elementy i urządzenia m.in. wielotonowe elementy kombajnów, obudów, a która to praca niewątpliwie była obciążająca psychicznie, gdyż wymagała wzmożonej koncentracji – ubezpieczony oprócz czynności związanych z bezpośrednią obsługą suwnicy musiał uważnie obserwować teren pod i wokół suwnicy, patrzeć na osoby, które pracowały pod suwnicą i te, które mogły wejść w obszar jej działania. O tym, że była to praca obciążająca psychofizycznie świadczy fakt, iż ubezpieczony przechodził systematycznie co dwa lata badania psychotechniczne, gdzie badano jego sprawność ruchową, wzrokową i szybką reakcję.

Po zaliczeniu okresu spornego do pracy w warunkach szczególnych uznanej przez organ rentowy, ubezpieczony posiada na dzień 01.01.1999r. wymagany 15 – letni okres takiej pracy, a zatem spełnia wszystkie konieczne warunki do przyznania prawa do wnioskowanego świadczenia.

W konsekwencji powyższego, na podstawie wyżej powołanych norm prawnych oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd w pkt 1 wyroku zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury, poczynając od dnia (...)., to jest od ukończenia przez ubezpieczonego 60 roku życia ( zgodnie z art.100 ustawy prawo do świadczenia powstaje z dniem spełnienia wszystkich wymaganych prawem warunków ).

W pkt 2 wyroku Sąd na podstawie art.98 k.p.c. w związku z §2 ust.1 i 2, §12 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( t.j. Dz.U. z 2013r., poz.461 ) zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz ubezpieczonego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Grzegorz Tyrka